İçeriğe atla

Sinema felsefesi

Sinema felsefesi veya alternatif olarak film felsefesi, estetiğin ana odağına sinemayı koyan bir dalıdır. Sinema felsefesi genellikle sinema kuramı ve sinema çalışmaları ile öne çıkar.

Tarihi

Sinema ile ilgili ilk felsefi soruşturmayı yapan kişi Hugo Münsterberg'tir. Sessiz sinema döneminde, onu tiyatrodan ayıranın ne olduğu konusunda kafa yordu. Yakın çekim, geri dönüş ve düzenlemenin sinemanın doğasında olduğu kanaatine vardı.

Filmlerde görüntü ile sesin senkronize edildiği dönemin başlamasıyla Rudolf Arnheim, önceki filmlerin daha üstün olduğunu savundu. Ona göre, sinema yalnızca hareket eden bedenlerin izleneceği benzersiz bir sanat formu olmaktan çıkmıştı. Ses ve görüntünün aynı anda takip edilmesini zorunlu hale getiren bir sanata dönüşmüştü.

Arnheim'in tersine André Bazin, filmlerde ses olup olmamasının çok da önemli olmadığını savundu. Filmin fotoğrafla olan temel ilişkisinin onun gerçekçi bir yönünün olduğunu düşünüyordu. Filmin gerçek dünyayı yakalama yeteneğinin olduğunu vurguladı. Walking Life filminde Bazin'in kuramı işlenmiştir. Filmde karakter, her anın Tanrı'nın bir yönünü yakadığını söyler.

Noël Carroll ise daha önce yapılan film veya sinema tanımlarının meselenin doğasını oldukça daralttığını ve bir film türünden filmlerin veya sinemanın tamamını yorumladıklarını savunmuştur.

Bazin'in gerçekçi kuramı Caroll'un itirazına rağmen filozoflarca kabul görmüştür. Filmin gerçekliği yansıttığını savunan şeffaflık tezi ise Kendall Walton tarafından dillendirilmiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

Üç boyutlu ses, seslerin geliş yönlerini gerçekçi bir şekilde ayarlama teknolojisidir. Örneğin, kullanıcının arkasından gelmesi gereken su sesi gerçekten de arkasından geliyormuş gibi yollanır.

<i>Kibar Feyzo</i> 1978 yapımı Türk komedi filmi

Kibar Feyzo, yönetmenliğini Atıf Yılmaz'ın yaptığı, Kemal Sunal, Müjde Ar, Adile Naşit, Şener Şen, İhsan Yüce, İlyas Salman ve Erdal Özyağcılar'ın rol aldığı 1978 yapımı bir Türk komedi filmidir. Türkiye'de ağalık düzenine kara mizah çerçevesinde yaklaşarak toplumcu gerçekçi bir nitelik taşıyan film, sınıfsal çatışmayı merkeze alması ve komünizm karşıtı önlemleri yermesiyle de politik bir yön taşıyan kült filmlerdendir.

<i>Sürü</i> (film) 1978 yapımı Türk filmi

Sürü, senaryosunu Yılmaz Güney'in yazdığı, Zeki Ökten ile Yılmaz Güney'in yönettiği 1978 yapımı filmdir. Başrollerinde Tarık Akan, Melike Demirağ ve Tuncel Kurtiz yer almaktadır. Film, 1970'li yıllarda Siirt'in Pervari ilçesinde yaşayan bir Kürt ailesini ve bu ailenin geçimini anlatmaktadır. Dram türünde bir film olan Sürü, bazı sahnelerinde politik mesajlar da vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Estetik</span> Sanatla, güzellikle ve tatla ilgilenen felsefe dalı

Estetik, güzel duygu ya da bedii, güzelliği ve güzelliğin insan belleğindeki ve duygularındaki etkilerini konu olarak ele alan felsefe dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Film yapımı</span>

Film yapımı ya da film çekimi, bir film yapmak için takip edilmesi gereken birkaç aşamayı içeren bir süreçtir. Bir filmin yapılması ilk olarak hikâyenin fikrini bulmakla ya da fikri satın almakla başlar. Daha sonra bu fikir senaryoya dökülür. Film çekilir, kurgulanır ve son hâlini aldıktan sonra seyirciye sunulur. Prodüksiyon daha sonra senaristlik, rol dağıtımı, yapım öncesi, çekim, ses kayıt ve reprodüksiyonu, yapım sonrası ve bitmiş ürünün izleyici önünde gösterilmesiyle devam ediyor. Bu genellikle büyük bir insan kapasitesi gerektirmektedir ve bunun tamamlanması birkaç aydan birkaç yıla kadar geçen bir süre alabilir. Film yapımı ekonomik, sosyal ve politik açıdan dünya üzerinde büyük bir yer kaplamaktadır. Ve film yapımında çeşitli teknolojiler ve film teknikleri kullanılır.

<i>Gülen Adam</i> 1989 yapımı Türk komedi filmi

Gülen Adam, Kemal Sunal'ın başrolünde oynadığı, yönetmenliğini Kartal Tibet'in yaptığı 1989 yapımı komedi filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Dil felsefesi</span>

Dil felsefesi, analitik felsefede dilin doğası ve dili; dil kullanıcıları ve dünya arasındaki ilişkileri araştırır. Dil ile felsefe arasındaki ilişki temelde filozofların dili kullanarak felsefe yapmalarından kaynaklanmaktadır. Özelde ise bu araştırmalar anlamın doğası, kasıtlılık, referans, cümlelerin yapısı, kavramlar, öğrenme ve düşünce içerir; dil felsefesi başlığı altında dilin özü, anlamı, kökeni ve yapısı felsefî açıdan sorgulanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Batı felsefesi</span>

Batı felsefesi, Antik Yunan'dan başlayıp günümüze kadar gelen Batılı felsefe tarihi anlayışı. Özellikle Avrupa'nın ve batı olarak adlandırılan dünyanın 19. yüzyıl'da felsefe tarihini yazarken kategorize ettikleri düşünce geleneği Batı felsefesi olarak adlandrılır. Platon'dan başlayıp modern zamanlara uzanan belirli bir felsefe yapma tarzı batı felsefesinin ayırıcı özelliği, daha ayrıcalıklı özelliği olarak anlaşılır. Bu eğilim genel bir yaklaşımla "Doğu'da felsefe yoktur" savını ileri sürer. Antik Mısır, Mezopotamya, İran, Çin ve Hint kültürleri tarih olarak çok daha eski olmalarına ve buralarda yaşayan insanların belirli düşünce geleneklerine sahip olmalarına rağmen, Batı felsefesi Antik Yunan dönemiyle birlikte başlatılır ve bunlar dışta bırakılır. Doğu felsefesi, Hint ve Çin felsefeleri dahil olmak üzere çok önceleri başlamıştır, bu gelenekler etkileşimlerle sürekli varlıklarını devam ettirmişlerdir, ancak Batı felsefesi bu gelenekleri felsefe-dışı sayma yönelimindedir. Felsefe tarihi kitapları, genel bir eğilim olarak, MÖ 500'lerden başlayarak bugüne kadar, batı olarak addedilen bölgelerde ve batılı düşürlerce ortaya konulan felsefe yapma geleneği Batı felsefesi olarak görülür.

<span class="mw-page-title-main">Georg Simmel</span>

Georg Simmel, Ferdinand Tönnies ile birlikte Alman Sosyolojisi'nin kurucularından biri olan sosyolog, filozof ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">André Bazin</span>

André Bazin Fransız film eleştirmeni ve film kuramcısıdır.

<i>Susuz Yaz</i> 1963 yapımı Türk filmi

Susuz Yaz 1963 yapımı dramatik Türk filmidir. Yönetmenliğini Metin Erksan'ın yaptığı filmin senaryosunu yine Erksan, Necati Cumalı'nın 1962'de yazdığı aynı adlı hikâyesinden uyarlayıp yazmıştır. Filmin başlıca rollerinde Erol Taş, Hülya Koçyiğit ve aynı zamanda filmin yapımcısı da olan Ulvi Doğan oynamışlardır. Hülya Koçyiğit'in sinemadaki ilk filmidir. Susuz Yaz, aynı zamanda Erol Taş'ın yardımcı rolde değil de başrol oyuncusu olarak oynadığı ilk filmidir. Filmin özgün müziğini Yunanistan'ın Akademi Ödüllü bestecisi Manos Hacidakis bestelemiştir. Hacidakis aynı yıl Topkapı filminin müziğini de yapmıştı.

<i>Düttürü Dünya</i> 1988 yapımı Türk filmi

Düttürü Dünya, Umur Bugay'ın yazdığı, Zeki Ökten'in yönettiği 1988 yapımı Türk filmidir. Dram türündeki bu sinema filminin başrollerini Kemal Sunal ve Jale Aylanç paylaşmıştır. Filmde ayrıca Zeki Demirkubuz, Zeki Ökten'in asistanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarih felsefesi</span> Tarihi konu alan felsefe dalı

Tarih felsefesi, tarihin kavramsal bir bakış açısıyla yorumlanması. Eleştirel tarih felsefesi ve kurgusal tarih felsefesi olarak iki başlık altında incelenir. Bunlardan ilki, akademik tarih dalını "kuram" özelinde incelemekte; tarihsel belgelerin doğası, nesnelliğin ne derece olası olduğu gibi konularla uğraşmaktadır. Kurgusal tarih felsefesi ise insanlık tarihi başta olmak üzere olayların önem derecesini konu almaktadır.

<i>Babamın Sesi</i> 2012 çıkışlı dram türündeki film

Babamın Sesi veya kullanılan Kürtçe adıyla Dengê Bavê Min, Orhan Eskiköy ve Zeynel Doğan'ın yönetmenliğini üstlendiği 2012 çıkışlı dram türündeki Almanya-Fransa-Türkiye ortak yapımı film. Maraş Katliamı'ndan etkilenen Kürt-Alevi bir ailenin hikâyesini konu edinmektedir. Yönetmenlerden Zeynel Doğan'ın ailesinin gerçek hikâyesinden yola çıkılarak oluşturuldu ve filmin merkezinde Doğan'ın babasından kalan kasetler yer aldı.

<i>Baskın</i> (film) film

Baskın, Atıf Yılmaz'ın yönettiği 1977 yapımı Türk filmidir. Senaryosunu Türker İnanoğlu, Fuat Özlüer ve Erdoğan Tünaş'ın beraber yazdığı filmin başrollerinde Cüneyt Arkın ve Necla Nazır oynamaktadır. Filmin yapımcılığını ise Türker İnanoğlu üstlenmiştir. İlyas Salman'ın oynadığı ilk sinema filmidir.

<i>Tess</i> (film)

Tess, 1979 Fransa-Birleşik Krallık ortak yapımı, romantik dramatik sinema filmidir. Film çevrildikten üç yıl sonra, 3 Aralık 1982 tarihinde Türkiye'de de gösterime girmiştir.

Zeynel Doğan, Kürt yönetmen ve oyuncu. Daha çok Babamın Sesi çalışmasıyla tanınmaktadır.

<i>Şöhretin Sonu</i> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Şöhretin Sonu, yönetmenliğini Orhan Aksoy'un yaptığı 1981 yapımı transgender ve transseksüellik temalı Türk filmi. Filmde Bülent Ersoy'un hayatı gerçekçi bir dille anlatılmıştır. Bülent Ersoy'un cinsiyet değiştirme sürecinde toplum ve ülke nezdinde yaşadığı ayrımcılık ve şiddete yer verilmiştir.

<i>Kara Murat Şeyh Gaffara Karşı</i> Kara Murat serisinin beşinci filmi (1976)

Kara Murat Şeyh Gaffar'a Karşı, 1976 yılı Türk yapımı sinema filmi.

<i>Yumurcak Köprüaltı Çocuğu</i> Yumurcak serisinin ikinci filmi (1970)

Yumurcak Köprüaltı Çocuğu, senaryosunu Fuat Özlüer'in yazdığı, yapım ve yönetmenliğini Türker İnanoğlu'nun üstlendiği 1970 yapımı Türk filmidir.