İçeriğe atla

Sina Yarımadası

Sina Yarımadası

Sinâ Yarımadası (Arapça سيناء Sina'a; İbranice סיני Sinai), Mısır'da bir yarımada.

Coğrafî konumu

Sina Yarımadası'nın Gemini 11'den çekilen fotoğrafı

Sina yarımadası, kuzeyde Akdeniz, batıda Süveyş Kanalı ve körfezi, doğuda İsrail-Mısır sınırı ve Akabe Körfezi, güneyde Kızıldeniz ile çevrilidir. Yarımadanın yüzölçümü yaklaşık olarak 61.000 km²'dir. Sina yarımadası, Afrika kıtası ile Arap Yarımadası arasında bir platodur. Coğrafi olarak Asya kıtasına dahildir.

Sina yarımadası, genelde çöllerle ve yüksek dağlarla kaplıdır. Yarımadanın güney sahillerinde Nüveybe ve Şarm el-Şeyh yer alır. Yarımadanın doğu sınırları Büyük Rift Vadisi olarak bilinen jeolojik çatlak bölgesindedir.[1] Bölgede madencilik faaliyeti fazla gelişmemiş olmakla beraber, kömür, manganez ve uranyum bulunur. Volkanik kaya türü kuvars bölgede rastlanılan türlerdendir.

Tarihi

Sina Yarımadası'ndaki Musa Dağı

Yakın dönem

Sina yarımadası, 1260'tan 1518'e kadar Memlukler'in kontrolündeydi. Mercidâbık Savaşı ve Ridaniye Savaşı ile Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliğine geçti. Uzun süre Osmanlı kontrolünde kalan bölge, 1805 yılında kurulan Mısır Hidivliği'ne bağlandı. 1859 ile 1869 arasında inşa edilen Süveyş Kanalı'nın hizmete girmesinden sonra bölge İngiltere'nin dikkatini çekti. İngiltere'nin Mısır ve çevresini kontrol altına almasıyla bölge, 1914 yılında İngiltere'nin eline geçti. Bir süre İngiltere'de kalan ve 1952'de İngiltere'den bağımsızlığını ilan eden Mısır'a bağlanan yarımada, 1967'de Altı Gün Savaşı ile İsrail'in eline geçti. 1979'da Menachem Begin ile Enver Sedat arasında imzalanan İsrail-Mısır Barış Antlaşması uyarınca yarımada, Mısır'a iâde edildi.

Ekonomik durum

Sinâ yarım adası jeolojik çatlak bölgesinde, fay hattı üzerinde bulunduğu için volkanik oluşumlar bakımından oldukça zengin bir bölgedir. Bu doğal sebebe bağlı olarak dağlık ve kayalık bir bölgedir. Özellikle Süveyş Körfezi ve yarımadanın güneyi zengin jeolojik yapısı sebebiyle sualtı sporlarının gözdelerinden biridir. Bölgenin en önemli geçim kaynağı turizmdir. Bunun yanında az miktarda madencilikte yapılmaktadır. Bölge volkanik bir kaya cinsi olan kuvars bakımından zengin sayılabilir. Kömür, manganez ve uranyum da bölgede bulunan diğer kayda değer madenlerdir. Yarımadanın en turistik ve en gelişmiş aynı zamanda ekonomisinin çoğunu oluşturan şehri aşırı güneyinde bulunan Şarm El-Şeyh'dir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz</span> Avrupa, Asya ve Afrika arasında yer alan iç deniz

Akdeniz, Atlas Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya kıtaları bulunan deniz. 2,5 milyon km² civarında alanı kaplayan deniz, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizi'nden ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'den ayrılır. Akdeniz'in tuzluluk oranı ‰ 38 olup tuz oranı fazla olan denizler grubunda değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıldeniz</span> Afrika ile Asya arasında yer alan, Hint Okyanusuna bağlı bir deniz

Kızıldeniz, Afrika ile Asya arasında yer alan, Hint Okyanusu'na bağlı bir denizdir. Kızıldeniz, adını, Yunanca Ερυθρά Θάλασσα ve Latince "Mare Rubrum"un çevirisinden almıştır. Kızıldeniz, yerel halk tarafından şap denilen mercan kayalıklarından dolayı "Şap Denizi" olarak da bilinmektedir. Uzunluğu yaklaşık 2000 km olup, bazı kaynaklarda 1900 km ya da 2350 km diye geçmektedir. Kuzeyde Mısır'daki Süveyş Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz'e bağlanmıştır; güneyde ise Arap Yarımadası ucunda Babü'l Mendep Boğazı ile Hint Okyanusu'na bağlanır. Kızıldeniz kuzeyde Sina Yarımadası ile ikiye ayrılır; kuzeydoğuya doğru Akabe Körfezi, kuzeybatıda ise Süveyş Körfezi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Yarımadası</span> Asyanın güneybatısında yer alan bir yarımada

Arap Yarımadası ya da Arabistan, Asya'nın güneybatısı ve Afrika'nın kuzeydoğusunda yer alan yarımada. Büyük bölümü çöl olan yarımada, içerdiği petrol ve doğalgaz kaynakları nedeniyle Orta Doğu'nun jeopolitik açıdan önemli bir bölgesidir. Bölgede nüfusun büyük bölümü Arap ve Müslüman kökenlidir. Ayrıca yarımada, İslam dininin ortaya çıktığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Süveyş Krizi</span> 1956da yaşanmış diplomatik ve askerî karşılaşma

Süveyş Krizi, Süveyş Savaşı ya da İkinci Arap-İsrail Savaşı, 1956 yılında, bir tarafta Mısır; diğer tarafta İngiltere, Fransa ve İsrail; üçüncü tarafta Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşmiş Milletler’in olduğu diplomatik ve askeri karşılaşmalarla gerçekleşmiş krizdir.

<span class="mw-page-title-main">Yom Kippur Savaşı</span> Ekim 1973te İsrail ile Arap devletleri Mısır ve Suriye arasındaki savaş

Yom Kippur Savaşı olarak isimlendirilen 1973 Arap–İsrail Savaşı, 6 ila 25 Ekim 1973 tarihleri arasında Mısır ve Suriye liderliğindeki Arap devletlerinin İsrail'e karşı başlattığı bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">Biga Yarımadası</span> Türkiye de yarımada

Biga Yarımadası, antik ismiyle Troas ya da Troad, Çanakkale Boğazı'nın ikiye böldüğü Anadolu ve Rumeli bağlantısının doğu kısmıdır. Boğazın kuzeyinde Gelibolu Yarımadası, güneyinde ise Biga Yarımadası yer alır. Bugün Çanakkale ilinin topraklarının bütünü Biga Yarımadası'nı oluşturur. Bölge adını Cumhuriyet Dönemi'nde önce bölge merkezi olan fakat günümüzde Çanakkale'nin ilçesi olan Biga'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Süveyş Körfezi</span> Sina Yarımadasının batısında kalan körfez

Süveyş Körfezi Sina Yarımadası'nın batısında kalan körfezdir. Güneyde Gubal Boğazı'ndan başlayıp kuzeydoğuya doğru kıvrılarak Mısır'ın Süveyş kentinde Süveyş Kanalı'nın girişinde son bulur. Güneyden kuzeye 280 kilometre uzunluğundadır. Sina Yarımadası Kızıl Deniz´i ikiye ayırır. Yarımadanın doğusunda Akabe Körfezi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Şarm eş-Şeyh</span>

Şarm El-Şeyh ya da kısaca Şarm, Mısır'ın Güney Sina ilinde yer alan bir tatil kenti ve turizm merkezidir. Kent, Sina yarımadasının güney ucunda, Sina Dağıyla Kızıldeniz arasındaki kıyı şeridinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Necef Çölü</span>

Necef Çölü, (Arapça: النقب ve İbranice: הנגב Güney İsrail’de Mısır, Ürdün, İsrail arasında yer alan çöl. Necef ismi İbranicede kuru anlamına gelmektedir ve Tevrat'ta da güney anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır. Günümüzde İsrail sınırları içindedir. Kuzeyinde Lut Gölü, güneyinde Akabe Körfezi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kıstak</span> İki kara parçasını birbirine bağlayan, iki yanı suyla kaplı, dar ve ince kara parçası.

Kıstak, berzah, deniz içinde iki adet kara parçasını birbirine bağlayan dar kara parçasıdır. Yunanistan'da Mora Yarımadası'nı Yunanistan Yarımadası'nın geri kalanına bağlayan Korint Kıstağı, Kuzey ve Güney Amerika'yı bağlayan Panama Kıstağı, Mısır'ı Afrika'ya ve Asya'ya bağlayan Süveyş Kıstağı bu coğrafi oluşumlara verilebilecek örneklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Sina</span> Mısırın Sina Yarımadasında bir il

Güney Sina, Mısır'ın Sina Yarımadası'nın güneyinde yer alan, Kızıldeniz'e kıyısı olan bir ilidir. Merkezi, Tur şehridir. Ayrıca önemli bir turizm ve dalıcılık merkezi olan Şarm El-Şeyh de bu ilde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kenai Yarımadası</span>

Kenai Yarımadası, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güney kıyılarında Güneymerkezî Alaska bölgesinde Cook Inlet ile Alaska Körfezi arasında yer alan, Eskimo halklarından Supikler ve Alaska Atabasklarından Denağinalarca meskun olan yarımada.

<span class="mw-page-title-main">Metrojet Airlines'ın 9268 sefer sayılı uçuşu</span>

Metrojet Airlines'ın 9268 sefer sayılı uçuşu Rus havayolu şirketi Metrojet Airlines tarafından Mısır'ın Şarm el Şeyh şehrinde bulunan aynı adlı havalimanından Rusya'nın Sankt-Peterburg şehrindeki Pulkovo Havalimanı'na giden uçuştur. 31 Ekim 2015 tarihinde gerçekleştirilen uçuşta, uçak Sina yarımadası üzerindeyken uçakla sinyal kesildi. Mısır Havacılık Dairesi'nin açıklamasında uçağın düştüğü belirlendi. Uçak Moskova Saati ile saat 7:13'te düştü. Uçak Airbus marka A321-231 idi. Uçakta 217 yolcu ve yedi mürettebat bulunmaktaydı. Mürettebatın da olduğu gibi, 214 yolcu Rus'tu ve üç kişi de Ukraynalı turistlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Shimokita Yarımadası</span> Japon Yarımadası

Shimokita Yarımadası, Japonya'nın Honshū adasının kuzeybatı çıkıntısını oluşturan bir yarımadadır. Doğudaki Pasifik Okyanusu, kuzeyde Tsugaru Boğazı ve batıda ve güneyde Mutsu Körfezi ile sınırlanmış olup kuzeyde ise Hokkaido'ya kadar uzanmaktadır. Batıya bakan bir balta şeklinde olan yarımada, Honshū'nun en kuzey noktası olan Ōma Burnu ile Japonya'nın en büyük kum tepeleri olan Sarugamori Kum Tepeleri'ni içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Avalon Yarımadası</span> Newfoundland adasında bir yarımada

Avalon Yarımadası Newfoundland adasının güneydoğu bölümünü oluşturan büyük bir yarımadadır. 9,220 kilometrekare (3,560 sq mi) boyutundadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Çiftliği Savaşı</span>

Çin Çiftliği Savaşı, Yom Kippur Savaşı'nın bir parçası olarak Mısır Ordusu ile İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) arasında 15 Ekim - 17 Ekim 1973 arasında gerçekleşti. Büyük Acı Göl'ün kuzeyinde ve Süveyş Kanalı'nın hemen doğusunda, Mısır tarımsal araştırma istasyonunun yakınında, Sina Yarımadası'nda gerçekleşti. Bölge, İsrail ordusu tarafından Çin Çiftliği olarak biliniyordu; ancak bu araştırma istasyonunun Japon yapımı ekipman kullanmasından kaynaklanan bir yanlış isimdi.

<span class="mw-page-title-main">1969 Şarm El-Şeyh depremi</span>

1969 Şarm El-Şeyh depremi, 31 Mart 1969 tarihinde Sina Yarımadası açıklarında meydana gelen 6.6 Mw büyüklüğünde bir depremdir. Depremin merkez noktası, Kızıldeniz ile Süveyş Körfezi'nin birleştiği yerde, Şarm El-Şeyh şehrinin güneybatısındaki Şadvan Adası yakınlarında bulunuyordu. Mercalli yoğunluk ölçeğine göre maksimum VII şiddetine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Taba (Mısır)</span>

Taba, Akabe Körfezi'nin kuzey ucuna yakın bir Mısır şehridir. Taba, Mısır'ın komşu İsrail'in Eilat kentiyle olan en işlek sınır kapısının bulunduğu yerdir. Mısır'ın Kızıldeniz Rivierası'nın en kuzeydeki tatil beldesidir.

Akabe Krizi veya Akabe meselesi aynı zamanda "Taba Meselesi" veya "Taba Krizi (1906)" olarak da bilinen bir krizdir. Osmanlı İmparatorluğu, Britanya İmparatorluğu ve Britanya İmparatorluğu'nun işgali ile İngiltere'ye bağlanan Mısır Hidivliği arasında 1906 yılında patlak veren krizdir. Kriz Akabe'nin Osmanlı'ya Taba'nın ise Mısır'a bırakılıp Osmanlı'nın 13 Mayıs 1906'da Taba'yı boşaltması ile sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sina Kurtuluş Günü</span>

Sina Kurtuluş günü, Mısır'da, Sina topraklarının İsrail işgalinden Mısır egemenliğine geri dönmesini kutlayan resmi bir tatildir. Her yıl 25 Nisan günü, Sina yarımadasının kurtarılmasının yıldönümü olup, 1982 yılında Mısır'ın Sina topraklarını geri aldığı ve son İsrail askerinin 1988 yılında Taba şehrinden çekilişi kutlanır. Bu, 1979 uluslararası barış anlaşmasına ve uzun diplomatik anlaşmazlıkların çözümüne uygun olarak gerçekleşti. Bu günde Mısırlılar, Mısırlı subaylara ve askerlere ve onların Sina'nın işgalden kurtarılmasını sağlayan fedakarlıklarına saygılarını sunarlar. Bu gün aynı zamanda Mısır Kızıldeniz Rivierası'nda Şarm El Şeyh ve Dahab gibi birçok turistik şehre ev sahipliği yapan, hem Mısırlılar hem de yabancı turistler için popüler destinasyonlar olan Sina'nın güzelliğini kutlamaya adanmıştır.