Simenit Gölü

Simenit Gölü
Havza
Konum	Terme, Samsun, Türkiye
Koordinatlar	41°18′9″K 36°55′30″D / 41.30250°K 36.92500°D / 41.30250; 36.92500
Genel bilgiler
Akarsu (gelen)	Drenaj
Akarsu (giden)	Karadeniz
Göl türü	Kıyı set gölü
Yüzölçümü	19 km2 (7,3 sq mi)
Ortalama derinlik	1,2 m (3,9 ft)
En derin noktası	5 m (16 ft)
Yüzey rakımı	4 m (13 ft)[1]
Özellikler	Tatlı ve tuzlu
Wikimedia Commons
Simenit Gölü (Türkiye)

Simenit Gölü, Yeşilırmak deltasının doğu kısmında bulunan, idari olarak Samsun'un Terme ilçesinde yer alan, sazlık ve bataklıkların geniş yer kapladığı bir kıyı set gölüdür. 1-2 metre yer yer de 5 metre derinliğe ulaşmaktadır. Geçmiş yıllarda göl için; Semenlik, Simenlik, Karasu ve Arapsazı isimleri de kullanılmıştır. Simenit gölünde drenaj kanalları açılması ve taşınan alüvyal malzemeler sulak alanları daraltmış, iki ayrı göl oluşmuştur.^[2] Diğer Gölün ismi Akgöl'dür. Göl çevresinde 3355 hektarlık Yaban Hayatı Geliştirme Sahası oluşturulmuştur.^[3][4] Simenit ve Akgöl çevresi Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ve Doğal Sit Alanı olarak koruma altında olup 15 Mart 2023 tarihinde "kesin korunacak hassas alan" ilan edilmiştir.^[5]

Deltadaki eski koyların önlerinin kıyı okları tarafından kapatılması ve bol miktarda alüvyon taşıyan Terme Çayı'nın, deltanın bu kesimindeki eski bataklık alanları ve kısmen de Simenit Gölü'nü doldurması sonucunda oluşmuştur.^[2][6][7]

Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'ndeki Orta Karadeniz Bölümünde yer alan Yeşilırmak Deltasının doğu yarısındaki Çaltı Burnu'nun batısında bulunmaktadır. Gölün Tamamı İdari olarak Samsun'un Terme ilçesindedir. Matematiksel Konumu: 41°18′K 36°55′D / 41.300°K 36.917°D / 41.300; 36.917'dır.

Gölün Kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Çoban yatağı mevkisi ve güney doğusunda Gölyazı mahallesi, Güneyinde Aybeder mahallesi, Batısında ise Sancaklı mahallesi bulunur. Terme ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır.

Gölün çevresinde sazlık ve bataklık alan oldukça geniş yer tutar. Simenit ile Akgöl'ün toplam göl alanı 200 hektar, sazlık ve bataklık alanla beraber sulak alan 1900 hektar, yüz ölçümü 19 km²'dir.

Göl sularının kimyasal analizi^[8]

Yıl	Parametreler	Simenit Gölü	Akgöl
1997	${\displaystyle {\ce {pH}}}$	8.1	8.2
	${\displaystyle {\ce {Na+}}}$	9.56	16.52
	${\displaystyle {\ce {SO4}}}$	-	1.93
	${\displaystyle {\ce {Cl-}}}$	13.50	16.70

Simenit Gölü ve çevresi faunistik açıdan son derece zengindir. Gölde çeşitli balık türleri, göl çevresindeki sazlık-bataklık ve ormanlık alanlarda ise çeşitli memeli ve sürüngen türleri yaşamaktadır. ayrıca, göl ve çevresi ornitolojik bakımdan da deltadaki en önemli alan durumundadır. Gölde, özellikle drenaj kanallarının göle döküldüğü yerlerin yakınlarında tatlı su balıkları yaşamaktadır. Gölde karşılaşılabilecek bazı balık türleri:^[]

• Cyprinus carpio
• Esox lucius
• Scardinus erythrophthalmus
• Carassius gibelio
• Mugil cephalus
• Proterorhinus marmoratus
• Syngnathusa baster
• Abramis brama
• Platichthys flesus
• Tinca tinca
• Liza saliens
• Atherina boyeri
• Gasterosteus aculeatus
• Neogobius melanostomus

Terme civarında göllerde ve su kanallarında yakalanan Carassius gibelio yani İsrail sazanı türü Türkiye sularında gözlenmekte olan, oldukça ciddi istilacı türlerden birisidir. balıklandırma amaçlı olarak sularımıza sokulduğu düşünülen bu tür, bulunduğu habitatı kısa sürede istila etmekle birlikte diğer türlerin yumurtaları ile beslenmektedir. Ayrıca yılda beş kez döl verebilen Carassius gibelio kısa sürede habitatta baskın hale gelmektedir.^[9]

Bataklık-Sazlık alanda karşılaşılabilecek bazı hayvan türleri[]
Resim	Bilimsel adı
	Natrix tesellata
	Natrix natrix
	Emys orbicularis
	Bufo bufo
	Arvicola terrestris

Ormanlık alanlarda karşılaşılabilecek bazı hayvan türleri[]
Resim	Bilimsel Adı
	Sus scrofa
	Canis aureus
	Sciurus anomalus
	Mustella nivalis
	Erinaceus europaeus
	Equus ferus

Göl çevresindeki sazlık ve çalılıklarda karşılaşılabilecek bazı hayvan türleri[]
#	1	2
Resmi
Bilimsel Adı	Felis chaus	Felis silvestris
üstteki soyu tehlike altında olan türlerin de yaşadığı kaydedilmiştir. Su kuşları ve kemirgenlerle beslenen bu türlerin avlanılması Merkez Av Komisyonu kararı ile yasaklanmıştır.

Türkiye'deki diğer önemli kus alanlarının aksine Simenit Gölü ve çevresinde düzenli gözlem yapılmadığı için yörede tam olarak kaç kuş türünün yaşadığı ve bunların sayılarının ne kadar olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Kimi kaynaklarda 243^[10] kuş türü, Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı kimi kaynaklarda ise 203^[11] kuş türü olduğu söyleniyor. Yeşilırmak Deltası, BirdLife International tarafından önemli kuş alanı olarak tanımlanmıştır.^[12]

Simenit Ekosisteminde karşılaşılabilecek bazı kuş türleri:^[7][12][13]

1. Podiceps cristatus
2. Botaurus stellaris
3. Nycticorax nycticorax
4. Ardea ralloides
5. Ardea cinerea
6. Ardea purpurea
7. Egretta alba
8. Egretta garzetta
9. Ixobrychus minitus
10. Fulica atra
11. Gallinula chloropus
12. Rallus aquaticus
13. Anas platyrhynchos
14. Anas penelope
15. Anas crecca
16. Anas clypeata
17. Melanitta fusca
18. Aythya ferina
19. Himantopus himantopus
20. Vanellus vanellus
21. Sterna hirundo
22. Grus grus
23. Cicconia Cicconia
24. Streptopelia turtur
25. Tringa stagnatilis
26. Scolopax rusticola
27. Gallinago gallinago
28. Calidris alpina
29. Plegadis falcinellus
30. Locustella luscinoides
31. Bulbulcus ibis
32. Phasanius colchicus
33. Aythya fuligula
34. Netta rufina
35. Phalacrocorax carbo
36. Anas acuta
37. Podiceps nigricollis
38. Cygnus olor
39. Circus aeruginosus
40. Bucephula clangula
41. Buteo buteo
42. Falco peregrinus
43. Gavia arctica
44. Circus cyaneus
45. Accipiter gentilis
46. Larus canus^[14]
47. Aythya nyroca
48. Acrocephalus melanopogon
49. Ixobrychus minutus
50. Lanius collurio
51. Lanius minor
52. Aythya ferina
53. Microcarbo pygmeus
54. Larus michahellis
55. Chroicocephalus ridibundus
56. Bucephala clangula
57. Mergus serrator
58. Oxyura leucocephala
59. Puffinus griseus
60. Vanellus

Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından kabul edilen kriterlere göre bir defada 25.000'den fazla su kuşu barındıran alanlar A sınıfı sulak alan, bu sayının altındakiler ise B sınıfı sulak alan olarak kabul edilmektedir. Buna göre, bir defada yaklaşık olarak 20.000 su kuşunun sayıldığı, Yeşilırmak Deltası ve özellikle de Simenit Gölü ve çevresi B sınıfı sulak alan kapsamına girmektedir.^[15]

16 Ekim 2005 Tarihinde İlan edilmiş olan Gölardı Simenit Yaban Hayatı Geliştirme Sahası 3348,71 hektarlık alanı kapsamakta olup sülün yetiştirmeye odaklanılmıştır. Şu anlık yetiştirilen sülünlerin adet miktarı 10.044'tür. Yetiştirilen tür ise Phasanius colchicusdur.^[4]

Derinliği fazla olmayan Simenit Gölü'nün tabanı, Ruppia maritima adlı tatlı-tuzlu suya uyum sağlamış olan bir bitki ile kaplıdır. Gölün içinin yer yer suyun üzerine kadar çıkabilen bu bitkiyle kaplanması sonucunda hem ötrofikasyon artmış hem de gölden avlanan balık miktarı azalmıştır. Gölün, bu bitki ile kaplanmasının nedeni, göle ulaşan kimyasal maddelerin sudaki azot miktarını arttırarak ekolojik dengeyi bozmasıdır.

Simenit Gölünün güney ve batısındaki nemli düzlükler, Leucojum aestivum bitkisinin yurdumuzdaki birkaç doğal yetişme ortamından birisi durumundadır. Soğanlarının son yıllarda aşırı sökülmesi nedeniyle doğal yetişme ortamı büyük ölçüde ortadan kalkan bu bitki de Pancratium maritimum gibi koruma altına alınmıştır.^[7]

Aşağıda Simenit coğrafyasında, kıyıdan itibaren 5-100 metre arasındaki hareketli kumulların bulunduğu alanlarda yetişen otsu türlerin bazıları aşağıda verilmiştir:^[7]

#	Resim	Bilimsel Adı
1		Euphorbia paralias
2		Eryngium maritimum
3		Centaurea solstitialis
4		Elymus elongatus
5		Cakile maritima
6		Ammophila Arenaria
7		Vites agnus-castus
8		Leucojum aestivum
9		Leucojum aestivum
9		Cladium[12]

Bunların haricinde;

Juncus littoralis, Carex arenaria, Scirpus holoschoenus, Artemisia santonicum, Pulicaria dysenterica, Teucrium chamaedrys, Plantago scabra, Anthemis tinctoria, Clematis vitalba, Xanthium spinosum, Echium italicum, Stachys annua, Ruscus aculeatus, Hippophae rhamnoides gibi otsu türler de bulunur.

Aşağıda Simenit ekosisteminde görülebilecek bazı ağaç türleri gösterilmiştir:^[7]

#	Resim	Bilimsel Adı
1		Salix alba
2		Alnus glutinosa
3		Paliurus spinachristi

Bunların haricinde;

Bazı meşe türleri de görülmektedir (ve daha fazlası)

Aşağıda, Simenit çevresindeki sazlık-bataklık alanlarda görülebilecek bazı türler gösterilmiştir:^[7]

#	Tür Resmi	Bilimsel Adı
1		Phragmites communis
2		Schoenoplectus lacustris
3		Zizania latifolia
4		Ranunculus trichophyllus
5		Iris pseudacorus
6		Stuckenia pectinata
7		Nymphaea alba
8		Juncus maritimus
9		Typha angustifolia
10		Salicornia herbacea
11		Ruppia maritima

• 2004 yazında oksijensizliğe bağlı olarak toplu bir balık ölümü gerçekleşmiştir.^[16]
• 2022 yazında oksijensizliğe bağlı olarak toplu bir balık ölümü gerçekleşmiştir.

• Deltanın büyük kısmı tarım alanı elde etmek amacıyla geçmiş yıllarda kurutulmuştur.
• Gölde balıkçılık yapılmaktadır.
• sazlıkların %25i kontrollü olarak köylüler tarafından kesilerek ekonomik fayda sağlanmaktadır.

• Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
• Türkiye'deki göller

• Simenit gölü haritası