İçeriğe atla

Simeon Bekbulatoviç

Simeon Bekbulatoviç
Симеон Бекбулатович
Tüm Rusya'nın Çarı
Hüküm süresi1565–1572
Önce gelenIV. İvan
Sonra gelenIV. İvan
DoğumBilinmiyor
Ölüm5 Ocak 1616
Eş(ler)iAnastasya Mstislavskaya
Tam adı
Simeon Bekbulatovich
DiniHristiyanlık

Simeon Bekbulatoviç (RusçaСимеон Бекбулатович; d. Sayın-Bulat, RusçaСаин-Булат; ö. 5 Ocak 1616), Kasım Hanlığı'nın hanlarından ve Rus Çarlığı'nın çarlarındandır. Opriçnina (1565-1572) tarihi döneminden sonra, Korkunç Ivan tarafından Tüm Rusya'nın Grandükü olarak atanmıştır (1575-1576). Livonya Savaşı'nda Moskovalı ordunun baş alayında (Bolşoi Polk) komutan olarak yer almıştır.[1] Akabinde, Tver ve Torjok şehirlerinin Grandükü olmuştur (1576–1585). 1595 yılında ya kendisi kör oldu ya da düşman veya düşmanlar tarafından kör edildi. 1606'da bir çeşit dini öğretiyi, rahip olarak, Stefan adıyla ve uzun bir manastır hayatı yaşayarak yaptı.

Hakkında çok fazla bilgi olmayan Simeon'un, IV. İvan ile evlenen halası Prenses Koçeney'in maiyetinde "Sayın-Bulat" doğum adıyla, Nikon Günlükleri'nde (Patriğin Günlüğü olarak da bilinir) geçen kişi olduğu sonradan kesin olarak tarihçiler tarafından ortaya konulmuştur. Bu tarihi günlüklerdeki bilgiler, Müslüman iken Ortodoks olarak Simeon adını alan kişinin eski yaşamına dair ulaşılmış en eski bilgilerdir.[2] Simeon'un Kasım Hanı olmasına ilişkin en eski kanıt ise o dönem İstanbul'daki Rus büyükelçisi olan Ivan Novosiltsev'in, 1570 yılında Sultan II. Selim'e söyledikleridir.[3]

1575 yılında (Eylül veya Ekim ayından birinde), IV. İvan, Simeon'u "Tüm Rusya'nın Grandükü" olarak atadı ancak kendisini sadece "Moskova'nın Ivan'ı" olarak isimlendirdi. Tarihçilerin Korkunç İvan'ın bunu neden yaptığına ilişkin birçok düşüncesi vardır. Simeon, Moskova Kremlini'ndeki bir yıllık hükümdarlık süresinde, Anastasya Mstislavskaya (III. İvan'ın büyük büyük torunu) ile evlendi.

1576'da da kıdemi düşürülerek "Tüm Rusya'nın Grandükü" iken "Tver' ve Torjok Şehirlerinin Grandükü" oldu. 1585 yılında, Çar Feyodor Ivanoviç onun "Tver' ve Torjok Şehirlerinin Grandükü" unvanını kaldırarak onu Kuşalov'daki kendi mülkünde hapse attırdı. 1595'te Simeon kör oldu ancak bu durum ile ilgili Jacques Margeret, Simeon'un doğum günü sebebiyle kendisine Boris Godunov tarafından gönderilen İspanyol şarabını yüzünden kör olduğunu söylediğini iddia etmektedir. 1598 yılında Boris Godunov çar ilân edildiğinde, mahkemede bulunan kişilere sadakat yemini ettirip belgeler imzalatarak, mahkemenin Simeon'u ileride çar veya ona tekabül eden bir sıfatla tanımalarını kesin olarak yasakladı. Düzmece Dimitri de Simeon'un Kirillo-Belozerski Manastırı'nda saçının kazıtılarak dini öğretiye tabi tutulmasını gerekli gördü. Simeon, bu manastırda 3 Nisan 1606 tarihinde Stefan adını aldı. Vasili Şuiski çar ilân edildiğinde ise, 29 Mayıs 1606 tarihinde ihtiyar Stefan'ın Solovki Manastırı'na götürülmesini emretti.

Prens D. M. Pozharski tarafından buyrulan bir emir sonucu 1612'de Stefan, bütün ülkenin de çoğunluk olarak önerisi üzerine Kirilo-Belozerski Manastırı'na geri döndü. Mihayl Feyodoroviç'in çarlığı altında da Moskova'ya döndü ve Simonov Manastırı'nda ikâmet etti. Bu manastırda 1616 yılında öldü. Cenazesi yine aynı manastırda, Rahibe Aleksandra olarak örtünerek dini yaşam sürdükten sonra 7 Haziran 1607'de hayatını kaybeden eşinin yanına defnedildi.

Kaynakça

  1. ^ Sinbirskii sbornik, 1. bölüm: Chast' istoricheskaia (Moskova: A. Semen, 1844), 31-35, 39.
  2. ^ Polnoe sobranie russkikh letopisei (PSRL), 13:333.
  3. ^ Puteshestviia russkikh poslov XVI-XVII vv., D. S. Likhachev tarafından düzenlendi (Moskova: Akademiia nauk SSSR, 1954), 77. Novosiltsev 24 Ocak 1570 tarihinde Moskova'yı terk etti, böylelikle Sayın Bulat o zaman itibarıyla Han olmak zorundaydı.
Resmî unvanlar
Önce gelen:
IV. İvan

Rus Çarı

1565–1572
Sonra gelen:
IV. İvan

İlgili Araştırma Makaleleri

1585 (MDLXXXV) salı günü başlayan bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">IV. İvan</span> ilk Rusya Çarı

IV. İvan, İvan Vasiliyeviç veya yaygın adıyla Korkunç İvan, son Moskova Knezi ve ilk Rusya Çarı. Düzenlediği seferler ve yaptığı fetihlerle Moskova Knezliği'ni lağvetmiş ve Rus Çarlığı'nı kurmuş olan bir hükümdardır. Rusya'yı, "Tüm Rusya'nın Çarı" sıfatıyla 1547 yılından 1584'teki ölümüne kadar yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rus hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Rus hükümdarları listesi; Kiev Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu'nun hükümdarlarını içeren bir liste maddesidir. Bu listedeki hükümdarlar değişik dönemlerde Knez, Veliki Knez, Çar sonra da İmparator unvanıyla anılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1591</span> galaksi

NGC 1591, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir galaksidir. Gökyüzünde Tay takımyıldızı yönünde bulunur. SBab tipi bir çubuklu sarmal galaksidir. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1834 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1592</span> Galaksi

NGC 1592, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir galaksidir. Gökyüzünde Tay takımyıldızı yönünde bulunur. S/P tipi bir sarmal galaksidir. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1835 yılında 47,5 cm (18,7 in) çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1593</span>

NGC 1593, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir galaksidir. Gökyüzünde Boğa takımyıldızı yönünde bulunur. S0 tipi bir merceksi galaksidir. Alman astronom Albert Marth tarafından 1863 yılında 121,92 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1594</span> galaksi

NGC 1594, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir galaksidir. Gökyüzünde Tay takımyıldızı yönünde bulunur. SBbc tipi bir çubuklu sarmal galaksidir. Amerikan astronom Lewis A. Swift tarafından 1886 yılında 40,64 cm çaplı mercekli tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1605-1618 Lehistan-Rusya Savaşı</span>

1605-1618 Lehistan-Rusya Savaşı 17. yüzyılda Lehistan-Litvanya Birliği ve bu birliğe bağlı derebeylerinin komutasındaki paralı askerlerin taht kavgası içinde iç savaş ortamına sürüklenmiş olan Rusya Çarlığı'nı istila etmesiyle başlayan savaştır. Bu dönem Rus tarihinde Karışıklık Dönemi olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Vasili</span> Rus çarı

IV. Vasili Şuyski Rurik Hanedanı'na yakın soylu, Eski Boyar ve 19 Mayıs 1606 – 19 Temmuz 1610 arasında Rus çarı.

<span class="mw-page-title-main">Romanov Hanedanı</span> 1613-1917 yılları arasında Rusyanın hükümdar kraliyet ailesi

Romanov Hanedanı, 1613-1917 yılları arasında Rusya'nın hükümdar kraliyet ailesiydi. Romanovlar, Moskova'nın Büyük Dükalığı'nın ve daha sonra 1598'de Çar I. Fyodor'un ölümü üzerine soyu tükenmiş olan Rurik hanedanlığı döneminde Rusya Çarlığı'nın asilzadeleri olarak ön plana çıktı. 21 Şubat 1613'te Mihail Romanov, Zemsky Sobor tarafından Rusya Çar'ı seçildi ve Romanovları Rusya'ya hakim olan ikinci hanedan yaptı. Mihail'in torunu I. Petro, 1721'de Rus İmparatorluğu'nu kurdu ardından bir dizi savaş ve reform yoluyla ülkeyi büyük bir güce ulaştırdı. Romanovların doğrudan erkek vârisleri, Elizaveta Petrovna 1762'de öldüğünde sona erdi. 5 Ocak 1762'den itibaren imparatorluk tahtının kadın hattı boyunca Prenses Anna Petrovna'nın ve Holstein-Gottorp Dükü Karl-Friedrich'in, oğulları Holstein-Gottorp Dükü Karl Peter Ulrich, Romanov Hanedanı üyesi olarak tanındı. Böylece, şecere kurallarına göre, Elizaveta Petrovna'nın torunları bazen "Holstein-Gottorp-Romanov" olarak anılmaktadır. Şubat Devrimi'nin ardından İmparator II. Nikolay 15 Mart 1917'de çekilmiş ve böylece 304 yıl süren Romanov yönetimi sona ermiştir. Ardından, 1918'de İmparator II. Nikolay ve ailesi Bolşevikler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü ve Romanov Hanedanı'nın 65 üyesinin hayatta kalan 47'si yurt dışına sürgüne gönderildi.

<span class="mw-page-title-main">I. Fyodor</span>

I. Fyodor (Teodor) İvanoviç veya Fyodor I. İoanoviç ; 31 Mayıs 1557 – 16 veya 17 Ocak 1598), Zangoç Fyodor olarak da anılan, 1584–1598 yılları arasında hüküm sürmüş, Rurik hanedanına mensup son Rus çarıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Fyodor</span> Rus hükümdar (1589-1605; çar 1605-1605)

II. Fyodor Borisoviç Godunov ; 1589 – 10 Haziran 1605), 1606 yılında kısa süre hüküm sürmüş, Godunov hanedanına mensup Rus çarı. Hükümdarlığı Karışıklık Dönemi'ne denk gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Fyodor</span> Rus hükümdar (1661-1682; çar 1676-1682)

III. Fyodor (Teodor) Alekseyeviç Romanov ; 9 Haziran 1661 – 7 Mayıs 1682), 1676 ve 1682 yılları arasında hüküm sürmüş, Romanov hanedanına mensup Rus çarıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dmitri</span> Rus hükümdar (1581-1606; çar 1605-1606)

I. Dmitri İvanoviç, Moskova Knezliği tahtında hak iddia edip, 1605'ten 1606'daki ölümüne kadar yaklaşık bir yıl boyunca I. Dmitri adıyla hüküm sürenRus çarı. Rurik hanedanına mensup olduğu varsayılsa da, aslında Rurik soyundan gelmemektedir. Dmitri'nin gerçek ismi Grigori (Yuri) Bogdanoviç Otrepyev'dir. Bu nedenle muhalifleri ve ölümünün ardından tarihçiler tarafından yaygın olarak Düzmece Dmitri olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Báthory</span> Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü

Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi (1571-76) ve Polonya kralı (1575-86). Habsburgların Polonya tahtını ele geçirme girişimini engellemiş, Baltık Denizi'nin doğusundaki Polonya topraklarını Rus saldırılarına karşı korumuş, Polonya, Moskova Büyük Prensliği ve Erdel'i birleştirerek büyük bir devlet oluşturmayı amaçlamıştır. Polonya tarihinin en güçlü ve en hırslı hükümdarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mihail (Rusya çarı)</span> Rus hükümdar (1596-1645; çar 1613-1645)

I. Mihail Fyodoroviç Romanov 21 Şubat 1613 - 12 Temmuz 1645 tarihleri arasında Rus çarı.

<span class="mw-page-title-main">I. İvan</span> Moskova prensi (12833-1341; hd. 1325-1341) ve Vladimir büyükprensi (hd. 1328-1341)

I. Ivan Daniiloviç Kalita 1325 ile 1340 veya 1341 yılları arasında hüküm sürmüş Moskova Büyük Prensi. Abisi, III. Yuri'nin ölümünden sonra İvan, Moskova Prensliği tahtına çıktı. Ivan, Altın Orda Han'ının onayı ile elde edilebilecek Vladimir Büyük Dükü unvanını alma mücadelesine katıldı. Rakipleri Mikhail, Korkunç Gözlü Dmitry ve Aleksandr Mihayloviç'di. Hepsi Altın Orda'da öldürüldü. 1328'de I. İvan, Özbek Han'ın tüm Rusya topraklarından vergi toplama hakkı ile Vladimir'in Büyük Dükü olma onayını aldı. 31 Mart 1340 veya 1341'de öldüğü sanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">İvan Dmitriyeviç</span>

İvan Dmitriyeviç, II. Düzmece Dmitri'nin ve Polonya Voyvodası Jerzy Mniszech ile eşi Jadwiga Tarło'nun kızı Marina Mniszech'in tek oğluydu. Temmuz 1614'te üç yaşında ölene kadar annesi Rusya Çarlığı tahtına hak iddia ettirmek için İvan'ı kullandı. İvan Dmitriyeviç, üvey babası Ivan Zarutsky'nin hemen ardından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Mariya Nagaya</span>

Mariya Feodorovna Nagaya, Rus çaritsa ve Korkunç İvan'ın altıncı eşi.