İçeriğe atla

Sinotherium

Sinotherium
Yaşadığı dönem aralığı: 15-5 myö
Orta miyosen-Blankan 
Sinotherium kafatası
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Perissodactyla
Familya:Rhinocerotidae
Alt familya:†Elasmotheriinae
Cins:†Sinotherium
Ringstrom, 1923
İkili adlandırma
†Sinotherium legrelii
Ringstrom, 1923

Sinotherium ("Çin'in yırtıcı hayvanı") geç Miyosen'den (Tortoniyen-Messiniyen) Erken Pliyosen'e kadar yaşamış bir tek boynuzlu elasmotheriine gergedan cinsidir. Elasmotherium'un atasıydı ve nazal boynuzlu elasmotheriinelerden ön boynuzlu elasmotheriinelere çok önemli bir evrimsel geçişi gösteriyordu. İlk fosilleri Kazakistan'ın Karabulak Oluşumu'nda bulundu, alt çenesi ve dişleri Moğolistan'da bulunmuştur ve batı Çin'deki Liushu Oluşumu'nun üst kesiminden parçalı bir kafatası bilinmektedir. Sinoterium, erken Pliyosen döneminde ilk olarak İran'da bulunan ata cinsi Iranotherium'dan ayrıldı. Bazı uzmanlar Sinotherium ve Iranotherium'u Elasmotherium cinsine koymayı tercih ediyor.

Keşif, Tarih ve Taksonomi

Bu görüntü, Sinotherium lagrelii'nin başını göstererek, bu antik memelinin morfolojik özelliklerini ve evrimsel tarihini yansıtmaktadır.

Türler

Sinotherium'un tip türü S. lagrelii'dir. Kazakistan'ın Zaisan çöküntüsünden S. zaisanensis adlı ek bir türe sahip olduğu da biliniyor, ancak bunun geçerliliği konusunda kuşkular ortaya çıktı.[1]

Keşif

Sinotherium buluntuları oldukça seyrektir ve genellikle yalnızca parça parçadır. Bu gergedan cinsinin tanımlanmasına da yol açan ilk fosiller, 20. yüzyılın başlarında gün ışığına çıkmış ve JG Andersson tarafından Çin'in Şanşi eyaletinin Baode bölgesinde Üst Miyosen çökellerinde keşfedilmiştir. Bunlar başlıca yalıtılmış dişlerden oluşuyordu, ancak aynı zamanda ikinci küçük azıdan sondan bir önceki azı dişine kadar korunan diş sırasına sahip bir üst çene parçası ve bir alt çene parçasından oluşuyordu.[1][2] Kuzeybatı Moğolistan'dan Chono-Khariakha yakınlarında, 72 cm uzunluğunda, Alt Pliyosen'e tarihlenen iyi korunmuş bir alt çene keşfedilmiştir.[3] Kafatasının arka kesimiyle, dişlerin bir bölümü ve bedenin birkaç iskelet ögesi dahil olmak üzere diğer bireysel buluntular Kazakistan'dan bilinmektedir.[4] Bugüne kadarki en eksiksiz kafatası, Gansu Eyaletinin Guanghe Bölgesindeki Houaigou yakınlarındaki Liushu Formasyonunun üst bölgesinde bulundu. Liushu Formasyonu yaklaşık 100 m kalınlıktadır ve Linxia havzasının geniş aralıklarında sindirilmiştir. Bu bölüm yaklaşık 7-6.4 milyon yıl öncesine tarihlenmekte ve dolayısıyla Miyosen sonlarına aittir. Linxia Havzasının jeolojik yatakları, Elasmotheria'nın çok sayıda temsilcisi de dahil olmak üzere çok sayıda iyi korunmuş gergedan fosili kalıntısı vermiştir. Kafatasından sadece burnun bir bölümü eksiktir ve bu, Sinotherium'daki boynuzların yerinin kanıtıdır.[5]

Açıklama

Kafatası ve Boynuz

Daha yaşlı elasmotheriinelerin boynuzları burunlarında (burun) bulunurken, Sinotherium'un soyundan gelen Elasmotherium'un boynuzu alın kemiğinde bulunur. Sinotherium, boynuzunun burun-alın arası bir yerde bulunduğu eşsiz bir koşulu gösterir.[5] Bu, boynuzun atalarına ait burun konumundan türemiş ön konuma geçişini temsil eder ve sonunda Elasmotherium'un tamamen önden kısıtlı konumuyla sonuçlanır.[5]

Nazofrontal (burun-alın arası) boynuza ek olarak, Sinotherium'un alnında, nazofrontal boynuzun hemen arkasında bir buruşukluk vardır, bu da hayvanın iki boynuzu olduğunu işaret eder.

Paleobiyoloji

Chen Yu tarafından elasmotheriine kafatası evriminin yeniden yapılandırılması. Çizim, Deng vd. 2013.

Evrim

Elasmotherium'a giden çizginin erken elasmotheriine cinsleri, tıpkı diğer gergedanlar gibi, burunlarında büyüyen bir boynuzu destekleyen dolikosefalik bir kafatasına sahiptir, ancak Elasmotherium, Elasmotheriinae'nin brakisefalik bir kafatasına sahip olan ve onun yerine alnında bir boynuz destekleyen tek üyesiydi.[5] Bu burun-boynuzludan alın-boynuzlu elasmotheriine arasındaki geçiş, Sinotherium lagrelii'nin Ningxiatherium gibi burun boynuzlu elasmotheriinlerden Elasmotherium gibi alın boynuzlu elasmotheriinelere çok önemli bir geçişi gösteren (örnek IVPP V 18539, Omurgalı Paleontoloji ve Paleoantropoloji Enstitüsü, Pekin, Çin Bilimler Akademisi'nde bulunan parçalı bir kafatası) ilk kafatası kalıntılarının tanımlandığı 2012 yılına kadar kayıp olarak kaldı.[5]

Ningxiatherium benzeri elasmotheriinelerin boynuzları burunlarında ve Elasmotherium'un boynuzu alnında bulunurken, Sinotherium boynuzunu "nazofrontal" pozisyonda (hem burunda hem de alında bulunur) gösterir.[5] Bu, boynuzun atalarına ait burun konumundan daha türemiş bir ön konuma geçişini gösterir ve sonunda Elasmotherium'un tamamen önden kısıtlı konumuyla sonuçlanır.[5]

Dağılım ve Paleoekoloji

Sinotherium ilk olarak Doğu Asya ve Orta Asya bölgelerini işgal ederek Geç Miyosen'de ortaya çıktı, ancak Doğu Asya'dan Güney-Batı Rusya'nın Kumo-Manych çöküntüsüne kadar Erken Pliyosen'e ait kalıntılar bulunabilir.[6] Bu, Pliyosen'in (5.3–4.8 Mya) başlangıcında, Sinotherium'un aralığını batıya doğru önemli ölçüde genişlettiğini gösterdi.[6] Sinotherium, Kazakistan, Moğolistan ve Çin'in Pliyosen'den Geç Miyosen'e kadarki çökellerinden bilinmektedir.

Liushu oluşumu ekosisteminin Chen Yu tarafından yeniden yapılandırılması. Deng ve ark. 2013.

Çin'de, S. lagrelii türü, Gansu Eyaleti, Linxia Havzasındaki Geç Miyosen Liushu Formasyonunun kırmızı killerinden 7 milyon yıl önceden bir ayı (Ursavus sp.), bir porsuk benzeri mustelid (Parataxidea sinensis), üç sırtlan (Hyaenictitherium wongii, H. hyaenoides ve Ictitherium sp.), üç kedigil (Amphimachairodus giganteus, Metailurus major ve Felis sp.), bir chalicothere (Ancylotherium sp.), bir üç parmaklı at (Hipparion coelophyes), bir geyik (Dicrocerus sp.), bir zürafa (Palaeotragus microdon) ve üç sığırla (Sinotragus wimani, Tsaidamotherium hedini ve Protoryx sp.) beraber bilinir. Bunlardan H. coelophyes, S. wimani ve Protoryx sp. kombinasyonu. Geç Miyosen sonu yaşını kuvvetle desteklemektedir. Liushu Formasyonunun polen analizi, otların, özellikle kserofil ve alt kserofil otların, ılıman ve sıcak ılıman bölgelerin bazı geniş yapraklarıyla birlikte önemli ölçüde arttığını ve baskın hale geldiğini gösterdi; bu, Liushu Formasyonu bitki örtüsünün yarı kurak veya kurak bir bozkıra ait olduğunu düşündürüyor.[5]

Kazakistan'da Sinotherium zaisanensis, 6.3–6.5 milyon yıl önce (Geç Miyosen) yaşlarına tarihlenen Karabulak formasyonundan bilinmektedir. Dört köpeğimsi (Martes sp ., Promeles sp., Plesiogulo crassa Teilhard, Indarctos punjabiensis), üç kedimsiyle (Adcrocuta eximia, Hyaenictitherium hyaenoides orlovi , Amphimachairodus kurteni), üç tek toynaklı (Hipparion hippidiodus, H. elegans, Chilotherium sp.) ve altı çift toynaklı (Cervavitus novorossiae, Procapreolus latifrons, Samotherium cf. irtyshense, Paleotragus (Yuorlovia) asiaticus, Tragoportax sp., Gazella dorcadoides) ile birlikte yaşamıştır. Sinotherium zaisanensis'in yaşadığı iklim ılıman ve kuraktı. Bu geniş ve açık bozkırların bir yaşam alanıydı.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b Ringström, T; 1923 "Sinotherium lagrelii Ringström, a new fossil rhinocerotid from Shansi, China." Bulletin of the Geological Survey of China. 91-93
  2. ^ Ringström, T; 1924 "Rhinos of the Hipparion fauna of northern China." Palaeontologia Sinica (C) 1 (4), 1924, pp. 1-156
  3. ^ Kondrashov, PE; 2000 "Sinotherium (Mammalia, Rhinocerotidae) from the Early Pliocene of Mongolia. Paleontological Journal 6. 71-79 [In Russian]
  4. ^ Bayshashov, BU; 1986 "New species of Sinotherium from the Pliocene of Kazakhstan. Paleontological Journal 4. 83-88 [In Russian]
  5. ^ a b c d e f g h Deng (May 2013). "A bizarre tandem-horned elasmothere rhino from the Late Miocene of northwestern China and origin of the true elasmothere". Chinese Science Bulletin. 58 (15): 1811-1817. doi:10.1007/s11434-012-5574-4. 
  6. ^ a b Titov (2018). "Early pliocene vertebrate fauna from the Manych River Valley (Orlovskiy District, Rostov Region)". Studies of the Southern Scientific Centre of Russian Academy of Sciences. 7: 243-246. doi:10.23885/1993-6621-2018-7-243-246. 
  7. ^ "Late Miocene Indarctos (Carnivora: Ursidae) from Kalmakpai Locality in Kazakhstan". www.zin.ru. 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 

Dış bağlantılar

  • "Elasmotherians- Evrim, Dağıtım ve Ekoloji" [1]
  • Mikko'nun Filogeni Arşivi, "Rhinocerotidae: †Elasmotheriinae: †Elasmotheriini: †Elasmotheriina" [2] 23 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Dongxiang Çalışmasında Miyosen Döneminden Yeni Paraelasmotherium Kalıntıları (Perissodactyla. Rhinocerotidae). Gansu, Çin [3]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boynuzlugiller</span> Gevişgetiren bir çift toynaklı familyası, bovidae

Boynuzlugiller (Bovidae), gevişgetiren bir çift toynaklı familyası.

<span class="mw-page-title-main">Gergedan</span> Gergedangiller (Rhinocerotidae) familyasına ait tek toynaklılar

Gergedan, Gergedangiller (Rhinocerotidae) familyasından, ağır ve hantal gövdeli, burun kemiğinin üstünde derisine yapışık bir veya iki boynuzu bulunan, kalın derili otçul memelilerin genel adı. Atgiller ve tapir gibi tek toynaklılar (Perissodactyla) takımına dahildir.

<i>Triceratops</i> kuş kalçalı dinozor cinsi

Triceratops, 68-66 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış otobur bir kuş kalçalı dinozor cinsi. Kretase döneminin sonunda pek çok canlının yokolduğu büyük felakete kadar yaşamış son dinozorlardandır. Triceratops, iri, dört ayaklı bedeni; büyük, kemikli bir yaka ve üç boynuz taşıyan başı; günümüz gergedanlarına olan benzerlikleri ile en kolay tanımlanabilen dinozor türlerinden biridir. Ayrıca, bilinen en büyük etobur dinozorlardan olan Tyrannosaurus ile aynı alanı paylaşmıştır ve muhtemelen onunla savaşan hayvanlardandır.

Pliyosen, yaklaşık 5.3 milyon yıl öncesinden 2.5 milyon yıl öncesine dek süren üçüncü jeolojik çağın (Tersiyer) son dönemi.

<i>Abelisaurus</i>

Abelisaurus Abelisaurus, Geç Kretase Devrinde, Güney Amerika’da yaşamış etobur bir dinozordur. 7-9 m uzunluğa kadar erişebildiği sanılmakla beraber, sadece kısmi bir kafatasından bilinmektedir. Cins ismi, şu an fosilin içinde bulunduğu Arjantin Cipotelli Müzesi eski müdürü ve fosilin kaşifi olan Roberto Abel tarafından verildi. Bulunduğu, Arjantin’in Comahue bölgesine atfen isimlendirilmiş türü, A. Comahuensis’tir. Cins ve tür isimleri, Arjantinli paleontologlar lan Jose Bonaparte ve Fernando Novas tarafından, 1985 yılında verilmiştir. Onlar bu türü yeni ortaya attıkları Abelisauridae ailesine eklemişlerdir.

<i>Abrosaurus</i>

Abrosaurus, Macronaria sauropod dinozorlardandır. Pek çok dinozorun fosillerine rastlanan, Çin’in Siçuan bölgesindeki Dashanpu formasyonunda bulunmuştur. Diğer sauropodlar gibi, Abrosaurus ta dört ayaklı bir otoburdu; ama bir sauropod için oldukça küçüktü. Kafası, kutu gibiydi ve üzerinde burun deliklerini de içeren uzun, kemikli bir kemer vardı.

<i>Achelousaurus</i>

Achelousaurus, Achelousaurus'un Geç Kretase devrinde, Kuzey Amerika’da yaşadığı sanılmaktadır. Papağan benzeri gagası, burnu ile gözlerinin üzerinde kemikli çıkıntılar ve uzun yakasının sonunda iki boynuzu olan, dörtayaklı bir otoburdur. 6 metrelik uzunluğuyla, orta boyda bir ceratopsian dinozordur.

<span class="mw-page-title-main">Ceratopsia</span> kuş kalçalı dinozor kladı

Ceratopsia veya Ceratopia, Kretase döneminde şimdiki Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yaşamış, otçul bir kuş kalçalı dinozor grubudur. Bilinen en eski ceratopsian olan Yinlong downsi, 161,2 ile 155,7 milyon yıl önce yaşamıştır. Son ceratopsian türü olan Triceratops prorsus'un ise, 66 milyon yıl önce meydana gelen Kretase-Tersiyer yok oluşunda soyu tükendi.

<i>Elasmotherium</i> dev gergedan

Elasmotherium, geç Miyosen ila geç Pleyistosen dönemleri arasında yaşamış bir megafauna cinsidir. Elasmotherium, Avrasya topraklarına özgü dev bir gergedandı. Yaşayan son elasmotherine olan Elasmotherium'un soyu yaklaşık 39 bin yıl önce tükendi.

<i>Acinonyx</i> kedigil cinsi

Acinonyx, kedigiller familyasından bir memeli cinsi. Bu cinsin tek yaşayan türü olan çita, Afrika ve Asya'nın açık otlaklarında yaşar.

Dmanisi 3 kafatası olarak da bilinen D2700, 2001 yılında Gürcistan'ın Dmanisi kentinde bulunan ve erken Homo erectus olarak sınıflandırılan beş kafatasından biridir. Neredeyse bütün bir kafatasıdır ve son derece iyi durumdadır. Stratigrafik olarak yaklaşık 1.8 milyon yıl olarak tarihlendirildi.

<i>Machairodus</i> soyu tükenmiş kedi cinsi

Machairodus, orta Miyosen ila Pleyistosen dönemleri arasında, Afrika, Avrasya ve Kuzey Amerika'da yaşamış büyük machairodontine kılıç dişli kedilerin bir cinsidir. Machairodontinae alt ailesinin adını aldığı canlıdır ve o zamandan beri birçok kılıç dişli kedi cinsinin olduğu ve hâla ara sıra cinse takson atanan bir çöp taksonu hâline gelmiştir.

<i>Coelodonta antiquitatis</i> soyu tükenmiş gergedan

Yünlü Gergedan, Pleistosen dönemi boyunca Avrasya'da yaşamış tek toynaklı memeli türü.

<i>Hyaenodon</i> tarih öncesi memeli cinsi

Hyaenodon ("sırtlan-dişli"), Avrasya, Kuzey Amerika ve Afrika'da yaşamış bir etçil memeli, soyu tükenmiş etçil fosil memelilerin bir ailesi olan Hyaenodontidae'nin tip cinsidir. Hyaenodon cinsine dahil edilmiş türler orta Eosen'den erken Miyosen'e kadar yaklaşık 20-25 milyon yıl boyunca yaşadı.

<i>Kaprosuchus</i> domuz

Kaprosuchus, soyu tükenmiş bir mahajangasuchid crocodyliform cinsidir. Nijer'in Üst Kretase yaşlı Echkar Formasyonu'ndan çıkarılan neredeyse eksiksiz tek bir kafatasından bilinmektedir. Cins adı, Grekçe: κάπρος, kapros ("domuz") ve Grekçe: σοῦχος soukhos ("timsah") sözcüklerinden oluşan bir ad tamlaması olan Kaprosuchus yani "domuz timsahı"dır. Bu ad ona domuzlarınkine benzeyen sıra dışı köpek dişleri dolayısıyla verilmiştir. Bu cinsi ilk kez 2009 yılında ZooKeys'de yayınlanan bir monografide Anatosuchus ve Laganosuchus gibi diğer Sahra timsahlarıyla birlikte tanımlayan Paul Sereno ve Hans Larsson tarafından "BoarCroc" olarak adlandırılmıştır. Tip türü K. saharicus'tur.

Kabwe 1, Arthur Smith Woodward tarafından 1921'de Homo rhodesiensis için tip örneği olarak atanan, günümüzde çoğunlukla Homo heidelbergensis ile eşanlamlı olarak kabul edilen bir Orta Paleolitik fosilidir.

<i>Lantiyen insanı</i> Asyada bulunmuş hominid fosili

Lantiyen insanı, 1963'te Lantian County, Loess Platosu'ndaki Chenchiawo Köyü'nden neredeyse tam bir çene kemiğinden ve 1964'te keşfedilen Gongwangling Köyü'nden kısmi bir kafatasından bilinen, bir Homo erectus alt türüdür. Kalıntıların ilki yaklaşık 710-684 bin yıl öncesine, ikincisi ise 1.65-1.59 milyon yıl öncesine dayanıyor. Bu, Lantiyen insanını Afrika'nın ötesinde keşfedilmiş ikinci en yaşlı H. erectus ve Doğu Asya'nın en yaşısı yapar. Fosilleri ilk olarak 1964 yılında Woo Ju-Kan tarafından tanımlandı ve bir diğer H. erectus olan Pekin insanının atası olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Petralona mağarası</span>

Petralona mağarası, ayrıca Kızıl Taşlar Mağarası olarak da bilinir, Yunanistan'ın Halkidiki yarımadasındaki Selanik şehrinin yaklaşık 35 kilometre (22 mi) güney doğusunda, Petralona köyünün yaklaşık 1 kilometre (0,62 mi) doğusunda, Katsika Dağı'nın batı eteğinde deniz seviyesinden 300 m (984 ft) yükseklikte yer alan bir karstik oluşumdur. 1960 yılında fosilleşmiş bir arkaik insan kafatası bulunduğunda bölge halkın dikkatini çekti. Mağara, erozyon nedeniyle kayada yarıklar oluşmasından sadece bir yıl önce (1959) tesadüfen keşfedilmişti. Etkileyici sarkıt ve dikit oluşumlarıyla dikkat çeken ve yoğun miktarda fosil barındıran mağara kısa sürede jeologları ve paleontologları kendisine çekti. Onlarca yıl süren kazılardan sonra mağara halka açıldı ve bilimsel çalışmalara ait belgeler bitişikteki bir arkeoloji müzesinde sunulmaya başlandı.

<i>Sinoceratops</i>

Sinoceratops, yaklaşık 73 milyon yıl önce Kretase Dönemi'nin son bölümünde şu anda Çin'in Shandong eyaleti olan yerde yaşamış soyu tükenmiş bir ceratopsian dinozor cinsidir. 2010 yılında Xu Xing ve ark. tarafından Zhucheng, Çin'den üç kafatası için adlandırıldı. Tip türünün adı Sinoceratops zhuchengensis, keşfedildiği yerden dolayı "Zhucheng'den Çin boynuzlu yüzü" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Megacerops</span>

Megacerops, atlarla akraba, soyu tükenmiş tarayıcı bir gergedan grubu olan Brontotheriidae familyasının tarih öncesi tek toynaklı soyu tükenmiş bir cinsidir. Geç Eosen döneminde Kuzey Amerika'ya endemikti ve yaklaşık Şablon:Ma/2 milyon yıl önce var oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.