Sisygambis - Turkipedia

Sisygambis (MÖ? - MÖ.323), Büyük İskender'in tarihe gömmeden önce Ahameniş İmparatorluğu'nun kralı III. Darius'un annesidir. III.Darius İssos Muharebesi'ni kaybettikten sonra annesini, karısını ve çocuklarını savaş alanında bırakarak geri çekilmesinden sonra Büyük İskender Sisygambis ve geri kalanları esir olarak alır. Sisygambis ilerleyen zamanlarda kendisini İskender'e adar. İskender'de kendisini çok sevip sahiplenir hatta kendisine anne diye hitap eder.

Hayatının erken yılları

Muhtemelen kendisi ya II. Artaserhas'ın ya da II. Artaserhas'ın kardeşi Ostanes'in kızıydı.^[1] İlerleyen zamanlarda Sisygambis öz abisi Arsames ile evlenmiştir.^[1]

Büyük İskender'in esiri oluşu

Mö. 333'teki İssos Muharebesi'nde III. Darius İskender'e yenildikten sonra karısı Stateria, annesi Sisygambis ve çocuklarını savaş alanında bırakarak apar topar geri çekilmiştir. Büyük İskender kendilerini esir almış fakat hiçbir kötülük yapmamış aksine iyi bile davranmıştır. Daha sonra İskender en yakın arkadaşlarından biri olan Hephaestion ile beraber ele geçirdiği kraliyet ailesini ziyarete gittiğinde Sisygambis, Hephaestion'u İskender zannederek önünde diz çöküp kendi ve ailesinin canı için af dilemiştir. (Sisygambis'in Hephaestion'u İskender olarak zannetmesinin temel sebebi Hephaestion'un daha uzun boylu, daha genç ve hemen hemen İskender ile aynı giyinmiş olması idi.) Sisygambis daha sonra hatasını fark ettiğinde utanarak geri çekilmiştir bunun üzerine Büyük İskender, "sen hata yapmadın anne, bu adam da İskender" demiştir.^[2]

İskender'in buyruğu altında

İskender Hindistan seferine çıktığında, Sisygambis ve ailesini Yunanca öğretilmesi amacı ile Susa'da bırakmıştır. İskender Mö. 324'te geri döndüğünde Sisygambis'in torunu Stateira ile evlenmiştir.^[1]

Mirası

Hephaestion'un önünde yanlışlıkla diz çöken Sisygambis sahnesi, Charles le Brun, Paolo Veronese, Justus Sustermans ve diğerleri tarafından temsil edilen Batı sanatında popüler bir konu olmuştur.^[1]

Asteroid 823'e Sisygambis'in adı verilmiştir.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d Heckel, Waldemar (2006). Who's who in the age of Alexander the Great : prosopography of Alexander's empire. Malden, Mass.: Blackwell Publishing. ISBN 978-1-4051-1210-9. OCLC 59147827.
^ Rackley, Sally A.; O'Brien, John Maxwell (1994). "Alexander the Great: The Invisible Enemy: A Biography". The Classical World. 88 (1): 60. doi:10.2307/4351624. ISSN 0009-8418.

İlgili Araştırma Makaleleri

İskender, asıl adıyla III. Aleksandros veya yaygın adıyla Büyük İskender, Yunan Antik Makedonya Krallığı'nın M.Ö. 336–323 yılları arasındaki kralıdır. M.Ö. 356 yılında Pella'da doğdu ve 20 yaşında babası II. Filip'in yerine tahta geçti. İktidarının uzun yıllarını Güneybatı Asya ve Kuzeydoğu Afrika'da eşi benzeri görülmemiş büyük askerî seferlerle geçirdi ve 30 yaşına geldiğinde Yunanistan'dan Kuzeybatı Hindistan'a kadar uzanan antik dünyanın en büyük imparatorluklarından birini oluşturdu. Hükümdarlığı süresince girdiği hiçbir muharebede yenilmeyen Büyük İskender, pek çok uzman kişi tarafından tarihin en başarılı askerî komutanlarından birisi olarak kabul edilir.

Gaugamela Muharebesi, İssos Savaşı'nın ardından MÖ 331 yılında Büyük İskender önderliğindeki Makedonlar ve III. Darius önderliğindeki Ahameniş İmparatorluğu arasında yapılan savaştır. Savaşı Büyük İskender kazanmıştır. İki ordu Mezopotamya ovasındaki Arbela'da karşılaştıklarından bu savaş bazen Arbela Savaşı olarak da adlandırılmaktadır. Savaş sonunda Büyük İskender "Asya Kralı" unvanını almıştır.

Pergamon Krallığı veya Bergama Krallığı, Batı Anadolu'da başkent Pergamon olmak üzere kurulmuş devlettir. Krallığın kurucusu I. Attalos, kuruluş tarihi de MÖ 241 yılı kabul edilmektedir. Bunun nedeni devletin ilk hükümdarı olan Filetairos ve onun halefi olan I. Eumenis'in kral unvanını kullanmamış olduklarıdır. MÖ 133 yılında Roma Cumhuriyeti'ne bağlanana kadar Anadolu'da varlığını sürdürmüştür.

İssos Muharebesi, İssos Savaşı veya İssus Savaşı; MÖ 333 yılında, Ahameniş hükümdarı III. Darius ile Makedonya kralı Büyük İskender arasında, bugünkü Hatay'ın Erzin ilçesinin yaklaşık 7 km batısında bulunan İssos Ovası'nda, antik İssos şehrinin yakınlarında meydana gelen bir muharebedir. Muharebe, Büyük İskender komutasındaki Makedon ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştır.

I. Ariarathes, Kapadokya'da bağımsız bir krallık kurulma teşebbüsü, Makedonyalı İskender'in istilâsı sırasında kumandanlarından Sabiktas'ı buraları itaat altına almak görevi ile göndermesine tepki olarak başladığı anlaşılmaktadır. Kapadokyalılar satrapları Mitrobazan'ın, Granikos Muharebesi'nde öldürülmüş olmasına rağmen kral III. Darius'a bağlı kalmışlar ve hatta Gaugamela Muharebesi'nde Mitrobazan'dan sonra satrap olan I. Ariarathes kumandasında bir ordu ile III. Darius yanında yer almışlardır. Bu savaşta Darius yenilince Kapadokyalılar Makedonya ve Ahamaniş hâkimiyetlerinden hiçbirini kabul etmeyerek Datames'ten 30 sene sonra I. Ariarathes'i kral ilân ederek, bağımsız devlet olmuşlardır.

Belen Geçidi, ayrıca Suriye Kapıları olarak da bilinir, Türkiye'nin güneyinin ortasında bulunan Hatay ilinin Belen ilçesinde yer alan bir geçittir. Nur Dağları üzerinde 300 adım genişliğinde olduğu söylenen dar bir geçittir. Kilikya'yı Suriye'nin içine bağlayan en önemli yoldur.

Sardanapalus, Knidos'lu yazar Ktesias'a göre, Asur'un sonuncu kralı olmakla birlikte, aslında M.Ö. 612-605 yıllarında yaşamış Ashur-uballit II'in son kral olduğu bilinmektedir. Ktesias'ın Persika kitabı kaybolmuş olmasına rağmen, Diodorus (II.27) tarafından onun çalışmalarının derlenmiş bir kopyası üzerinden konuşulmaktadır. Anlatıma göre, Sardanapalus'un, M.Ö. 7. yüzyılda yaşamış, zevkine düşkün biridir ve ölümü de şehvet içinde gerçekleşmiştir.

I. Artaserhas (Antik İranca: Artaxšaça. Bu ismin antik Grek formu babasının I. Serhas ismini taşımasından ortaya çıkartılmıştır.

Myriandos, modern İskenderun kentinin yakınında bulunan Fenike şehri ve limanıydı.

I. Antigonos Monophtalmos, , Büyük İskender'e bağlı Makedonyalı komutan ve Antigonos Hanedanı'nın ilk hükümdarı.

Atropates, önce III. Darius'a daha sonra Büyük İskender'e hizmet etmiş, sonunda kendi adını taşıyan bağımsız bir krallık ve hanedan kurmuş olan bir Fars asilzade idi. Diodorus (18.4) ona 'Atrapes' olarak atıfta bulunurken, Quintus Curtius (8.3.17) yanlışlıkla onu 'Arsaces' olarak anmıştır.

IV. Aleksander Büyük İskender'in Roksane'den olan oğlu. İskender ardıllarının hakimiyet mücadelesi sırasında annesi ile birlikte Makedonya'da öldürülmüştür.

Olympias, Epir Kralı I. Neoptolemus'un en büyük kızı, Epir Kralı I. Aleksander'in kız kardeşi, Makedonya Kralı II. Filip'in dördüncü karısı ve İskender'in annesidir. İskender'in hayatında son derece etkili oldu ve İskender'in fetihleri sırasında Makedonya'nın fiili lideri olarak tanındı. Oğlunun ölümünden sonra, İskender'in oğlu IV. Aleksander adına savaştı ve Adea Eurydice'i başarıyla mağlup etti. Sonunda Cassander tarafından mağlup edildikten sonra, orduları onu idam etmeyi reddetti ve sonunda onun hayatını sona erdirmek için Olympias'ın daha önce öldürdüğü insanların aile üyelerini çağırmak zorunda kaldı. MS 1. yüzyıl biyografi yazarı Plutarhos'a göre, o, Dionysos'un şehvet düşkünü yılana tapan kültünün dindar bir üyesiydi ve onun yatağında yılanlarla yattığını öne sürer.

Pers Geçidi Muharebesi, Pers satrapı Ariobarzanes tarafından komuta edilen bir Pers kuvveti ile İskender tarafından yönetilen istilacı Korint Birliği arasında askeri bir çatışmadır. MÖ 330 kışında, Ariobarzanes, Persepolis yakınlarındaki Pers Kapıları'nda sayıca üstün olan Pers kuvvetlerinin son direnişine önderlik etti ve Makedon ordusunu bir ay boyunca geride tuttu. İskender sonunda, yakalanan savaş esirlerinden veya yerel bir çobandan Perslerin arkasına giden bir yol buldu, Persleri yendi ve Persepolis'i ele geçirdi.

Halikarnas Kuşatması, MÖ 334'te Büyük İskender ile Ahameniş İmparatorluğu arasındaki çatışmadır. Donanması olmayan İskender, Pers donanması tarafından sürekli tehdit ediliyordu. Sürekli olarak, İskender'i bir çatışmaya girmesi için kışkırtıyorlar ama İskender buna yanaşmıyordu. Sonunda, Pers filosu yeni bir savunma kurmak için Halikarnas'a gitti. Halikarnas'ın eski kraliçesi olan Karyalı Ada, küçük kardeşi Karyalı Pixodarus tarafından tahtından sürülmüştü. Pixodarus ölünce, Pers Kralı Darius, Halikarnas'u da içine alan Karya satrapı olarak Orontobates'u atamıştı. MÖ 334'te İskender'in gelişinde Alinda kalesinin sahibi olan Ada, kaleyi ona teslim etti.

Arses, krallık adıyla da bilinen IV. Artaserhas, MÖ 338'den 336'ya kadar on ikinci Ahameniş Kralların kralıydı.

Stateira, Stateira ve Pers Kralı III. Darius'un kızıydı. Babasının İssos Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra Stateira ve kız kardeşleri Makedonyalı İskender'in esiri oldu. Onlara iyi davranıldı ve MÖ 324'teki Susa düğünlerinde İskender'in ikinci eşi oldu. Aynı törende İskender, Darius'un selefinin kızı olan kuzeni Parysatis ile de evlendi. İskender'in MÖ 323'teki ölümünden sonra Stateira, İskender'in diğer karısı Roxana tarafından öldürüldü.

Parysatis, Pers Kralı III. Artaserhas'in en küçük kızıydı.w M.Ö. 324 yılında Susa düğünlerinde Büyük İskender ile evlendi. MÖ 323'te İskender'in ilk karısı Roxana tarafından öldürülmüş olabilir.

Büyük İskender'in savaşları, Makedonyalı III. İskender'in MÖ 336'dan MÖ 323'e kadar gerçekleştirdiği bir dizi fetihti. Bunlar, Pers Kralı III. Darius'un yönetimi altındaki Ahameniş Pers İmparatorluğu'na karşı yapılan savaşlarla başladı. İskender'in Ahameniş Perslerine karşı kazandığı zafer zincirinin ardından, yerel reislere ve savaş ağalarına karşı Yunanistan'dan Güney Asya'daki Pencap bölgesine kadar uzanan bir sefer başlattı. Öldüğü sırada, Yunanistan'ın çoğu bölgesine ve fethedilen Ahameniş İmparatorluğu'na hükmediyordu. Ancak ilk planı olan Hindistan yarımadasını bütünüyle fethetmeyi başaramadı. Askeri başarılarına rağmen İskender, Ahameniş İmparatorluğu'nun yönetimine istikrarlı bir alternatif sunamadı ve zamansız ölümü, fethettiği geniş toprakları genellikle Diadochi Savaşları olarak bilinen bir dizi iç savaşa sürükledi.

Susa'daki Darius Sarayı, Ahameniş İmparatorluğu'nun dördüncü kralı olan I. Darius'un hükümdarlığı sırasında İran'ın Susa kentinde inşa edilmiş bir saray kompleksiydi. Sarayın inşaatı Persepolis'inkine paralel olarak yürütülmüştür. Sarayın yapımına Ahameniş İmparatorluğu'nun çeşitli yerlerinden gelen insan gücü ve hammaddeler katkıda bulunmuştur. Saray bir zamanlar yangınla tahrip olmuş ve daha sonra kısmen restore edilmiştir. Bugün arkeolojik bir alanın parçası olan kompleksten geriye çok az şey kalmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.