İçeriğe atla

Sindika

Sindika krallığı
Синдикэ
M.Ö 500-M.Ö 400
Sind ve Meotların ilk yaşadığı yerleri gösteren harita
Etnik gruplar
Sind-Meotlar Grekler
HükûmetKrallık
Tarihçe 
• Kuruluşu
M.Ö 500
• Dağılışı
M.Ö 400
Yüzölçümü
• Toplam
214974 km2
Günümüzdeki durumu Rusya Ukrayna

Sindika ya da Sind Krallığı, Milattan önce 4 - 5. yüzyıllarda, Karadeniz kıyısında, şimdiki Krasnodar Kray'ın Anapa kenti yöresinde, en az yüz yıl kadar hüküm sürdüğü bilinen antik devlettir. Meotların (Çerkesçe: Мыут1э, Mıwt'e) en güçlü topluluklarından biri olan Sindler tarafından kurulmuştur. Çeşitli Meot kabileleri bu devlet çatısı altında kaynaşarak Çerkes halkını oluşturmuştur. Merkezi bugünkü Anapa bölgesinde bulunan Sindika limanıydı.

Sindika limanı M.Ö. 479'da Bosporos orduları tarafından ele geçirildi, Sind ve Meot gruplarının karşı saldırıları sonucu tahrip oldu. Bunun üzerine Sindika limanı yerinde Gorgippia adı verilen yeni bir Grek kenti kuruldu. Sind Krallığı toprakları, yaklaşık olarak, Taman Yarımadasının (Çerkesçe:Темэн, Teman; Темэнык1э, Temanıç'e) güney bölümü ile şimdiki Krasnodar Kray'ın Anapski ve Krımski Rayonları'nı kapsıyordu.[1][2][3][4][5]

Sindika, Vaat Edilmiş Topraklar.

Tarih ve arkeolojik buluntular

Sindika'ya ilişkin bilgileri Grek belgelerinden ve arkeolojik buluntulardan öğreniyoruz. Ama az bir bilgiye sahibiz. Sindika Devleti'nin ne zaman kurulmuş olduğunu da tam bilemiyoruz. Ancak, MÖ VI. yüzyılda işlek bir ticari merkez olarak Sind ya da Sindika limanının var olduğunu biliyoruz.

Sindlerin, Karadeniz kıyısındaki Grek kolonilerinin kurulmasından önce bir devletlerinin ve Greklerle ticari ilişkilerinin bulunduğunu da biliyoruz. Sindika, önemli ticaret yollarının buluştuğu bir kavşak, bir merkezi liman konumundaydı. Erken bir dönemde Grek kültürüyle tanışmış olan Sindlerin kendi dillerinde yazıları vardı ve Sindika kralları kendi adlarına sikke (madeni para) bastırıyorlardı.

Sindlerden ilk kez, MÖ 5. yüzyılda yaşayan Grek şairi Hipponakt, daha sonra da Herodot söz etmektedir. Strabon da, Karadeniz kıyısına yakın bir yerde bulunan Sind kenti Aborake'den söz eder. Arkeologlar, Aborake olması düşünülen ve Rusça Semibrantnı adını taşıyan eski bir ören yerinde, 1875-1878 yıllarında kazılar yaptılar. Saptamalara göre, Semibrantnı MÖ 5. yüzyıl başlarında da bulunuyordu ve birkaç yüzyıllık bir geçmişe sahipti. Kentin çevresi taş duvarlarla çevriliydi, her 15 veya 18 metrede bir savunma amaçlı kuleler bulunuyordu. Kentte, değişik binalar içinde, saray olduğu sanılan 400 metrekare büyüklüğünde bir yapı kalıntısı da bulunmuştur. Kent, sonuncusu MÖ II-I. yüzyıl kavşağında olmak üzere üç kez yağmalanıp yakılmış, bazı sakinleri de esir alınmıştır.

Yörede açılan höyüklerdeki mezarların hemen hepsinin daha önceleri mezar soyguncuları tarafından soyuldukları görülmüştür. Ancak Semibrantnı'da 15 metre yüksekliğindeki bir höyük içindeki bir mezardan, daha önce soyulmuş olmasına karşın, yerli yapımı altın ve gümüşten hayvan heykelleri, ayrıca Grek (Yunanistan) ve Küçük Asya'dan (Anadolu) getirilme eşyalar bulunmuştur. Mezarın geçmişinin MÖ 470-460 yıllarına uzandığı düşünülmektedir.

1908'de, Anapa'nın hemen Güney Doğu'sundaki Anapskaya stanitsası (köy) yakınında, N.İ. Veselovski'nin açtırdığı ve yine, daha önce soyulmuş olan bir höyükte, sıvalı bir duvar ve üstündeki fresklerle karşılaşılmıştır. Ayrıca daha doğudaki Belaya (Шъхьэгуащэ) Irmağının kolu olan Kurcıps Irmağı (Къурджыпс) dolaylarında açılan höyüklerden de MÖ V. yüzyıla ait Grek ve Meotlardan kalma eşyalar çıkarılmıştır.[1][2][3][4][5]

Krallığın son bulması

Sindika yöneticileri ile üst varlıklı sınıf, giderek Grek yaşam biçimini benimsedi. Sindika, sonunda Bosporos kralı LevkonI'in hükümdarlığı döneminde (MÖ 349-348) Bosporos Krallığı'na katıldı. Bu tarihten sonra, Sindler, etkinlik ve yaşamlarını Bosporos Krallığı içinde sürdürdüler.[1][2][3][4][5]

Sınıf yapısı

Hükümdar ve çevresindeki aristokrasi ve üst sınıf dışında, tarımla geçinen köylüler, balıkçılar, zanaatkarlar ve köleler bulunuyordu. Sindler, öteki Meot topluluklarına göre daha ileri ve gelişmiş ilişkiler içindeydiler. Sindler buğday, arpa ve tahıl üretimi yanında, meyve ve şarap üretiminde de gelişmişlerdi. Sığır, koyun, keçi, domuz ve at besliyor; bol miktarda buğday, hayvan, kurutulmuş ve tuzlanmış balık ile köle ihraç ediyorlardı. Sindika'da çeşitli el sanatları ile maden sanayi de gelişmişti.

Bir öykü:

MÖ II. yüzyılda yaşamış Grek yazarı Polien'in Sindler'e ilişkin bir öyküsü günümüze erişmiştir: Sind Kralı Hegatey, bir Meot şefinin kızı Tırğatave (Тыргъэтао) ile evlidir. Ama bir süre sonra tahtını yitirir. Komşu Bosporos kralı Satir I (MÖ 432-388), karısı Tırğatave'yi öldürtmesi ve kızı ile evlenip onu kraliçe yapması koşuluyla Hegatay'a yardım eder ve yeniden tahtını elde etmesini sağlar. Hegatey, çok sevdiği Tırğatave'ye kıyamaz, onu gizli bir yerde gözlem altına aldırır. Tırğatave, muhafızları atlatır ve heyecanlı bir kaçıştan sonra, Meotlar'ın arasına dönmeyi başarır. Orada, başka bir Meot şefiyle evlenip Sindika ve Bosporos'a yönelik saldırılar başlatır; komplo ve suikast girişimlerine karşın, sürekli kurtulmayı başarır. Satir I'in ölümünden sonra, yerine geçen oğlu Gorgipts, Meotlar'a değerli armağanlar göndererek, sonunda Tırğatave ve Meotlarla barışı sağlar.[1][2][3][4][5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Генрих Ананенко,Сыд фэдагъа Синдикэр?,Адыгэ макъ gazetesi,07.01.1992.
  2. ^ a b c d V.Diakov-S.Kovalev,İlkçağ Tarihi,Ankara,1987,s.345-355,506-514.
  3. ^ a b c d General İsmail Berkok,Tarihte Kafkasya,İstanbul,1958,s.135-136.
  4. ^ a b c d Turabi Saltık,Sindika Krallığı,Jineps,Ocak 2007,s.5.
  5. ^ a b c d Tamara V.Polovinkina,Çerkesya,Gönül Yaram,Ankara,2007,s.21-45.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sinop</span> Sinop ilinin merkezi olan şehir

Sinop, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nin batı karadeniz bölümünde bulunan Sinop ilinin merkezi olan şehirdir. Karadeniz kıyısında, Boztepe Burnu'nun karayla birleşme noktasında yer alır. Sinop Kalesi, tarihi ve turizm açısından kentin en ilginç yeridir. Türkiye'nin kuzeyde en uç noktası olan İnceburun Sinop ilindedir. Aynı zamanda Sinop yaklaşık 55 bin kişi olan şehir merkezi nüfusuyla Türkiye'nin en küçük illerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Frigya</span> Anadolunun ortabatısında var olmuş antik bölge

Frigya veya Firigya, Sakarya Irmağı ile Büyük Menderes'in yukarı çığırları arasında kalan bölgenin eski çağdaki adıdır. Bu ad, Balkanlar’dan gelip bu bölgeye yerleşen Friglerden geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Gagra</span> gürcistandaki kasaba

Gagra, Gürcistan/Abhazya’da bir kent. Kafkas Dağları eteklerinde, Karadeniz'in kuzeydoğu kıyısında 5 km’lik bir alana yayılır. Gagra, yarı tropikal iklimi nedeniyle Çarlık Rusya'sı ve Sovyet dönemlerinde ünlü dinlenme ve sağlık merkezlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Efes</span> Anadoluda bir antik kent

Efes, Anadolu'nun batı kıyısında, bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında yer alan antik bir Luvi şehriydi. Şehir Anadolu'da Yunan sömürgeciliğinin başlamasıyla birlikte İyonya ve daha sonra Roma dönemlerinde de önemini korumuştur. Kuruluşu Cilalı Taş Devri'ne yani MÖ 6000 yıllarına dayanır. MÖ 10. yüzyılda eski Arzava başkentinin yerine Attik ve İyonyalı Yunan kolonistleri tarafından inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pontus</span> Karadenizin güney kıyısında, günümüz Türkiyesinin Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan bir bölge

Pontus Karadeniz'in güney kıyısında, günümüz Türkiye'sinin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir bölgedir. Bu ad bölgenin kıyıları ve iç kesimlerinde yer alan dağlar için, Arkaik Dönem itibarıyla burayı kolonileştiren Grekler tarafından Karadeniz'in Grekçe ismi olan: Πόντος Εὔξεινος, Pontos Eukseinos 'dan türetilerek verilmiştir. Daha sonra Eshilos'un Persler eseri ve Herodot'un Herodot Tarihi eseri dönemlerinde sadeleşerek Pontos adı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adige Cumhuriyeti</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Adige Cumhuriyeti (AC), Kuzey Kafkasya'da Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyet. Kafkas Dağlarının kuzeyinde, Krasnodar Kray sınırları içinde yer alır. Cumhuriyetin yazıçeviri olarak adı Respublika Adıgeya olup Adigeya olarak da bilinir. Adige Cumhuriyeti adını, günümüzde nüfusun daha azı durumunda olan Batı Çerkeslerinden alır. Başkenti Maykop'tur. Yüzölçümü 7.600 km², nüfusu 440327 (2010). Nüfus yoğunluğu 58.8'dir. Adige Devlet Üniversitesi cumhuriyetin üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">İyonya</span> Anadoluda bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağda verilen ad

İyonya, Anadolu'da bugünkü İzmir ve Aydın illerinin sahil şeridine Antik Çağ'da verilen addır. Dor istilası sonucu Yunanistan'dan kaçan Akalar tarafından Ayvalık, Efes, Foça, İzmir, Kuşadası, Milet ve Milas çevresinde kurulmuşlardır. Dünyanın yedi harikası arasında gösterilen Efes Artemis Tapınağı İyonyalılar döneminde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir tarihi</span>

Eski İzmir (Smyrna) kenti, körfezin kuzeydoğusunda yer alan ve yüzölçümü yaklaşık yüz dönüm olan bir yarım adacık üzerinde kurulmuştu. Sonraki yüzyıllar boyunca Meles Çayı'nın ve bugünkü Yamanlar Dağı'ndan gelen sellerin getirdikleri mil ile bugünkü Bornova ovası oluştu ve yarım adacık, bir tepe hâline dönüştü. İzmir'deki ilk yerleşim yeri olarak tespit edilen Bayraklı/Tepekule Höyüğü'nün çevresi 1955 yılından beri yoğun bir gecekondu bölgesidir. Buradaki ilk kazılarda Türk Tarih Kurumu ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nün (o zamanki adıyla Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü) büyük katkıları olmuştur. Günümüzde bu höyüğün üzerinde TEKEL Genel Müdürlüğü'nün İzmir Şarap ve Bira Fabrikası'na ait numune bağı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Krasnodar Krayı</span> Rusyada bir idarî bölge

Krasnodar Krayı, tarihi Çerkes topraklarının %60'lık kuzeybatı kısmını kapsar. Krasnodarskiy kray), Kuzey Kafkasya'da, Rusya (RF) ve Güney okrugu içerisinde federal bir yönetim birimi. Kuzeyde Rostov Oblastı, doğusunda Stavropol Kray ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, güneyinde Kafkas Dağları ve Gürcistan'dan tek yanlı ayrılıp bağımsızlık kararı alan Abhazya Cumhuriyeti ile çevrilidir. Batısında Azak Denizi, Kerç Boğazı ve Karadeniz bulunur. Ayrıca Kray topraklarının güney orta bölümünde, bir iç cep biçiminde, RF üyesi Adıgey Cumhuriyeti yer alır.

Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Anapa</span> Krasnodar Krayı, Rusyada kent

Anapa, Rusya Federasyonu'na bağlı Krasnodar Krayı'nın Karadeniz kıyısında bulunan kentsel alan ve bu alanın merkezi olan önemli turizm ve liman kenti. Nüfusu 2002 sayımına göre 53.493'tür.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya halkları</span>

Kafkasya halkları, Kafkasya'da yaşayan halklar. Bu halklar, coğrafi olarak Kuzey Kafkasya halkları ve Güney Kafkasya halkları biçiminde adlandırılırlar. Etnik açıdan, özellikle dil açısından da Kafkasya yerlileri, Hint-Avrupa kökenliler ve Türk asıllı halklar biçiminde üç öbeğe ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Salamis</span>

Salamis veya Salamis harabeleri, Kıbrıs adasında, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa şehrinin 6 km kadar kuzeyinde yer alan bir antik kenttir. Kent Trodos dağından doğan Pedios (Kanlıdere) nehrinin denize döküldüğü havzaya yakın bir yerde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Manfredonia</span> İtalyanın Apulia bölgesinde, Foggia iline bağlı ilçe (komün)

Manfredonia, güney İtalya'da Puglia Bölgesi'nde, Foggia iline bağlı ve Foggia şehrinin merkezinin 35 km kuzeydoğusunda bulunan bir komündür.

Zincirli Höyük Gaziantep il merkezinin batısında, İslahiye ilçesinin 10 km. kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Amanos Dağları'ndan doğu - batı yönünde geçit veren Beyhan Geçidi'ndeki ovada, küçük bir bataklığın batı kenarındadır. Geç Hitit Dönemi buluntuları ile tanınmıştır. Antik adı Aramice'de Sam'al olup Geç Hitit Dönemi'nin en önde gelen metropollerinden biri ve bir kraliyet merkezi olarak bilinmektedir. Günümüzden 3 bin yıl önce 40 hektarlık bir alana yayılmış bir kentti. Zincirli Höyük kazılarında ele geçen Asur Kralı Esarhaddon'a ait bir kitabe, kentin Sam'al olduğunu doğrulamaktadır. Hitit İmparatorluğu'nun MÖ 1.200'lerden sonra çöküşü ardından Güneydoğu Anadolu Bölgesi - Kuzey Suriye genel yayılımında, tarihçilerin Geç Hitit Devletleri, Kuzey Suriye Krallıkları ya da Suriye - Hitit Devletleri olarak adlandırdıkları devletler kurulmuştu. Bu devletlerin başkentlerinde, kentin merkezini oluşturan yönetsel ve dinsel yapılar bir yükseltide kurulmuş, ayrıca tahkim edilmiş bir kale içinde yer alınmıştır. Kentler, çift sur ile çevrilidir. Zincirli kenti de bu başkentlere bir örnek oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kelenderis</span> Mersinde bir antik yerleşim

Kelenderis, günümüzde Mersin'e bağlı Aydıncık ilçesinde yer alan antik kent ilk kez 1987 yılında kazılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bosporos Krallığı</span> Antik Yunan devleti

Bosporos Krallığı, ayrıca Kimmer Bosporos olarak da bilinir, bugünkü Ukrayna'nın güneyindeki Kerç Boğazı üzerinde kurulmuş Antik Yunan-İskit devleti. İlk kez Yunan yazarı Diodorus'un sözünü ettiği krallık MÖ 438'e doğru kuruldu. Gücünün doruğuna MÖ 4. yüzyılda ulaştı. En önemli kenti Pantikapaion İÖ 480-438 arasında Arkhainaks, İÖ 438-110 arasında da Spartokos hanedanları tarafından yönetildi. Bu iki hanedan, Pantikapaion'a Nymphaion'u ve bölgede İÖ 7-6. yüzyıllarda kurulmuş öteki Yunan kolonileri de kattılar. İÖ 5. yüzyılın ikinci yarısından sonra Bosporos kentlerinde Atina etkisi güçlendi. Atinalılar İÖ 404'e değin yerel ticareti denetim altında tutuyorlardı, İÖ 4. yüzyıl boyunca da Bosporos'un baş müşterisi oldular. Karadeniz'de korsanlığı önleyen Spartokosların hububat, balık ve köle ticaretini başarıyla yönetmesi sayesinde Bosporos zenginleşti. Bosporos Krallığı'nda yönetim ve maliye alanında çöküş İÖ 3. yüzyıl ortalarında başladı. İÖ 115'e doğru İskitler'e karşı koyamayan hükümdar Parisades, Pontus Kralı VI. Mithridatis'i yardıma çağırdı ve ülkesini ona bıraktı. İÖ 110'dan sonra Pontus kralları bölgenin denetimini ele geçirdiler. Mithridatis'in öldürülmesinden sonra, Pompeius onun oğlu olan Pharkanes'i Bosporos Kralı ilan etti. Böylece MS 1. yüzyılda kurulan bu yeni hanedan Roma İmparatorluğu'nun koruması altında 300 yıl hüküm sürdü. MS 342'den sonra ülke, Got ve Hun akınlarında toprakların bir bölümü elden gitti. I. Justinianos döneminde krallığın geri kalan bölümü Bizans'ın denetimine girdi.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

Sindi - MÖ 1. binyılda yaşamış Kuzey Karadeniz bölgesinin sayısız kabilesinden biri. M.Ö e. - MS ilk yüzyıllar e. Taman Yarımadası'nda ve Novorossiysk'e bitişik Karadeniz kıyısında.