İçeriğe atla

Sinyora Giveret Sinagogu

Koordinatlar: 38°25′12″K 27°08′08″D / 38.42000°K 27.13556°D / 38.42000; 27.13556
Sinyora Giveret Sinagogu
Harita
Temel bilgiler
Konumİzmir, Türkiye
Koordinatlar38°25′12″K 27°08′08″D / 38.42000°K 27.13556°D / 38.42000; 27.13556
İnançYahudilik
Açılış16. yüzyıl
DurumAçık
Mimari
Mimari türSinagog
Özellikler
MalzemelerAhşap, taş

Sinyora Giveret Sinagogu, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir sinagogdur. Kemeraltı'ndaki tarihî sinagoglardan biridir.

Tarihi

16. yüzyılda Portekizli bir tüccar olan Donna Gracia Mendes tarafından yapılmıştır. Anafartalar caddesi 927 sokağa bakan birçok sinagogu içinde bulunduran havralar sokağında parsellenmiştir. 1841 büyük yangınından sonra ciddi derecede hasar alan sinagog Yeruşalmi ailesi tarafından tekrar restore edilmiştir. İlk yapıldığı özgün haliyle havra merkezi planlı inşa edilmiştir. 20. Yüzyılda İtalyan etkisiyle uygulanmaya başlanan yeni plan şeması bu havrada da denenmiştir. Günümüzde azınlık musevi dinine bağlı vatandaşlar tarafından kullanılmaktadır.

İçerik

Büyük bir avlusu olan Fuad sinyora Giveret Havrasının avlu duvarları havranın sokaktan görülmemesi için masifi ve yüksek olarak inşa edilmiştir. Havranın bahçesinde tek katlı müştemilat yapıları bulunmaktadır. Bu yapıların Bahis Midaş yapıları oldukları düşünülmektedir. Havra sokağı içinde bulunmakta olup Şalom sinagoglarına ve Algaze komşudur. İzmir'in önemli eski çarşısı Kemeraltı'nda bulunmaktadır. Dar sokaklı ve küçük dükkânlardan oluşan bu çarşının içindeki Fuad sinyora sinagogunun sokağı da bir o kadar dar ve dükkân ve depolarla çevrelenmiştir.

Mimarisi

Havraya 5 basamakla yükseltilmiş bir terasla ana mekana ulaşılmaktadır. Portatif olan tevyası hekal duvarına kaldırılıp tora dolabı ile bütünleştirilmiştir. Oturma sıraları, kiliselerin iç mekân düzenlemelerinde olduğu gibi lineer biçime dönüştürülmüştür. Günümüzde havra lineer plan şemalıdır. Ana mekâna açılan giriş holünün üzerinde konumlanan mehizaha avludan çıkılmaktadır. Yapı iki kat yüksekliğinde olup, tek bir hacimdir. Duvarları yığma taş olarak inşa edilmiştir. Ahşap kırma çatıyla örtülüdür. Tavanları ve zemin kaplamaları ahşaptır.

Sinagogun içi

Sokak üzerinde sade demir bir kapıdan mekana girilir. Kapıdan girildiğinde yapının kuzey cehpesi görülmekte olup sade gösterişsiz bir duvar görülür. Kısa bir koridordan geçildiğinde avluya çıkılır ve yapının giriş Kapısı'nın üzerinde buradadır. İç mekana girildiğinde gösterişsiz mobilyalarla döşenilmiş bir salon gün ışığını maksimum derecede kullanmak için pek çok pencereler görülür. Sandalyeler belirli bir düzene göre yerleştirilmiş olup musevi nüfusunun yoğun olduğu dönemlerde sandalyelerin arkasına ibranice ve kime ait olduğu isimler mevcuttur. Ahşap sandalyelere ilaveten mekanın sağ ve sol cephesi oturma alanları ile çevrelenmiştir. Kadınlar için üst kat ibadeti için ayrılmıştır.

Bina yığma taş ve tuğladan yapılmış ve dikdörtgen planladır. Yapı iki kat yüksekliğinde olup tek bir hacimdedir. Ana mekâna açılan giriş holünün üzerinde konumlanan mehizaha avludan çıkılmaktadır. Bu mekân yarım ahşap kafeslerle ayrılarak hekal duvarının karşısına bir asma kat olarak konumlandırılmıştır. Zemin ve çatı döşemelerinde ahşap malzemeler ağırlıklı olarak kullanılmaktadır. İç mekan; tavanda bulunan yeşil geometrik formlarla çevrelenmiş bronz çiçekler, tevyaları ve tora dolabını süsleyen bordo örtüler ve oturma sıralarının bordo renkli minderleriyle süslenmiştir. Bina yığma yapı olduğu için kemerli pencere tipi kullanılmıştır. Güney ve kuzey cephesinde geniş pencereleriyle gün ışığı verimli bir şekilde kullanılmaktadır.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Signora Giveret Synagogue ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Priene</span>

Priene, Aydın Söke'de Selçuk-Efes'e yaklaşık 100 km uzaklıkta kurulmuş bir İyon şehridir. Şehir Menderes nehrinin 10 km kuzeyindedir. Şehir kurulduğunda deniz kıyısındaydı. Menderesin alüvyonu nedeniyle şehir şimdi kilometrelerce kara içerisindedir.

Edirne, Osmanlı Devleti'nin ikinci başkenti olarak çok kısa sürede görev üstlenmişse de İstanbul'un alınışından sonra bile padişahlar burayı terk etmemişler ve mesire yeri olarak değerlendirmişlerdir. Devletin üst düzey yöneticileri ve onların yakın çevresindeki varlıklı kişilerin evleri ise özenli bir ortamın yaratılmasına neden olmuştur. Evler, arazi içindeki yerleşimlerden, mekânların biçimlenişine kadar rahat ve zengin yaşama olanakları sunabilen niteliklerle donatılmıştır. Edirne, uzun yıllar dinlenme, eğlenme ve sakin çalışma ortamı olarak hizmet vermiştir.

Sahın veya Sahn, İslam mimarisinde etrafı duvar veya revaklarla çevrili avlu.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Ev</span> İçinde bir insanların oturabileceği biçimde yapılmış yapı

Ev, içinde insanların yaşadığı, çevresi duvarlarla çevrili, odalara bölünmüş, kendine ait çatısı ve bazen de bahçesi olan ahşap, toprak veya betonarme yapı. Etrafındaki evlere temas etmeyen ve genellikle kendine has bahçesi olan evlere müstakil ev denir. Ev kavramı mimari bir terimdir ve apartman dairesi gibi diğer barınak türlerinden farklı bir kavramı ifade eder. Bununla birlikte gündelik kullanımda türüne bakılmaksızın her türlü barınak için de kullanılır. Günümüzde tipik bir evde salon, odalar, mutfak, banyo ve tuvalet bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kızlarağası Hanı</span> İzmir, Türkiyede bir bina

Kızlarağası Hanı İzmir'in Konak ilçesinde bulunan tarihi bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Smirni</span> İzmirde bulunan antik şehir

Smirni, İzmir sınırları içinde iki farklı konumda yer alan tarihî kentler. Körfezin kuzeydoğusunda yer alan ve yüzölçümü yaklaşık yüz dönüm olan bir adacık üzerinde kurulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Hekimoğlu Ali Paşa Camii</span>

Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.

Akşemseddin Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde Keçeciler caddesi ile Yamak sokağının kesiştiği noktada, Hırka-i Şerif Camii'ne 200 m uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ağa Camii</span>

Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.

<span class="mw-page-title-main">Cevdet Sunay Müzesi</span>

Cevdet Sunay Müzesi, Trabzon'un Çaykara ilçesinde bulunan, Türkiye'nin 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın doğup büyüdüğü ve daha sonra onarılarak müze hâline getirilen tarihî mekân.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Sinagogu</span> Ankarada bir sinagog

Ankara Sinagogu ya da Ankara Musevi Sinagogu, Ankara'da ibadete açık bir sinagogdur. Yaklaşık 750 yıldır kullanımda olan sinagog Ankara'da tek Musevi sinagogu olma özelliği de göstermektedir. Anafartalar caddesindeki sinagog yüksek avlu duvarları içinde tek katlı ve taştan yapılmıştır. Avluya bakan pencereler yuvarlak kemerli ve oldukça büyüktür. Pencerelerin orta yerinde üstü sivri kemerle son bulan yuvarlak kemerin önüne rüzgarlık yapılmış, buradan binaya giriş sağlanmıştır. Yine avluda duvar üzerinde mermerden üzerinde İbranice yazılar bulunan bir çeşme bulunmaktadır. Dikdörtgen planlı iç kısımda, ortada iki basamakla yükseltilmiş kenarı ahşap korkuluklu, altıgen bir set üzerinde kürsü bulunmaktadır. Kürsünün üç tarafında ahşap sıralar bulunmaktadır. Kürsünün karşısına gelen yerde, ortada dört sütuna oturan ve üzerinde süslemeler bulunan baldaken yer almaktadır. Oldukça süslü olan tavanın orta yerinde kürsü üzerine gelen yerde, iç içe geçen altıgen kasetli tavan göbeği vardır. Üzeri oluklu kiremitli çatı ile örtülüdür. Yapı 14 Ekim 1972 tarihinde 1. derece kentsel sit alanı olarak tescillenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şengül Hamamı</span>

Şengül Hamamı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Zekate Evi</span>

Zekate Evi, Arnavutluğun Ergiri kentinde bulunmakta olan ve Osmanlı döneminde inşa edilen tarihî bir yapıdır. Zekate evi Tepedelenli Ali Paşa döneminde 1811 ve 1812 yılları arasında inşa edilmiş ve Osmanlı mimarisinin Arnavutluk'taki yapıtlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Salepçioğlu Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Salepçioğlu Camii İzmir'in Konak ilçesinde bulunan Salepçizade Hacı Ahmed Ağa tarafından yaptırılmış ve 1897-1905 yılları arasında inşası tamamlanmış cami.

<span class="mw-page-title-main">Etz Hayim Sinagogu</span> İzmir, Türkiyede bir sinagog

Etz Hayim Sinagogu, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir sinagogdur. Kemeraltı'ndaki tarihî sinagoglardan biridir.

Algazi Sinagogu, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir sinagogdur. Kemeraltı'ndaki tarihî sinagoglardan biridir. Bet İsrael Sinagogu'nun ardından şehirdeki en büyük sinagogdur.

Atatürk Köşkü Müzesi, Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan, Mustafa Kemal Atatürk'ün 1921-1932 yılları arasında yaşadığı konut ve çalışma mekânıdır.

Zeytinlik, Giresun'un il merkezinde 19. yüzyıl ortalarında inşa edilmiş semt.

<span class="mw-page-title-main">Köçeoğlu Hamamı</span> Kadıköyde bir hamam

Köçeoğlu Hamamı, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki eski bir hamamdır. Caferağa Mahallesi'nde, Bahariye semtindeki General Asım Gündüz Caddesi ile Nevzemin Sokağı'nın kesiştiği noktada konumlanan yapının günümüzde, kemerli avlu kapısı ile bir miktar duvar kalıntısı ayaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.