İçeriğe atla

Silezya Taarruzu

Silezya Taarruzu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu tarafından Silezya'daki Wehrmacht kuvvetlerine karşı icra edilen iki genel taarruz harekâtıdır.[1][2]

Taarruzlar

Aşağı Silezya Taarruzu 8 - 24 Şubat 1945 tarihleri arasında, Yukarı Silezya Taarruzu ise 15 - 31 Mart 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Bu genel taarruzlar, bir sonraki aşamada Berlin yönünde ilerleyecek olan Kızıl Ordu birliklerinin sol (güney) kanat güvenliğini sağlamak için planlanmışlardı. Her iki genel taarruzun sonucunda Alman kuvvetleri Silezya'dan geri atılmıştır.

Harekât öncesi

Vistül-Oder Taarruz Harekâtı'nda kendi Cephe kuvvetlerine verilen hedeflere ulaşan Mareşal Konev'in 1. Ukrayna Cephesi, birincil görevi, Berlin üzerine ilerleyecek olan 1 Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerinin sol kanadını örtmek olan harekâta başlayarak Silezya içlerinde batıya ilerledi. Aynı şekilde, Mareşal Rokossovski'nin 2. Beyaz Rusya Cephesi de 1. Ukrayna Cephesi kuvvetlerinin sağ (kuzey) kanadını örten Doğu Pomeranya Taarruz Harekâtı'nu icra etmiştir.

Berlin Harekâtı'nın ertelenmesi

Berlin'e yönelik genel taarruzun 1945 yılının Şubat ayında yapılması planlanmıştı. Mareşal Jukov'a göre, bu harekâta ilişkin stratejik plan, 1944 yılının Kasım ayı başlarında tümüyle hazırdı. Ancak, Stalin tarafından kanatların güvenliğinin sağlanmasına gerek duyulması üzerine Nisan ayına ertelenmiştir. 1944 yılının Nisan ayı ortalarına doğru 2. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetleri ve 1. Beyaz Rusya Cephesi kuvvetlerinden bazı unsurlarla yürütülen Doğu Pomeranya Taarruzu, hedeflerine ulaşmış ve önemli bir Alman liman kenti olan Stettin'i kontrol altına almıştı.

Stalin'in Berlin Genel Taarruzu'nu Şubat ayından Nisan ayına erteleme kararı, Sovyet generalleri ve askeri tarihçiler arasında bugüne kadar süren bir tartışmanın konusu olmuştur. Bir yanda, harekâtın Şubat ayında yapılması durumunda daha kısa sürede sonuç elde edileceği ve daha az kayıpla savaşın bitirileceği savunulmaktadır. Diğer tarafta ise, kanatlarda bulunan Alman kuvvetlerinin başarılı karşı taarruzlara girişebileceği, bunun da savaşı daha da uzatacağı görüşü ileri sürülmektedir. Stalin'in Berlin Taarruzu'nu geciktirmekteki amacı muhtemelen politikti. Bu geri atmayla, Viyana Taarruzu gerçekleştirildi ve Avusturya'nın büyük bir bölümü işgal edilmiş oldu.

Kaynakça

  1. ^ Wells, Anne (2013). Historical Dictionary of World War II. Scarecrow Press. ISBN 978-0810854574. 
  2. ^ Wistrich, Robert S. (2016). Who's who in nazi germany. Londra: Routledge. ISBN 978-1138171558. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uranüs Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Stalingrad Cephesinin son evrelerinde gerçekleşen imhaya yönelik oprasyonunun gizli adıdır.

Uranüs Harekâtı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Rumen 3. Ordusu, 4. Ordusu, Alman 6. Ordu ile 4. Panzer Ordusu'ndan bazı birliklerin Stalingrad ve batısında kuşatılmasıyla sonuçlanan bir Sovyet stratejik taarruzunun kapalı adıdır. Harekât, Stalingrad Muharebesi'nin son evrelerinde, Stalingrad ve civarındaki Mihver kuvvetleri imha etmeyi amaçlamıştır. Harekâta ilişkin planlar 1942 yılının Eylül ayı ortaları gibi erken bir tarihte oluşturulmaya başlanmıştı. Esas olarak Kafkasya'daki Mihver kuvvetlerini ve Stalingrad'a taarruz durumundaki B Ordular Grubu'nu kuşatmayı ve imha etmeyi, eş zamanlı olarak planlıyordu. Kızıl Ordu, Alman kuvvetlerinin Stalingrad içindeki yırtıcı çatışmalara çekmiş, zaman kazanmak için toprak vermiş, inatçı bir savunma sürdürerek bu kuvvetlerin gücünü zayıflatmış ve moral olarak yıpratmıştır. Öte yandan Mihver kanatlarının savunması, zayıf donanımlı ve fazlasıyla yayılmış Macar, Rumen ve İtalyan birlikleri tarafından tutulmaktaydı. Kızıl Ordu taarruzu da Rumen kuvvetlerin cephesi üzerinden yapılmıştır. Ayrıca bu birliklerin, Kızıl Ordu taarruzlarını göğüslemeyi sağlayacak ağır silahları yoktu ya da yetersizdi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Berlin Muharebesi</span> Avrupada II. Dünya Savaşının son büyük muharebesi

Berlin Muharebesi, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı sonlarında düzenlediği genel taarruzlardan biri olan Berlin Stratejik Taarruz Harekâtı sonunda gerçekleşen muharebedir. Avrupa Cephesi'ndeki son genel taarruz olmamakla birlikte, Almanya'nın kayıtsız şartsız teslimiyle sonuçlandığı için savaşı bitiren muharebe olarak kabul edilmektedir. Berlin Harekâtı, sadece Berlin'i almak için girişilen bir harekât değildi. Esas olarak üç Sovyet cephesi kuvvetlerinin, hâlen Alman kontrolünde olan Elbe Nehri'nin doğusundaki Alman topraklarının işgalini amaçlıyordu. Elbe, Alman topraklarını kuzeyden güneye kabaca ikiye bölmektedir. Berlin Muharebesi ise, kentin Kızıl Ordu birliklerince ele geçirilmesi içindi, çatışmalar kent sınırları içinde gerçekleşti ve Avrupa cephelerinde savaşın sonunu getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Bagration Harekâtı</span> Harekât

Bagration Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun yürüttüğü Beyaz Rusya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın kapalı adıdır. Harekât, 22 Haziran ve 19 Ağustos 1944 tarihleri arasında icra edilmiş olup sonuçta Alman kuvvetleri Beyaz Rusya'dan ve Doğu Polonya'dan çıkartılmıştır. Harekâta verilen Bagration kapalı adı, 18. ve 19. yüzyıllarda yaşamış ve Borodino Muharebesi sırasında ölümcül bir yara almış olan Çarlık generali, prens Pyotr Bagration'a dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seelow Tepeleri Muharebesi</span>

Seelow Tepeleri Muharebesi, Sovyet Seelow-Berlin Taarruz Harekâtı'nın bir parçasıdır. II. Dünya Savaşı'nda geniş savunma mevzilerine yönelen son taarruzdur. Çatışmalar 16 - 19 Nisan tarihleri arasında üç gün sürdü. Mareşal Georgi Jukov'un 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin bir milyona yakın askeriyle, Berlin'in Kapısı olarak kabul edilen mevzilere taarruz etti. Bu taarruz kuvvetlerinin karşısında Alman 9. Ordusu'nun yaklaşık 110 bin askeri vardı. Alman 9. Ordu'su, Vistül Ordular Grubu'na bağlı olup General Busse komutası altında idi.

Doğu Prusya Taarruzu, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'nun Alman kuvvetlerine karşı yürüttüğü bir stratejik taarruzdur. Sovyet genel taarruzu 13 Ocak 1945 tarihinde başlamış, bazı Alman birlikleri 9 Mayıs 1945'e kadar çatışmaya devam ettiyse de 25 Nisan 1945 tarihinde hedeflerine ulaşmıştı. Kızıl Ordu'nun parlak bir zaferiyle sonuçlanan Köninsberg Kuşatması, genel taarruzun önemli bir bölümüdür. Alman tarihçiler, Doğu Prusya Taarruzunu 2. Doğu Prusya Taarruzu olarak adlandırırlar. Gumbinnen Harekâtı olarak da bilinen 1.Doğu Prusya Taarruzu, esasen 1. Baltık Cephesi'nin Memel Taarruzu'nun bir bölümü olarak General Çernyahovski komutasındaki 3. Belarus Cephesi kuvvetlerince 16 - 27 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş bir harekâttır. Bu harekâtta Sovyet birlikleri Doğu Prusya ve Polonya'da 30 – 60 km derinlikte bir girme sağladılar ama ağır da kayıplara uğradılar. Bu durumda taarruz, daha geniş ihtiyatlar cephe hattında toplanıncaya kadar ertelendi.

II. Kiev Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen üç stratejik harekâtı ve bir Wehmacht karşı taarruz harekâtını ifade etmektedir. Tüm bu harekâtlar, Wehmacht'ın Kursk'a yönelik başarısız Hisar Harekâtı ardından, 3 Ekim - 22 Aralık 1943 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Savaşın, Kızıl Ordu tarafından başlatılan yaz taarruzu, Dinyeper gerisine çekilmiş olan Mareşal Manstein'in Güney Ordular Grubu'na yöneldi. Bu hatta Manstein, kayıplarını gidermek ve güç kazanmak niyetindeydi fakat gelişmeler buna fırsat vermedi. STAVKA, Merkez Cephesi'ne ve Voronej Cephesi'ne, Almanların kendilerini toparlamalarından önce Dinyeper geçişlerini zorlamaları yönünde emir verdi. Bu girişim, Ekim ayında başarısız olunca, harekâta katılan güçler, 2. Ukrayna Cephesi'nin bazı birlikleriyle de takviye edilerek 1. Ukrayna Cephesi emrine verildi. General Vatutin komutasındaki 1. Ukrayna Cephesi, Kiev'in kuzey ve güneyinde sağlam dayanaklar oluşturdu. Alman tarafında ise General Hermann Hoth komutasındaki deneyimli 4. Panzer Ordusu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kutuzov Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Alman kuvvetlerine karşı Kızıl Ordu’nun yürüttüğü askeri bir harekât

Kutuzov Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Alman kuvvetlerine karşı Kızıl Ordu'nun yürüttüğü askeri bir harekâttır. I. Napolyon'un 1812 yılında Rusya'yı istilası sırasında Rusya'yı yenilgiden kurtaran General olarak ünlenen Mihail İllarionoviç Kutuzov'a ithafen, harekâta onun ismi verilmiştir. Harekât 12 Temmuz'da başladı ve 18 Ağustos 1943 tarihinde sona erdi. Muharebelerin son aşamasında, Oryol yakınlarında mevzide olan 2. Panzer Ordusu'nun, Sovyet Batı ve Bryansk Cepheleri tarafından atılmasıyla Oryol girintisi ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uman-Botoşani Taarruzu</span>

Uman-Botoşani Taarruzu, Kızıl Ordu'nun, Doğu Cephesi'nin güney kesiminde 1944 yılı başlarında gerçekleştirdiği Dinyeper-Karpatlar Taarruzu'nun bir bölümüdür. Harekât, Ukrayna'nın batısında, Alman Güney Ordular Grubu'na karşı yürütülmüştür. Yaklaşık 1,5 ay süren muharebelerle Kızıl Ordu kuvvetleri, Güney Ordular Grubu'nu ikiye bölerek Romanya'nın doğusunda Dinyester ve Prut'a ulaştı.

Lublin-Brest Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Harekâtı kapsamında sürdürdüğü bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 18 Temmuz - 2 Ağustos 1944 tarihleri arasında yapılmış olup Alman kuvvetlerini merkez ve doğu Polonya'dan çıkarmayı amaçlamaktadır. Genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. 1. Belarus Cephesi'nin güney kanadı (sol) tarafından Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu'na ve Merkez Ordular Grubu'na karşı icra edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vistül-Oder Taarruzu</span> II. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzu

Vistül-Oder Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzudur. Taarruz Harekâtı 12 Ocak - 2 Şubat 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Bu taarruzla Sovyet kuvvetleri, Doğu Polonya'da Vistül Nehri üzerindeki taarruz çıkış hatlarından Alman toprakları içlerine kadar ilerlediler. Ulaştıkları hat, Alman başkenti Berlin'e 70 km. mesafede olan Oder Nehri kıyılarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad Taarruzu</span>

Belgrad Taarruzu ya da Belgrad Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Cephesi'nde, Kızıl Ordu ve Yugoslav Partizanlar'la Wehrmacht arasında gerçekleşen muharebelerdir. Esas olarak Yugoslavya'nın başkenti Belgrad'a yönelik olan bu genel taarruz harekâtı, 14 Eylül - 24 Kasım 1944 tarihleri arasında devam etmiş ve sonunda Alman işgalindeki Yugoslavya bu işgalden çıkmıştır. Sovyet ve Yugoslav kuvvetleri ayrı ve yeterli eşgüdüm olmadan harekât yaptılar. Bu durum Alman birliklerinin Belgrad bölgesinden tahliyesi için fırsat yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Pomeranya Taarruzu</span>

Doğu Pomeranya Taarruzu ya da Doğu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu'nun Pomeranya ve Batı Prusya'daki Wehmacht kuvvetlerine karşı giriştiği ve 10 Şubat - 4 Nisan 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiş bir genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Sovyet kaynaklarında birbirini izleyen alt operasyonlar olarak değerlendirilmektedir.

Konitz-Köslin Taarruz Harekâtı 10 Şubat - 6 Mart 1945
Danzig Taarruz Harekâtı 7 - 31 Mart 1945
Arnswalde-Kolberg Taarruz Harekâtı 1 - 18 Mart 1945
Altdamm Taarruz Harekâtı 18 Mart - 4 Nisan 1945

Aşağı Silezya Taarruzu, Mareşal İvan Konev'in 1. Ukrayna Cephesi kuvvetlerince Aşağı Silezya'ya yönelik genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Alman askeri varlığını Aşağı Silezya'nın büyük bir bölümünden çıkarttı ve bölgenin başkenti Breslau'da büyük bir Alman birliğini kuşattı.

Yukarı Silezya Taarruz Harekâtı II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde Mareşal Konev kuvvetlerinin giriştiği bir genel taarruz harekâtıdır. Bu Sovyet taarruzu, Alman kuvvetlerinin Yukarı Silezya'nın büyük bir bölümünden geri çekilmelerine yol açmıştır.

Gün Dönümü Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesinde gerçekleşen son Alman tank taarruz harekâtıdır. Harekât, bazı kaynaklarda "Stargard Tank Muharebesi" olarak geçmektedir. Alman plânlamasında geniş kapsamlı bir taarruz olarak ele alınmıştı, fakat uygulamada daha dar kapsamlı olarak hayata geçirildi. Alman saldırısı Kızıl Ordu tarafından püskürtüldü. Fakat yine de Sovyet Yüksek Komutanlığı'nı (STAVKA), Berlin Harekâtı'nı ertelemeye yöneltmiştir.

Oder-Neisse Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın son yılında Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen Merkezi Avrupa Seferi içinde yer alan son iki stratejik taarruzdan birinin ilk evresine Alman kaynaklarında verilen addır. İlk taarruz evresinde dört gün süren çatışmalar, Berlin Muharebesi'nin daha geniş çerçevesi içinde ele alınır. Sovyet askeri plancıları, Berlin Stratejik Taarruz Harekâtı'nı üç cephe taarruz harekâtı ve bir kıskaç harekâtı olarak dört bölüm olarak planladılar.

<span class="mw-page-title-main">Prag Taarruzu</span> Kızıl Ordunun II. Dünya Savaşındaki son stratejik taarruz harekâtı

Prag Taarruzu, Kızıl Ordu'nun II. Dünya Savaşı'ndaki son stratejik taarruz harekâtıdır. Prag'a yönelen Kızıl Ordu taarruzu ve Prag Muharebesi, 5 - 11 Mayıs 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca muharebe, Prag Ayaklanması ile birlikte sürmesi dolayısıyla da önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">1. Belarus Cephesi</span>

1. Beyaz Rusya Cephesi, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun önemli bir oluşumu ve Batı ordu grubuna eşdeğerdir.

<span class="mw-page-title-main">2. Belarus Cephesi</span>

2. Beyaz Rusya Cephesi (2BF), II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Ordusunun oluşumudur.