İçeriğe atla

Sittwe

Sittwe (Birmanca: စစ်တွေမြို့), Myanmar'ın (Burma) Arakan Eyaletinin başkentidir. Arakan dilinde sait-tway olarak telaffuz edilen Sittwe, Bengal Körfezi'ne dökülen Kaladan, Mayu ve Lay Mro nehirlerinin birleştiği yerde oluşturulmuş bir haliç adasında yer almaktadır. Şehrin 181.000 nüfusu var (2006). Sittwe Kasabası ve Sittwe Bölgesi'nin idari merkezidir.

Etimoloji

Kelimenin tam anlamıyla "savaşın buluştuğu yer" anlamına gelen Sittwe adı, Birmanca telaffuzundan türetilmiştir. Birmanya Kralı Bodawpaya 1784'te Mrauk U Krallığı'nı işgal ettiğinde, Arakan savunucuları Burma kuvvetleriyle Kaladan Nehrinin ağzında karşılaştı. Hem karada hem de suda yapılan müteakip savaşta, Mrauk U kuvvetleri yenildi. Savaşın meydana geldiği yer Arakan tarafından Saittwe ve Burma tarafından halk dilinde Sittwe olarak adlandırıldı.

1825'in başlarında, Birinci Anglo-Birmanya Savaşı sırasında, İngiliz kuvvetleri Sittwe'ye çıktı ve buraya Akyab adını verdiler.

Tarihi

Aslen küçük bir balıkçı köyü olan Sittwe, Birinci Anglo-Birmanya Savaşı'nın ardından Arakan'ı işgal eden İngilizler tarafından özellikle pirinç ihracatı için bir liman olarak, deniz ticaretinin önemli bir merkezi haline getirildi.

Sittwe, Arakan'ın Burma kralı Bodawpaya tarafından fethi sırasında gerçekleşen önemli savaşa sahne oldu. 1784 yılında, hem karadan hem denizden yaklaşık 30.000 kişilik Burma seferi kuvveti, 3000 kişilik Arakan kuvvetiyle karşılaştı. Arakan orduları vahşice ezildi. Bu yenilgi, Arakanlıların başkenti Mrauk-U'nun düşüşüne giden yolu açtı. Arakanlıların kaynaklarına göre, tüm Arakanlı savunucular öldürüldü.

1826'da, Birinci İngiliz-Birmanya Savaşı'ndan sonra kurulan İngiliz yönetiminin ilk 40 yılında Sittwe, bir köyden 15.536 nüfuslu bir kasabaya dönüştü ve 1901'de 31.687 nüfusa sahip Burma'nın üçüncü limanı oldu. 1860'larda Amerika Birleşik Devletleri Başkonsolosluğu'nun (Kalküta) Sittwe'de bir konsolosluk dairesi vardı.[1][1][2] Sömürge zamanlarında Sittwe, sıtma ve kolera için kötü bir üne sahipti, ancak tarihsel kayıtlar Hindistan kıyılarındaki diğer birçok yerden farklı olmadığını gösteriyor.

2. Dünya Savaşı sırasında Sittwe, hem bir hava sahasına hem de bir derin su limanına sahip olması nedeniyle Burma Seferi sırasında birçok savaşın önemli hedefiydi.

Sittwe, Myanmar'daki siyasi keşişlerin doğum yeridir. Myanmar'daki sömürge İngilizlerini protesto eden ilk keşiş olan U Ottama'nın doğum yeriydi. Ayrıca, Safran Devrimi olarak bilinen son 2007 protesto yürüyüşlerinde, Myanmar'daki askeri hükûmete karşı protestoyu başlatanlar Sittwe'deki keşişler oldu. Sittwe, adını antik Arakan şehir devleti Dhanyawadi'den alan Dhanyawadi Deniz Üssü'ne ev sahipliği yapıyor.

Myanmar hükûmeti 2012'den beri on binlerce Rohingya'yı Sittwe'deki kamplara sürdü. Şu anda, sınırlı elektrik ve yiyeceğe sahip kötü durumdaki kulübelerde yaşayan yaklaşık 140.000 Rohingya var. Rohingya mültecileri dışarı çıkamıyor, dolaşamıyor ve kamp dışında çalışmalarına da izin verilmiyor.[3]

Demografi

Sittwe'deki en büyük etnik grup Arakan halkıdır. Bunların yanı sıra bölgede, Rohingya ve bazı Birmanlar yaşamaktadır. Büyük çoğunluk Theravada Budizmi benimserken, Hinduizm ve İslam'a inan nüfusta bulunmaktadır. Rohingya Müslüman mahallesi, Ekim ayında 2012 ayaklanmaları sırasında Müslümanlar, çeteler tarafından sürülene kadar Aung Mingala olarak adlandırılıyordu.[4] Sözde "yasadışı insanlar"ın ulusal nüfus sayımına kaydolmalarına izin verilmediği ve hükûmet bu azınlık Rohingya etnik grubuna isimleriyle hitap etmeyi reddettiği için Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler kamplarında kalan Rohingyaların sayısını belgelemek zor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Hakları Güçlendirme, Uluslararası Af Örgütü ve BM Özel Raportörü, hükûmet ve askeri yetkililerin izniyle (ve bazen doğrudan katılımıyla) düzenlenen Müslüman karşıtı şiddetin yayılmasını belgeledi.[5]

Gezilecek yerler

  • Viewpoint veya daha popüler olarak Point olarak bilinen, belki de Sittwe'deki en iyi bilinen cazibe merkezidir. Strand Yolu'nun sonundadır ve Bengal Körfezi'ne ve Kaladan Nehri'nin ağzına bakar.
  • Yüz yıllık Shwezedi Manastırı, Sittwe'deki ünlü bir manastırdır. Myanmar'daki ilk siyasi keşiş olan U Ottama'nın manastırıydı.
  • Shwezedi Manastırı'nın yanında bulunan Sittwe Pharagri, Sittwe Budistlerin merkezidir.
  • Ahkyaib-daw, muhtemelen İmparator Asoka döneminde MÖ 3. yüzyıldan kalma en kutsal Budist pagodalarından biridir.[6]
  • Arakan kültürü ve tarihi üzerine sergiler içeren Rakhine Eyalet Kültür Müzesi.
  • Lawkananda Pagodası Sittwe'deki en büyük Budist tapınaktır.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021. 
  2. ^ https://web.archive.org/web/20110701063403/ []
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uzak Doğu</span> Asyanın doğu ve güneydoğusu

Uzak Doğu, Avrupa merkezli yaklaşımda Asya'nın doğusu ve güneydoğusundaki ülkeler.

<span class="mw-page-title-main">Thayetmyo Türk Şehitliği</span> Myanmarda bulunan Türk şehitliği

Thayetmyo Türk Şehitliği, I. Dünya Savaşı'nda Birleşik Krallık askerî birliklerine esir düşerek, o dönemde Birleşik Krallık sömürgesi olan ve Burma veya Birmanya adı ile tanınan Myanmar'a sevk edilen 12 bin kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı asker arasında, yıllar süren esaret dönemi boyunca salgın hastalıklar, ağır çalışma ve esaret şartları altında ölen 1500 kadar Osmanlı askerinden 222'sinin gömülü bulunduğu bir anıt mezarlık.

<span class="mw-page-title-main">Myanmar</span> Güneydoğu Asyada ülke

Myanmar, resmî adıyla Myanmar Birliği Cumhuriyeti, diğer isimleriyle Burma ya da Birmanya, Güneydoğu Asya'da bir ülkedir. Kuzeybatıda Bangladeş ve Hindistan, kuzeydoğuda Çin, doğuda Laos, güneydoğuda Tayland ile komşudur. Güney ve güneybatıda Andaman Denizi ve Bengal Körfezi'ne kıyısı vardır. Myanmar Güneydoğu Asya anakarasındaki en büyük, Asya genelinde ise 10. büyük ülkedir. 2017 verilerine göre nüfusu 54 milyondur. Başkenti Nepido, en büyük şehri Yangon'dur.

<span class="mw-page-title-main">Ang San Su Çi</span>

Ang San Su Çi Myanmarlı şiddetsiz direniş savunucusu aktivist, Ulusal Demokrasi Birliği partisinin lideri, tanınmış düşünce mahkûmu ve 2016'dan 2021'e kadar dışişleri bakanı ve hükûmet başdanışmanı. Aynı zamanda diplomatlık, eğitim bakanlığı, enerji bakanlığı görevlerinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Mandalay</span>

Mandalay, Myanmar'ın orta kesiminde kent.

<span class="mw-page-title-main">Rohingyalar</span> Güneydoğu Asyada müslüman bir halk

Rohingyalar, Güneydoğu Asya'da esas olarak Myanmar'ın Arakan Eyaleti′nde (Rakhine) yaşayan, mülteci olarak da Bangladeş ve Malezya′da da görülen ve dilleri Hint-Avrupa dil ailesine giren Sünni Müslüman bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Bagan</span>

Bagan, UFA: bəɡàɴ; eski adı Pagan) Myanmar'da, Mandalay Bölgesi'nde antik bir kenttir. 9. yüzyıldan 13. yüzyıla kadar, kent; bölgeyi birleştiren ilk krallık olan ve günümüzdeki Myanmar'ın oluşumuna kaynaklık eden Pagan Krallığı'nın başkentiydi. Krallığın zirvesine ulaştığı 11. ve 13. yüzyıllar arasında yalnızca Bagan ovalarında inşa edilen 10.000'den fazla Budist tapınağı, pagoda ve manastırdan arta kalan 2.200'den fazla tapınak ve pagoda günümüzde halen ayakta durmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arakan İsyanı</span> Güneydoğu Asya ülkesi Myanmarın Arakan eyaletinde bir çatışma

Arakan İsyanı ya da Arakan Sorunu, Myanmar Ordusu ile Myanmar'da Müslüman bir azınlık Rohingyalar arasında Myanmar'ın batısındaki Arakan eyaletindeki çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Pyu şehir devletleri</span> Bu şehir devletleri topluluğu, Pyular tarafından kuruldu. Günümüzde adı Upper Burma (Myanmar) olan bu yerde, milattan önce 2. yüzyıldan itibaren insanlar yaşamaktadır.

Pyu şehir devletleri, Yukarı Burma'da (Myanmar), MÖ 2. yüzyıldan MS 11. yüzyıl ortalarına kadar varlığını sürdürmüş olan şehir devletleridir. Şehir devletleri, kayıtların mevcut olduğu Myanmar'ın en eski sakinleri olan Tibet-Birmence konuşan Pyu insanları tarafından güneydeki göç hareketlerinin bir parçası olarak kuruldu. Sıklıkla Pyu milenyumu olarak anılan bin yıllık dönem, Tunç Çağı'nı, 9. yüzyılın sonlarında Pagan Krallığı'nın ortaya çıktığı klasik devletler döneminin başlangıcına bağladı.

<span class="mw-page-title-main">Min Aung Hlaing</span> Myanmarlı asker ve siyasetçi

Min Aung Hlaing, Şubat 2021 darbesinde iktidarı ele geçirmesinden bu yana Myanmar'ı Devlet İdare Konseyi başkanı olarak yöneten Birmanyalı bir politikacı ve ordu generalidir. Ağustos 2021'de Myanmar başbakanı olarak sözde sivil rolünü üstlendi. Mart 2011'den bu yana Savunma Hizmetleri Başkomutanlığı görevini de yürütüyor. Daha önce 2010-2011 yılları arasında Savunma Bakanlığı müşterek kurmay başkanı olarak görev yaptı ve Myanmar cumhurbaşkanının başkanlığındaki Ulusal Savunma ve Güvenlik Konseyi'nin (USGK) bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Arakan Soykırımı</span> Myanmarın Arakan Eyaletinde yapılan soykırım

Arakan Soykırımı, Müslüman Arakan halkına Myanmar Hükûmeti tarafından yapılan etnik temizliktir. Milliyetçi Budistlerin yaptığı katliamlar 1 milyondan fazla Arakanlıyı başka ülkelere gitmeye mecbur bıraktı. Çoğu Arakanlı Bangladeş'e göç ederek Dünya'nın en büyük mülteci kampının kurulmasına sebep olurken diğer Arakanlılar Hindistan, Tayland ve Malezya'ya gitmeye mecbur bırakıldı.

<span class="mw-page-title-main">Paletwa</span> Myanmarda bir şehir

Paletwa Myanmar'ın Çin Eyaletinde Bangladeş sınırına 18 kilometre uzaklığında bulunan şehirdir. Myanmar'ın en batıdaki şehirlerinden biridir. 2014 yılında nüfusu yaklaşık 97.000 idi.

Sittwe Limanı, 2016 yılında Hindistan tarafından Bengal Körfezi'ndeki Myanmar'daki Arakan Eyaletinin başkenti Sittwe'de inşa edilen bir derin su limanıdır. Kaladan Nehri'nin ağzında yer alan 120 Milyon ABD Doları tutarındaki liman, Hindistan ile Myanmar arasında yürütülen Kaladan Multi-Modal Transit Taşımacılık Projesi kapsamında Hindistan tarafından finanse ediliyor. Proje, Güneybatı Myanmar ve Kuzeydoğu Hindistan'da ulaşım altyapısını geliştirmeyi amaçlıyor.

Kyaukphyu Özel Ekonomik Bölgesi Kyaukphyu, Ramree Adası, Arakan Eyaleti'nde geliştirilmekte olan 1.600 hektarlık Myanmar özel ekonomik bölgesidir. Kyaukphyu ÖEB ilk olarak Eylül 2013'te duyuruldu. Proje başlangıçta Çin ve Myanmar hükûmetleri arasında bir ortak girişim olarak başladı, ancak o zamandan beri özel işletmeler projede aktif olarak yer aldı. Kyaukphyu ÖEB, Bengal Körfezi'ndeki Shwe gaz sahasına erişilebilir olacak. Petrol ve gaz terminali, doğal gaz ve petrol için iki boru hattı inşa eden Çin Ulusal Petrol Şirketi tarafından finanse edildi.

<span class="mw-page-title-main">Aung San</span>

Bogyoke Aung San;, Birmanya Bağımsızlık ordusu (BIA) Komutanı ve Anti-faşist Halk Özgürlük Birliği (AFPFL) başkanıdır. Birmanya Ulusal kahramanı kabul edilir. Bogyoke, yani yüce askeri lider olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alaungpaya</span>

Alaungpaya, Alaunghpaya veya Alaung-Phra olarak da telaffuz edilir,, Burma(Myanmar)'da Konbaung Hanedanlığı'nın kurucusudur. Bir zamanlar Yukarı Burma'daki küçük bir köyün eski şefi olan Alaungpaya, Siyam'a düzenlediği sefer sırasında hastalıktan öldüğünde, Burma'yı birleştirmiş, Manipur'u ele geçirmiş, Lan Na'yı fethetmiş ve restore edilen Hanthawaddy Krallığı'na yardım eden Fransız ve İngilizleri yenmişti. Dagon çevresine yeni yerleşim yerleri ekleyerek genişletmiş ve şehri Yangon şehri olarak adlandırmıştır. Burma'yı üçüncü kez birleştirdiği için Burma tarihinde, Anawrahta ve Bayinnaung ile birlikte Burma'nın en büyük üç hükümdarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Bagyidaw</span>

Bagyidaw, 1819'dan 1837'ye değin tahttan indirilene kadar Burma Konbaung hanedanının yedinci kralıydı. Sagaing prensi o dönem yaygın olarak bilindiği üzere 1808 yılında dedesi Kral Bodawpaya tarafından veliaht prens olarak seçildi ve Bodawpaya'nın ölümünden sonra 1819'da kral oldu. Bagyidaw, 1823 yılında başkenti Amarapura'dan Ava'ya geri taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Bodawpaya</span>

Bodawpaya, Burma Konbaung Hanedanlığı'nın altıncı kralıdır. Maung Shwe Waing ve daha sonra Badon Min olarak doğdu. Hanedanın kurucusu ve Üçüncü Birmanya İmparatoru olan Alaungpaya'nın dördüncü oğludur. En büyük kardeşi Naungdawgyi'nin oğlu yeğeni Phaungkaza Maung Maung'u Ava'da tahttan indirdikten sonra kral ilan edildi. Bodawpaya, 1782'de kraliyet başkentini Amarapura'ya geri taşıdı. Hsinbyumyashin olarak adlandırıldı. 54 eşinden olan yaklaşık olarak 70 oğul ve 67 kızın babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Tabinshwehti</span>

Tabinshwehti, 1530-1550 yılları arasında Burma (Myanmar) kralı ve Birinci Toungoo İmparatorluğu'nun kurucusudur. Düzenlediği askeri seferler (1534-1549) sayesinde, Pagan imparatorluğu'nun 1287'de yıkılmasından bu yana Burma'daki en büyük krallığı yaratmıştı.

Konbaung hanedanı 1752'den 1885'e kadar Burma/Myanmar'ı yöneten son hanedandır. Burma tarihindeki en büyük ikinci imparatorluğu oluşturmuş ve Toungoo hanedanının başlattığı idari reformları sürdürerek modern Burma devletinin temellerini atmıştır. Bununla birlikte reformlar, altmış yıllık bir süre boyunca (1824-1885) üç Anglo-Burma Savaşının hepsinde Burmalıları mağlup eden ve 1885'te bin yıllık Burma monarşisini sona erdiren İngilizlerin ilerlemesini durdurmak için yetersiz kalmıştır.