Sindika
Sindika krallığı Синдикэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| M.Ö 500-M.Ö 400 | |||||
 Sind ve Meotların ilk yaşadığı yerleri gösteren harita | |||||
| Etnik gruplar | Sind-Meotlar Grekler | ||||
| Hükûmet | Krallık | ||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Yüzölçümü | |||||
• Toplam | 214974 km2 | ||||
| Günümüzdeki durumu |  Rusya Ukrayna | ||||
Sindika ya da Sind Krallığı, Milattan önce 4 - 5. yüzyıllarda, Karadeniz kıyısında, şimdiki Krasnodar Kray'ın Anapa kenti yöresinde, en az yüz yıl kadar hüküm sürdüğü bilinen antik devlettir. Meotların (Çerkesçe: Мыут1э, Mıwt'e) en güçlü topluluklarından biri olan Sindler tarafından kurulmuştur. Çeşitli Meot kabileleri bu devlet çatısı altında kaynaşarak Çerkes halkını oluşturmuştur. Merkezi bugünkü Anapa bölgesinde bulunan Sindika limanıydı.
Sindika limanı M.Ö. 479'da Bosporos orduları tarafından ele geçirildi, Sind ve Meot gruplarının karşı saldırıları sonucu tahrip oldu. Bunun üzerine Sindika limanı yerinde Gorgippia adı verilen yeni bir Grek kenti kuruldu. Sind Krallığı toprakları, yaklaşık olarak, Taman Yarımadasının (Çerkesçe:Темэн, Teman; Темэнык1э, Temanıç'e) güney bölümü ile şimdiki Krasnodar Kray'ın Anapski ve Krımski Rayonları'nı kapsıyordu.[1][2][3][4][5]
Tarih ve arkeolojik buluntular
Sindika'ya ilişkin bilgileri Grek belgelerinden ve arkeolojik buluntulardan öğreniyoruz. Ama az bir bilgiye sahibiz. Sindika Devleti'nin ne zaman kurulmuş olduğunu da tam bilemiyoruz. Ancak, MÖ VI. yüzyılda işlek bir ticari merkez olarak Sind ya da Sindika limanının var olduğunu biliyoruz.
Sindlerin, Karadeniz kıyısındaki Grek kolonilerinin kurulmasından önce bir devletlerinin ve Greklerle ticari ilişkilerinin bulunduğunu da biliyoruz. Sindika, önemli ticaret yollarının buluştuğu bir kavşak, bir merkezi liman konumundaydı. Erken bir dönemde Grek kültürüyle tanışmış olan Sindlerin kendi dillerinde yazıları vardı ve Sindika kralları kendi adlarına sikke (madeni para) bastırıyorlardı.
Sindlerden ilk kez, MÖ 5. yüzyılda yaşayan Grek şairi Hipponakt, daha sonra da Herodot söz etmektedir. Strabon da, Karadeniz kıyısına yakın bir yerde bulunan Sind kenti Aborake'den söz eder. Arkeologlar, Aborake olması düşünülen ve Rusça Semibrantnı adını taşıyan eski bir ören yerinde, 1875-1878 yıllarında kazılar yaptılar. Saptamalara göre, Semibrantnı MÖ 5. yüzyıl başlarında da bulunuyordu ve birkaç yüzyıllık bir geçmişe sahipti. Kentin çevresi taş duvarlarla çevriliydi, her 15 veya 18 metrede bir savunma amaçlı kuleler bulunuyordu. Kentte, değişik binalar içinde, saray olduğu sanılan 400 metrekare büyüklüğünde bir yapı kalıntısı da bulunmuştur. Kent, sonuncusu MÖ II-I. yüzyıl kavşağında olmak üzere üç kez yağmalanıp yakılmış, bazı sakinleri de esir alınmıştır.
Yörede açılan höyüklerdeki mezarların hemen hepsinin daha önceleri mezar soyguncuları tarafından soyuldukları görülmüştür. Ancak Semibrantnı'da 15 metre yüksekliğindeki bir höyük içindeki bir mezardan, daha önce soyulmuş olmasına karşın, yerli yapımı altın ve gümüşten hayvan heykelleri, ayrıca Grek (Yunanistan) ve Küçük Asya'dan (Anadolu) getirilme eşyalar bulunmuştur. Mezarın geçmişinin MÖ 470-460 yıllarına uzandığı düşünülmektedir.
1908'de, Anapa'nın hemen Güney Doğu'sundaki Anapskaya stanitsası (köy) yakınında, N.İ. Veselovski'nin açtırdığı ve yine, daha önce soyulmuş olan bir höyükte, sıvalı bir duvar ve üstündeki fresklerle karşılaşılmıştır. Ayrıca daha doğudaki Belaya (Шъхьэгуащэ) Irmağının kolu olan Kurcıps Irmağı (Къурджыпс) dolaylarında açılan höyüklerden de MÖ V. yüzyıla ait Grek ve Meotlardan kalma eşyalar çıkarılmıştır.[1][2][3][4][5]
Krallığın son bulması
Sindika yöneticileri ile üst varlıklı sınıf, giderek Grek yaşam biçimini benimsedi. Sindika, sonunda Bosporos kralı LevkonI'in hükümdarlığı döneminde (MÖ 349-348) Bosporos Krallığı'na katıldı. Bu tarihten sonra, Sindler, etkinlik ve yaşamlarını Bosporos Krallığı içinde sürdürdüler.[1][2][3][4][5]
Sınıf yapısı
Hükümdar ve çevresindeki aristokrasi ve üst sınıf dışında, tarımla geçinen köylüler, balıkçılar, zanaatkarlar ve köleler bulunuyordu. Sindler, öteki Meot topluluklarına göre daha ileri ve gelişmiş ilişkiler içindeydiler. Sindler buğday, arpa ve tahıl üretimi yanında, meyve ve şarap üretiminde de gelişmişlerdi. Sığır, koyun, keçi, domuz ve at besliyor; bol miktarda buğday, hayvan, kurutulmuş ve tuzlanmış balık ile köle ihraç ediyorlardı. Sindika'da çeşitli el sanatları ile maden sanayi de gelişmişti.
Bir öykü:
MÖ II. yüzyılda yaşamış Grek yazarı Polien'in Sindler'e ilişkin bir öyküsü günümüze erişmiştir: Sind Kralı Hegatey, bir Meot şefinin kızı Tırğatave (Тыргъэтао) ile evlidir. Ama bir süre sonra tahtını yitirir. Komşu Bosporos kralı Satir I (MÖ 432-388), karısı Tırğatave'yi öldürtmesi ve kızı ile evlenip onu kraliçe yapması koşuluyla Hegatay'a yardım eder ve yeniden tahtını elde etmesini sağlar. Hegatey, çok sevdiği Tırğatave'ye kıyamaz, onu gizli bir yerde gözlem altına aldırır. Tırğatave, muhafızları atlatır ve heyecanlı bir kaçıştan sonra, Meotlar'ın arasına dönmeyi başarır. Orada, başka bir Meot şefiyle evlenip Sindika ve Bosporos'a yönelik saldırılar başlatır; komplo ve suikast girişimlerine karşın, sürekli kurtulmayı başarır. Satir I'in ölümünden sonra, yerine geçen oğlu Gorgipts, Meotlar'a değerli armağanlar göndererek, sonunda Tırğatave ve Meotlarla barışı sağlar.[1][2][3][4][5]
Kaynakça
- ^ a b c d Генрих Ананенко,Сыд фэдагъа Синдикэр?,Адыгэ макъ gazetesi,07.01.1992.
- ^ a b c d V.Diakov-S.Kovalev,İlkçağ Tarihi,Ankara,1987,s.345-355,506-514.
- ^ a b c d General İsmail Berkok,Tarihte Kafkasya,İstanbul,1958,s.135-136.
- ^ a b c d Turabi Saltık,Sindika Krallığı,Jineps,Ocak 2007,s.5.
- ^ a b c d Tamara V.Polovinkina,Çerkesya,Gönül Yaram,Ankara,2007,s.21-45.
