İçeriğe atla

Sirte

Kontrol Edilmiş
Sirte'nin Libya'daki konumu.

Sirte (Arapça: سرت), Libya'nın Akdeniz kıyısında yer alan bir kenttir. Aynı zamanda Libya'nın Sirte belediyesinin merkezidir. Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin doğup büyüdüğü ve 20 Ekim 2011 tarihinde vurularak öldürüldüğü kenttir. 2011 Libya İç Savaşı'nda Trablus'un düşmesi sebebiyle Muammer Kaddafi Sirte'yi 1 Eylül 2011'de Libya'nın yeni başkenti ilan etmiştir. 15 Eylül - 20 Ekim 2011 tarihleri arasında gerçekleşen Sirte Muharebesi sonucunda Ulusal Geçiş Konseyi güçleri şehri almış, şehir muharebe sırasında neredeyse tamamen yıkılmıştır.[1]

2007 yılının Ekim ayında, Sudan hükûmeti ile Darfur'daki isyancı gruplar arasındaki ateşkes görüşmeleri Sirte'de yapılmıştır.[2]

Ayrıca bakınız

  • Sirte Körfezi

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2011. 
  2. ^ "Sudan calls Darfur truce at talks 29 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", BBC Haberleri, 27 Ekim 2007

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Libya</span> Akdeniz kıyısında yer alan bir Kuzey Afrika ülkesi

Libya, resmi adıyla Libya Devleti, Akdeniz kıyısında, doğuda Mısır, batıda Cezayir ve Tunus, güneyde Nijer ve Çad, güneydoğuda Sudan ile komşu olan bir Mağrip ve Kuzey Afrika ülkesidir. Ülke Trablusgarp Bölgesi, Fizan ve Sirenayka olmak üzere üç tarihi bölgeden oluşur. Yaklaşık 1,8 milyon kilometrekarelik yüz ölçümüyle Afrika'nın dördüncü, dünyanın 16. büyük ülkesidir. En fazla kanıtlanmış petrol rezervine sahip 10. ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Trablus ülkenin batısında yer alır ve yedi milyon Libyalının üç milyondan fazlası bu şehirde yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi</span> Libyalı asker, siyasetçi ve lider (1942–2011)

Muammer Muhammed Ebu Minyar el-Kaddafi, devrik Libya lideri. 1969 yılında yapmış olduğu darbe sonucu iktidara gelip, 1970'ten 1972'ye kadar Libya başbakanlığı, 1972'den 1979'a kadar ise Libya devlet başkanlığı görevini yürüttü. 1977-2011 yılları arasında "Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Bir Eylül Büyük Devriminin Rehberi" unvanını kullanarak, resmî bir görevi olmadan toplam 42 yıl boyunca Libya'yı yönetti. Dünya kamuoyu tarafından bir diktatör veya otoriteryen olarak görülmüş olsa da Kaddafi bunu reddetmiş ve kendisinin Libya halkı için sadece bir rehber ve yol gösterici olduğunu söylemişti. Başlangıçta kendisini ideolojik olarak Arap milliyetçiliği ve Arap sosyalizminin bir karışımı olan Baasçılık'a adamıştı, ancak daha sonra kendisi tarafından önerilen bir hükûmet tarzı olan Üçüncü Uluslararası Teorisine göre hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Libya bayrağı</span> Libya Devletinin Ulusal Bayrağı

Libya bayrağı, Afrika ülkesi Libya'nın ilk defa 24 Aralık 1951 tarihinde kullandığı bayrağın, rejim değişikliği sonrası Libya'nın resmî hükûmeti olan Ulusal Geçiş Konseyi tarafından 27 Şubat 2011 tarihinde yeniden kullanılmaya başlanan bayraktır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Libya İç Savaşı</span> Arap Baharı sonrası Libyada çıkan iç savaş

2011 Libya İç Savaşı, bir Kuzey Afrika ülkesi olan Libya'da hükûmet ve Muammer Kaddafi karşıtı gösterilerle başlamış ve daha sonrasında gerçek anlamıyla bir iç savaşa dönüşmüş ayaklanmalar bütünüdür. Protestolar 7 Şubat 2011 tarihinde başlamış, iç savaş Sirte'nin düşmesi ve Muammer Kaddafi'nin öldürülmesiyle 20 Ekim 2011 tarihinde sona ermiştir. Medyaya göre olaylar halkın 2010-2011 yılı boyunca Arap dünyasını saran protestoların bir ayağı olan 2011 Mısır Devrimi'nden esinlenmesi sonucu başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Harmattan Operasyonu</span> 2011 Fransız askeri operasyonu

Harmattan Operasyonu, Fransa'nın Libya'ya müdahale için kullandığı kod addır. Birleşik Krallık'ın Ellamy Operasyonu, Kanada'nın MOBILE Operasyonu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin Şafak Yolculuğu Operasyonu ile ortak hareket eder. Muammer Kaddafi'nin halk ayaklanmasını bastırmak adına muhalif güçlere karşı kullandığı kuvveti durdurmak amacıyla düzenlenmektedir. 19 Mart 2011 tarihinde Paris'te düzenlenen konferans sonucu düzenlenmesi kararı alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Geçici Ulusal Konsey</span>

Geçici Ulusal Konsey ya da Ulusal Geçiş Konseyi, 2011 Libya İç Savaşı sırasında Kaddafi karşıtı isyancılar tarafından kurulan bir hükûmettir. Geçici Ulusal Konsey ya da Libya Ulusal Konseyi olarak da bilinir. Oluşum "devrimin siyasi yüzü" olarak hareket etmektir. Bingazi kentinde 27 Şubat 2011'de ilan edilmiştir. 5 Mart 2011 tarihinde, konsey içinde kendisini "bütün Libya tek temsilcisi" olarak ilan eden bir bildiri yayınladı. Geçici hükûmet 23 Mart 2011 tarihinde konsey tarafından kuruldu. Konseyin başkanlığını Libya eski Adalet bakanı olan Mustafa Abdül Celil yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Abdül Celil</span>

Mustafa Abdül Celil, Libyalı bir politikacı. 2007-2011 yılları arasında Muammer Kaddafi hükûmeti altında Adalet Bakanı idi. 2011 Libya İç Savaşı sırasında Abdul Celil, Trablus'ta Kaddafi'ye muhalefet ederek ve ülkenin çoğunu kontrol ederek Bingazi'de Geçici Ulusal Konseyi Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Cibril</span>

Mahmud Cibril, Libyalı siyasetçi. 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin karşısında kurulan Ulusal Geçiş Konseyi Başbakanı ve Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Sirte Muharebesi (2011)</span>

Sirte Muharebesi, 2011 Libya İç Savaşı'nda Ulusal Geçiş Konseyi güçlerinin Kaddafi yanlılarının elinde kalan son şehirlerden olan Sirte'yi ele geçirmek üzere düzenlediği hücumlarla başlayan bir muharebeydi. Eylül 2011 itibarı ile Kaddafi güçlerinin elinde kalan son iki şehir Sirte ve Beni Velid'di ve Kaddafi'nin memleketi ile Trablus'un düşmesinin ardından başkent ilan ettiği Sirte'nin düşmesiyle iç savaşın biteceği düşünülüyordu. Muharebe 42 yıllık Kaddafi rejiminin tamamen yok oluşuna yol açtı ve Muammer Kaddafi şehirden kaçmaya çalışırken yaralandı ve ele geçirildi. Kaddafi bir saat kadar sonra öldü.

<span class="mw-page-title-main">Mutassım Kaddafi</span>

Mutassim Billah Kaddafi, bir Libya Ordusu subayı ve 2008'den 2011 yılına kadar Libya Ulusal Güvenlik Danışmanı'ydı.

Es-Saadi Muammer Kaddafi, eski Libya lideri Muammer Kaddafi'nin üçüncü oğlu. kariyerine 27 yaşında başlayan eski bir futbolcudur. 2011'de Libya İç Savaşı'nda Libya Özel Güçleri'nin başındaydı. Libya'dan kaçtıktan sonra hakkında kırmızı bülten çıkartıldı. 5 Mart 2014 tarihinde Nijer'de tutuklandı ve Libya'ya iade edildi.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Yapay Nehir</span>

Büyük Yapay Nehir Projesi, Muammer Kaddafi döneminde Libya'daki Sahra Çölü'ne Nubian kumtaşı fosil akifer bölgesinden su tedariki yapan bir boru ağları projesidir. Dünyanın en büyük sulama projesidir.

<span class="mw-page-title-main">Libya Sosyalist Halk Cemahiriyesi</span> Libya tarihi (1977-2011)

2 Mart 1977'de Genel Halk Kongresi (GHK), Kaddafi'nin emriyle "Halk Otoritesinin Kuruluş Bildirgesi"ni kabul etti ve Libya Arap Sosyalist Halk Cemahiriyesi ilan etti. Kaddafi devletinin resmi siyaset felsefesinde "cemahiriye" sistemi ülkeye özgüydü, ancak Kaddafi'nin tüm Üçüncü Dünya'ya uygulanması için önerdiği Üçüncü Uluslararası Teorinin gerçekleşmiş hali olarak sunuldu. GHK ayrıca feshedilmiş Devrimci Komuta Konseyinin geri kalan üyelerinden oluşan ve Kaddafi'nin genel sekreter olduğu GHK Genel Sekreterliğini oluşturdu ve Bakanlar Kurulunun yerini alan Genel Halk Komitesini atadı. Komite üyeleri artık bakan değil, sekreter olarak adlandırıldılar.

Muhabarat el-Cemahiriye Muammer Kaddafi'nin emri altında Libya'nın ulusal istihbarat servisi olmuştur. Libya İç Savaşı sırasında, teşkilat direktörü Abuzed Ömer Dorda, Kaddafi karşıtı güçler tarafından ele geçirilmiş ve Cemahiriye teşkilatı Ağustos 2011'de Kaddafi devrildiği zaman ortadan kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Libya, Libya, Libya</span> Libyanın ulusal marşı

Libya, Libya, Libya veya bilinen adıyla Ya Biladi, Afrika ülkesi Libya'nın ulusal marşıdır. Ülkenin Libya Krallığı adı ile bağımsızlığını kazandığı 1951 yılında kabul edilerek kullanılmaya başlanmıştır. Ülkenin 1969 yılında rejim değişikliğine gitmesi ve Muammer Kaddafi'nin iktidara gelmesi ile birlikte Pan-Arabizm ideolojisini benimsenmiş ve ulusal marş da bu doğrultuda değiştirilerek Allah-u Ekber marşı kullanılmaya başlanmıştır. 2011 yılında Kaddafi rejiminin yıkılması ile birlikte göreve gelen Geçici Ulusal Konsey'i Libya Krallığı bayrağının yeniden kabulünün yanı sıra eski marşı da ülkenin yeniden marşı olarak kabul ederek yürürlüğe koymuştur.

Libya Devrim Muhafızları veya Cemahiriye Muhafızları, Libya'nın Muammer Kaddafi döneminde rejimi korumakla görevli olan paramiliter birlikleri idi. Devrim Muhafızları askerleri Sirte'den Kaddafi'nin aşiretine mensup 3000 kişiden oluşmaktaydı ve oldukça donanımlı olup ordu envanterine alınan T-54 ve T-62 tankları, zırhlı personel taşıyıcıları, çok namlulu roketatarlar, SA-8 uçaksavar füzelerine ve ZSU-23-4 uçaksavar silahlarına sahipti. 2005-2011 yılları arasında komutanı Muammer Kaddafi'nin kuzeni Hasan el-Kebir el-Kaddafi idi.

<span class="mw-page-title-main">1969 Libya askerî darbesi</span> 1 Eylül 1969da Libyada gerçekleşen askerî darbe

1969 Libya darbesi veya 1 Eylül Devrimi, Libya'da 1 Eylül 1969 tarihinde Albay Muammer Kaddafi önderliğindeki Hür Subaylar Hareketi tarafından Kral İdris'e karşı düzenlenen bir askerî darbeydi. Darbe sonucu Libya'da monarşi sona erdi ve yerine Libya Arap Cumhuriyeti kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Kardeşçe Lider ve Devrimin Rehberi</span> Eski Libya lideri Muammer Kaddafinin sahip olduğu gayriresmi unvan

Büyük Sosyalist Libya Arap Halk Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Devrimin Rehberi, ülkenin resmi yönetim yapısının yalnızca sembolik bir figürü olduğunu iddia eden Libya eski lideri Muammer Kaddafi'nin sahip olduğu bir unvandı. Ancak eleştirmenler, Libya devletinin Kaddafi'nin herhangi bir gücü elinde bulundurduğunu inkâr etmesine rağmen, Kaddafi'yi fiilen eski siyasi görevli olarak konumlandırarak uzun zaman boyunca onu bir demagog olarak tanımladılar.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi yönetimindeki Libya tarihi</span> Libya tarihi (1969-2011)

Muammer Kaddafi, bir grup genç Libya Ordusu subayına kansız bir darbeyle Kral I. İdris'e karşı liderlik ettikten sonra 1 Eylül 1969'da Libya'nın fiili lideri oldu. Kralın ülkeden kaçmasının ardından Kaddafi başkanlığındaki Devrimci Komuta Konseyi (DKK), monarşiyi ve eski anayasayı kaldırarak "hürriyet, sosyalizm ve birlik" mottosuyla Libya Arap Cumhuriyeti'ni kurdu. İktidara geldikten sonra DKK hükûmeti; herkes için eğitim, sağlık ve barınma sağlama sürecini başlattı. Ülkede halk eğitimi her iki cinsiyet için de parasız ve ilköğretim zorunlu hale geldi. Tıbbi bakım, halka ücretsiz olarak sunuldu; ancak herkese barınma sağlamak, DKK hükûmetinin tamamlayamadığı bir görevdi. Kaddafi döneminde, ülkede kişi başına düşen gelir 11.000 ABD dolarını aşarak Afrika'daki en yüksek beşinci ülke oldu. Refah artışına tartışmalı bir dış politika eşlik etti ve iç siyasi baskı arttı.

<span class="mw-page-title-main">Muammer Kaddafi'nin öldürülmesi</span> Vikihaber maddesi

Muammer Kaddafi'nin öldürülmesi, 20 Ekim 2011'de Sirte Savaşı'nın ardından gerçekleşti. Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi, Geçici Ulusal Konsey güçleri tarafından yakalandı ve kısa bir süre sonra idam edildi.