İçeriğe atla

Sinop Kuşatması

Sinop Kuşatması
Bizans-Selçuklu savaşları

Sinop surlarında yazan, I. İzzeddin Keykâvus'un iki dilli yazıtı (Arapça ve Yunanca)
Tarih1 Kasım 1214
Bölge
SonuçAnadolu Selçuklu Devleti zaferi, şehrin düşüşü
Taraflar
Trabzon İmparatorluğu Rum Sultanlığı
Komutanlar ve liderler
I. Aleksios Esir
David Komninos  (ölü)
I. İzzeddin Keykâvus


Sinop Kuşatması, Küçük Asya'da bir liman kenti olan Sinop'un 1214 yılında Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykâvus (1211-1220) Tarafından başarılı bir kuşatılması ve fethidir. Sinop, Dördüncü Haçlı Seferi'nden sonra kurulan Bizans ardıl devletlerinden biri olan Trabzon İmparatorluğu'nun elinde bulunan, Karadeniz kıyısında önemli bir liman kentiydi. Şehrin fethi Selçuklu tarihçisi İbn Bîbî tarafından ayrıntılı olarak belgelenmiştir. İzzettin Keykavus, bölgeyi tanıyan kişilerden kalenin silah zoru ile değil, içerdekilerin karadan ve denizden irtibatını kesip uzun süreli kuşatma ile düşürülebileceği bilgisini almıştır. Trabzon İmparatoru I. Aleksios (1204-1222) Kuşatmayı kırmak ve Şehrin düşmemesi için Trabzon ordusuna liderlik etti, ancak mağlup oldu ve esir düştü, şehir 1 kasımda teslim oldu. Önceleri teslim olmak istemeyen halk I. Aleksios'un öldürülmemesi, kimsenin canına kıyılmaması ve herkesin istediği yere gidebilmesi şartıyla 3 Kasım 1214 tarihinde kalenin anahtarlarını Selçuklulara teslim etmiştir. Bazı kaynaklara göre, ortak İmparator ve İmparator Aleksios'un kardeşi David Komninos'un kuşatma sırasında savaşırken hayatını kaybetmiştir.[1][2]

Muharebe

Selçuklu tarihçisi İbn Bîbî'nin anlatışına göre, I Keykâvus, sınırdan İmparator Aleksios'un birliklerinin Selçuklu topraklarını ihlal ettiğine dair raporlar aldıktan sonra fetih yapmaya karar verdi. Bunun üzerine I Keykâvus Küçük Aysa'da ki bütün beylerini Sinope'ye çağrıdı ve ülke geleninde seferberlik ilan etti. Sinope'ye ulaşan I Keykâvus ve beyleri, uzun bir kuşatmanın gerekli olduğuna karar vererek fetih için bir plan hazırladılar. Daha sonralarda bir grup gözcü, İmparator Aleksios'u 500 kişilik bir bölükle avlanırken ele geçirdi. İmparator Aleksios'un yakalanmasından sonra I Keykâvus, İmparator adına şehrin teslim olmasını istedi, ancak olumsuz bir yanıt aldı, Bunun üzerine kuşatma başladı. Selçuk-nâme'ye göre, Behram adında bir komutan liderliğindeki 1000 asker, şehri denizden keserek gemileri yaktı ve bu süreçte çok sayıda Rum ve Batı Avrupalı Tüccarı öldürüldü. Bunun üzerine şehir teslim oldu.[3]

kuşatmanın hemen ardından Küçük Asya (Aralık 1214)

Birincil kaynaklar Trabzon kuvvetlerinin liderini İmparator Aleksios olarak adlandırsa da, başta Jakob Philipp Fallmerayer olmak üzere bazı tarihçiler Aleksios'un küçük kardeşi ve Trabzon İmparatorluğunun ortak İmparatoru olan David Komninos'un Sinop kuşatması sırasında Trabzon ordusunun komutanı olarak görev aldığını belirtmiştir, örnek olarak Aleksandr Vasilyev 1936 yılında şöyle yazmıştır: "Trabzon'un ilk imparatoru Aleksios'un namı o dönemde Sinope'nin asıl hükümdarı kardeşi David'den daha tanınmıştı... Sinop'un fethinden sonra David'in adı hiçbir kaynakta geçmemiştir, bundan yola çıkarak Sinop kuşatması sırasında David'in öldürüldüğü sonucuna varabiliriz.[4] Bununla birlikte, modern araştırmacılar, onun bir keşiş olarak Aynoroz'da sürgünde öldüğünü öne sürmüştür. (1212/13)[5]

Rum Sultanlığının Sinop'u ele geçirmesinin önemli sonuçları oldu, şehir fethinden 40 yıl sonra kısa süreliğine Trabzon İmparatorluğunun eline geçmiş olsa bile (1254-1265), Sinop bundan böyle Türklerin mutlak hakimiyeti altına girdi ve Trabzon İmparatorluğunun İznik İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu ile arasındaki karadan bağlantısı kesti. Kuşatma sırasında İmparator Aleksios'un esir düşmesi, Trabzon devletini Selçukluların vasal statüsünü kabul etmeye zorladı. Bu durum, 1222/1223'te Trabzon'a yapılan Selçuklu saldırısının başarısızlıkla sonuçlanmasına kadar sürdü.[1] Bizans tarihçisi Warren Treadgold'a göre Sinop'un kaybı: "Trabzon'u İznik'ten gelecek saldırılara karşı korudu, ama aynı zamanda "bundan böyle Aleksios'un Bizans imparatorluğunu yeniden kurna iddiasının boş olduğu ve Trabzon İmparatorluğu'nun Pontus bölgesinden çıkamayacağı" anlamına geliyordu.[6]

  1. ^ a b Savvides (2009). s. 55-56. 
  2. ^ Treadgold (1997). s. 718. 
  3. ^ Turan (2004). s. 383-385. 
  4. ^ The Foundation of the Empire of Trebizond (1204-1222). 1936. s. 26. 
  5. ^ Savvides (2009). s. 38. 
  6. ^ Shukurov, "Trabzon". s. 90. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İmparatorluğu</span> Orta Çağda Karadenizde kurulmuş Bizans Yunan devleti

Trabzon İmparatorluğu ya da Tzaniti (Lazistan) Krallığı, Orta Çağ'da Doğu Karadeniz'de kurulmuş yerel krallık. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Bizans İmparatorluğu'nun yıkılmasından kısa bir süre önce bağımsızlığını ilan etmiş ve 257 yıl boyunca "Roma İmparatoru" olarak Karadeniz kıyılarına hükmetmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">İznik İmparatorluğu</span> 1204te Bizans İmparatorluğunun Haçlılar tarafından yıkılmasından sonra kurulan Bizans ardıl devleti

İznik İmparatorluğu ya da İznik ''Rum'' İmparatorluğu, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Batı Avrupalı ve Venedikli orduların 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu asilleri tarafından kurulan Yunan devletlerinden en büyüğüdür. 1204 ile 1261 arası hüküm sürmüştür. İznik Rum İmparatorluğunun resmen, kültürel ve dinsel başşehri İznik olmakla beraber, ikinci hükümdar olan III. İoannis ve sonraki imparatorlar hükümdar sarayı yerleşkesi ve efektif idari merkezi olarak Kemalpaşa’yı kullanmışlar ve bu imparatorluk Kemalpaşa’dan idare edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Gıyâseddin Keyhüsrev</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

I. Gıyaseddin Keyhüsrev Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Kılıç Arslan'ın oğludur. İki değişik dönemde tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">I. İzzeddin Keykâvus</span> 10. Anadolu Selçuklu sultanı

I. İzzeddin Keykavus,, Türkiye Selçuklu Sultanı'dır (1211-1220).

<span class="mw-page-title-main">I. Theodoros</span>

I. Theodoros Laskaris, arasında İznik imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">III. Aleksios</span> Bizans imparatoru

III. Aleksios Angelos 1195-1203 döneminde Bizans imparatoru olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinos Laskaris</span>

Konstantinos Laskaris 12 Nisan 1204'te Konstantinopolis'in Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latin ve Venedik Haçlı orduları tarafından kuşatma altında bulunduğu zaman V. Aleksios'ın Trakya'da Bizans direnişini organize etmek için şehirden kaçması üzerine, şehri savunan ordu mensupları tarafından imparator seçilmiş ve ertesi gün 13 Nisan 1204'te şehrin Haçlılar'ın eline geçmesi nedeni ile gerçekte tek bir gün Bizans İmparatorluğu imparatoru olmuştur. Bazı tarihçiler 1205'te ölünceye kadar imparator olduğunu kabul etmektedirler. Fakat taç giyme töreni yapılmamıştır ve tarihçilerin çoğu tarafından imparator olduğu kabul edilmemektedir. Bu nedenle kendi ismi bir sayı ile bilinmemekte ve XI. Konstantinos olarak anılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Komninos Hanedanı</span>

Komninos Hanedanı,, 1081-1185 döneminde Bizans İmparatorluğu imparatorları olarak ve sonradan 1204-1461 döneminde Trabzon İmparatorluğu imparatorları olarak görev yapan bir hanedan. Bu hanedan mensupları geç Bizans döneminde önemli devlet mevkilerinde görev yapan bir soylu sülale mensuplarıdır. Komninos hanedanı ve sülalesi üyeleri diğer önemli ve tanınmış Bizans hanedan ve sülaleleri ile karşılıklı evlilikler yaparak yakın ilişkiler kurmuştu.

<span class="mw-page-title-main">I. Andronikos (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon imparatoru

I. Andronikos Gidos 1222-1235 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> İlk Trabzon İmparatoru

I. Aleksios Megas Komninos, 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

<span class="mw-page-title-main">David (Trabzon ortak imparatoru)</span> Ortak Trabzon imparatoru

David Komninos Trabzon İmparatorluğu'nun kurucularından ve erkek kardeşi Aleksios ile ortak imparatoru. Ayrıca 1204-1214 yılları arası Trabzon İmparatorluğu'nun megas domestikos'u idi. Manuil Komnenos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın oğludur. Böylece Bizans imparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan alınıp, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Aksuh</span> Bizans generali

İoannis Aksuh ya da Axouchos, ayrıca Axuch olarak da tercüme edilir,, İmparator II. İoannis hükümdarlığında ve oğlu I. Manuil hükümdarlığının ilk dönemlerinde Megas Domestikos.

<span class="mw-page-title-main">Alaşehir Muharebesi</span> Muharebe

Antiochia ad Maeandrum Muharebesi İznik İmparatorluğu ile Anadolu Selçuklu Devleti arasında, 1211 yılında, Antiochia ad Maeandrum yakınında gerçekleşmiş çatışmadır. Türklerin yenilgisi, Küçük Asya'nın Ege Bölgesi'nin sahilinde İznik egemenliğini devam ettirdi. Selçuklu sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev muharebe meydanında öldürüldü. Muharebe, Aydın'ın Kuyucak ilçesinde bulunan modern Yamalak kasabası yakınlarında gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Komninos Restorasyonu</span>

Komninos restorasyonu Komninos Hanedanı yönetiminde Bizans İmparatorluğu'nun askeri, mali ve toprak olarak tekrar gelişmesine tarihçilerin verdiği terim. I. Aleksios'un tahta çıktığı 1081 yılında başlar, I. Andronikos'un öldüğü 1185 yılında biter. I. Aleksios Dönemi'nin başlangıcında, imparatorluk, Selçuklu Hanedanının 1071 yılında Malazgirt Meydan Muharebesi galibiyetiyle sarsılmıştı. İmparatorluk, Güney İtalya'daki üslerinden Balkanlar'ı istila eden Robert Guiscard'ın Normanları tarafından da tehdit ediliyordu. Bütün bunlar olurken imparatorluğun askeri kurumu kargaşa içinde ve paralı askerlere giderek daha fazla bağımlı hale geliyordu. Önceki imparatorlar, aynı zamanda, Konstantinopolis'in büyük altın birikimlerini de çarçur etmişlerdi, böylece imparatorluğun savunması bozulmuş ve boşlukları doldurmak için de az sayıda asker vardı.

Trabzon Kuşatması, 1205'ten 1206'ya kadar süren, Anadolu Selçuklu Devleti'nin Karadeniz'in kıyısındaki Trabzon şehrini ele geçirme teşebbüsüdür. William Miller bu eylemi "Aleksios'un [ I. Gıyaseddin Keyhüsrev ] emirlerine itaatsizlik" suçu olarak açıklar.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

bu, 1204'te Trabzon İmparatorluğu'nun kuruluşundan 1461'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Trabzon'un Fethi'ne kadar uzanan Trabzon hükümdarları listesi'dir. Trabzon imparatorları Trabzon'u yönetmişlerdir. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latinlerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hıristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu'nun devamı olduğunu iddia eden üç Bizans Yunan devletinden biridir. Bu üç devletten, İznik İmparatorluğu 1261 yılında Konstantinopolis'i geri alıp Bizans İmparatorluğu'nu Paleologos Hanedanı altında yeniden kurmayı başarmıştır. Trabzon İmparatorluğu, Konstantinopolis'te yeniden kurulan imparatorluktan daha uzun yaşayacak ve imparatorluk unvanını sona erene kadar biraz değişmiş olsa da kullanmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Perateia</span>

Perateia, Trabzon İmparatorluğu'nun, Kırım yarımadasındaki Hersonisos, Kerç ve bu kentlerin artalanlarından meydana gelen denizaşırı bölgesiydi.

Trabzon Kuşatması 1222-1223 yıllarında, Melik isimli bir komutan yönetimindeki Selçuklu Türklerinin Trabzon İmparatorluğu'nun başkenti Trabzon'a karşı başarısız bir kuşatmasıydı. 14. yüzyılın sonlarında İoannis Lazaropulos'un Hagios Evgenios'un Özeti'ne göre, şehir ele geçirilmek üzereydi, ancak alışılmadık derecede şiddetli bir fırtına tarafından kurtarıldı. Selçuklu saldırıları püskürtüldü ve geri çekilirken orduları, Trabzon yönetimindeki sert dağ kabileleri olan Matzukkaitis saldırıları ile imha edildiler ve Melik ele geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">Bizans muharebeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıdakiler, 6. yüzyıldan 15. yüzyılın ortalarında dağılmasına kadar Doğu Roma veya Bizans İmparatorluğu tarafından yapılan muharebelerin, tarihe göre düzenlenmiş bir listesidir. Bu ayrıntılı bir liste değil. Bizans İmparatorluğu'nun Romalı öncülleri tarafından yapılan savaşlar için bkz.Roma muharebeleri listesi

Theodoros Gavras Gavras ailesinden gelen Bizans soylusu, gaspçı. y. 1204 - y. 1208 yılları arasında Pontus bölgesinin bağımsız hükümdarı ve Bizans komutanı.