İçeriğe atla

Sivas Katliamı

Sivas Katliamı
Madımak Oteli'nin 2007'deki görünümü
BölgeSivas, Türkiye
Tarih2 Temmuz 1993 (31 yıl önce) (1993-07-02)
HedefAleviler, sosyalistler, aydınlar
Saldırı türü
Katliam, kundaklama
Ölü37 kişi (2'si saldırgan)
Yaralı51+
İşleyenlerRadikal İslamcılar[1]

Sivas Katliamı, Sivas Olayları, Madımak Katliamı ya da Madımak Olayı, 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında Madımak Oteli'nin radikal İslamcı[2] bir grup tarafından yakılması ve çoğunluğu Alevi 33 yazar, ozan, düşünür ile 2 otel çalışanının yanarak ya da dumandan boğularak ölümü ile sonuçlanan olaylardır.

Katliam sırasında dışarıda toplanan saldırganlardan iki kişi ölmüştür. Büyük bir kısım, güvenlik görevlilerinin ellerinden geleni yapmadıkları görüşünü savunmaktadır.[3] Katliamdan ağır yaralı olarak sağ çıkan Aziz Nesin, olaylardan sonra yaptığı basın açıklamasında dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'i ve Tansu Çiller/Erdal İnönü (DYP-SHP) koalisyon hükûmetini sert şekilde eleştirmiş, "Bir devlet var, diyordum ben. Bir devlet var, inanılacak devlet var. İyi-kötü, yanlış yapıyor-doğru yapıyor ama devlet var. Elbette bunu önleyecekler. Bu kadar ödün verilemez, diye düşünüyordum. Yanılmışım" demiştir.[4]

Katliam

Pir Sultan Abdal Kültür Derneği tarafından organize edilmiş olan Pir Sultan Abdal Şenlikleri kapsamında pek çok sanatçı ve fikir insanı, dönemin Sivas Valisi Ahmet Karabilgin'in özel davetlisi olarak Sivas'a geldi. Kültür Merkezi içinde karşıt grupla çıkan taşlı-sopalı çatışma, fazla büyümeden, polis tarafından zor kullanılarak önlendi.[5]

Aziz Nesin'in, "Bin yıllık Kur'an'a neden inanayım? Bu yüzden Müslüman değilim" sözünün gazetelerde yankılanması olayı iyice körükledi ve gerilimi tırmandırdı.[6] Binlerce kişiden oluşan karşıt grup, Kültür Merkezinden ayrılıp yeniden Hükûmet Meydanı'na geldi. Hükûmet Konağını taşlamaya ve slogan atmaya başlayan saldırganlar, ardından Madımak Oteli civarına ulaşarak slogan atmaya devam etti. "Şeytan Aziz!", "Sivas, Aziz'e mezar olacak!" gibi sözlerden sonra sloganlar devlete ve rejime yöneldi, "Kahrolsun laiklik!", "Müslüman Türkiye!", "Yaşasın Şeriat!" sloganları atıldı.

Grup, önce Madımak Oteli önündeki araçları ateşe verdi ve oteli taşladı. Oteldekiler ise kurtarılmayı bekliyorlardı. Saldırganların Madımak Oteli'ni henüz yakmadıkları saatlerde Aziz Nesin, Ankara'daki Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü'yü arayıp "Bizi kurtarın" dedi. İnönü buna, "Hiç merak etmeyin. Gerekli tedbiri aldık" cevabını verdi. Fakat daha sonra tutuşturulan perdeler ve otelin alt katında bulunan eşyalarla birlikte Madımak Oteli yakıldı. Saldırganlardan bazılarının, "Allah'ım bu senin ateşin! İçeriye gönder!", "Cehennem ateşi işte!", "Şeytan Aziz!" dedikleri duyuldu.[7] Uzun süren bekleyiş sonunda oteldekiler kurtarılamadı. Otele sığınmış olan kişilerden aralarında Asım Bezirci, Nesimi Çimen,[8] Muhlis Akarsu, Metin Altıok ve Hasret Gültekin'in de bulunduğu 35 kişi yanarak veya dumandan boğularak öldü. Aralarında Aziz Nesin'in de bulunduğu 51 kişi de olaylardan kendi olanaklarıyla, ağır yaralarla kurtuldu. İtfaiye merdiveniyle kurtarılmaya çalışılan Aziz Nesin, merdivendeki görevli tarafından darp edilip merdivenden itfaiye aracı etrafında toplanan saldırgan kalabalığa doğru itildi.[9] Başından yaralanan Aziz Nesin'i linç girişiminden araya giren polisler kurtardı. Yaralılar, polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesine götürüldü.

Olaylar sonucunda 33 konuk, 2 otel görevlisi ve 2 saldırgan öldü. Akşam saatlerinde valilikçe ilan edilen 2 günlük sokağa çıkma yasağı ile birlikte güvenlik güçleri şehirde tam bir hâkimiyet sağlayabildi.

Bir iddiaya göre Sivas Katliamı, Özel Harp Dairesi tarafından planlanmıştı.[10]

Hayatını kaybedenler

Şenlik katılımcıları

  • Muhlis Akarsu - 45 yaşında, sanatçı[11]
  • Muhibe Akarsu - 44 yaşında, Muhlis Akarsu'nun eşi
  • Gülender Akça - 25 yaşında
  • Metin Altıok - 53 yaşında, şair, yazar, felsefeci
  • Mehmet Atay - 25 yaşında, gazeteci, fotoğraf sanatçısı
  • Sehergül Ateş - 30 yaşında
  • Behçet Sefa Aysan - 44 yaşında, şair
  • Erdal Ayrancı - 35 yaşında
  • Asım Bezirci - 66 yaşında, araştırmacı, yazar[12]
  • Belkıs Çakır - 18 yaşında
  • Serpil Canik - 19 yaşında
  • Muammer Çiçek - 26 yaşında, aktör
  • Nesimi Çimen - 62 yaşında, şair, sanatçı
  • Carina Cuanna Thuijs - 23 yaşında, Hollandalı akademisyen[13]
  • Serkan Doğan - 19 yaşında
  • Hasret Gültekin - 22 yaşında şair, sanatçı
  • Murat Gündüz - 22 yaşında
  • Gülsüm Karababa - 22 yaşında
  • Uğur Kaynar - 37 yaşında, şair
  • Asaf Koçak - 35 yaşında, karikatürist
  • Koray Kaya - 12 yaşında
  • Menekşe Kaya - 15 yaşında
  • Handan Metin - 20 yaşında
  • Sait Metin - 23 yaşında
  • Huriye Özkan - 22 yaşında
  • Yeşim Özkan - 20 yaşında
  • Ahmet Özyurt - 21 yaşında
  • Nurcan Şahin - 18 yaşında
  • Özlem Şahin - 17 yaşında
  • Asuman Sivri - 16 yaşında
  • Yasemin Sivri - 19 yaşında
  • Edibe Sulari - 40 yaşında, sanatçı
  • İnci Türk - 22 yaşında, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi öğrencisi

Otel çalışanları

  • Ahmet Öztürk - 21 yaşında
  • Kenan Yılmaz - 21 yaşında

Saldırganlar

Sonrası

İlgili açıklamalar

Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, "Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır." ifadelerini kullandı.[16]

Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, "Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir." ifadelerini kullandı.[16][17]

Faciadan ağır yaralı kurtulan Aziz Nesin dönemin Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü'nün, linç girişiminden haberdar olduktan sonra “bazı yetkilileri” aradığını ve Madımak Oteli'ndekilere telefonla "en kısa zamanda takviye güç gönderileceği, kimsenin kılına dahi zarar gelmeden kurtarılacakları" ifadelerini kullandığını söylemiştir.[18] Başka bir kaynağa göre Dönemin Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü, "Ne yapayım, yetkim yoktu." ifadelerini kullandığı iddia edilmiştir.[19]

Dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu, "Aziz Nesin'in halkın inançlarına karşı bilinen tahrikleriyle halk galeyana gelerek tepki göstermiştir." ifadelerini kullandı.[16]

Refah Partisinin lideri Necmettin Erbakan, "Olaylar, Sivas'a girmiş bir ekibin halkı tahrik etmesinin sonucudur." ifadelerini kullandı.[20]

Yargılama

Olaydan bir gün sonra 33 kişi gözaltına alındı. Daha sonra gözaltına alınanların sayısı 190'a çıktı. Gözaltına alınan 190 kişiden 124'ü hakkında "laik anayasal düzeni değiştirip din devleti kurmaya kalkışma" suçlamasıyla dava açıldı,[21] geri kalanlar serbest bırakıldı. Kamuoyunda "Sivas Davası" olarak bilinen davanın ilk duruşması, Ankara 1 No.'lu Devlet Güvenlik Mahkemesinde 21 Ekim 1993 günü yapıldı. 26 Aralık 1994'te karara bağlanan dava sonucunda 22 sanık hakkında on beşer yıl, 3 sanık hakkında onar yıl, 54 sanık hakkında üçer yıl, 6 sanık hakkında ikişer yıl hapis cezası, 37 sanık hakkında da beraat kararı verildi.

Müdahil avukatlar, Devlet Güvenlik Mahkemesinin kararını "taraflı, hukuka ve adalete aykırı" olarak niteleyerek ayrıntılı bir savunmayla temyize gittiler. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, katliamın "Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu" belirterek Devlet Güvenlik Mahkemesinin kararını esastan bozdu. Ankara 1 No.'lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, Yargıtayın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı.

28 Kasım 1997'de açıklanan kararda, 33 sanık Türk Ceza Yasası'nın 146/1 maddesine göre idama[22] ve 14 sanık da 15 yıla kadar değişen hapis cezasına[21] mahkûm edildi. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, 24 Aralık 1998'de hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usul noksanlıkları nedeniyle bozdu. Şubat 1999 tarihinde usul eksikliklerinin giderilmesi için başlayan yargılama sonucunda 16 Haziran 2000'de 33 sanık Devlet Güvenlik Mahkemesince yeniden idam cezasına çarptırıldı. 2002 yılında idam cezasının yürürlükten kaldırılmasıyla idam cezası hükümlülerinin cezaları ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çevrildi.[21]

Sanıkların avukatlığını üstlenenler arasında olan Refahyol iktidarının Adalet Bakanı Şevket Kazan, bakanlığı sırasında onları hapishanede ziyaret etti.[23] Geniş avukat listesinde çok sayıda Refah Partisi üyesi ve yöneticisi olması eleştiri konusu oldu. Bu avukatlar ilerleyen yıllarda AK Parti ve Saadet Partisine katıldılar ve içlerinden üst yönetim görevlerine yükselenler oldu. 26 kişilik bu listede biri bakan olmak üzere 4 AK Parti milletvekili de bulunmaktadır.[24]

Geçen bu zaman zarfı içerisinde sanık sayısı tahliyelerle 33'e düştü.[23] Olayın kilit ismi olarak nitelendirilen, dönemin Sivas Belediye Meclisi üyesi Cafer Erçakmak[21] ve Yargıtayın 1997'deki bozma kararından sonra firar eden 8 sanık ise hâlen yakalanamamıştır.[23] Davanın firari olan 5 sanık ile ilgili kısmı 13 Mart 2012 tarihinde zaman aşımından düşürülmüştür.[25]

Sivas Davası, İstiklal Mahkemeleri sonrasında tek bir davada bu kadar çok idam cezasının verildiği ilk davadır.[26]

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ikinci kez af yetkisini kullanarak katliamın bir asli faili olan Hayrettin Gül'ün ömür boyu hapis cezasını kaldırdı.[27]

Kültürel etkisi

Şiirler, şarkılar ve türküler

Tiyatro oyunu

Genco Erkal'ın yazıp yönettiği "Sivas '93" adlı belgesel tiyatro oyunu, 11 Ocak 2008'de yoğun güvenlik altında Muammer Karaca Tiyatrosu'nda sahnelendi.[30] Belgelerden yararlanarak yazılan oyunun anlatıcıları arasında Genco Erkal'la beraber Meral Çetinkaya, Yiğit Tuncay, Nilgün Karababa, Murat Tüzün, Çağatay Mıdıkhan ve Şirvan Akan yer aldı. Oyunun müziğini Fazıl Say besteledi.[31]

Sinema filmi

Ulaş Bahadır'ın yazıp yönettiği "Madımak: Carina'nın Günlüğü (Sivas 93)" adlı sinema filmi, 25 Eylül 2015 Pazar günü vizyona girdi. Katliamın yaşandığı sırada otelde konaklayan 23 yaşındaki Hollandalı Carina Cuanna Thuijs, Leiden Üniversitesi tezi için Türkiye'ye gelmiş ve Hollanda'da da olduğu gibi günlük tutmaya devam etmiştir.[32] Carina Cuanna Thuijs'in günlüğünde anlatılanlara göre yazılan filmin oyuncuları ise Erdal Tosun, Selin Yiğit, Perihan Erener, Melek Şahin, Serkan Genç, Ulaş Bahadır, Barış Ordu, Can Varlı, Cihan Özdeniz, Denise Ankel, Füsun Demirel, Rıza Akın, Hakan Erekli, Muhlis Asan, Umut Kurt, Meray Ülgen ve Mustafa Alabora'dır.[33][34][35]

Televizyon programı

2014 yılında, katliamın yıl dönümünde, Gülen Cemaati ile ilişkili olan Samanyolu TV'de "Mutfak Keyfi İftar Menüsü" adlı programda Madımak Mıklası tarifi verilmesi tepkilere yol açmıştır.[36][37]

İnkâr edilmesi

Yeni Akit gazetesi, yayın hayatı boyunca Sivas Katliamı sanıklarını aklama amaçlı çeşitli haberler yayımlamıştır ve asıl mazlumların sanıklar olduğu intibasını uyandırmaya çalışmıştır. Bu tip haberlerin en çok tepki çekenlerinden biri ise ölenlerin aslında kurşun yaralarıyla öldükleri iddiası ve yayımlanan fotoğraflar olmuştur. Söz konusu fotoğrafları ilk defa yayımlamış kişi olan fotoğrafçı Mehmet Özer, sosyal medyada, Yeni Akit gazetesinin "yalan söylediğini, gerçekleri çarpıttığını" ifade etmiştir ve de kurşun yarası olduğu söylenen görüntünün aslında saç örgüsü olduğunu açıklamıştır.[38]

Madımak Oteli'nin kamulaştırılması

17 Haziran 2010 tarihinde Madımak Oteli’nin kamulaştırılması sürecinin başladığı Sivas Valisi Ali Kolat tarafından duyuruldu.[39] Otel sahipleri ile Sivas İl Özel İdare Sekreterliğinin kamulaştırma bedeli üzerine uzlaşmaya varamaması nedeniyle son kararı Sivas Asliye Hukuk Mahkemesi belirledi.[40] Sivas 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 23 Kasım 2010'da aldığı kararla Madımak Oteli'nin bilirkişi raporu doğrultusunda 5 milyon 601 bin lira bedel ile kamulaştırılmasına karar verildi.

Binanın lobi kısmından saldırgan 2 kişinin ismi çıkartıldı. Katledilen 35 kişinin adları alfabetik sırada yer almaktadır.[]

Kaynakça

  1. ^ AFP (2 Temmuz 2018). "Turkey marks 25 years since mob attack on Alevi intellectuals". France24. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022. 
  2. ^ Aktan, Sertaç (2 Temmuz 2020). "Sivas Katliamı'nın üzerinden 27 yıl geçti". euronews. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  3. ^ "2 Temmuz 1993 Madımak Katliamı". Pir Sultan Abdal Kültür Derneği. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  4. ^ "Aziz Nesin - Sivas Katliamı'ndan Sonra Yaptığı Basın Açıklaması". 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Sivas katliamı kurbanlarını anıyoruz". CNNturk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  6. ^ "Madımak katliamının ardından hangi gazete ne yazmıştı?". T24. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2021. 
  7. ^ "28 Şubat Belgeseli - 1. Bölüm". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Bir Mazlum'un 'feryad-ı isyan'ı". Radikal Gazetesi. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 
  9. ^ Can Dündar - "O" gün 3 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Youtube.com.
  10. ^ "'Bu kadarını biz bile beklemiyorduk'". Sabah. 3 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  11. ^ Madımak Yangını Sivas Katliamı Davası. Ankara Barosu Yayınları,. ss. 109-110. 
  12. ^ "Sivas 1993: Madımak Oteli'nde ne oldu?". BBC Türkçe. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016. 
  13. ^ "Sivas'ta ne olmuştu?". T24. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  14. ^ "Sivas Katliamı'nın faili Ahmet Turan Kılıç öldü". Birgün Gazetesi. 26 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  15. ^ a b "Madımak Oteli'ni yakmaya gelen iki kişi, dokuz yıl sonra anıttan kaldırıldı". Cumhuriyet Gazetesi. 5 Kasım 2022. 26 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2023. 
  16. ^ a b c "Sivas 1993: Madımak Oteli'nde ne oldu?". BBC News Türkçe. 2 Temmuz 2020. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  17. ^ "Sivas Katliamı'nın ardından kim ne dedi?". CNN Türk. CNN Turk. 23 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  18. ^ "Sivas Katliamı". 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2024. 
  19. ^ "Sivas Katliamı". 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "4 Temmuz 1993 tarihli Cumhuriyet gazetesi: Muhalefet olaya farklı bakıyor". 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ a b c d ""Sivas'ta 14 yıl sonra Madımak sıcağı", Radikal, 03 Temmuz 2007". 3 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  22. ^ "Radikal-online / Türkiye / Sivas'ta idam kesinleþiyor". www.radikal.com.tr. 2 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  23. ^ a b c ""Madımak!", Yıldırım Türker, Radikal, 3 Temmuz 2006". 5 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  24. ^ "Sivas Davası'nın avukatları şimdi ne yapıyor?". Focus Haber. 13 Mart 2012. 11 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2012. 
  25. ^ "Sivas davası zaman aşımından düştü". BBC Türkçe Servisi. 13 Mart 2012. 17 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2012. 
  26. ^ Altan, Mehmet (2 Temmuz 2008). "Ergenekon Yangını..." Star. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015. 
  27. ^ "Madımak Failinin Cezasını Kaldırdı". Gündem Sivas. 6 Eylül 2023. 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2023. 
  28. ^ "Sivas'da Temmuz Ateşi". Antoloji.com. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. []
  29. ^ "DENİZ GÜNGÖR feat. GÜLBAHAR KÜLTÜR - DON'T FORGET 02.07.1993". 10 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2021. 
  30. ^ "Sivas '93'e polis korumalı gala", Abdullah Malkoç, 13 Ocak 2008, Milliyet 30 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. URL son erişim tarihi: 21 Ocak 2007
  31. ^ "Geç de olsa Sivas'la hesaplaşılmalı", Efnan Atmaca, 17 Ocak 2008, Radikal 15 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. URL son erişim tarihi: 21 Ocak 2007
  32. ^ "Sivas katliamının yabancı kurbanı Carina'nın hikayesi". BBC News Türkçe. 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  33. ^ "Ailelerden 'Madımak: Carina'nın Günlüğü' filmine tepki: Yaşamını yitirenlere saygısızlık". Diken. 30 Eyl 2015. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  34. ^ "'Madımak' film oldu!". www.haberturk.com. 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  35. ^ "Mağdurları Madımak filmini beğenmedi". www.hurriyet.com.tr. 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Tem 2020. 
  36. ^ "'Düşman kardeşler' Samanyolu ve Habervaktim 'Madımak'ta birleşti". Katliamın yıldönümünde ‘Madımak Mıklası’ tarifi. Diken. 2 Temmuz 2014. 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  37. ^ "Samanyolu'ndan Madımak yemeği!". Sivas’taki Madımak katliamı kurbanları dün çeşitli etkinliklerle anılırken, Samanyolu televizyonu (STV)şaşırtan bir programa imza attı. “Mutfak Keyfi” adlı programda Sivas yöresine özgü madımak mıklası tarifi verildi. Madımak katliamının yıldönümünde madımak yemeği tarifi yapılması sosyal medyada sert tepki gördü. Milliyet. 3 Temmuz 2014. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2020. 
  38. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021. 
  39. ^ "Madımak artık devletin". Cumhuriyet. 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2022. 
  40. ^ "Madımak'ın kamulaştırma süreci mahkeme kararıyla tamamlandı". Milliyet. 21 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2010. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sivas Katliamı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
ile ilgili metin bulabilirsiniz.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hasret Gültekin</span> Türk halk müziği sanatçısı

Hasret Şükrü Gültekin, Alevi Kürt kökenli Türk, halk ozanı, halk şairi, Türk halk müziği ses sanatçısı, müzisyen, bestekar, söz yazarı ve bağlama virtüözüydü.

<span class="mw-page-title-main">Erdal Eren</span> Türkiye Devrimci Komünist Partisi militanı

Erdal Eren, Halkın Kurtuluşu ve Türkiye Devrimci Komünist Partisi mensubu militan. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 50 mahkûmdan biridir. 2 Şubat 1980 günü Piyade Er Zekeriya Önge'yi öldürdüğü iddiası ile yargılanıp 19 Mart 1980'de ölüm cezasına çarptırılmış, darbe sonrasında idam edilmiştir.

Mustafa Pehlivanoğlu, Türk Ülkücü militan. 10 Ağustos 1978'de dört kahvehaneyi otomatik silahla tarayıp 5 kişiyi öldürdüğü, 12 kişiyi yaraladığı iddia edilerek yargılandı ve 18 Ekim 1979'da idama mahkûm edildi. 12 Eylül Darbesi'nden sonra cezası infaz edildi. 1980-1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yassıada Yargılamaları</span> 1960 darbesinden sonraki mahkeme süreci

Yassıada Yargılamaları, 27 Mayıs 1960 Darbesi'nden sonra iktidardan uzaklaştırılan Demokrat Parti yönetiminin, darbeyi gerçekleştiren cunta tarafından kurulan özel bir mahkemede yargılandığı davalar dizisi. Yargılamalar Demokrasi ve Özgürlük Adası 'nda yapıldığı için bu isimle anılırlar. İki eski bakan ve bir başbakanın idam edilmesiyle sonuçlanan yargılamalar, Türk siyasi hayatında çok önemli bir yere sahiptir ve bu konudaki tartışmalar günümüzde de sürmektedir.

Bahçelievler Katliamı, 8 Ekim 1978 günü Ankara'nın Bahçelievler mahallesinde Türkiye İşçi Partisi üyesi Latif Can, Efrahim Ezgin, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar, Serdar Alten, Faruk Erzan ve Salih Gevence isimli gençlerin öldürüldüğü olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Temel Karamollaoğlu</span> Türk siyasetçi

Temel Karamollaoğlu, Türk siyasetçi ve tekstil yüksek mühendisi, Saadet Partisi (SP) Genel Başkanı ve Saadet Partisi YİK Başkanı. 30 Ekim 2016 tarihinde gerçekleştirilen Saadet Partisi 6. Olağan Kongresi'nde Saadet Partisi genel başkanlığı görevine seçildi. 1977-1980 ve 1996-2002 yılları arasında milletvekili olarak görev yaptı. Ayrıca 1989-1995 yılları arasında Sivas'ta belediye başkanlığı yaptı. Siyasete girmeden önce Devlet Planlama Teşkilatında tekstil sektör uzmanı olarak çalışmıştır. 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde partisinin cumhurbaşkanı adayı olmuştur.

Necdet Adalı, Türk Marksist militan. 10 Temmuz 1977'de kahvehane basıp iki kişiyi öldürdü. Yargılandı ve 2 Ekim 1979'da idama mahkûm oldu. Cezası 12 Eylül Darbesi'nden sonra infaz edildi. 12 Eylül Askerî İdaresi tarafından idam edilen 15'i sol görüşlü 48 mahkûmdan biridir.

<i>Sivas 93</i>

Sivas '93, Genco Erkal'ın yazıp yönettiği ve ilk defa 2007-2008 tiyatro sezonunda Dostlar Tiyatrosu tarafından sergilenen belgesel oyun.

Piyangotepe Katliamı, 16 Mayıs 1979'da Ankara'nın İncirli Mahallesi'nde genellikle solcuların gittiği bir kahvehanenin sağ görüşlü militanlar tarafından basılarak 7 kişinin ölümü ve 2 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan katliam. Sanıklardan Ali Bülent Orkan, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edildi.

Başbağlar Katliamı, 5 Temmuz 1993'te, Erzincan ilinin Kemaliye ilçesine bağlı Başbağlar köyünde PKK tarafından 33 sivilin öldürülüp köyün ateşe verildiği katliam. PKK lideri Abdullah Öcalan olaydan habersiz olduğunu ve olayın sorumlusunun Dr. Baran kod adlı bir PKK sorumlusu olduğunu ifade ederek, katliamı PKK'nın düzenlediğini kabul etmiştir.

Balyoz ya da Balyoz Harekât Planı 5-7 Mart 2003 tarihlerinde 1. Ordu karargâhında düzenlenen plan seminerinde Türkiye hükûmetini devirmek amacıyla Çetin Doğan liderliğinde hazırlandığı iddia edilen askerî darbe planıdır. Yapılan yargılamalar sonucu, darbe planlarının gerçeği yansıtmadığı ortaya çıkmıştır.

Mavi Çarşı Katliamı veya Mavi Çarşı Saldırısı, 13 Mart 1999 tarihinde İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, Kadıköy ilçesinde, halk arasında minibüs caddesi olarak bilinen Fahrettin Kerim Gökay Caddesi üzerinde Göztepe mevkiinde yer alan Mavi Çarşı isimli mağazaya düzenlenen ve 13 kişinin ölümüne neden olan terör saldırısıdır. Saldırı, PKK terör örgütü tarafından molotofkokteylleriyle yapıldı.

Cafer Erçakmak kapatılan Refah Partisi'nin eski Sivas Belediye meclisi üyesidir. 33 yazar, ozan, düşünür ile 2 otel çalışanının öldürüldüğü Sivas Katliamı'nın bir numaralı sanığıdır. 2 Temmuz 1993'te Sivas'ta meydana gelen Madımak Oteli'nin kundaklanıp yakılması olayının faili olarak Interpol Bülteni'yle aranmasına rağmen yeri ancak 10 Temmuz 2011 tarihinde saklandığı Sivas'ta kalp krizi sonucu öldüğünün ihbar edilmesiyle tespit edilebilmiş, bir gün sonra da Yukarı Tekke Mezarlığı'na gizlice defnedildiği ortaya çıkmıştır. Savcılık kararıyla mezarı açılıp yapılan DNA incelemesi sonucu cenazenin ona ait olduğu anlaşılmıştır.

Maraş Katliamı veya Maraş Olayları, 19 Aralık ile 26 Aralık 1978'de Kahramanmaraş'ta meydana gelen Aleviler'e, Kürtler'e ve solculara yönelik katliamdır. Yedi gün süren olaylar sırasında iddianameye göre 111 kişi öldürüldü. Aleviler'e ait 559 ev yakıldı, 290'a yakın iş yeri tahrip edildi. 23 yıl süren davalar sonunda 22 kişi idam, 7 kişi müebbet hapis, 321 kişi de 1-24 yıl arasında hapis cezası aldı. Katliamda önemli rol oynayan 68 kişiye ise ulaşılamadı. 12 Eylül Darbesi'ne sebep olan olaylardan biri olarak kabul edilmektedir.

Muammer Ünsoy Emekli Yargıtay üyesi.

Ahmet Karabilgin, Türk vali.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya Önge'nin öldürülmesi</span> Jandarma eri

Zekeriya Önge, Türk asker. 12 Eylül Darbesi öncesi askerliğini er olarak yaptığı Ankara'da 2 Şubat 1980 günü gerçekleştirilen bir eyleme müdahale ederken Halkın Kurtuluşu örgütü militanı Erdal Eren tarafından açılan ateş sonucu yaralanmasının ardından hastaneye kaldırılırken yolda ölmüştür. Kalaslar arasında gizlenen silahlı Erdal Eren, ellerini havaya kaldırarak teslim olmuş, yargılanmış ve 19 Mart 1980 tarihinde idama mahkûm edilmiştir. 12 Eylül Darbesi'nden sonra karar onaylanmış ve 19 yaşındaki Erdal Eren idam edilmiştir.

Gezi Parkı davası, 28 Mayıs - 30 Ağustos 2013 tarihleri arasında gerçekleşen Gezi Parkı olaylarını organize ettikleri iddiası ile 16 kişinin yargılandığı davadır.

Balgat Katliamı, 10 Ağustos 1978'de Ankara'nın Balgat semtinde genellikle sol görüşlü kişilerin gittiği dört kahvehaneye Mustafa Pehlivanoğlu ve diğer Ülkücüler tarafından bir otomobilden otomatik silahlarla yaylım ateşi açılması sonucu 5 kişinin öldüğü saldırı. Katliamın faillerinden Mustafa Pehlivanoğlu, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edildi.

<i>Sivas Ellerinde Ömrüm Çalınır</i>

Sivas Ellerinde Ömrün Çalınır Türk halk müziği sanatçısı Muhlis Akarsu'nun 5 Eylül 1993 tarihinde yayınlanan yirmi beşinci ve son albümüdür. Albüm Güneş Plak etiketiyle yayınlanmıştır. Muhlis Akarsu, 1991 yılında Karlı Dağlar albümünü yayınladı. Ardından aynı yıl bir sonraki albümünün kayıtları için stüdyoya girdi. Katıldığı festivaller ve etkinliklerden dolayı bu dönemde ara ara albümünün kayıtları için stüdyoya girdi. 1-4 Temmuz 1993 tarihleri arasında kendi memleketi olan Sivas'ta düzenlenecek Pir Sultan Abdal Şenlikleri'ne katıldı. Festivalin ikinci günü çıkan olaylarda kaldığı Madımak Oteli'nin yakılması sonucu hayatını kaybetti. Hayatını kaybetmesinden sonra albümün eksik olan kısımları tamamlanmıştır ve öyle yayınlanmıştır. Albüme adını veren "Sivas Ellerinde Ömrüm Çalınır" adlı parçayı Arif Sağ ve Sebahat Aslan okumuştur. Geri vokalinde Erdal Erzincan yer almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.