İçeriğe atla

Sinirotu

Plantago major


Least Concern  (IUCN 3.1)[1]
Taksonomi edit
Alem: Plantae
klad: Tracheophytes
klad: Angiosperms
klad: Eudicots
klad: Asterids
Takım: Lamiales
Familya: Plantaginaceae
Cins: Plantago
Türler:
P. major
Binominal isim
Plantago major

Plantago major, geniş yapraklı plantin, beyaz adamın ayak izi, yol ekmeği veya büyük plantin, Plantaginaceae ailesinde yer alan çiçekli bitki türüdür. Bitki Avrasya'ya özgüdür.

Genç, yumuşak yapraklar çiğ olarak yenebilir ve daha yaşlı, daha sert yapraklar güveçte kaynatılıp yenebilir.

Tanım

Plantago major, çapı 15-30 santimetre (6-12 in) yaprak rozeti olan otsu, çok yıllık bir bitkidir.[2][3] Her yaprak oval şekillidir, 5-20 santimetre (2-8 in) uzunluğunda [4] ve 4-9 santimetre (1,6-3,5 in) genişliğinde, nadiren 30 santimetre (12 in) kadar uzayan ve 17 santimetre (7 in) genişliğinde, sivri uçlu, pürüzsüz kenarlı ve neredeyse yaprağın kendisi kadar uzun olan belirgin bir yaprak sapı içerirler. Yaprağın uzunluğu boyunca beş ila dokuz göze çarpan damar vardır.[5] Çiçekler küçük, yeşilimsi-kahverengi ve mor stamenlidir. 5-15 santimetre (2-6 in) arasında yoğun bir başakta üretilirler.[2][3]

Plantin rüzgarla tozlanır ve esas olarak yaprakların oldukça üzerinde yükselen uzun, dar sivri uçlarda tutulan tohumlar tarafından yayılırlar.[3][6] Her bitki, çok küçük ve oval şekilli, acı bir tada sahip 20.000'e kadar tohum üretebilir.[7]

Taksonomi

Geniş yapraklı plantin, muz olarak bilinen meyve ile yakından ilişkili değildir.

Üç alt türü vardır:[8]

  • Plantago majör subsp. major
  • Plantago majör subsp. intermedia (DC.) Arcang.
  • Plantago majör subsp. winteri (Wirtg.) W. Ludw.

Dağılım ve yaşam alanı

Bitki, Avrupa'nın çoğuna ve kuzey ve orta Asya'ya özgüdür [2][8][9] ancak dünyanın başka yerlerinde geniş çapta doğallaştırılmıştır.[9][10][11]

Galeri

  • Kaldırımdaki çatlakta büyüyen bitki
    Kaldırımdaki çatlakta büyüyen bitki
  • Gelişen meyveler
    Gelişen meyveler
  • Cultivar 'Rubrifolia'
    Cultivar 'Rubrifolia'

Kaynakça

  1. ^ Maiz-Tome, L. (2016). "Plantago major" 5 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. IUCN Red List of Threatened Species. 2016: e.T168960A1257878. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-1.RLTS.T168960A1257878.en. Retrieved 18 November 2021.
  2. ^ a b c Flora of Pakistan: Plantago major 21 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ a b c Blamey, M. & Grey-Wilson, C. (1989).
  4. ^ Edible Wild Plants: A North American Field Guide to Over 200 Natural Foods. New York: Sterling. 2009 [1982]. s. 79. ISBN 978-1-4027-6715-9. OCLC 244766414. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ Parnell, J. and Curtis, T. 2012.
  6. ^ Sauer, Leslie Jones (1998). The Once and Future Forest. Island Press. s. 49. ISBN 978-1-55963-553-0. 
  7. ^ Samuelsen, Anne Berit (July 2000). "The traditional uses, chemical constituents and biological activities of Plantago major L. A review". Journal of Ethnopharmacology. 77 (1–2): 1-21. doi:10.1016/S0378-8741(00)00212-9. ISSN 0378-8741. PMC 7142308 $2. PMID 10904143. 
  8. ^ a b Flora Europaea: Plantago major 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ a b Natural History Museum: Plantago major 11 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ As a result, Plantago major has many common names.
  11. ^ Joint Nature Conservation Committee: Greater Plantain Plantago major Linnaeus 28 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Meyve</span> çiğ halde yenilebilir gıda

Botanikte meyve çiçeklenmeden sonra yumurtalıktan oluşan, çiçekli bitkilerde tohum taşıyan yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hünnap</span> Bitki türü

Hünnap, cehrigiller (Rhamnaceae) ailesinden bahar aylarında hoş kokulu sarı renkli çiçekler açan, dikenli bir ağaç türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çiçekli dişbudak</span> bitki türü

Çiçekli dişbudak, zeytingiller (Oleaceae) familyasından 8–10 m ye kadar boylanabilen küçük bir dişbudak türü.

<span class="mw-page-title-main">Bitki</span> ökaryotik, ağaçlar, çiçekler, otlar, yosunlar ve benzeri organizmaları içinde bulunduran çok büyük bir canlılar alemi

Bitkiler, ağırlıklı olarak fotosentetik ökaryot canlılardır. Tarihsel olarak bitkiler alemi, algler ve mantarlar da dahil olmak üzere hayvan olmayan tüm canlıları kapsarken, günümüzde mevcut tüm tanımlamalar prokaryotları, mantarları ve bazı algleri hariç tutar. Tanımlamalardan birine göre: Çiçekli bitkiler, kozalaklı bitkiler ve diğer açık tohumlular, eğrelti otları ve benzerleri, boynuz otları, ciğer otları, kara yosunları ve yeşil algler hep birlikte Viridiplantae adı verilen kladı oluştururlar. Buna kırmızı ve esmer algler dahil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Ananasgiller</span>

Bromeliaceae, Poales takımına ait bir familyadır.

<i>Rubus spectabilis</i> çiçekli bitki türü

Rubus spectabilis, Rubus cinsine bağlı Kuzey Amerika'nın batı kıyılarında, Alaska'nın merkezî batısından Kaliforniya'ya kadar olan bölgede yetişen, meyveleri yenen çok yıllık bir bitki türüdür.

<i>Solanum aviculare</i>

Solanum aviculare, Solanum cinsine bağlı bir bitki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çit sarmaşığı</span>

Çit sarmaşığı, bilimsel adıyla Calystegia sepium Kahkahaçiçeğigiller familyasından bir türdür ve kısmen kozmopolit bir dağılıma sahiptir.

<i>Solanum diphyllum</i>

Solanum diphyllum, Solanum cinsine bağlı bir bitki türüdür. Bu tür ilk olarak Carl Linnaeus tarafından 1753 tarihli Species Plantarum adlı kitabında tanımlanmışlardır.

<i>Ipomoea cairica</i>

Ipomoea cairica, palmat yaprakları ve büyük, gösterişli beyaz ila lavanta çiçekleri ile sarmaşık, otsu, çok yıllık bir bitkidir. Kahkahaçiçeğigiller familyasındandır.

Myosotis lazica, Mihail Grigoryeviç Popov tarafından tanımlanmış, hodangiller familyasından bir bitki türüdür. 1300 metre yüksekliğe kadarki ıslak kıyılarda yaşayan Laz kuşgözü, Artvin, Rize, Trabzon ve Giresun'da görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Toros akçaağacı</span> sapindaceae familyasından bir akçaağaç türü

Toros akçaağacı, Sapindaceae familyasından bir akçaağaç türüdür.

Pyrus regelii, Rosaceae (gülgiller) familyasından Orta Asya'ya özgü bir yabani armut türü.

<i>Pyrus nivalis</i>

Pyrus nivalis, Rosaceae (gülgiller) familyasından bir yabani armut türü.

<i>Lonicera caucasica</i>

Lonicera caucasica, Caprifoliaceae (hanımeligiller) familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.

<i>Cyclamen coum</i>

Cyclamen coum, çuhaçiçeğigiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. 5 ila 8 cm uzunluğa erişebilen bitkinin, yuvarlağımsı kalp şeklinde yaprakları ve pembe kabuk şeklinde çiçekleri vardır. Bahçecilikte yer örtücü süs bitkisi olarak yetiştirilen Cyclamen coum, kışın ve Mart ayında çiçeklendiği için değerlidir.

<i>Viburnum davidii</i>

Viburnum davidii, Adoxaceae familyasıdan herdemyeşil bir çalı türü.

Pyrus acutiserrata, Rosaceae (gülgiller) familyasından bir ağaç türü.

<i>Pyrus communis</i> bitki türü

Pyrus communis, Rosaceae (gülgiller) familyasından bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Tatar hanımeli</span>

Lonicera tatarica, Tatar hanımeli olarak bilinen bir hanımeli türüdür. Sibirya ve doğu Asya'nın diğer bölgelerine özgüdür Lonicera tatarica'nın Himalayalar'da da yetiştiği bilinmektedir ancak Kuzey Amerika'da yaygın tanıtılan tür ve zehirli ot olarak daha iyi bilinir. Hanımeli, her iki yarım kürenin ılıman bölgelerine özgüdür. Kuzey Amerika'da bulunan birkaç egzotik çalı hanımelinden biri olan bu bitki, 1752'de süs bitkisi olarak tanıtıldı. Kıtanın batısında, Alaska ve Kaliforniya'ya kadar bilinir, burada kolayca bozulan doğal ortamlarda yetişir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.