İçeriğe atla

Sisamlı Konon

Samoslu Conon
Κόνων ὁ Σάμιος
Doğumy. MÖ 280
Samos, Yunanistan
ÖlümMÖ 220
İskenderiye, Mısır
MilliyetYunan
Kariyeri
DalıMatematik, astronomi

Samoslu Conon (Grekçe: Κόνων ὁ Σάμιος, yaklaşık MÖ 280, Samos/Yunanistan – 220, muhtemelen İskenderiye/Mısır) bir Yunan astronom ve matematikçiydi. Öncelikle bir takımyıldız olan Coma Berenices'i adlandırmasıyla hatırlanır.

Hayatı ve Çalışmaları

Conon, Samos, İyonya'da doğdu ve muhtemelen Ptolemaic Mısır'da Ptolemaios III Euergetes'in saray astronomu olduğu İskenderiye’de öldü. Conon, İskenderiye'ye yerleşmeden önce İtalya ve Sicilya'da astronomik ve meteorolojik gözlemler yaptı. Keşfettiği takımyıldıza, Ptolemy'nin eşi II. Berenice'den sonra Coma Berenices ("Berenice'nin Saçı") adını verdi. Berenice, kocasının MÖ 246'da başlayan Üçüncü Suriye Savaşı'ndan sağ salim dönüşü karşılığında saçını feda etti. Bir tutam saç kaybolduğunda Conon, tanrıçanın onu gökyüzüne koyarak lütfunu gösterdiğini açıkladı. Tüm Yunan gök bilimciler bu tanımı kabul etmedi. Batlamyus'un Almagest'inde, Coma Berenices ayrı bir takımyıldız olarak listelenmemiştir. Bununla birlikte, Ptolemaios, çeşitli mevsimsel belirtileri (parapegma) Conon'a bağlar. Conon, muhtemelen İskenderiye'de tanıştığı matematikçi Arşimet'in bir arkadaşıydı.

Pappus, Arşimet Sarmalının Conon tarafından keşfedildiğini belirtir. Pergeli Apollonius, Conon'un konik kesitler üzerinde çalıştığını ve çalışmalarının Apollonius'un Koniklerin dördüncü kitabının temeli olduğunu bildirdi. Apollonius ayrıca Conon'un çalışmalarının bir kısmını Thrasydaeus'a gönderdiğini, ancak bunun yanlış olduğunu bildirdi. Bu çalışma hayatta kalmadığından Apollonius'un yorumunun doğruluğunu değerlendirmek imkansızdır.

Conon, güneş tutulmaları üzerine gözlemler de dahil olmak üzere astronomi çalışmalarını De astrologia adlı yedi kitabında yazdı. Ptolemaios ayrıca, De astrologia'da verilmemiş olsa da, Conon'a on yedi "mevsim işareti" atfeder. Seneca, "Conon'un dikkatli bir gözlemci olduğunu" ve "Mısırlılar tarafından gözlemlenen güneş tutulmalarını kaydettiğini" yazar,[1] ancak bu ifadenin doğruluğu şüphelidir. Roman Catullus, Conon'un "uçsuz bucaksız evrenin tüm ışıklarını algıladığını ve yıldızların yükselişini ve yerlerini, güneşin ateşli parlaklığının nasıl karardığını ve yıldızların belirli zamanlarda nasıl geri çekildiğini açıkladığını" yazar.[2]

Conon kraterine, onuruna onun adı verilmiştir.[3]

Notlar

  1. ^ Otto E. Neugebauer, A History of Ancient Mathematical Astronomy (New York, 1975)
  2. ^ Ivor Bulmer-Thomas. "Conon of Samos" (PDF). Dictionary of Scientific Biography. s. 391. 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  3. ^ Conon krateri

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Geometri</span> matematiğin uzamsal ilişkiler ile ilgilenen alt dalı

Geometri, matematiğin uzamsal ilişkiler ile ilgilenen alt dalıdır. Yunanca Γεωμετρία "Geo" (yer) ve "metro" (ölçüm) birleşiminden türetilmiş bir isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Öklid</span> Yunan matematikçi, aksiyomatik geometrinin mucidi

Öklid (Grekçe: Εὐκλείδης Eukleídēs; MÖ 330 - 275 yılları arasında yaşamış, İskenderiyeli bir matematikçidir. Megaralı Öklid'den ayırmak için bazen İskenderiyeli Öklid olarak anılır, genellikle "geometrinin kurucusu" veya "geometrinin babası" olarak anılan bir Yunan matematikçiydi. Ptolemy I döneminde İskenderiye'de aktifti. Elemanlar, yayınlandığı zamandan 19. yüzyılın sonlarına veya 20. yüzyılın başlarına kadar matematik öğretimi için ana ders kitabı olarak hizmet veren, matematik tarihindeki en etkili çalışmalardan biridir. Elemanlar’da, Öklid, küçük bir aksiyom setinden, şimdi Öklid geometrisi olarak adlandırılan şeyin teoremlerini çıkardı. Öklid ayrıca perspektif, konik kesitler, küresel geometri, sayı teorisi ve matematiksel kesinlik üzerine eserler yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Apollonios (Pergeli matematikçi)</span> Konik kesitler üzerine yazılarıyla tanınan antik Yunan coğrafyacı ve astronom

Pergeli Apollonius, konik kesitler üzerindeki çalışmaları ile tanınan Antik Yunan geometri uzmanı ve astronom. Öklid ve Arşimet'in konuya katkılarından başlayarak, onları analitik geometrinin icadından önceki duruma getirdi. Elips, parabol ve hiperbol terimlerinin tanımları bugün kullanımda olanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Coma Berenices (takımyıldız)</span>

Coma Berenices ya da Berenis'in Saçı takımyıldızı, kuzey gökyüzünde 88 modern takımyıldızdan biri olarak tanımlanan eski bir asterizmdir. Aslan ve Çoban takımyıldızlarının ortasında durur. Dördüncü galaktik kuadrant'ta yer alması sebebiyle her iki yarımküreden de görülebilir. Adı Latince "Berenis'in Saçı" anlamına gelir ve Mısır Kraliçesi II. Berenike'nin uzun saçlarına kocasının savaştan sağ salim gelmesi için Afrodit'e adak olarak sunmasına atıfta bulunur. Batı astronomisine MÖ üçüncü yüzyılda Samoslu Conon tarafından tanıtılmış ve Gerardus Mercator ile Tycho Brahe tarafından bir takımyıldız olarak daha da doğrulanmıştır. Tarihi bir kişinin adını taşıyan tek modern takımyıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hipparkos</span> 2. yüzyıl Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçi

İznikli Hipparkos veya Nikaialı Hipparhus bir Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sisamlı Aristarkus</span> Yunan astronom ve matematikçi (MÖ 310 - yak. 230)

Aristarkus, Yunan gökbilimci ve matematikçi. Sisam adasında doğdu. Evrenin merkezine dünyayı değil de güneşi koyan günmerkezlilik inanışının bilinen ilk savunucularındandı. Pisagor'dan ve Filolaos'dan etkilendi. Her ikisi de güneşi merkeze koymalarına rağmen, gezegenlerin diziliş sırası açısından Filolaos'dan farklı görüşlerde oldu. Onun astronomik fikirleri 1800 yıl boyunca geçerliliğini sürdüren Aristo ve Batlamyus'un yermerkezli teorileri karşısında rağbet görmedi, ta ki Kopernik, Kepler ve Newton'un buluşlarına kadar. Ay'daki Aristarkus Krateri'ne onun adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ptolemaios Krallığı</span> Mısırda MÖ 305ten MÖ 30a kadar hüküm sürmüş Helenistik Dönem krallığı

Ptoleme Krallığı veya Batlamyus krallığı Mısır'daki Helenistik Dönem krallığıdır. Krallık MÖ 323'te Büyük İskender'in ölümünden sonra I. Ptolemaios Soter tarafından kurulmuş ve Ptolemaios hanedanı tarafından yönetilmiştir. Krallık VII. Kleopatra'nın ölümünden sonra MÖ 30'da Roma İmparatorluğu tarafından yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan astronomisi</span>

Yunan astronomisi klasik antik dönemde Yunan dilinde yazılmıştır ve antik Yunan, Helenistik, Greko-Romen ve geç dönem antik çağlarını kapsar. Yunanca, Helenistik dönemden Büyük İskender'in fethini takip eden süreçte bilimin dili haline geldiği için antik Yunan astronomisi coğrafi sınırları aşmıştır. Bu yüzden Helenistik astronomi olarak da adlandırılır. Helenistik ve Roma dönemleri boyunca Yunan olan veya olmayan birçok astronom, çalışmalarını Yunan geleneklerini kullanarak Ptolemaios krallığındaki İskenderiye kütüphanesini de içeren büyük bir enstitüde yürütüyordu.

<span class="mw-page-title-main">İskenderiyeli Pappus</span> MS. 3-4. yüzyıl Yunan matematikçi

İskenderiyeli Pappus (Grekçe: Πάππος ὁ Ἀλεξανδρεύς; yaklaşık MS. 290 - 350) antik çağın son büyük Yunan matematikçilerinden biridir. İskenderiye doğumlu Helenleşmiş bir Mısırlıydı. Synagoge (Συναγωγή) ya da Koleksiyon olarak da adlandırılan eseri ve Pappus teoremi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır astronomisi</span>

Mısır astronomisi, tarih öncesi zamanlarda, Predinastik Dönem'de gelişmeye başladı. M.Ö. 5. binyılda yapılan Nabta Playa'daki taş dairelerin tasarımında astronomik hizalamalardan esinlenilmiş olabilir. Tarihi Hanedan Dönemi M.Ö. 3. binyılda başladığında, 365 günlük periyot sistemi zaten Mısır takviminde kullanılıyordu ve Nil'in yıllık su baskınlarının belirlenmesinde yıldız gözlemi önemli bir yer tutuyordu.

Yaşlı Aristaeus konik kesitleri üzerinde çalışan ve Öklid'in çağdaşı olan Yunan matematikçi.

Callippus, mevsimlerin uzunluklarını kesin olarak belirleyen ve sonraki tüm gök bilimciler tarafından kullanılan bir takvim oluşturan Yunan astronom ve matematikçi.

Cleomedes, özellikle “Cennetler ” olarak da bilinen Gök Cisimlerinin Dairesel Hareketleri adlı kitabıyla tanınan bir Yunan gökbilimci ve matematikçidir.

Hypsicles, Gökcisimlerinin yükselişi Üzerine ve bir kürenin içerisine düzgün katıların çizilmesiyle ilgilenen bir çalışma olan Öklid'in XIV. Elemanlar Kitabı kitaplarını yazmasıyla tanınan eski bir Yunan matematikçi ve astronom.

Bu, "Antik Yunan matematikçilerinin zaman çizelgesi"dir..

Ptolemy III Euergetes MÖ 246'dan 222'ye kadar Mısır'daki Ptolemaios hanedanının üçüncü firavunuydu. Ptolemaios Krallığındaki hükümdarlığı sırasında gücünün zirvesine ulaştı.

Berenice II Euergetis MÖ 250'den itibaren Sirenayka kraliçesi ve MÖ 246'dan MÖ 222'ye kadar Ptolemaios III Euergetes'in eşi olarak Ptolemaik Mısır'ın kraliçesi ve eş vekili idi.

V. Ptolemy Epiphanes, IV.Ptolemy Philopator ve Mısırlı III.Arsinoe'ün oğludur. Temmuz veya Ağustos 204'ten Eylül 180'e kadar Ptolemaios hanedanının beşinci hükümdarıydı. Ptolemy, ailesi şüpheli koşullarda öldüğünde, beş yaşında tahtı miras aldı. Yeni naip Agathocles, geniş çapta hakarete uğradı ve MÖ 202'de bir devrimle devrildi, ancak onu izleyen vekiller dizisi yetersiz kaldı ve krallık felç oldu.Seleukos Kralı Antiochos III ve Antigonid kralı Philip V Beşinci Suriye Savaşını başlatmak için krallığın zayıflığından yararlandı. Ptolemy V, kendi kendini ilan eden firavunlar Horwennefer ve Ankhwennefer'in önderlik ettiği yaygın bir Mısır isyanıyla karşı karşıya kaldı ve bu, Yukarı Mısır'ın çoğunun ve Aşağı Mısır'ın bazı kısımlarının da kaybedilmesine neden oldu.

Ptolemy VIII Euergetes II Tryphon, takma adı Physcon, Mısır'daki Ptolemaios hanedanının kralıydı. Ptolemy V. Epiphanes ve Cleopatra I. Syra'nın küçük oğluydu. Saltanatı, ağabeyi Ptolemy VI. Philometor ve kız kardeşi II. Kleopatra ile şiddetli siyasi ve askeri çatışmalarla karakterize edilmiştir.

İskenderiyeli Timocharis, Yunan astronom ve filozof. Muhtemelen İskenderiye'de doğdu. Öklid'le aynı çağda yaşadı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.