İçeriğe atla

Sirmium (thema)

GrekçeΣίρμιο, θέμα Σιρμίου
Sirmium Theması
Bizans İmparatorluğu Thema
Image missing
 

 

1018–1071
 

Sirmium Theması harita üzerinde
Sirmium Theması harita üzerinde
Bizans İmparatorluğu'nda Sirmium theması, 1025.
MerkezSirmium
Yönetim şekliThema
TarihOrta Çağ
 - İlhak1018
 - Kaldırılış 1071

Sirmium theması (Yunancaθέμα Σιρμίου), günümüzde Sırbistan, Hırvatistan ve Bosna-Hersek'i kapsayan 11. yüzyılda var olan bir Bizans idari birimi (thema) idi. Başkenti Sirmium (modern Sremska Mitrovica) idi.

Arka plan

6. yüzyılda bu bölgede başka bir Bizans eyaleti daha vardı. Pannonia olarak biliniyordu ve başkenti Sirmium'da bulunuyordu, ancak boyutu çok daha küçüktü.

11. yüzyılın başında, daha sonra Sirmium Theması haline gelen bölge, Birinci Bulgar İmparatorluğu sınırları içinde, Çar Samuil ile Sermon olarak bilinen yerel dük (voyvoda) Sirmium ve çevresini yönetiyordu. Uzun bir savaşta Bizans imparatoru II. Basileios Bulgaristan'ı fethetti ve kendi topraklarında generaller (Stratigos) altında yeni Bizans themaları ve diğer yerel valilikler kurdu. Samuil'in krallığının merkezi kısmı Bulgaristan theması, kuzeydoğu kısmı Paristrion theması ve kuzeybatı kısmı Sirmium theması oldu.

1019-1920'de, Sirmium, Ras ve Prizren piskoposluklarından (kabaca günümüz Sırbistan'ına karşılık gelir) Ohri Başpiskoposluğu bölgesindeki en batıdaki piskoposluklar olarak bahsedilir.[1] Bu eparhlığın batısında, Dirrahium Metropolitliği ve denizcilik şehirlerinin Katolik piskoposluğunun dini vilayetleri ile bir sınır bölgesi uzanıyordu.[1]

Coğrafyası

Sirmium themasının kesin sınırları belirsizdir: bazı kaynaklara göre, tema Sirem bölgesini (Sava nehrinin kuzey kıyısında) ve Sava nehrinin güney kıyısındaki modern Sırbistan ve Bosna-Hersek'in bazı kısımlarını içeriyordu[2] diğer kaynaklara göre ise Tuna'nın güney kıyısında ve Sava boyunca uzanıyordu.

Bu süre zarfında, Sava'nın her iki yakasındaki bölgeler için "Sirem " adı kullanılırken, daha sonra "kıyıda Sirem" (Sava nehrinin kuzeyinde) ve "diğer kıyıda Sirem" (Sava nehrinin güneyinde) kullanıld, sonunda Sava nehrinin güneyindeki bölge "Mačva" adını aldı.

Tarihi

1071 Malazgirt Meydan Muharebesi ve Bizans İmparatorluğu'nda ortaya çıkan kargaşadan sonra, Macaristan Krallığı Sirem'i fethetti, ancak bölge üzerindeki Bizans kontrolü Komninos imparatorları tarafından geri kuruldu. 12. yüzyılın son yıllarında Bizans gücü azaldı ve İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun ortaya çıkışı bölgenin kontrolü için yeni bir rakip yarattı. Sonunda, 13. ve 14. yüzyılda, çeşitli Sırp devletleri bölgeyi kontrol etmeyi başardı. Bu eyaletlerden biri olan Sirem Krallığı, Bizans Sirmium themasının bulunduğu bölgede merkezlenmiştir.

Valiler

Bu themayı yönten bilinen en az üç vali Stratigos vardır:

Kaynakça

Özel
Genel

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Petrovaradin</span>

Petrovaradin veya Petervaradin, Sırbistan'da Tuna Nehri kıyısında Novi Sad şehrinin karşısında yer alan kasabadır. Tarihî bir yer olarak aynı isimde bir de kalesi vardır. Novi Sad ile beraber genişletilmiş Novi Sad Şehri belediye yapısını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Thema</span>

Thema, yaklaşık yedi yüz yıllık bir dönem için Bizans İmparatorluğu'nun ana yerel idare birimi idi. Thema sistemi yedinci yüzyılda Bizans topraklarının Müslüman orduları tarafından zaptedilmeye başlanması ile kurulmuş ve daha önceki ana yerel birim olan ve Roma imparatorları Diocletianus ve I. Konstantin tarafından kurulmuş olan Roma diakos sistemi yerine geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Armeniakon</span>

Armeniakon Theması, daha doğrusu Armeniakların Theması kuzeydoğu Küçük Asya'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Anatolikon</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Anatolikon Theması daha doğrusu Anatoliklerin Theması olarak bilinir, Orta Küçük Asya'da bir Bizans theması idi. Kuruluşundan itibaren, themaların en büyük ve en kıdemli olanıydı ve askeri yöneticileri (stratēgoi) güçlü bireylerdi, bunların birçoğu imparatorluk tahtına yükseldi veya tahtı ele geçirmek için başarısız isyanlar başlattılar. Thema ve ordusu, 7-10. Yüzyıl Arap-Bizans savaşlarında önemli bir rol oynadı, ardından 1070'lerin sonlarında Selçuklu Türkleri tarafından fethine kadar süren göreli bir barış dönemi yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Thrakesion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Trakyalı Theması, daha düzgün bir şekilde Trakyalıların theması olarak söylenir, Batı Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu themasıdır. 7. yüzyılın ortalarında veya 8. yüzyılın başlarında eski Trakyalılar ordusunun yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur ve adını almıştır, Konstantinopolis'e yakınlığı nedeniyle varoluşu boyunca İmparatorluğun daha büyük ve daha önemli themalarından biri olmuştur. Trakyalıların theması 14. yüzyılın başlarında bölge Anadolu beyliklerinin eline geçmesine kadar hayatta kalan en uzun ömürlü themalardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Makedonya Theması geç 700ler ile erken 800ler arasında kurulan Bizans İmparatorluğu theması. Bizans Makedonyası ayrıca Trakya bölgesiyle bağlantılıydı ve Edirne, themanın başkentiydi.

Kibirreoton, erken 8. yüzyıl ile geç 12. yüzyıl arasında Küçük Asya'nın güney sahilinde Bizans İmparatorluğu theması. Bizans İmparatorluğu'nun ilk ve en önemli denizci theması, Bizans donanması için gemi ve birlik sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bukellarion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Bukellarion Thema, daha layıkıyla Bukellarion'ların Theması olarak bilinir, Kuzey Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu theması. 8. yüzyıl ortasında antik Paflagonya bölgesinin büyük kısmı ile Galatia ve Frigya'nın bazı bölgelerinden oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sisam (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sisam Theması geç 9. yüzyılda Ege Denizi'nin doğusunda kurulmuş Bizans İmparatorluğu theması. Bizans İmparatorluğu'nun denizci themalarından biriydi. Bizans donanması için gemi ve birlik sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Mezopotamya günümüzde doğu Türkiye'de yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Mezopotamya bölgesi ya da daha eski Roma ve erken Bizans Mezopotamya eyaleti ile karıştırılmamalıdır.Thema, Arsanias Nehri ile Çemişgezek arasında yer alır.

Konstantinos Diogenis Balkanlar'da aktif olan, 11. yüzyılın başlarında önde gelen bir Bizans generalidir. Bizans İmparatoru II. Basileios'un hükümdarlığında Bizans İmparatorluğu'nun Bulgaristan'ı fethinin son safhasında seçkin bir şekilde hizmet etmiş ve 1029 yılında İmparator III. Romanos'a karşı bir komploya katılmasın sonucu tutuklanana dek Balkanlarda Yüksek Komutanlık görevini üstlenmiştir. Hapishanede ve bir manastıra girmeye zorlandığında, başka bir komplo hakkında yapılan bir soruşturma sırasında 1032'de intihar etti. İmparator Romen Diyojen'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Longobardiya</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Longobardiya, İtalya'daki Lombardlar tarafından kontrol edilen bölgeler için Bizans terimidir. 9-10. Yüzyıllarda, aynı zamanda güneydoğu İtalya'da bulunan Longobardiya Theması olarak bilinen bir Bizans askeri-sivil eyaletinin adıydı.

<span class="mw-page-title-main">Selanik (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Selanik theması Orta ve Batı Makedonya ile imparatorluğun ikinci önemli şehri Selanik'i içeren güney Balkanlar'da Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Hersonos (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Hersonos Theması başlangıçta ve resmî olarak Klimata olarak adlandırılan, merkezi Kırım'da, Hersonisos'da bulunan bir Bizans theması idi.

<span class="mw-page-title-main">Seleukia (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Seleukia Theması Küçük Asya'nın güney sahilinde, merkezi Seleukia, olan Bizans İmparatorluğu theması.

<span class="mw-page-title-main">Sebasteia (thema)</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Sebasteia Theması kuzeydoğu Kapadokya ve Küçük Ermenistan'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması. Thema olarak 911'de kuruldu ve 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası Selçuklu Hanedanının eline geçene kadar ömrünü sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Kometopuli Hanedanı</span> Bulgar kraliyet hanedanı

Kometopuli Hanedanı Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun son kraliyet hanedanıdır, y. 976 yılından Bulgaristan'ın 1018'de Bizans egemenliğine girmesine kadar hüküm sürmüştür. Hanedanlığın en önemli üyesi olan çar Samuil, 40 yılı aşkın süre Bizans fetihlerine başarıyla direnmesiyle ünlüdür. Bazen Kometopuli krallığına Batı Bulgar Krallığı veya Batı Bulgar İmparatorluğu olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan (thema)</span> II. Basileios tarafından kurulan Bizans İmparatorluğunun eyaleti

Bulgaristan theması, 1018'de Bulgaristan'ın fethinden sonra İmparator II. Basileios tarafından kurulan Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti idi. Başkenti Üsküp'tür ve bir Stratigos tarafından yönetilirdi. Yerel Slav sakinleri, Bizanslılar tarafından Bulgarlar olarak çağırırlardı. Yine de Bulgarlar, 12. yüzyılda İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun kurulmasından sonra özel bir güce ulaşan milliyetlerini korudular. Dönem, Ulah-Bulgar Ayaklanması ile sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Ras Katepanlığı</span> Bizans İmparatorluğu Vilayeti

Ras Katepanlığı Bizans İmparatoru I. İoannis'in yönetimi sırasında, Orta Çağ'ın erken dönemlerinde Sırbistan'ın orta bölgelerinde 971 civarında kurulmuş Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti (katepanat) idi. Katepanat, adını tarihi Raška bölgesi ile anılan müstahkem Ras kasabasından almıştır. Eyalet kısa ömürlü oldu ve Bulgar İmparatorluğu'nun yeniden kurulmasının ardından Bizans'ın bölgeden çekilmesinin ardından 976'dan kısa bir süre sonra çöktü.

<span class="mw-page-title-main">Kappadokia (thema)</span> Bizans  theması

Kappadokia Theması 9. yüzyılın başlarından 11. yüzyılın sonlarına kadar aynı adı taşıyan bölgenin güney bölümünü kapsayan bir Bizans İmparatorluğu theması.