İçeriğe atla

Sirte Muharebesi (2011)

Sirte Muharebesi
2011 Libya İç Savaşı

20 Ekim tarihli hücumdan hemen önce Sirte'deki durum
Tarih15 Eylül - 20 Ekim 2011
Bölge
Sonuç

Kesin Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) zaferi

  • Eylül ayında UGK güçlerinin yaptığı üç hücum püskürtüldü[1][2]
  • UGK güçleri dördüncü hücumun ardından şehri tamamen ele geçirdi
  • Muammer Kaddafi öldürüldü
  • İç savaş sona erdi
Taraflar

Libya Libya Ulusal Geçiş Konseyi

NATO NATO

Libya Arap Cemahiriyesi Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi

  • Libya ordusu
  • Milisler
Komutanlar ve liderler

Libya Hamid Hassi
Libya Mustafa bin Darder (ölü)[3][4]
Libya Tuhami Zayani[5]

Libya Essam Bağhar

Libya Arap Cemahiriyesi Muammer Kaddafi (ölü)
Libya Arap Cemahiriyesi Mutasım Kaddafi (ölü)[6]
Libya Arap Cemahiriyesi Ebu Bekr Yunis Cebr (ölü)[7]
Libya Arap Cemahiriyesi Mansur Dao  (esir)[8]

Libya Arap Cemahiriyesi Abdül Rahman Abdül Hamid  (esir)[9]
Güçler
16,000[10] 1000[11]-5,000[12] (UGK iddiası)
Kayıplar
265 ölü<[13]
2,030 wounded[14]

184[15]-868[16][17][18] ölü
200 yaralı[19][20]

150+ esir[21]

800 sivil öldü (UGK iddiası)[22]

2151 sivil öldü (Kaddafi yönetimi iddiası)[23][24]

Sirte Muharebesi, 2011 Libya İç Savaşı'nda Ulusal Geçiş Konseyi güçlerinin Kaddafi yanlılarının elinde kalan son şehirlerden olan Sirte'yi ele geçirmek üzere düzenlediği hücumlarla başlayan bir muharebeydi. Eylül 2011 itibarı ile Kaddafi güçlerinin elinde kalan son iki şehir Sirte ve Beni Velid'di ve Kaddafi'nin memleketi ile Trablus'un düşmesinin ardından başkent ilan ettiği Sirte'nin düşmesiyle iç savaşın biteceği düşünülüyordu.[25] Muharebe 42 yıllık Kaddafi rejiminin tamamen yok oluşuna yol açtı[26] ve Muammer Kaddafi şehirden kaçmaya çalışırken yaralandı ve ele geçirildi. Kaddafi bir saat kadar sonra öldü.

Bir aydan uzun bir süre süren çatışmalarda pek çok bina tamamen veya kısmen yıkıldı ve Sirte şehri harabeye döndü.[27]

Kaynakça

  1. ^ "Gaddafi hometown a hazardous prize for Libya's NTC". 3 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  2. ^ "Gadhafi diehards force Sirte retreat by NTC fighters". 1 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  3. ^ "Libyan troops advance on Sirte in heavy fighting". timesofmalta.com. 6 Eylül 2011. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  4. ^ "Street fighting rocks Sirte as Clinton visits Tripoli". Ahram Online. 18 Ekim 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2011. 
  5. ^ "Libya live Blog". 8 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  6. ^ "After a day of intense fighting, anti-Gadhafi forces pull back". 10 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  7. ^ M3 Web - http://m3web.bg. "Bulgaria: Gaddafi's Ex-Defense Minister Killed - Report - Novinite.com - Sofia News Agency". Novinite.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  8. ^ Fahim, Kareem (22 Ekim 2011). "In His Last Days, Qaddafi Wearied of Fugitive's Life". The New York Times. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2011. 
  9. ^ "Gaddafi nephew arrested in Sirte". Times LIVE. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  10. ^ "Forces attack Gaddafi stronghold Sirte as end of civil war approaches". 13 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  11. ^ "Gaddafi's wife and children flee to Algeria". 7 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014. 
  12. ^ "McCain arrives in Libya as rival forces battle for control". 4 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  13. ^ 11 killed (15 September),[1][] 13 killed (16 September),[2][] 24 killed (17 September),[3] 14 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2 killed (18 September),[4] 16 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 4 killed (20 September),[5] 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 70 killed (21 September-6 October),[6] 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 120 killed (7-15 October),[7] 9 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 14 killed (18 October),[8] 20 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 7 killed (19 October),[9] 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. total of 265 reported killed
  14. ^ 461 wounded (15-28 September; western front)[10] 3 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 36 wounded (25-26 September; eastern front),[11] 100 wounded (27-28 September; eastern front),[12] 28 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 18 wounded (29 September),[13] 2 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 wounded (30 September),[14] 18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 133 wounded (1-6 October),[15] 1,100 wounded (7-15 October),[16] 9 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 95 wounded (18 October), [17] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 76 wounded (19 October),[18] 22 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. total of 2,030 reported wounded
  15. ^ 53 prisoners killed (15-19 October),[19] 27 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 105 killed (20 October),[20] 27 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 killed (29 October),[21] 4 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi total of 184 reported killed
  16. ^ "Signs of ex-rebel atrocities in Libya grow". 28 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  17. ^ "Report: More than 250 Gaddafi supporters found dead in Sirte". 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  18. ^ "Libyans find more bodies in Kadhafi hometown". 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  19. ^ "Libya: ICRC supplies Sirte hospital with urgently needed medical assistance". 4 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  20. ^ "Humanitarian fears grow in Sirte". 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  21. ^ 60 captured (28 September),[22] 25 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 50 captured (9 October),[23] 25 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 24 captured (11 October),[24] 28 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 captured (13 October),[25] 14 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. total of 150+ reported captured
  22. ^ "Libya: Over 800 killed in battle for Gaddafi's home town of Sirte". Telegraph. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  23. ^ "Gadhafi aide: NATO airstrike hits residential area, kills 354 civilians". 30 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  24. ^ "Gaddafi aide claims NATO strikes killed 151". 14 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011. 
  25. ^ "Libya conflict: Pro-Gaddafi troops 'cornered' in Sirte". www.bbc.co.uk. 4 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2011. 
  26. ^ "Libya declares 'liberation' after Khadafy's death, transitional leader says Sharia law will rule". New York Daily News. 23 Ekim 2011. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011. 
  27. ^ "Gadhafi's hometown seems largely destroyed". The News Tribune. 16 Ekim 2011. 2 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi</span> Libyalı asker, siyasetçi ve lider (1942–2011)

Muammer Muhammed Ebu Minyar el-Kaddafi, devrik Libya lideri. 1969 yılında yapmış olduğu darbe sonucu iktidara gelip, 1970'ten 1972'ye kadar Libya başbakanlığı, 1972'den 1979'a kadar ise Libya devlet başkanlığı görevini yürüttü. 1977-2011 yılları arasında "Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Bir Eylül Büyük Devriminin Rehberi" unvanını kullanarak, resmî bir görevi olmadan toplam 42 yıl boyunca Libya'yı yönetti. Dünya kamuoyu tarafından bir diktatör veya otoriteryen olarak görülmüş olsa da Kaddafi bunu reddetmiş ve kendisinin Libya halkı için sadece bir rehber ve yol gösterici olduğunu söylemişti. Başlangıçta kendisini ideolojik olarak Arap milliyetçiliği ve Arap sosyalizminin bir karışımı olan Baasçılık'a adamıştı, ancak daha sonra kendisi tarafından önerilen bir hükûmet tarzı olan Üçüncü Uluslararası Teorisine göre hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Sirte</span>

Sirte, Libya'nın Akdeniz kıyısında yer alan bir kenttir. Aynı zamanda Libya'nın Sirte belediyesinin merkezidir. Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin doğup büyüdüğü ve 20 Ekim 2011 tarihinde vurularak öldürüldüğü kenttir. 2011 Libya İç Savaşı'nda Trablus'un düşmesi sebebiyle Muammer Kaddafi Sirte'yi 1 Eylül 2011'de Libya'nın yeni başkenti ilan etmiştir. 15 Eylül - 20 Ekim 2011 tarihleri arasında gerçekleşen Sirte Muharebesi sonucunda Ulusal Geçiş Konseyi güçleri şehri almış, şehir muharebe sırasında neredeyse tamamen yıkılmıştır.

Libya'daki Yahudilerin tarihi MÖ 3. yüzyıldan beri Yunan hakimiyeti altındaki Sirenayka'da Yahudilerin varlığı bilinmektedir. II.Dünya Savaşı sırasında Yahudi nüfusu Faşist rejimli İtalya'nın antisemitik kanunlarına ve Alman birliklerince sürülmelere maruz kalmıştır. Savaş sonrası anti-Yahudi saldırılar yüzünden birçok Yahudi başta İsrail olmak üzere başka ülkelere göç etti. 1969'da başa Muammer Kaddafi'nin geçmesiyle Yahudiler için yaşam daha da zorlaşınca geriye kalan bütün Yahudiler de ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Libya'daki son Yahudi Rina Debach ülkeyi 2003'te terk etti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baharı</span> 2010da başlayıp süregelen, Arap coğrafyasında yaşanan halk hareketlerine verilen ortak ad

Arap Baharı, 2010 yılında başlayan, Arap dünyasında yaşanan bir dizi hükûmet karşıtı protesto, ayaklanma ve silahlı isyanlardı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Libya İç Savaşı</span> Arap Baharı sonrası Libyada çıkan iç savaş

2011 Libya İç Savaşı, bir Kuzey Afrika ülkesi olan Libya'da hükûmet ve Muammer Kaddafi karşıtı gösterilerle başlamış ve daha sonrasında gerçek anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüş ayaklanmalar bütünüdür. Protestolar 7 Şubat 2011 tarihinde başlamış, iç savaş Sirte'nin düşmesi ve Muammer Kaddafi'nin öldürülmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermiştir. Medyaya göre olaylar halkın 2010-2011 yılı boyunca Arap dünyasını saran protestoların bir ayağı olan 2011 Mısır Devrimi'nden esinlenmesi sonucu başlamıştır.

Brega Muharebesi, 2011 Libya ayaklanması sırasında Brega şehrinde gerçekleşen bir muharebe. 2 Mart 2011 günü erken saatlerde Kaddafi yanlısı kuvvetler, Kaddafi karşıtı kuvvetlerin elinde bulunan şehre saldırmasıyla başladı. Muharebe sonucu Kaddafi yanlısı güçler başarısız oldu ve şehir Kaddafi karşıtlarının kontrolünde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">2011 Libya askerî müdahalesi</span>

2011 Libya bombardımanı, 19 Mart 2011'de UTC saati ile 16:45'te başlayan, Libya'daki karışıklığı düzeltme amaçlı operasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Harmattan Operasyonu</span> 2011 Fransız askeri operasyonu

Harmattan Operasyonu, Fransa'nın Libya'ya müdahale için kullandığı kod addır. Birleşik Krallık'ın Ellamy Operasyonu, Kanada'nın MOBILE Operasyonu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Şafak Yolculuğu Operasyonu ile ortak hareket eder. Muammer Kaddafi'nin halk ayaklanmasını bastırmak adına muhalif güçlere karşı kullandığı kuvveti durdurmak amacıyla düzenlenmektedir. 19 Mart 2011 tarihinde Paris'te düzenlenen konferans sonucu düzenlenmesi kararı alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şehitler Meydanı</span>

Şehitler Meydanı ya da Kaddafi dönemindeki adıyla Yeşil Meydan, Libya'nın Trablus kentinin en büyük meydanı. Meydanı şehrin ana ticaret merkezi sayılan binalar çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Trablus Muharebesi (2011)</span>

Trablus Muharabesi, Libya'nın başkenti Trablus'ta ülkeyi uzun süredir yöneten Muammer Kaddafi ve yandaşları ile Kaddafi'yi devirmek isteyen Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) güçleri arasında gerçekleşen bir muharebedir. 2011 Libya İç Savaşı'nın bir parçası olan muharebe, iç savaşın başlangıcından altı ay sonra gerçekleşti. Şehirde başlayan bir isyanın ardından halihazırda şehre kadar ilerlemiş UGK güçleri şehre saldırdı ve en sonunda almayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Sirte Körfezi hücumu</span> 2011 Libya İç Savaşının büyük Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) hücumlarından ikincisi

Birinci Sirte Körfezi hücumu, 2011 Libya İç Savaşı'nın büyük Ulusal Geçiş Konseyi (UGK) hücumlarından ikincisidir. UGK güçlerinin Ecdebiye Muharebesi'nde zafer kazanmasının hemen ardından başlatıldı. Hücumun amacı Kaddafi'nin memleketi Sirte'ye kısa bir sürede ulaşmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Afrika Birleşik Devletleri</span> Afrika kıtasındaki 55 ülkenin tamamını veya bir kısmını içermesi düşünülen bir federasyon önerisinin adıdır

Afrika Birleşik Devletleri, Afrika kıtasındaki 56 ülkenin tamamını veya bir kısmını içermesi düşünülen bir federasyon önerisinin adıdır.

Es-Saadi Muammer Kaddafi, eski Libya lideri Muammer Kaddafi'nin üçüncü oğlu. kariyerine 27 yaşında başlayan eski bir futbolcudur. 2011'de Libya İç Savaşı'nda Libya Özel Güçleri'nin başındaydı. Libya'dan kaçtıktan sonra hakkında kırmızı bülten çıkartıldı. 5 Mart 2014 tarihinde Nijer'de tutuklandı ve Libya'ya iade edildi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Yapay Nehir</span>

Büyük Yapay Nehir Projesi, Muammer Kaddafi döneminde Libya'daki Sahra Çölü'ne Nubian kumtaşı fosil akifer bölgesinden su tedariki yapan bir boru ağları projesidir. Dünyanın en büyük sulama projesidir.

<span class="mw-page-title-main">Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi</span> Libya tarihi (1977-2011)

2 Mart 1977'de Genel Halk Kongresi (GHK), Kaddafi'nin emriyle "Halk Otoritesinin Kuruluş Bildirgesi"ni kabul etti ve Libya Arap Sosyalist Halk Cemahiriyesi ilan etti. Kaddafi devletinin resmi siyaset felsefesinde "cemahiriye" sistemi ülkeye özgüydü, ancak Kaddafi'nin tüm Üçüncü Dünya'ya uygulanması için önerdiği Üçüncü Uluslararası Teorinin gerçekleşmiş hali olarak sunuldu. GHK ayrıca feshedilmiş Devrimci Komuta Konseyinin geri kalan üyelerinden oluşan ve Kaddafi'nin genel sekreter olduğu GHK Genel Sekreterliğini oluşturdu ve Bakanlar Kurulunun yerini alan Genel Halk Komitesini atadı. Komite üyeleri artık bakan değil, sekreter olarak adlandırıldılar.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Bull Run Muharebesi</span>

İkinci Bull Run Muharebesi veya İkinci Manassas, Amerikan İç Savaşı sırasında 28-30 Ağustos 1862 tarihlerinde Prince William County, Virginia'da gerçekleşti. General Robert E. Lee komutasındaki Konfederasyon Kuzey Virginia Ordusu'nun, Tümgeneral John Pope'un komutasındaki Virginia Ordusu'na saldırmasıyla başladı. 1861'de aynı bölgede bir savaş daha olmuş, o savaşı da Konfederasyon kuvvetleri kazanmıştı. Geniş kapsamlı bir yürüyüşün ardından, Konfederasyon kuvvetleri komutanı Tümgeneral Thomas J. "Stonewall" Jackson, Stony Ridge'de savunma pozisyonu aldı. 28 Ağustos 1862 tarihinde, Jackson bir çıkmazla sonuçlanan Brawner en Çiftliği'nin hemen doğusunda Gainesville Birlik hatlarına saldırdı. Aynı gün, Tümgeneral James Longstreet komutasındaki Lee'nin ordu kanadı Thoroughfare Gap Muharebesi'nde Birlik direncini kırdı ve savaş yaklaştı.

<span class="mw-page-title-main">Libya devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu makale, ülkenin 1951'deki bağımsızlığından bu yana Libya devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">Kardeşçe Lider ve Devrimin Rehberi</span> Eski Libya lideri Muammer Kaddafinin sahip olduğu gayriresmi unvan

Büyük Sosyalist Libya Arap Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Devrimin Rehberi, ülkenin resmi yönetim yapısının yalnızca sembolik bir figürü olduğunu iddia eden Libya eski lideri Muammer Kaddafi'nin sahip olduğu bir unvandı. Ancak eleştirmenler, Libya devletinin Kaddafi'nin herhangi bir gücü elinde bulundurduğunu inkâr etmesine rağmen, Kaddafi'yi fiilen eski siyasi görevli olarak konumlandırarak uzun zaman boyunca onu bir demagog olarak tanımladılar.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi yönetimindeki Libya tarihi</span> Libya tarihi (1969-2011)

Muammer Kaddafi, bir grup genç Libya Ordusu subayına kansız bir darbeyle Kral I. İdris'e karşı liderlik ettikten sonra 1 Eylül 1969'da Libya'nın fiili lideri oldu. Kralın ülkeden kaçmasının ardından Kaddafi başkanlığındaki Devrimci Komuta Konseyi (DKK), monarşiyi ve eski anayasayı kaldırarak "hürriyet, sosyalizm ve birlik" mottosuyla Libya Arap Cumhuriyeti'ni kurdu. İktidara geldikten sonra DKK hükûmeti; herkes için eğitim, sağlık ve barınma sağlama sürecini başlattı. Ülkede halk eğitimi her iki cinsiyet için de parasız ve ilköğretim zorunlu hale geldi. Tıbbi bakım, halka ücretsiz olarak sunuldu; ancak herkese barınma sağlamak, DKK hükûmetinin tamamlayamadığı bir görevdi. Kaddafi döneminde, ülkede kişi başına düşen gelir 11.000 ABD dolarını aşarak Afrika'daki en yüksek beşinci ülke oldu. Refah artışına tartışmalı bir dış politika eşlik etti ve iç siyasi baskı arttı.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi'nin öldürülmesi</span> Vikihaber maddesi

Muammer Kaddafi'nin öldürülmesi, 20 Ekim 2011'de Sirte Savaşı'nın ardından gerçekleşti. Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi, Geçici Ulusal Konsey güçleri tarafından yakalandı ve kısa bir süre sonra idam edildi.