İçeriğe atla

Sirkencubin

Kontrol Edilmiş
Sirkencubin
Ana malzemelersirke ve bal

Sirkencubin (Sirkencübin)(Farsça: سکنجبین), bal ve sirke yapılan bir içecektir.[1] Sirkencubin Farsça سرکه serke "sirke" ve انگبین angabin "bal" kelimelerinin birleştirilmesinden oluşmuştur. Türkçe çeviri olarak sirkencübin, sirkengübin veya sirkencebin olarak da isimlendirilmiştir.[2][3] Batı dillerinde oxymel (Latince asit ve baldan, Antik Yunanca ὀξύς asit ve μέλι baldan) olarak bilinir. Mevlâna Celaleddin Rumi, Mesnevi-i Manevi ve Divan-ı Kebir[4] adlı eserlerinde ismi geçmektedir. Mevlevi adetlerinde her öğünde yemeğe bu şerbet ile başlamak gerekir.[5]

Selçuklu mutfağında[6] ve Osmanlı mutfağında bir şerbet olarak içilmiştir. Sirkencubin şerbetini hazırlamak için ilk olarak sirke ve bal karıştırılır. Bu karışıma su ilave edilip soğutularak servis edilir.[7]Ramazan ayında özellikle Osmanlı padişahları tarafından tüketilen bir içecekti.[8]

Yazarı İbni Sina'nın öğrencisi olan Arapça yazılmış Hıfzısıhha risalesinde sirkencubin tarifi verilmiştir. Hangi hastalıklarda kullanılacağı yazılmıştır.[9]

Lisanü'l-Etibba (Tabiplerin Dili) kitabında sirkencubinden bahsedilmiştir.[10]

Tıpta kullanımı

  • .Ağrı kesici olarak Hipokrat önermiştir.
  • Epilepsi (sara) hastalığının ve yüksek ateşin tedavisinde Romalı tıp hekimi Dioscorides önermiştir.
  • Mide rahatsızlığı için Romalı hekim Galen önermiştir.
  • Gebelik önleyici olarak Antik Yunan’dan hekim Soranus önermiştir.
  • Astım için Bizanslı hekim Paulus Aeginata önermiştir.
  • Mesane rahatsızlıkları tedavisinde kullanılmıştır.
  • Tüberküloz (verem) tedavisinde kullanılmıştır.
  • Diş sorunları tedavisinde kullanılmıştır.
  • Ağız kokusu tedavisinde kullanılmıştır. Hekim Bereket de ağız kokusu tedavisinde kullanmıştır.[11]
  • Safra rahatsızlıkları tedavisinde kullanılmıştır.
  • Karın ağrısı tedavisinde kullanılmıştır.
  • Humma tedavisinde kullanılmıştır.
  • Sinir hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır [5]

Kaynakça

  1. ^ "Konya'da Mevlevi Mutfağı Yiyeceklerinin Gastronomi Turizminde Canlandırılması". Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 1 (2017), 52-70. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  2. ^ Buğday, Korkut M. (1999). Osmanisch: Einführung in die Grundlagen der Literatursprache (Almanca). Harrassowitz. ISBN 978-3-447-04154-6. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  3. ^ Büyük lûgat ve ansiklopedi. Meydan Yaninevi. 1985. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  4. ^ Rūmī (Maulana), Jalāl al-Dīn (2001). Dı̂vân-i Kebı̂r: Bahr-i hezec ahrab museddes (İngilizce). Current. ISBN 978-975-17-2551-6. 
  5. ^ a b Aydin, Fatıma (6 Temmuz 2023). "Şairin Mutfağından Şerbet Çeşitleri". HAFIZA. 5 (1): 69-91. doi:10.56671/hafizadergisi.1296088. ISSN 2687-6620. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  6. ^ Akkor, Omur (7 Ekim 2014). Seljuk Cuisine: A Chef's Quest for His Soulmate (İngilizce). Blue Dome Press. ISBN 978-1-935295-65-5. 
  7. ^ Serin, Sinem (16 Haziran 2021). "OSMANLI SARAYINDA BAŞLALALIK VE BAŞLALA KULESİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 9 (27): 461-488. ISSN 2147-2610. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  8. ^ Sarioğlan, Mehmet; Cevizkaya, Gülhan (1 Aralık 2016). "TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜ: ŞERBETLER". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 6 (14): 237-250. ISSN 1309-9302. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  9. ^ Altintaş, Ayten (15 Nisan 2022). "İBN SÎNÂ'NIN KISA HAYAT HİKAYESİ VE HIFZI SIHHAT (SAĞLIĞI KORUMAK)". Anadolu Tıbbı Dergisi. 1 (1): 1-15. ISSN 2822-3373. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  10. ^ Kaya, Dr Fatih (5 Mart 2019). Lisânü’l-etibbâ: (tabiplerin dili): giriş – çeviriyazılı metin – dizin – madde başları dizini. Hiperlink eğit.ilet.yay.san.tic.ve ltd.sti. ISBN 978-605-281-189-4. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  11. ^ "OSMANLI VE ERKEN CUMHURİYET DÖNEMLERİNDE AĞIZ-DİŞ BAKIMI VE ÜRÜNLERİ" (PDF). Lokman Hekim Journal 2012;2(3):35-50. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hipokrat</span> Antik Yunan hekimi

Hipokrat, tıbbın babası olarak anılan İyon hekim.

<span class="mw-page-title-main">Cacık</span> Türk mutfağından soğuk çorba ve meze

Cacık, yoğurt, su, salatalık ve sarımsak ile yapılan soğuk Türk mezesi olarak bilinse de içine birçok sebze katılarak yapılan çeşitleri vardır. En çok bilinen çeşidi salatalık cacığıdır.Nane, yeşil soğan, kekik, dere otu, zeytinyağı vb malzeme ile zenginleştirilebilir. İçine rendelenmiş havuç ve marul katılan cacığa ise kış cacığı denir. Yunan mutfağında Τζατζίκι (caciki) olarak bilinen bir çeşidi yapılır. Daha kıvamlı olup sos ya da meze olarak tüketilir.

<span class="mw-page-title-main">Kehribar</span> fosilleşmiş ağaç reçinesi

Kehribar, çamgiller (Pinaceae) familyasından, bir çam türü olan Pinus succinifera ağaçlarının fosilleşmiş reçinesidir.

<span class="mw-page-title-main">Testi kebabı</span>

Testi kebabı bir kebap türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Limonata</span> limondan yapılan içecek

Limonata , limon suyu, şeker ve sudan yapılan bir içecektir. Limonata dünyanın hemen hemen her ülkesinde yapılır ve içilir. Limonun her tarafıyla yapıldığı da olur, özellikle dışarıda büfe ve lokantalarda bu şekilde servis edilebilir. Bu tarife göre, limonlar dilimlenip üzerine şeker atılır ve bekletilir, bir gün gibi bir zaman içerisinde süzülüp posası atılır. 1 porsiyonu 41 kaloridir.

Osmanlı tıbbı, İslam tıbbının bir parçası olan ve Osmanlı İmparatorluğu döneminde geliştirilen tıp biçimi.

<span class="mw-page-title-main">Un helvası</span> Türk mutfağından bir tatlı

Un helvası, kavrulmuş una, şeker ve suyla hazırlanan şerbet dökülerek hazırlanan bir Türk tatlısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Laz böreği</span> Karadeniz bölgesine özgü tatlı

Laz böreği ; yufka, tereyağı, muhallebi ve şerbet ile yapılan bir tatlı çeşididir. Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde ve özellikle Lazların yaşadığı Artvin, Rize ve Trabzon illerinde yapılır. Yunanistan'da ise "sütlü börek" anlamına gelen galaktobureko adıyla, yufka yerine irmik lapası kullanılarak yapılır. Günümüzde yufka yerine milföy, muhallebi yerine krema kullanılarak yapılanları da mevcuttur. Krema ya da muhallebi; limon, portakal veya gül suyu ile tatlandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tutmaç çorbası</span>

Tutmaç, Tutmaç çorbası, Bacaklı aş(Bacaklı çorba), Sakala sarkan, Sakala çarpan ya da Erişte çorbası, Lâkişe, Lâkiçe, Lahse, Tokmaçlı aş Türk mutfağına özgü çorba ya da aş. Kullanılan malzemeler erişte, maydanoz, ıspanak, dereotu, taze soğan ve bazen kişniş, kuru nohut, börülce, mercimek, soğan, un, nane, sarımsak, yağ, tuz ve karabiberdir. İran'da da benzer bir yemek "aş reşte" adıyla yapılır. Bacaklı çorba adı ile geleneksel Tokat mutfağında yapılır. Kazan Tatarları tokmaçlı aş olarak bu çorbayı hazırlamaktadırlar. Tutmaç aşı da denir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mutfağı</span> Osmanlıdaki mutfak, yemek ve sofra kültürü

Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ekmek dolması</span>

Ekmek dolması, Fodula veya nân-ı harcî, Osmanlı mutfağında olan bir çeşit dolmadır. Ege yöresi lezzetlerinden olan ekmek dolmasının ekmeği, diğer ekmek türlerinden farklı olarak, daha yumuşak bir hamurdan hazırlanır. Hamurun yumuşak olması için ise, içine şerbet eklenir.

<span class="mw-page-title-main">Levzine</span>

Levzine, malzemeleri çekilmiş badem, bal, su, tane badem olan Osmanlı mutfağında olan bir badem unu helvası veya badem ezmesidir. Lûz (لوز), Arapça badem demektir.Lâmiî Çelebi’nin Ferhâd ile Şîrîn Mesnevîsinde adı geçen tatlılardan biridir. Levzine helvasına Osmanlı Sürnameleri’nde adından sıkça bahsedilir. 1539 yılında Kanuni’nin şehzadelerinin Edirne Sarayı’ndaki ziyafet yemeğinde rastlanır. Levzine helvası lokmalık baklava dilimi şeklinde kesilir. Her bir dilimin üzerine yağsız bir tavada kavrulmuş iç badem saplanır.Erbil mutfağında yapılan tatlılardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Selçuklu mutfağı</span>

Selçuklu mutfağı, Selçuklu dönemindeki mutfak kültürüdür. Selçuklu döneminde mutfak, geleneksel Türk Mutfağının devamı niteliğinde olmuştur. Selçuklu Mutfağı, göçebe yaşamın tabii sonuçları olan et ve süt gibi hayvansal gıdalar ile yerleşik yaşamın temel geçim kaynağını oluşturan tarımsal gıdalardan oluşan sade bir mutfak olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Samsa tatlısı</span>

Samsa tatlısı (Yunanca:Σαμουσάδες) bir çeşit şerbetli tatlıdır. Muska biçiminde bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Curcaniye</span>

Curcaniye, bir çeşit et yemeğidir. Osmanlı mutfağında yapılan et yemeklerinden biridir. Malzemeleri; kuzu eti, tuz, su, beyaz soğan, kuru kişniş, karabiber, tarçın, zencefil, havuç, nar tanesi, taze üzüm, sirke, badem, şeker, hünnap ve gül suyudur. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hubeyşiye</span>

Hubeyşiye, bir çeşit et yemeğidir. Osmanlı mutfağında yapılan et yemeklerinden biridir. Malzemeleri;koyun eti, tuz, su, soğan, havuç, kuru kişniş, kimyon, tarçın, damla sakızı, karabiber, sirke, ceviz ve kuru nane. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Berede</span>

Berede (bal lokması), bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında yapılan şerbetli tatlılardan biridir. Malzemeleri; hamuru için simit unu ve susam yağı kullanılır. Şerbeti için bal, gül suyu ve şeker kullanılır. Yağda kızartılan hamur, bal, gülsuyu ve şekerden oluşan şerbetin içine atılır. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Badem helvası</span>

Badem helvası, bir çeşit un helvasıdır. Anadolu Selçuklu Devleti ve Anadolu beylikleri zamanında düzenlenen tören ve özel günlerde hazırlanan bir helvadır. Malzemeleri badem (kabuksuz), tereyağı, zeytinyağı, un, şeker, gül suyu, sudur. Anadolu Selçuklu Devleti ve Anadolu beylikleri zamanında şeker yerine pekmez daha çok kullanılmıştır. Mevlevi mutfağında hazırlanan tatlılardan biridir. 15. ve 16. yüzyılda Osmanlı saray mutfağında yapılan muhtelif tatlılardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmudiye (yemek)</span>

Mahmudiye Osmanlı saray düğünlerinde yapılan bir çeşit yemektir. Malzemeleri; tavuk, soğan, bal, kuru kayısı, iç badem, rezaki üzümü, tere yağ, limon suyu, tarçın, tuz, su ve dere otudur. Türk Mutfağı Sempozyumu bildirileri tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sülük tedavisi</span>

Sülük tedavisi (Hirudoterapi), tıbbi sülüklerin kullanıldığı eski bir tıbbi tedavi yöntemidir. Bu tedavi, sülüklerin kan emerken salgıladıkları çeşitli biyokimyasal maddeler aracılığıyla hastalıkları hafifletmeyi amaçlar. Sülüklerin ısırdığı bölgeden kan emmesi, lokal dolaşımı artırır, antikoagülan etkiler gösterir ve bazı inflamatuvar hastalıkların semptomlarını azaltabilir. Sülük tedavisi, binlerce yıldır kullanılan bir yöntem olup, modern tıpta bazı durumlarda alternatif veya tamamlayıcı tedavi olarak kullanılmaktadır.