İçeriğe atla

Sinemada Örümcek Adam

Örümcek Adam kurgusal karakteri, Marvel Comics yayınlarında geçen bir çizgi roman süper kahramanıdır. Yaratılışından bu yana baş karakter olarak yedi filmde yer almıştır. Örümcek Adam'dan uyarlama sinema filmi hakları 1985'te satın alındı ve Sony Pictures Entertainment tarafından güvence altına alınmadan önce bir ara yönetmek için James Cameron'un da almayı düşündüğü, çeşitli yapım şirketleri ve stüdyolara aktarıldı.

Sony ilk üç filmi yönetmesi için çizgi roman hayranı Sam Raimi ile çalıştı: Örümcek Adam (2002), Örümcek Adam 2 (2004) ve Örümcek Adam 3 (2007). Filmlerde, Peter Parker (Tobey Maguire) lise aşkı Mary Jane Watson'la (Kirsten Dunst) ilişkisini geliştirirken Örümcek Adam olarak da, aralarında Yeşil Cin (Willem Dafoe), Doktor Octopus (Alfred Molina), Kum Adam (Thomas Haden Church) ve Venom'un (Topher Grace) yer aldığı kötülerle savaştı.

Raimi'nin üçlemesi, toplamda 597 milyon dolar bütçeyle çekildi, dünya çapında yaklaşık 2,5 milyar dolar hasılat yakaladı. Her filmde çeşitli gişe rekorları kırdı; her üçü de hem en yüksek gişe hasılatı elde eden en iyi 20 yerli film hem de en yüksek gişe hasılatı elde eden en iyi 30 dünya çapında film içinde yer aldı. Serinin tamamı ise en yüksek gişe hasılatı yapan sekizinci film serisidir. Eleştirmenler serinin ilk iki filmi için olumlu görüşler bildirmelerine karşın üçüncü film içinse daha karışık görüş bildirdiler. Film serisi hem Blu-ray hem de DVD ortamında yayınlandı.

İlk üç filmde anlatılan öykü dördüncü filmle devam edecekken, Sony bunun yerine serinin yeni yönetmen Marc Webb ve yeni oyuncu kadrosuyla yeniden başlatılacağını duyurdu. Yeni oyuncu kadrosunda Peter Parker olarak başrolde Andrew Garfield, Gwen Stacy rolünde Emma Stone ve Dr. Curt Connors rolünde Rhys Ifans yer aldı. Yeniden başlatmanın amacı, Peter Parker'ın lisedeki yeteneklerini geliştirmesine geri döndürmekti. İnanılmaz Örümcek Adam adlı[1] film, Temmuz 2012'de 3D ve IMAX 3D olarak yayınlandı. Eleştirmenler de bu filme olumlu görüşler sundu. Nisan 2014'te serinin ikinci filmi İnanılmaz Örümcek Adam 2 vizyona girdi. Bu filmdeki kötü karakterleri Electro (Jamie Foxx), Yeşil Cin (Dane DeHaan), Rhino (Paul Giamatti) canlandırdı, Gwen Stacy rolünü canlandıran Emma Stone filmden ayrıldı.

9 Şubat 2015 tarihinde Marvel Studios ve Sony Pictures Entertainment Örümcek Adam'ın sinema film haklarını ortak kullanmak için 4 milyar $'a anlaşmışlardır. Örümcek Adam'ın Marvel Sinematik Evreni'ne katılmasıyla İnanılmaz Örümcek Adam serisi sona ermiştir. Beyazperdeye ilk Kaptan Amerika: İç Savaş filmiyle izleyicinin önüne çıkacak olan Örümcek Adam'ın 28 Temmuz 2017 tarihinde solo filmi vizyona girmesi planlanmıştır.[2] 23 Haziran 2015'te yapılan açıklamayla Örümcek Adam'ı oynayacak aktörün Tom Holland, solo filmin yönetmeninin de Jon Watts olduğu açıklanmıştır.[3] Vizyon tarihi Sony tarafından 7 Temmuz 2017 tarihine alınmıştır.

Tom Holland'ın ikinci Örümcek Adam filmi olan Evden Uzakta filmi 5 Temmuz 2019 tarihinde Türkiye'de vizyona girmiştir.

Gelişimi

1977'de The Amazing Spider-Man televizyon dizisinin ilk bölümü, ABD dışında metrajlı film olarak Columbia Pictures tarafından yayınlandı. 1978'de televizyon dizisindeki bölümler yeniden düzenlendi ve Spider-Man Strikes Back adıyla metrajlı film olarak ABD dışında yayınlandı. 1979'da aynı yöntem kullanılarak çekilen film, Spider-Man: The Dragon's Challenge adıyla yayınlandı. The disappointing performance of 1983 yapımı Superman III'ün hayal kırıklığı yaratan performansı, kendini geliştiren çizgi roman sektörünü rağmen çizgi roman uyarlamalarını Hollywood'da düşük öncelikli yaptı.[4]

Oyuncular ve karakterler

Karakter The Amazing Spider-Man
(1977) 		Sam Raimi üçlemesi Marc Webb serisi Marvel Sinematik EvreniMCU
Örümcek Adam
(2002) 		Örümcek Adam 2
(2004) 		Örümcek Adam 3
(2007) 		İnanılmaz Örümcek Adam
(2012) 		İnanılmaz Örümcek Adam 2
(2014) 		Kaptan Amerika: Kahramanların Savaşı
(2016) 		Örümcek Adam: Eve Dönüş
(2017) 		Yenilmezler: Sonsuzluk Savaşı
(2018) 		Avengers: Endgame
(2019) 		Örümcek-Adam: Evden Uzakta

(2019)

Örümcek Adam:

Eve Dönüş Yok (2021)

Peter Parker
Örümcek Adam		Nicholas Hammond Tobey MaguireAndrew GarfieldTom HollandTom Holland,

Tobey Maguire, Andrew Garfield

Ben Parker Cliff RobertsonMartin Sheen(Yalnızca söz edildi) (Yalnızca söz edildi)
May Parker Jeff DonnellRosemary HarrisSally FieldMarisa TomeiMarisa Tomei
J. Jonah JamesonDavid White J. K. Simmons(Yalnızca söz edildi) J.K.Simmons
Joseph "Robbie" Robertson Hilly Hicks Bill Nunn
Norman Osborn
Yeşil Cin		Willem Dafoe(Yalnızca söz edildi) Chris Cooper
Harry Osborn
New Goblin/Yeşil Cin		James FrancoDane DeHaan
Mary Jane WatsonKirsten Dunst
Betty BrantElizabeth Banks
Flash ThompsonJoe ManganielloJoe Manganiello Chris ZylkaTony RevoloriTony Revolori
Burglar Michael Papajohn Michael Papajohn Leif Gantvoort
Mendel Stromm Ron Perkins
Dr. Curt Connors
Lizard		(Yalnızca söz edildi) Dylan Baker (Yalnızca Dr. Curt Connors) Rhys Ifans(Yalnızca söz edildi)
Otto Octavius
Doctor Octopus		Alfred Molina
John Jameson Daniel Gillies
Gwen StacyBryce Dallas HowardEmma StoneAngourie Rice
Captain George StacyJames CromwellDenis Leary
Eddie Brock Jr.
Venom		Topher Grace
Flint Marko
Kum Adam		Thomas Haden Church
Richard Parker (Yalnızca söz edildi) Campbell Scott
Mary Parker (Yalnızca söz edildi) Embeth Davidtz
Gustav Fiers Michael Massee
Dr. Rajit Ratha Irrfan Khan
Stan Lee (cameo) BystanderMan on the StreetLibrarianFed-Ex Driver
Max Dillon
Electro		Jamie Foxx
Aleksei Sytsevich
Rhino		Paul Giamatti
Donald Menken Colm Feore
Alistair SmytheB.J. Novak
Felicia Hardy
Kara Kedi		Felicity Jones (Yalnızca Felicia Hardy)
Tony Stark
Iron Man		Robert Downey Jr.
Adrian Toomes
Akbaba		Michael Keaton
MichelleZendaya
Liz AllanSally Livingstone Laura Harrier
Ned Leeds Jacob Batalon
Phineas Mason
Tinkerer		Michael Chernus
Herman Schultz
Şokçu		Bokeem Woodbine
Happy HoganJon FavreauJon Favreau
Steve Rogers
Kaptan Amerika		Chris EvansChris Evans (cameo)Chris Evans
Anne Marie HoagTyne Daly
Quentin Beck / MysterioJake Gyllenhaal

Kaynakça

  1. ^ J.C. Maçek III (3 Temmuz 2012). "Through His Glasses: A Talk with The Amazing Spider-Man's Leif Gantvoort". PopMatters. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2013. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2015. 
  4. ^ Hiltzik, Michael A. (29 Eylül 1998). "Spidey's Movie Mess". Los Angeles Times. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Örümcek Adam bir Marvel Comics süper kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Venom (karakter)</span>

Venom, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında görünen bir süper kötü. Venom sadece simbiyot hâlinde yaşayabilen, organik bir kostüme benzetilebilecek uzaylı bir canlıdır. Örümcek Adam çizgi romanlarında ve filmlerinde en çok Eddie Brock ile birleşik hâlde göründüğü için bu karakterle özdeşleştirilse de, aslında başlı başına bir yaşam formudur. Anlamı İngilizcede "zehir" dir. Karakterin isminin Venom olmasının mantığı örümceğin öfkelendiğinde zehrini akıtmasıdır ve Venom'un en belirgin özelliği de öfkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Eddie Brock</span> Marvel Comics karakteri

Edward Charles Allan "Eddie" Brock, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında görünen kurgusal karakterdir. Karakter David Michelinie ve Todd McFarlane tarafından yaratıldı. The Amazing Spider-Man #300'de ilk tam görünümünü yapmadan önce Web of Spider-Man #18'de küçük bir rol aldı. Venom ortakyaşamının orijinal ve en iyi bilinen ev sahibidir. Karakter o zamandan beri Venom da dahil olmak üzere birçok Marvel Comics yayınında yer aldı. Örümcek Adam'ın en önde gelen kötü adamlarından biri olarak bilinir ve Yeşil Cin ve Doktor Ahtapot ile birlikte üç baş düşmanından biri olarak kabul edilir. Daha sonra bir anti kahramana dönüştü ve Örümcek Adam'ın hayatını mahvetmek yerine iyilik yapmak için ilk hedefinden yavaş yavaş uzaklaştı.

<span class="mw-page-title-main">Örümcek Adam</span> Marvel Comics süper kahramanı

Örümcek Adam, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında görünen bir süper kahramandır. Yazar-editör Stan Lee ve sanatçı Steve Ditko tarafından yaratıldı, ilk olarak Silver Age of Comic Books'ta antoloji çizgi romanı Amazing Fantasy #15'te göründü. O zamandan beri filmlerde, televizyon şovlarında, video oyunlarında ve oyunlarda yer aldı. Örümcek Adam, May Teyze ve Ben Amca tarafından New York'ta ebeveynlerinden sonra büyütülen yetim Peter Parker'ın takma adıdır. Richard ve Mary Parker bir uçak kazasında öldüler. Lee ve Ditko, karakterin ergenlik ve finansal sorunlarla mücadelesini ele aldı ve ona Flash Thompson, J. Jonah Jameson ve Harry Osborn gibi birçok destekleyici karakter verdi; romantik ilgi alanları Gwen Stacy, Mary Jane Watson, Kara Kedi; Doktor Octopus, Green Goblin ve Venom gibi düşmanlar. Onun başlangıç hikâyesinde, radyoaktif bir örümceğin ısırmasından örümcekle ilgili güçler ve yetenekler alır; bunlar arasında yüzeylere tutunma, insanüstü güç ve çeviklik ve "örümcek hissi" ile tehlikeyi tespit etme sayılabilir. Ayrıca, kendi tasarımı olan yapay örümcek ağlarını çeken, bileğe takılan "ağ atıcı" cihazlar da yapıyor.

<i>Örümcek Adam 2</i> 2004 yapımı Amerikan süper kahraman filmi

Örümcek Adam 2, Sam Raimi tarafından yönetilen ve Alfred Gough, Miles Millar ve Michael Chabon'un bir hikâyesinden Alvin Sargent tarafından yazılan 2004 Amerikan süper kahraman filmidir. Aynı adı taşıyan kurgusal Marvel Comics karakterine dayanan, Raimi'nin Örümcek Adam üçlemesinin ikinci bölümü ve Örümcek Adam'ın (2002) devamı olan ve Tobey Maguire'ın Kirsten Dunst, James Franco, Alfred Molina, Rosemary Harris ile birlikte oynadığı ve Donna Murphy. Örümcek Adam olaylarından iki yıl sonra geçen film, Peter Parker'ın hem kişisel hayatını hem de Örümcek Adam olarak görevlerini yönetmekte zorlandığını ve sivil hayatını dramatik bir şekilde etkilediğini buluyor. Bu arada bilim insanı ve Peter'ın akıl hocası Dr. Otto Octavius, başarısız bir deney karısını öldürdükten ve nörolojik olarak mekanik dokunaçlara kaynaştırdıktan sonra şeytani bir kötü adam olur. Örümcek Adam, güçlerini elinden alıyor gibi görünen ikili kimlikleri arasındaki varoluşsal bir krizle uğraşırken, tehlikeli deneyi yeniden yaratmasını durdurmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ultimate Spider-Man</span>

Ultimate Spider-Man, Marvel Comics çizgi romanlarının bir süper kahraman karakteridir. Spider-Man serisinin modernize edilmiş halidir. Ultimate Spider-Man, normal Marvel evreninin dışında, Ultimate Marvel (Dünya-1610) evrenindedir.

New Goblin Marvel Comics karakteri

New Goblin Marvel Comics evreninde kurgusal karakterdir.

<i>İnanılmaz Örümcek Adam</i> 2012 yapımı Amerikan süper kahraman filmi

İnanılmaz Örümcek-Adam, Marvel Comics karakteri Örümcek-Adam'e dayanan ve karakterin aynı adlı en uzun soluklu çizgi roman serisinin başlığını paylaşan 2012 yapımı bir Amerikan süper kahraman filmidir. Sam Raimi'nin 2002–2007 Örümcek-Adam üçlemesinin ardından serinin yeniden başlatılması ve iki The Amazing Spider-Man filminden ilki olan Columbia Pictures ve Marvel Entertainment tarafından üretilen dördüncü sinema Örümcek-Adam filmi. Marc Webb tarafından yönetilen ve Vanderbilt'in bir hikâyesinden James Vanderbilt, Alvin Sargent ve Steve Kloves tarafından yazılan filmde Andrew Garfield, Emma Stone, Rhys Ifans, Denis Leary, Campbell Scott, Irrfan Khan ile birlikte Peter Parker / Örümcek-Adam olarak rol alıyor, Martin Sheen ve Sally Field. Filmde, Parker genetiği değiştirilmiş bir örümcek tarafından ısırıldıktan sonra, yeni keşfedilen, örümcek benzeri güçler kazanır ve şehri gizemli bir sürüngen düşmanının entrikalarından kurtarmak için dışarı çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Andrew Garfield</span> İngiliz-Amerikalı sinema oyuncusu

Andrew Russell Garfield, İngiliz ve Amerikalı oyuncudur.

Popüler Marvel Comics süper kahramanı Örümcek Adam'ın yer aldığı yayınlanmış çok sayıda elektronik oyun vardır. Örümcek Adam, bugüne kadar cep telefonlarındaki mobil oyunlar da dahil olmak üzere 15'in üzerinde oyun platformunda görünmüştür.

<i>İnanılmaz Örümcek Adam 2</i> 2014 yapımı Amerikan süper kahraman filmi

İnanılmaz Örümcek Adam 2 (özgün adı: The Amazing Spider-Man 2, hayalî Marvel Comics karakteri Örümcek Adam çizgi romanlarından uyarlanan, yönetmenliğini Marc Webb'in yaptığı, Andrew Garfield'in Örümcek Adam'ı canlandırdığı, Emma Stone, Sally Field, Jamie Foxx, Dane DeHaan, Campbell Scott ve Paul Giamatti'nin rollerde yer aldığı 2014 tarihli ABD yapımı süper kahraman filmidir.

<i>Örümcek-Adam: Eve Dönüş</i> 2017 yapımı Amerikan süper kahraman filmi

Örümcek-Adam: Eve Dönüş, Columbia Pictures ve Marvel Studios tarafından ortaklaşa üretilen ve Sony Pictures Releasing tarafından dağıtılan, Marvel Comics karakteri Örümcek Adam çizgi romanlarından uyarlanan 2017 yapımı ABD süper kahraman filmidir. Marvel Sinematik Evreni'nin on altıncı süper kahraman filmi olma özelliğini taşıyan film, yeni kadro ile çekilen ikinci Örümcek Adam filmidir. Jonathan Goldstein, John Francis Daley, Watts ve Christopher Ford, Chris McKenna ve Erik Sommers tarafından yazılan filmin yönetmenliğini Jon Watts üstlenmiştir. Filmin kadrosunda Peter Parker / Örümcek Adam'ı canlandıran Tom Holland ile birlikte Michael Keaton, Jon Favreau, Gwyneth Paltrow, Zendaya, Donald Glover, Jacob Batalon, Laura Harrier, Tony Revolori, Bokeem Woodbine, Tyne Daly, Marisa Tomei ve Robert Downey Jr.'ın da yer aldığı film; Örümcek Adam olarak Akbaba ile yüzleşirken aynı zamanda lise hayatını devam ettirmeye çalışan Peter Parker'ı konu almaktadır.

<i>Örümcek-Adam: Örümcek Evreninde</i> Süper kahraman filmi

Örümcek-Adam: Örümcek Evreninde Marvel Entertainment ile birlikte Columbia Pictures ve Sony Pictures Animation tarafından üretilen, Marvel Comics karakteri Miles Morales / Örümcek Adam'ın yer aldığı 2018 Amerikan bilgisayar animasyonlu süper kahraman filmidir. Sony Pictures Releasing tarafından dağıtılan bu film, Örümcek Adam serisinin ilk animasyon filmidir. Phil Lord ve Rothman'ın senaryosundan Bob Persichetti, Peter Ramsey ve Rodney Rothman'ın yönettiği filmde Morales rolünde Shameik Moore ve Jake Johnson, Hailee Steinfeld, Mahershala Ali, Brian Tyree Henry, Lily Tomlin, Luna Lauren Vélez, John Mulaney, Kimiko Glenn, Nicolas Cage ve Liev Schreiber. Filmin hikâyesi, yeni Örümcek Adam olan ve evrenini Kingpin'den kurtarmak için çeşitli paralel evrenlerden diğer Örümcek İnsanlara katılan Miles Morales'i takip ediyor.

<i>Örümcek-Adam: Evden Uzakta</i> 2019 yapımı Amerikan süper kahraman filmi

Örümcek-Adam: Evden Uzakta Columbia Pictures ve Marvel Studios tarafından ortaklaşa üretilen ve Sony Pictures Releasing tarafından dağıtılan, Marvel Comics karakteri Örümcek Adam çizgi romanlarından uyarlanan 2019 yapımı ABD süper kahraman filmidir. Örümcek Adam: Eve Dönüş'ün devamı olan film, Marvel Sinematik Evreni'nin yirmi üçüncü süper kahraman filmidir. Chris McKenna ve Erik Sommers tarafından yazılan filmin yönetmenliğini Jon Watts üstlenmiştir. Filmin kadrosunda Peter Parker / Örümcek Adam'ı canlandıran Tom Holland ile birlikte Samuel L. Jackson, Zendaya, Cobie Smulders, Jon Favreau, J. B. Smoove, Jacob Batalon, Martin Starr, Marisa Tomei ve Jake Gyllenhaal'ın da yer aldığı film; Parker'ın Avrupa'ya düzenlenen bir okul gezisindeyken Elementler ile yüzleşmek üzere Nick Fury ve Mysterio tarafından işe alınmasını konu edinmektedir.

<i>Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok</i> 2021 yapımı Amerikan süper kahraman filmi

Örümcek-Adam: Eve Dönüş Yok, Columbia Pictures ve Marvel Studios tarafından ortaklaşa üretilen ve Sony Pictures tarafından dağıtılan, Marvel Comics karakteri Örümcek Adam çizgi romanlarından uyarlanan ABD süper kahraman filmidir. Örümcek-Adam: Eve Dönüş ve Örümcek-Adam: Evden Uzakta serisinin devamı niteliğindeki film Marvel Sinematik Evreni'nin de 27. filmidir. Peter Parker / Örümcek Adam'ı canlandıran Tom Holland ile birlikte Zendaya, Benedict Cumberbatch, Tobey Maguire, Andrew Garfield, Jon Favreau, Jacob Batalon, Marisa Tomei, J. B. Smoove, Benedict Wong, Willem Dafoe, Alfred Molina ve Jamie Foxx'un oyuncu kadrosunda yer aldığı filmin yönetmenliğini Jon Watts üstlenmiş ve senaristliğini Chris McKenna ve Erik Sommers yapmıştır. Filmde Parker, Evden Uzakta filminde açığa çıkan Örümcek Adam kimliğini yeniden bir sır hâline getirmek için Stephen Strange'den yardım ister.

<span class="mw-page-title-main">Peter Parker (Marvel Sinematik Evreni)</span> Marvel Sinematik Evreni karakteri

Örümcek Adam alter egosuyla bilinen Peter Parker, Marvel Comics'in aynı ada sahip karakterine dayanan ve Marvel Sinematik Evreni (MCU) film serisinde Tom Holland tarafından canlandırılan kurgusal bir karakterdir. Filmlerde Parker, Midtown Bilim ve Teknoloji Lisesi'ne giden, radyoaktif bir örümcek tarafından ısırıldıktan sonra üstün güçlere sahip olan bir lise öğrencisidir. Daha sonra Tony Stark tarafından kabul edilerek İntikamcılar'ın bir parçası olur.

May Parker, bilinen ismi ile May Hala, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında, genellikle süper kahraman Örümcek Adam ile bağlantılı olarak ortaya çıkan kurgusal bir karakterdir. İlk kez Amazing Fantasy #15'te ortaya çıkan karakter, yazar Stan Lee ve sanatçı Steve Ditko tarafından yaratıldı. Karakter, Örümcek Adam çizgi romanlarında etkili bir rol oynamaktadır.

Gwendolyne Maxine Stacy, Marvel Comics tarafından yayınlanan Amerikan çizgi romanlarında genellikle Örümcek Adam ile alakalı bir yardımcı karakter olarak görünen kurgusal karakterdir. Peter Parker'ın romantik olarak ilgilendiği ilk kişidir ve mezuniyet töreni sırasında Green Goblin tarafından öldürülmüştür. Ölümü o zamandan beri Peter'ın aklından çıkmamıştır ve uzun süre sonra yayınlanan hikâyeler onun hala Peter'ın kalbinde özel bir yeri olduğunu göstermektedir.

<i>Örümcek-Adam: Örümcek-Evrenine Geçiş</i>

Örümcek-Adam: Örümcek-Evrenine Geçiş, Marvel Entertainment ile birlikte Columbia Pictures ve Sony Pictures Animation tarafından üretilen, Marvel Comics karakteri Miles Morales / Spider-Man'i içeren, yakında çıkacak bir Amerikan bilgisayar animasyonlu süper kahraman filmidir ve Sony Pictures Releasing tarafından dağıtılır. Örümcek-Adam: Örümcek Evreninde'nin (2018) iki bölümden oluşan devam filminin ilki. Filmin yönetmenliğini Joaquim Dos Santos, Kemp Powers ve Justin K. Thompson üstleniyor ve senaryosunu Phil Lord, Christopher Miller ve David Callaham yazıyor.

Örümcek Kadın, Marvel Comics tarafından yayınlanan çizgi romanlarda yer alan birkaç farklı kurgusal karakterin kod adıdır. İlk ve orijinal Örümcek Kadın Jessica Drew, ikinci ise ise Julia Carpenter'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.