İçeriğe atla

Simyacı Kleopatra

Simyacı Kleopatra
"Philosophers' Basilica: Seals of the Philosophers" adlı Mylius'un 1618 tarihli eserinde yer alan hayal gücüne dayalı tasvirde Simyacı Kleopatra'nın portresi.
Tam adıSimyacı Kleopatra
Doğumuy. 3. yüzyıl
ÇağıAntik Çağ felsefesi
BölgesiBatı felsefesi
İlgi alanlarıSimya
Önemli fikirleriİmbik
Etkilendikleri

Simyacı Kleopatra (Yunanca: Κλεοπάτρα; fl. y. MS 3. yüzyıl) bir Yunan simyacı, yazar ve filozoftu. Pratik simya ile deneyler yaptı ancak aynı zamanda felsefe taşını üretebilen dört kadın simyacıdan biri olarak da kabul edildi. Bazı yazarlar, onu bir damıtma cihazı olan imbik'in mucidi olarak görüyor.[1]

Simyacı Kleopatra'nın, MS 3. yüzyılda veya 4. yüzyılda İskenderiye'de aktif olduğu görünüyor. Yahudi Meryem ve Comarius tarafından temsil edilen simya okulu ile ilişkilendirilir. Bu simyacılar, damıtma ve süblimasyon için karmaşık cihazlar kullandılar.[2]

Kimlik ve yanlış adlandırmalar

Kleopatra, bilinmeyen bir yazar veya yazar grubu için bir takma addır. VII. Kleopatra ile alakası bulunmamaktadır. Bununla birlikte, daha sonraki bazı eserlerde "Mısır Kraliçesi Kleopatra" olarak anılır.[3] Bunun bir örneği Johann Daniel Mylius'un Basillica Philosophicaʼsında (1618) bulunabilir ve burada mührü şu sloganın yanında resmedilmiştir: "İlahi olan, Rab'bin bilgeliğine göre insanlardan gizlenir".[4] Ayrıca Hekim Kleopatra ile de karıştırılır. İkisinin aynı dönemde yaşadığı ve yazılarında benzer tarzlara sahip oldukları söyleniyor, her ikisinin de büyük imgeleri var.[5] Kleopatra, simya metinlerinin diyaloglarında bir karakter olarak da kullanılır.

Simyaya katkılar

Kleopatra, Panopolisli Zosimos ile çağdaş ve hatta ondan önce gelen, simyanın temel bir figürüydü. Atalanta Fugiens'in (1618) yazarı Michael Maier, onu Yahudi Maria, Medera ve Taphnutia ile birlikte felsefe taşını yapmayı bilen dört kadından biri olarak adlandırıyor.[6] 988 tarihli Arap ansiklopedisi Kitab al-Fihrist'te Kleopatra'dan büyük bir saygıyla bahsedilmiştir. Bazen imbik icat etmekle atfedilir.[7] Ayrıca simyayı ve deneylerini ölçmeye çalışan Kleopatra, ağırlıklar ve ölçülerle çalışmıştır.[8]

Kleopatra ile ilgili üç simya metni günümüze ulaşmıştır. A Dialogue of Cleopatra and the Philosophers başlıklı metin de mevcuttur, ancak ona atfedilemez.[2] Jack Lindsay, bu tartışmayla ilgili "simyacının bıraktığı en yaratıcı ve derinden hissedilen belge" olarak adlandırıyor.[3]

  • Ἐκ τῶν Κλεοπάτρας περὶ μέτρων καὶ σταθμῶν. ("Ağırlıklar ve Ölçüler Üzerine")
  • Χρυσοποιία Κλεοπάτρας ("Kleopatra'nın Altın Yapımı")
  • Διάλογος φιλοσόφων καὶ Κλεοπάτρας ("Filozoflar ve Kleopatra Diyalogu")

Kleopatra'nın imge kullanımı, gebe kalmayı ve doğumu, yaşamın yenilenmesini ve dönüşümünü yansıtır. Eserlerini düşünen filozof simyacı, çocuğunu düşünen ve onu besleyen sevgi dolu bir anneye benzetilir.[5]

Kleopatra'nın Chrysopoeia'sı

Kleopatra en çok Kleopatra'nın Chrysopoeia'sı (YunancaΧρυσοποιία Κλεοπάτρας) ile en çok tanınır, bu, yalnızca semboller, çizimler ve başlıklar içeren tek sayfalık bir belgedir (tümü aşağıda resmedilmiştir). İlk olarak Venedik'teki Biblioteca Marciana, MS Marciana gr. Z.299'da onuncu ve onbirinci yüzyıl el yazmalarından bir yaprakta bulunmuştur.[9] Daha sonraki bir kopyası Hollanda'da bulunan Leiden Üniversitesi'nde bulunabilir.[5] Chrysopoeia "altın yapımı" olarak tercüme edilmiştir.[5]

İmgelemeye bir örnek, Ouroboros adı verilen ebedi dönüşün bir sembolü olarak kendi kuyruğunu yiyen yılandır: "kuyruğu ağzında (kendini yiyen) kıvrılan bir yılan, evrenin birliğinin, ebediyetin bariz bir sembolüdür, başlangıcın son, sonun da başlangıç olduğu sonsuzluk".[3] Ayrıca Chrysopeoia'da, Ouroboros'u anlatan çift halkalı bir yazıt da vardır:

Biri, iki bileşime göre zehri olan Yılan'dır ve Bir, Her Şey'dir ve onun aracılığıyla Her Şey'dir ve onunla Her Şey'dir ve eğer Her Şey'e sahip değilseniz, Her Şey Hiçtir.

Yazıt halkasının içinde ayrıca altın, gümüş ve cıva sembolleri de bulunur. Bunlarla birlikte bir "dibikos" (Yunancaδιβικός) ve kerotakis'e benzer bir enstrüman (Yunancaκηροτακίς ya da κυροτακίς) çizimleri yer alır, her ikisi de simya araçlarıdır. Sembollerinden bir diğeri de sekiz şeritli yıldızdır. Bu yıldız sembollerinin çizimi ve üzerlerindeki hilal şekillerinin, kurşunu gümüşe çevirme sürecinin görsel bir tasviri olduğu düşünülmektedir.[5]

Notlar

  1. ^ Egyptology: The Missing Millennium, Ancient Egypt in Medieval Arabic Writings. Londra: University College London Press. January 2013. 
  2. ^ a b Taylor, F. Sherwood. “A Survey of Greek Alchemy”. The Journal of Hellenic Studies 50 (1930): 109–139.
  3. ^ a b c Lindsay, Jack (1970). The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt. New York: Barnes and Noble. 
  4. ^ Stanislas Klossowski de Rola. The Golden Game: Alchemical Engravings of the Seventeenth Century. 1988. p. 150.
  5. ^ a b c d e Marianne Offereins; Renate Strohmeier (7 Mart 2011). Apotheker, Jan; Sarkadi, Livia Simon (Ed.). European Women in Chemistry. Wiley-VCH GmbH & Co. KGaA. ss. 5, 6. ISBN 978-3-527-32956-4. 
  6. ^ Raphael Patai. The Jewish Alchemists: A History and Source Book. p.78
  7. ^ Stanton J. Linden. The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton Cambridge University Press. 2003. p.44
  8. ^ Rowbotham, Sheila (2 Eylül 2003). Mitter, Swasti; Rowbotham, Sheila (Ed.). Women Encounter Technology: Changing Patterns of Employment in the Third World. Routledge. s. 56. ISBN 9781134799510. 
  9. ^ Collection des ancien alchimistes grec. Tome 1. Paris: Steinheil. 1887. s. 128. 

Kaynakça

  • Jan Apotheker & Livia Simon Sarkadi (2011), European Women in Chemistry [Kimyada Avrupalı Kadınlar], Wiley-VCH GmbH & Co. KGaA 
  • Stanislas Klossowski de la Rola (1997), The Golden Game: Alchemical Engravings of the Seventeenth Century [Altın Oyun: On yedinci Yüzyıl Thames & Hudson'ın Simyasal Gravürleri], Thames & Hudson 
  • Jack Lindsay (1970), The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt [Greko-Romen Mısır'da Simyanın Kökenleri], Barnes and Noble NY 
  • Swasti Mitter & Sheila Rowbotham (2003), Women Encounter Technology: Changing Patterns of Employment in the Third World [Kadınların Teknolojiyle Karşılaşması: Üçüncü Dünya'da Değişen İstihdam Kalıpları], Routledge 
  • Raphael Patai (1995), The Jewish Alchemists: A History and Source Book [Yahudi Simyacılar: Bir Tarih ve Kaynak Kitap], Princeton University Press 
  • Stanton J. Linden (2003), The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton [Simya okuyucusu: Hermes Trismegistus'tan Isaac Newton], Cambridge University Press 
  • Jennifer S. Uglow (1982), The Macmillan dictionary of women's biography [Macmillan Kadın biyografisi sözlüğü], Macmillan 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Simya</span> Ölümsüzlük iksiri ve Felsefe Taşını bulmayı amaçlayan sahtebilim

Simya veya alşimi hem doğanın ilkel yollarla araştırılmasına hem de erken dönem bir ruhani felsefe disiplinine işaret eden bir terimdir. Simya; kimya, metalurji, fizik, tıp, astroloji, semiotik, mistisizm, spiritüalizm ve sanatı bünyesinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Felsefe taşı</span> Efsanevi madde

Felsefe taşı, Simya ilmine göre dokunduğu her nesneyi altına dönüştüreceğine inanılan taştır. Kimya bilimine göre herhangi bir maddeyi altına dönüştürmek mümkün değildir. Zira altın bir bileşik değil bir elementtir. Bu taşı elde edebilmek için birçok formül ve deneme yapılmıştır. Bu çalışmalar altın elde etmekte başarısız olmuşlardır ama bu çalışmalar modern kimyanın temellerinin atılmasına vesile olmuştur.

Ouroboros, kendi kuyruğunu ısıran bir yılan ya da ejderha şeklinde resmedilen sembol.

İskenderiyeli Stephanus, Neo-Platonik gelenekteki felsefenin yanı sıra simya, astroloji ve astronomi üzerine de yazan bir Bizanslı filozof ve öğretmen. Mısır'ın Müslümanlar tarafından fethinden önce İskenderiye akademik geleneğinin son temsilcilerinden biriydi.

Kimis üçüncü yüzyıldan önce yaşamış bir Grek-Romalı simyacıydı. Yalnızca Panopolisli Zosimos ve Tebli Olimpiodorus'un eserlerindeki metin parçalarıyla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kimya tarihi</span> kimya biliminin tarihi

Kimya tarihi, antik çağdan günümüze kadar uzanan zaman aralığında kimya biliminin ortaya çıkışı ve gelişimini konu alır. MÖ 1000 yılına gelindiğinde antik uygarlıklar ileride kimyanın çeşitli dallarının temelini oluşturacak teknolojileri kullanmaktaydı. Ateşin keşfi, cevherlerden metal elde edilmesi, çömlek ve sır yapımı, bira ve şarabın fermantasyon ile elde edilmesi, ilaç ve parfüm yapmak için bitkilerden kimyasalların özütlenmesi, yağın sabuna dönüştürülmesi, cam imâli ve bronz gibi çeşitli alaşımların üretimi bu teknolojiler arasında sayılabilir.

Orta Çağ İslam dünyasında simya ve kimya, Ortaçağ döneminde Müslüman simyacı ve kimyacı bilim insanları tarafından yapılan geleneksel simya ve ilk kimya çalışmalarını tanımlamaktadır. Simya kelimesinin Arapça كيمياء (kīmiyā) kelimesinden türetildiği, bunun da bir Antik Mısır kelimesi olan kemi sözcüğüne dayandığı tahmin edilmektedir. İslami simya çalışmaları etkisini Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından göstermeye başlar. Eserlerin ve çalışmaların iyi belgelenmiş olması sebebiyle İslami simya hakkında daha fazla bilgi bulunmaktadır.

Genellikle Musa veya Simyacı Musa olarak da bilinen İskenderiyeli Musa, birinci veya ikinci yüzyılda Yunanca simya metinleri yazan erken dönem simyacılarından biriydi. Ayrıca "Üç kez mutlu Musa" olarak da anılmıştır. Simya metinlerinin yazarı, yazılarında Yahudi tek tanrıcılığının ve diğer Yahudi inançlarının izlerini gösterdiğinden, muhtemelen Yahudi'ydi.

Artephius, bir dizi simyasal metnin atfedildiği bir yazardır. Metinlerin kökleri belirsiz ve yazarlarının kimliği belirsiz olsa da, en azından bir kısmı Arapça kökenlidir. Ars sintrillia, Clavis sapientiae veya Clavis maioris sapientiae ve Liber secretus adlı birkaç kitabın yazarı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Eugène Canseliet</span> Fransız yazar (1899 – 1982)

Eugène Léon Canseliet, Fransız yazar ve simyacıdır. Fulcanelli olarak bilinen gizemli simyacının öğrencisiydi. Ustasının kitaplarına önsöz yazmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Meryem</span>

Meryem veya Yahudi Meryem, aynı zamanda Kâhin Meryem ya da Kıptî Meryem Yunan simya geleneği temsilcileri ve Panopolisli Zosimos'un çalışmalarıyla tanınan erken dönem simyacılardan biridir. Zosimos'un aktardıkları kapsamında İskenderiye'de milattan önce birinci ve üçüncü yüzyıllar arasında yaşamıştır. Birinci yüzyıldan daha erkene dayanmayan çalışmaları nedeniyle French, Taylor ve Lippman tarafından ilk simya yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">George Ripley (simyacı)</span>

Sör George Ripley İngiliz Augustinian kanonu, yazar ve simyacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Magnum opus (simya)</span>

Başyapıt veya Büyük İş, filozof taşını yaratmak için prima materia ile çalışma süreci için kullanılan simyasal bir terimdir. Hermetik gelenekte kişisel ve ruhsal dönüşümü tanımlamak için kullanılmış, laboratuvar süreçlerine ve kimyasal renk değişikliklerine bağlı, bireyselleşme süreci için bir model, sanat ve edebiyatta bir araç olarak kullanılmıştır. Magnum opus, süreçlere yeni sembolizm ve önem atfeden New Age ve neo-Hermetik hareketlerde ileriye taşınmıştır. Özgün süreç felsefesinin dört aşaması vardır:

Rubedo, simyacılar tarafından magnum opus'larındaki dördüncü ve son ana kısımı tanımlamak için kabul edilen "kırmızılık" anlamına gelen Latince bir kelimedir. Rubedo simyasal başarıyı ve büyük işin sonunu işaret ettiğinden, hem altın hem de felsefe taşı kırmızı renkle ilişkilendirilmiştir. Rubedo, Yunanca da iosis kelimesiyle de bilinir.

Albedo, simyada Magnum Opus'un nigredo, citrinitas ve rubedo ile birlikte dört ana aşamalarından ikincisidir. "Beyazlık" anlamına gelen kökeni Latinceden gelen bir terimdir. Nigredo aşamasının kaosunu veya massa confusa'sını takiben, simyacı albedo'da arınmaya girişir, buna kelimenin tam anlamıyla ablutio denir. Bu aşama, "prima materia'ya ışık ve netlik getirmek" ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hrisopoeia</span>

Chrysopoeia terimi simyada, çoğunlukla kurşun gibi baz metallerin dönüştürülmesi yoluyla yapay altın üretimini ifade eder. İlgili bir terim olan argyropoeia, genellikle bakırın dönüştürülmesi yoluyla yapay gümüş üretimine atıfta bulunur. Simyacılar pek çok farklı hedefin peşinden koşmuş olsalar da, altın ve gümüş yapımı Panopolisli Zosimus'tan Robert Boyle'a (1627-1691) kadar simyanın tarihi boyunca belirleyici hedeflerinden biri olarak kalmıştır.

Psikoloji ve Simya, C. G. Jung'un Toplu Eserleri'nin 12.cildidir, Carl Jung'un simya, Hıristiyan dogması ve psikolojik sembolizm arasındaki analojileri incelemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tarantolu Paul</span>

Tarantolu Paul, asıl adı Paolo Antonio Aluffi' olan ve 13. yüzyılda yaşamış bir Fransisken simyacı ve güney İtalya'dan bir yazardır. Taranto, Apulia'da bir şehirdir

Testamentum Morieni, Morienus veya olarak da bilinen Liber de kompozisyon, yanlışlıkla Emevi prensi Halid ibn Yezid'e atfedilen simya üzerine bir çalışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Sanat ve eğlencede simya</span>

Simyanın, hem simya metinlerinde hem de ana akım eğlencede görülen, sanatla uzun süredir devam eden bir ilişkisi vardır. Edebi simya, Shakespeare'den modern fantezi yazarlarına kadar İngiliz edebiyat tarihi boyunca görülmektedir. Burada karakterler veya olay örgüsü, simyasal bir magnum opus'u takip eder. On dördüncü yüzyılda Chaucer, Terry Pratchett'inkiler gibi son zamanlardaki fantezi eserlerinde hala görülebilen bir simya hiciv akımı başlattı.