İçeriğe atla

Sine Muharebesi

Sine Muharebesi
1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı

Sine Valisi Hüsrev Han'ın köşkü
Tarih5 Mayıs 1777
Bölge
Sine, İran
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı Devleti Zend Hanedanı
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Babanlı Mehmed Paşa Hüsrev Han
Güçler
10.000 6-7.000
Kayıplar
Hafif 2-3.000 ölü, 1.000 esir, 1000 yaralı

Sine Muharebesi, 1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

Baban Mutasarrıfı Babanlı Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı birliği, 5 Mayıs 1777 tarihinde (1751'den beri İran'a hakim olan) Zend Hanedanı'nın Senendec Valisi Hüsrev Han komutasındaki İran ordusunu Sine'de (günümüzde Senendec) büyük bir yenilgiye uğrattı.

Muharebe öncesi

İran'daki Zend Hanedanı'nın 1774 yılında Baban Sancağı üzerine taarruzu ve 1775 yılında Basra'yı kuşatarak 16 Nisan 1776'da işgal etmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu da 2 Mayıs 1776'da İran'a resmen savaş açmıştı.[1] Osmanlı başkenti, bu çerçevede 1776-1777 döneminde önce Irak'taki eyalet idaresi üzerindeki nüfuzunu güçlendirmeye çalıştıktan sonra, 1777 ilkbaharında Baban tarafından Erdelan'a taarruz etti.

Kerkük ve Şehrizor Valisi Hasan Paşa Musul cephesi üzerinden taarruza geçti. Hasan Paşa; komutası altındaki kuvvet içinde Baban Sancağı Mutasarrıfı Babanlı Mehmed Paşa (1774'te İran'a sığınmış, ancak daha sonra affedilerek sancağına dönmüştü) ile kardeşi, Köy ve Harir Sancağı Mutasarrıfı Babanlı Ahmed Paşa'ya da (1774'te Çemçemal Muharebesi'nde İran ordusunu mağlup etmişti) görev verdi. Ahmed Paşa'yı Zohab kolundan Kirmanşah üzerine, Mehmed Paşa'yı ise Kara Çulan üzerinden Sine tarafına yolladı. Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı birliği 22 Nisan'da Bane'nin İranlı Valisi Salih Han'ın birliklerini Bane Muharebesi'nde yenilgiye uğrattı.[2] Ardından ise Bane'yi istila ederek Sine'ye ilerledi.

Muharebe

Bane'yi istila ederek Sine'ye ilerleyen Osmanlı birliğinin önünü kesme üzere, İranlıların Sine Valisi Hüsrev Han emrindeki birliklerle harekete geçti. İki ordu 5 Mayıs 1777 tarihinde Sine ve Merivan arasındaki bölgede karşı karşıya geldiler.

Mehmed Paşa sayı üstünlüğüne güvenerek İran ordusuna hücum etti. Ağırlıklı olarak atlı birliklerin kılıç, tüfek ve mızraklarla yaptıkları çatışmada birkaç saat içinde İran ordusu ağır kayıplara uğradı ve Hüsrev Han yaralanmış bir şekilde kaçınca İran ordusundaki yenilgi bozguna dönüştü.[3]

Erdelan ahalisinden Mirza Abdullah Vezir'in oğulları Mirza Ali ve Mirza Mehdi, Yusuf Bey'in oğlu Nasrullah Bey, Abdullah Bey-i Münşi ve vilayetin ileri gelenlerinden bazıları muharebede hayatını kaybederken, Mirza Abdullah'ın oğlu Mirza Ahmed ve vilayetin bazı önde gelenleri de esir edildiler.[4]

Muharebe sonrası

Kaynakça

  1. ^ Osmanlı Tarihi", Ziya Nur Aksun, Ötüken Yayınları, İstanbul (1994), c.2, s.427
  2. ^ "Karim Khan Zand: A History of Iran, 1747-1779", John R. Perry, University of Chicago Press (2015), s.190
  3. ^ "Karim Khan Zand: A History of Iran, 1747-1779", John R. Perry, University of Chicago Press (2015), s.190-191
  4. ^ Tarih-i Kürd adlı yazma eserin çevirisi ve değerlendirmesi", Cafer Açar, Artuklu Üniversitesi (2018), s.99

İlgili Araştırma Makaleleri

Darendeli Cebecizade Mehmet Paşa I. Abdülhamid saltanatında, 5 Ocak 1777 - 1 Eylül 1778 tarihleri arasında bir yıl beş gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa III. Mustafa saltanatında 25 Ekim 1770 - 11 Aralık 1771 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kerim Han Zend</span> Kerim Han Zend bir Kürt İran hükümdarı

Kerim Han Zend, 1705; Şiraz - 1 Mart 1779; Şiraz) İran'ın hükümdarı ve 1760 - 1779 yılları arasında İran'ın fiili Şah'ı ve Zend Hanedanı'nın kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1723-1727 yılları arasında yapılmış savaş

1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile çöküş devrine girmiş olan İran'daki Safevî Devleti, ardından ise İsfahan'ı ele geçirerek İran'a egemen olan Afgan Hotakîler arasında süren ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1578-1590 yılları arasında yapılmış savaş

1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında tüm Kafkaslar ile Güney Azerbaycan'da cereyan eden ve Osmanlıların zaferiyle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Revan Kuşatması (1616)</span>

Revan Kuşatması, 1615-1618 Osmanlı Safevi Savaşı'nda bir evre. Kuşatma Osmanlı ordusunun başarısızlığıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fırat-Dicle Seferi</span> 1514 yılında Osmanlı Ordusu tarafından başlatılan askeri harekât

Fırat-Dicle Seferi, 1514 yılında Osmanlı Ordusu tarafından Safevilere ve Memlûklara karşı Doğu Anadolu'da yapılan askerî harekât.

Bağdat Kuşatması, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda bir evre. Hüsrev Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 1623'te İranlıların eline geçen Bağdat'ı 1625-26'daki başarısız kuşatmadan sonra ikinci kez kuşattıysa da, 39 günlük kuşatmanın sonucunda geri alamadı.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Han Zend</span>

Sadık Han Zand, 22 Ağustos 1779'dan 14 Mart 1781'e kadar Zend Hanedanının beşinci şahı idi.

Kars Muharebesi, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda bir evre. Eylül 1630'da Kars Valisi Sefer Paşa komutasındaki Osmanlı birlikleri ile Ahıska Hakimi Şemsi Han komutasındaki Safevî kuvvetleri arasında Kars civarında yapılan ve Osmanlıların zaferiyle biten meydan savaşı sonucunda İran birlikleri komutanına kadar esir edildi. Ahıska'da herhangi bir Safevî garnizonu kalmaması üzerine Hasankale Muhafızı Yusuf Paşa, taarruz ederek bir yıldır Safevîlerin işgalindeki Ahıska'yı geri aldı.

<span class="mw-page-title-main">Hoy Kuşatması (1724)</span>

Hoy Kuşatması, 1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre, Köprülü Abdullah Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Safevî Devleti'nin elindeki Hoy kalesini 20 Mart-12 Mayıs 1724 tarihleri arasında kuşatarak büyük bir zafer sonunda ele geçirmesiyle sonuçlanan askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile İran arasında 1775-1779 yılları arasında yapılmış savaş

1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı, İran'da 1750 yılında yönetimi ele geçiren Zend Hanedanı'nın Osmanlı İmparatorluğu'yla Irak cephesinde karşı karşıya geldiği askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Çemçemal Muharebesi</span>

Çemçemal Muharebesi, 1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Bane Muharebesi</span>

Bane Muharebesi, 1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Şahoğlu Muharebesi</span>

Şahoğlu Muharebesi ya da İkinci Şamahı Muharebesi ya da Şamahı Kuşatması, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı birliğinin 24-26 Kasım 1578 tarihlerinde Veliaht Hamza Mirza ve Beşvezir Selman Han komutasındaki Safevî ordusuna karşı direnişi.

<span class="mw-page-title-main">Kars Kuşatması (1744)</span>

Kars Kuşatması, 1742-1746 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Salmas Muharebesi (1616)</span>

Salmas Muharebesi, 1615-1618 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

Büyük Süleyman Paşa, Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mihriban Muharebesi (1636)</span>

Mihriban Muharebesi, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.