İçeriğe atla

Sinop Nükleer Güç Santrali

Koordinatlar: 42°05′09″K 34°58′54″D / 42.08583°K 34.98167°D / 42.08583; 34.98167
Sinop Nükleer Güç Santrali
Harita
ÜlkeTürkiye
YerAbalı, Sinop
Koordinatlar42°05′09″K 34°58′54″D / 42.08583°K 34.98167°D / 42.08583; 34.98167
DurumuDurduruldu
İşletme tarihi2023 (planlanan)
İnşa maliyetiABD$20 milyar
Nükleer enerji santrali
Reaktör türüBSR
Reaktör tedarikçisiAtmea
Soğutma kaynağıKaradeniz
Elektrik santrali
Yap işlet ünitelerATMEA1
Planlanan üniteler4 × 1.140 MW
Planlanan kapasite4.560 MW (planlanan)
Türkiye üzerinde Sinop
Sinop
Sinop
Sinop Nükleer Güç Santrali'nin konumu

Sinop Nükleer Güç Santrali, Sinop ilinin merkeze bağlı Abalı köyünde Karadeniz kıyısında kurulması planlanan nükleer enerji santrali.[1] Türkiye'nin Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nden sonra projelendirilen ikinci nükleer santraliydi. 27 Haziran 2019'da yayınlanan mülakatta başlangıçtaki maliyet tahminlerinin ikiye katlanması üzerine durduruldu.[2] Eylül 2022'de yapılan açıklamada santral projesi konusunda Rusya ile görüşüldüğü duyuruldu.[3] Ocak 2023'te Güney Koreli KEPCO yetkilileri santral için teklif sundu.[4]

Ticari ve kurumsal çerçeve

1980'de Sinop, nükleer santral kurulumu için uygun yer olarak belirlendi.1983'te ABD'li General Electric firması alanda 1.085 MWe gücünde bir santral yapımı için niyet mektubu verdi, projeye başlanamadı. 2013'te nükleer santral için belirlenen dört yerden birisi oldu ve 3 Mayıs 2013 tarihinde de Türkiye’ye yapılan resmi bir ziyaretle Japonya üst düzey heyeti santral projesi Türk heyeti ile görüştü. Japonya ile imzalanan devletlerarası antlaşma sonucunda santralin yapımı ve daha sonra da 2017 yılında inşaasına başlanması kararlaştırıldı.[5][6][7] Anlaşma uyarınca, santrali işletecek konsorsiyum Japonya, Fransa ve Türkiye'den oluşacak; Türkiye'den kamu adına Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) %49, iki Japon şirketi toplam %30 ve Fransız ortak %21 hisse sahibi olacaklar.[8]

Nükleer santral kurulumuna ilişkin uluslararası anlaşmanın, 2015 genel seçimlerinden sadece iki ay önce ve yeterince tartışılmadan TBMM'ye getirilmesi eleştiri konusu olmuştur.[9]

Kullanılacak teknoloji ve kapasite

Sinop NS'nde Japon MHI ve Fransız Areva ortak girişimi ile geliştirilen Atmea-I tipi basınçlı su reaktörü kullanılacak[10] olup bu teknoloji Sinop yatırımı gerçekleşirse dünyada ilk defa Sinop’ta denenecektir.[11]

Santralin 1.120 MW'lik 4 reaktör ünitesiyle toplam 4.480 MW kurulu güce sahip olması tasarlanmaktadır.[12]

Maliyetler

NS'in tahmini maliyeti Türkiye'deki resmi kaynaklara göre 20 milyar USD,[12] Japon kaynaklarına göre ise 2 trilyon yen, yani yaklaşık 16,3 milyar USD[13] olarak açıklanmıştır.

Uluslararası anlaşmaya göre devlet, Sinop NS'den elde edilecek elektrik enerjisinin tamamını 20 yıl boyunca kilovat saati yakıt hariç 10,83 sent bedelle almayı garanti etmektedir. 1 sent de yakıt bedeli eklendiğinde fiyat 11,83 sent olmaktadır.[9] Anlaşma tarihindeki kur üzerinden bu fiyat 30,7 kuruşla, TETAŞ'ın son yayımladığı 2013 Yılı Faaliyet Raporu'ndaki 17,27 kuruşluk ortalama elektrik alış bedelinden yüzde 78 daha fazladır. Bu enerjinin pahalı olup tüketiciye satılan elektriğin fiyatını arttıracağı ileri sürülmüştür.[9]

Yer seçimi

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından yapılan açıklamada, nükleer santral kurulması planlanan potansiyel sahaların ekonomik, mühendislik, çevre ve sosyolojik olmak üzere 4 ana kategori içinde 43 ayrı kritere göre değerlendirildiği; farklı ağırlıklara sahip bu faktörlerden depremsellik, soğutma suyu ve fay hatlarının özellikle göz önünde bulundurulduğu; Sinop sahasının nükleer santral kurulmasına elverişli olup olmadığına dair ayrıntılı değerlendirmenin nükleer santral kurucusunun yer raporu ile başvurusundan sonra yapılacağı belirtilmiştir.[14][15]

Eleştiriler

Santralin devreye gireceği yıllarda Türkiye'nin elektrik ihtiyacından daha fazla elektrik üretileceği ve nükleer santrallere gerek olmadığı ileri sürülmüştür.[9] Santralin yapımına harcanan yatırım tutarıyla yaklaşık 90 bin kişiye iş olanağı sağlanabileceği iddia edilmiştir.[9] Türkiye'de nükleer yakıt tesisi olmadığı için santralin Türkiye'nin dışa bağımlılığını arttıracağı savunulmuştur.[9] Santralin yapımının yenilenebilir kaynakların geliştirilmesini engelleyeceği ileri sürülmüştür.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Sinop Nükleer Güç Santrali Projesi" (PDF). bianet.org. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2019. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2023. 
  5. ^ "Türkiye, nükleer enerji atağında; Peki Sinop ile Mersin'in farkı ne?". Enerji Enstitüsü, enerjienstitusu.com. 3 Mayıs 2013. 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2013. 
  6. ^ "TÜBA-Nükleer Enerji Raporu" (PDF). Türkiye Bilimler Akademisi. 2019. 27 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020. 
  7. ^ "Nükleer Enerji Türkiye İçin Doğru Bir Tercih mi?" (PDF). International Conference On Eurasian Economies 2015. 2015. 6 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2020. 
  8. ^ "2 Japanese companies aim to fund 30% of Turkish nuclear project" (İngilizce). Nikkei Asian Review. 8 Haziran 2015. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  9. ^ a b c d e f g "NKP: Nükleer Harakiriye Hayır!" (HTML). TMMOB, tmmob.org.tr. 28 Mart 2015. 6 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  10. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; refMHI01 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  11. ^ Güngör Uras (7 Mayıs 2015). "Sinop'ta nükleer santral işi karıştı" (HTML). Milliyet Gazetesi. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  12. ^ a b "Ülkemizde Planlanan Nükleer Santral Projeleri". Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 2015. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  13. ^ "İşte Sinop Nükleer Santrali'nin maliyeti" (HTML). Milliyet Gazetesi. 22 Haziran 2015. 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2015. 
  14. ^ "Nükleer Santral için Neden Sinop Seçilmiştir?". TAEK. 24 Ağustos 2010. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2013. 
  15. ^ Tuncer, Berna (2019). Multi Criteria Decision Making in Site Selection For Nuclear Power Plants (PDF) (Yüksek Lisans). Orta Doğu Teknik Üniversitesi. ss. 16-108. 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji</span> atomun çekirdeğinden elde edilen enerji türü

Nükleer enerji, atomun çekirdeğinden elde edilen bir enerji türüdür. Kütlenin enerjiye dönüşümünü ifade eden, Albert Einstein'a ait olan E=mc² formülü ile ilişkilidir.

Türkiye'de her yıl yaklaşık 300 TWsa elektrik üretilmektedir. Burada en önemli santraller listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji santrali</span> Nükleer reaktör yardımıyla elde edilen enerjiyi dağıtan merkez

Nükleer santral (NPP) veya atom santrali (APS), ısı kaynağının nükleer reaktör olduğu termik santraldir. Termik santrallerde tipik olduğu gibi, ısı, elektrik üreten jeneratöre bağlı buhar türbinini çalıştıran buhar üretmek için kullanılır. Eylül 2023 itibarıyla Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, dünya çapında 32 ülkede faaliyette olan 410 nükleer santral ve inşa halinde olan 57 nükleer santral olduğunu bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Yenilenebilir enerji</span> Bir enerji türü

Yenilenebilir enerji, güneş ışığı, rüzgar, yağmur, gelgitler, dalgalar ve jeotermal ısı gibi karbon nötr doğal kaynaklardan elde edilebilen ve insan zaman ölçeğinde doğal olarak yenilenen kaynaklardan elde edilebilen enerjiye denir. Bu kaynaklar güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, dalga enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi, biyokütle enerjisi olarak sıralanabilir. Bu tür bir enerji kaynağı, yenilenmekte olduklarından çok daha hızlı kullanılan fosil yakıtların tam tersidir.

Hidrojen ekonomisi, taşıtların ve elektrik dağıtım şebekesinin dengelenmesi için ihtiyaç duyulan enerjinin, hidrojen (H2) olarak depolandığı, varsayılan bir gelecek ekonomisidir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik santrali</span> elektrik enerjisi üreten tesis

Elektrik santralı, elektrik üretecek bir fabrikayı meydana getiren tesislerin tümü.

<span class="mw-page-title-main">Metzamor Nükleer Santrali</span> Ermenistanın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral

Metzamor Nükleer Santrali, Ermenistan'ın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral. Santralde biri işlevsel olmak üzere 2 adet 408 MW güce sahip VVER-440/230 tipi reaktör bulunmaktadır. Santral Ermenistan'ın başkenti Erivan'a 32 km, Kars'a 100 km, Iğdır'a ise 30 km uzaklıktadır. 2018 verilerine göre santral ülkenin enerji ihtiyacının %27'sini karşılamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akkuyu Nükleer Güç Santrali</span> Türkiyede inşa edilen nükleer enerji santrali

Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Türkiye'nin yapımı devam eden ilk nükleer enerji santralidir. İdari olarak Mersin ilinin Gülnar ilçesine bağlı, en yakın yerleşim merkezi Büyükeceli beldesi olan sahada inşa edilmektedir. 27 Nisan 2023'te yakıt çubukları getirilmiş ve yapı nükleer tesis olarak anılmaya başlanmıştır. İlk reaktördeki elektriğin 2025 dolaylarında üretilmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Toshiba</span> çokuluslu bir Japon üretim şirketi

Toshiba Corporation Japonca: 株式会社東芝, çokuluslu bir Japon üretim şirketidir. Genel merkezi Tokyo, Japonya olan şirket tüketici ürünleri elektronik cihazlar ve parçaları konusunda Dünyanın sayılı markalarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr gücü</span> Rüzgârdan elektrik enerjisi üretimi

Rüzgâr gücü, elektrik üretmek için rüzgâr türbinleri, mekaniksel güç için yel değirmeni, su veya kuyu pompalama için rüzgâr pompaları veya gemileri yürütmek için yelkenler kullanarak rüzgârın kullanışlı formundaki rüzgâr enerjisinin sonucudur.

Elektrik santralinin net kapasite faktörü (KF), santralin belli bir periyotta ürettiği toplam enerjinin tam kapasitede üretebileceği enerjiye bölümüdür. Kapasite faktörü kullanılan yakıt türüne ve santralin tasarımına bağlı olarak aşırı derecede değişir. Kapasite faktörü, uygunluk faktörü veya verimlilik ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de nükleer enerji</span>

Türkiye'de şu an nükleer enerji santrali yapılma aşamasındadır. 1970 yılından itibaren nükleer santral kurulma girişimlerinde bulunuldu fakat bu girişimlerin çoğu sonuçsuz kalmış, 2004'te nükleer enerji santrali konusu yeniden gündeme gelmiş ve toplamda üç santralden biri için yapıma aşamasına gelinmiştir. İki santral daha planlama aşamasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Enerji kaynakları</span> enerji elde edilebilen fiziksel veya kimyasal fenomen

Enerji kaynakları, herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklardır. Dünya üzerindeki enerji kaynakları, klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir. Birincil enerji kaynaklarından kullanım oranları; %33,1 petrol, %30,3 kömür, %23,7 doğalgaz, hidrolik ve diğer yenilenebilir %8, nükleer enerji %5.

Gerze Enerji Santrali, Sinop ilinin Gerze ilçesindeki Yaykıl köyü civarında kurulması planlanan enerji santralidir.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik üretimi</span>

Elektrik üretimi, elektrik ve diğer kaynaklardan birincil enerji üretme sürecidir. Elektrik üretiminin temel ilkeleri İngiliz bilim insanı Michael Faraday tarafından 1820'lerde ve 1830'ların başında keşfedildi. Onun temel yöntemi bugün hâlâ kullanılmaktadır: Elektrik, bakır gibi iletken bir telin manyetik bir alan içinde hareket ettirilmesi ile üretilir. Elektrik jeneratörü, bir mıknatıs içinde dönen sarılı iletken tellerin bulunduğu ve bu tellerin mıknatıs içinde dönmesiyle elektrik akımı üreten bir makinedir. Evlerimizde, işyerlerimizde, endüstride gereksinim duyduğumuz büyük miktardaki elektrik enerjisini elde etmek için, elektrik jeneratörlerini döndürecek büyük güç santrallarına ihtiyaç duyarız. Çoğu güç santrali, jeneratörü döndürmek için ısı üretiminde bulunurlar. Fosil yakıtlı santrallar ısı üretimi için doğal gaz, kömür ve petrol yakarlar. Nükleer santrallar da uranyum yakıtını parçalayarak ısı üretirler. Ancak bütün bu değişik tip santrallar ürettikleri ısıyı, suyu buhar haline dönüştürmek için kullanırlar. Oluşan buhar ise elektrik jeneratörüne bağlı olan türbine verilir. Su buharı, türbin şaftı üzerinde bulunan binlerce kanatçık üzerinden geçerken daha önce üretilen ısıdan almış olduğu enerjiyi kullanarak, türbin şaftını döndürür. İşte bu dönme, jeneratörün elektrik üretmek için gereksinim duyduğu mekanik harekettir. Jeneratörde oluşan elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller ile kullanılacağı yere gönderilir. Türbinden çıkan, enerjisi diğer bir deyişle basınç ve sıcaklığı azalmış buhar ise yoğunlaştırıcı (kondenser) denilen bölümde soğutulup su haline dönüştürüldükten sonra, tekrar kullanılmak üzere santralın ısı üretilen bölümüne geri gönderilir. Yoğunlaştırıcıda soğutma işini sağlayabilmek için deniz, göl veya ırmaklarda bulunan su kullanılır. Su kaynaklarından uzak bölgelerde ise santralın hemen yanında bulunan ve uzaktan bakıldığı zaman geniş dev bacalara benzeyen soğutma kuleleri kullanılır. Bu kulelerin üzerinde görülen beyaz duman ise su buharıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yatağan Termik Santrali</span> termik santral

Yatağan Termik Santrali, Muğla ili Yatağan ilçesinde bulunan termik santraldir. 4.500 GWH yıllık enerji üretimi kapasitesinin yanında 630 MWe kurulu güce sahip olan santral 20.11.1982 tarihinde ilk defa faaliyete geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de enerji</span>

Türkiye her yıl birincil enerjisi 6 exajoule tüketiyor, kişi başı 20 megawatt saat (MW/s)'ten fazla. Türkiye'de enerji beşte dört'ten fazla fosil yakıtan: %31 petrol, %28 doğalgaz ve %27 kömür(2016 itibarıyla). Türkiye'nin enerji politikası fosil yakıtın ithalatını küçültmek ister, çünkü onlar ithalatın ödemelerinden dörtte biri kapsamaktadır.. Enerjisi kaynaklarının fosil yakıt olması yüzünden Türkiye’den sera gazı emisyonları dünyada ortalama kişi başından daha büyük, yılda kişi başına 6 ton'dan fazla gelmektedir.

Energoatom, tam adı Ukrayna Ulusal Nükleer Enerji Üretim Kuruluşu Ukrayna'nın dört nükleer santralleri ile etkinlik gösteren bir Ukrayna devlet kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Nükleer Santrali</span> Ukraynada yer alan kapalı ama tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santral

Çernobil Nükleer Santrali veya resmî adıyla Vladimir İlyiç Lenin Nükleer Santrali, Ukrayna'nın Pripyat şehrinin yakınında yer alan kapalı fakat tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santraldir. Santral, Çernobil şehrinin kuzeybatısına 14,5 km; Belarus-Ukrayna sınırına 16 km ve Kiev'in kuzeyine yaklaşık 110 km uzaklıktadır ve Kızıl Orman tarafından çevrelenmektedir. 4 numaralı reaktörde, 1986'daki Çernobil reaktör kazası meydana geldi ve santral günümüzde Çernobil Yasak Bölgesi olarak bilinen geniş bir alanda yer almaktadır. Hem bölge hem de eski santral, Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Krško Nükleer Santrali</span>

Krško Nükleer Santrali Slovenya'nın Krško Belediyesine bağlı Vrbina ilçesinde bulunmaktadır. Santral 2 Ekim 1981'de elektrik şebekesine bağlandı ve 15 Ocak 1983'te ticari olarak işletmeye açıldı. O zamanlar Yugoslavya'nın bir parçası olan Slovenya ve Hırvatistan'ın ortak girişimi olarak inşa edildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.