İçeriğe atla

Silezya (voyvodalık)

Koordinatlar: 50°15′K 19°0′D / 50.250°K 19.000°D / 50.250; 19.000
Silezya Voyvodalığı
Voyvodalık
Województwo śląskie
Silezya Voyvodalığı bayrağı
Bayrak
Silezya Voyvodalığı arması
Arma
Ülke Polonya
BaşkentKatowice
Yüzölçümü
 • Toplam1233.69 km²
Nüfus
 (30 Haziran 2019)
 • Toplam4.524,091
 • Yoğunluk370/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Resmî site
[1]

Silezya Voyvodalığı (Lehçe: Województwo śląskie), Polonya'nın güney kesiminde voyvodalık.

Polonya'daki en yoğun nüfuslu voyvodalıktır. 12.300 kilometrekarelik alanda yaklaşık 5 milyon kişi yaşar.[1] Aynı zamanda Orta ve Doğu Avrupa'daki en büyük kentleşmiş bölgedir.[2]

Polonya'nın gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) %13'ünden fazlası burada üretilir ve bu nedenle Silezya Voyvodalığı ülkenin en zengin eyaletlerinden biridir.[2][3][4]

Şehir ve kasabalar

Voyvodalık, 71 şehir ve kasabadan oluşmaktadır. Voyodalıkta bulunan şehir ve kasabalar 2006 nüfus sayımlarına göre aşağıda sıralanmışlardır:[5]

  1. Katowice (307,233)
  2. Częstochowa (235,798)
  3. Sosnowiec (214,488)
  4. Gliwice (186,347)
  5. Bytom (176,106)
  6. Bielsko-Biała (174,370)
  7. Zabrze (169,643)
  8. Ruda Śląska (142,510)
  9. Rybnik (140,863)
  10. Tychy (129,322)
  11. Dąbrowa Górnicza (124,701)
  12. Chorzów (111,536)
  13. Jaworzno (94,580)
  14. Jastrzębie-Zdrój (92,105)
  15. Mysłowice (75,428)
  16. Siemianowice Śląskie (69,713)
  17. Żory (62,110)
  18. Tarnowskie Góry (60,889)
  19. Będzin (59,023)
  20. Piekary Śląskie (57,917)
  21. Racibórz (56,397)
  22. Świętochłowice (53,150)
  23. Zawiercie (51,862)
  24. Wodzisław Śląski (49,353)
  25. Knurów (39,823)
  26. Mikołów (38,392)
  27. Cieszyn (36,014)
  28. Czechowice-Dziedzice (34,811)
  29. Czeladź (34,173)
  30. Myszków (32,830)
  31. Żywiec (32,078)
  32. Czerwionka-Leszczyny (28,486)
  33. Pszczyna (25,621)
  34. Lubliniec (24,229)
  35. Rydułtowy (21,950)
  36. Łaziska Górne (21,906)
  37. Bieruń (19,642)
  38. Pyskowice (19,127)
  39. Orzesze (18,830)
  40. Radlin (17,673)
  41. Radzionków (17,220)
  42. Lędziny (16,156)
  43. Ustroń (15,420)
  44. Skoczów (14,641)
  45. Pszów (14,012)
  46. Kłobuck (13,193)
  47. Wisła (11,453)
  48. Blachownia (9,863)
  49. Wojkowice (9,434)
  50. Poręba (8,784)
  51. Kalety (8,657)
  52. Imielin (7,887)
  53. Miasteczko Śląskie (7,368)
  54. Łazy (7,139)
  55. Sławków (6,833)
  56. Koniecpol (6,303)
  57. Szczyrk (5,860)
  58. Siewierz (5,528)
  59. Kuźnia Raciborska (5,517)
  60. Krzepice (4,524)
  61. Ogrodzieniec (4,465)
  62. Żarki (4,419)
  63. Woźniki (4,410)
  64. Szczekociny (3,795)
  65. Toszek (3,822)
  66. Strumień (3,397)
  67. Wilamowice (2,818)
  68. Koziegłowy (2,505)
  69. Krzanowice (2,207)
  70. Pilica (1,971)
  71. Sośnicowice (1,747)

Ekonomi

Eyaletin gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) 2018'de 61 milyar € idi ve Polonya ekonomik çıktısının %12,3'ünü oluşturdu. Satın alma gücüne göre kişi başına GSYİH, aynı yıl 22.200 € veya AB27 ortalamasının %74'ü idi. Çalışan başına düşen GSYİH, AB ortalamasının %83'ü kadardı. Silezya Voyvodalığı, Polonya'da kişi başına en yüksek dördüncü GSYİH'ya sahip eyalettir.[6]

Silezya voyvodalığı çoğunlukla sanayi bölgesidir. Madenciliğin çoğu, dünyanın en büyük bitümlü kömür sahalarından olan Yukarı Silezya Sanayi Bölgesi'ndeki (Lehçe: Górnośląski Okręg Przemysłowy)'de ve Rybnik, Jastrzębie-Zdrój, Żory ve Wodzisław Śląski büyük şehirleri ile Rybnik kömür bölgesindeki (Lehçe: Rybnicki Okręg Węglowy) birinde yapılır.

Kurşun ve çinko, Bytom, Zawiercie ve Tarnowskie Góry yakınlarında, demir cevheri ve inşaat için hammaddeler – Częstochowa yakınlarında bulunabilir.

En önemli bölgesel sanayiler şunlardır: madencilik, demir, kurşun ve çinko metalurjisi, enerji endüstrisi, mühendislik, otomobil, kimya, inşaat malzemeleri ve tekstil.

Geçmişte, Silezya ekonomisi kömür madenciliğince belirlenirdi. Artık yatırım hacmi göz önüne alındığında otomobil üretimi giderek daha çok önem kazanmaktadır. Bölgedeki en kârlı şirket, 1997'de PLN 6,2 milyar gelirle Bielsko-Biała'daki Fiat Auto-Poland S.A.'dır. Yakın zamanda GM Opel tarafından Gliwice'de yeni bir otomobil fabrikası açıldı.

Bölgede iki Özel ekonomik bölge vardır: Katowice ve Częstochowa.

Voyvodalığın ekonomisi, 3 milyondan fazla kişiyi istihdam eden, çoğu küçük ve orta ölçekli yaklaşık 323.000 işletmeden oluşur.

Polonya'nın en büyük çelik fabrikası "Huta Katowice" Dąbrowa Górnicza'dadır.

Kültür

  • Tychy'deki Profesyonel Minyatür Sanatı Henryk Jan Dominiak Müzesi[7][8][9]

Kaynakça

  1. ^ "Archived copy". 16 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2017. 
  2. ^ a b Śląskiego, Urząd Marszałkowski Województwa. "Województwo Śląskie - Śląskie. Pozytywna energia" (PDF). www.silesia-europa.pl. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2018. 
  3. ^ "Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach - strona oficjalna". 19 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016. 
  4. ^ Art4net. "The Śląskie Voivodeship". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2017. 
  6. ^ "Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018". Eurostat. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Wyszukiwarka podmiotów – Spis podmiotów". gov.pl. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2020. 
  8. ^ "Regulamin uzgodniony z Wydziałem Legislacyjnym MKiDN". muzeumminiaturowejsztukiprofesjonalnejhenrykjandominiak.eu. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2020. 
  9. ^ "WIELKIE INWESTYCJE MUZEALNE NA TERENACH POPRZEMYSŁOWYCH W KATOWICACH I GDAŃSKU - Marta RUSNAK" (PDF). d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net. 15 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2015. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Polonya</span> Orta Avrupada bir ülke

Polonya, resmî adıyla Polonya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bulunan bir ülkedir. Komşuları, batıda Almanya, güneybatıda Çekya, güneyde Slovakya, kuzeydoğuda Rusya ve Litvanya, doğuda Belarus, güneydoğuda Ukrayna ve kuzeyde Baltık Denizi'dir. Ülke 312.696 km²'lik yüzölçümüyle Avrupa'nın dokuzuncu, dünyanın altmış dokuzuncu büyük ülkesidir. Yaklaşık 38,4 milyonluk nüfusuyla dünya sıralamasında en kalabalık 36. ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Katowice</span>

Katowice, Polonya'nın güneyinde Yukarı Silezya adlı tarihsel bölgenin en büyük kentidir. Katowice Polonya'nın güney-doğusunda bulunan ve 1999'da kurulan Silezya Voyvodalığı idare merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'daki şehirler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Polonya'daki şehirlerin alfabetik olarak sıralanmış listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karvina</span>

Karvina, Çekya'da Moravya-Silezya ilindeki Olza nehri etrafındaki şehir. Çok sayıdaki kömür madenleri ile tanınır.

Wodzisław Śląski Polonya'nın güneyinde 47.813 (2019) nüfuslu bir kasabadır. 1999'dan beri Silezya Voyvodalığı'nda (Silesian) bulunmaktadır daha önce Katowice Voyvodalığı'nda (1975-1998) bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Tychy</span>

Tychy, Polonya'nın güney kesimindeki Silezya Voyvodalığı'nda bulunan bir şehirdir. Yukarı Silezya adlı tarihsel bölgenin kentidir. 124.139 nüfusu ile Polonya'nın 27. en büyük kenti olan. Benzeri görülmemiş 1951'de yılında kasaba haklarını almıştır gelişmekte olan şehir. Tychy ilçesinin merkez kentidir ve özel yetkileri bulunan bir belediye idaresi bulunmaktadır. Tarihi 14. yüzyıla kadar uzanan şehir, tarihi ve mimarisi ve kültürel geçmişiyle turistler için de bir cazibe merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Yukarı Silezya</span> Polonya ve Çek Cumhuriyetindeki tarihi bölge

Yukarı Silezya, tarihi ve coğrafi bölge olan Silezya'nın güneydoğu parçasıdır. 9. yüzyıldan beri, Yukarı Silezya (Kronolojisi) Büyük Moravia şehrinin, Bohemya Dükalığı'nın, Polonya Piast Krallığı'nın, tekrar Bohemya bölgesinin ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun, 1526'da ise Habsburg Krallığı'nın (Monarşisinin) bir parçası olmuştur. 1742 yılında Yukarı Silezya Prusya Krallığı'nın istilasına uğradı ve 1871 yılında ise Alman İmparatorluğu'nun bir parçası oldu. 1945'te Polonya Halk Cumhuriyeti'nin bir parçası haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Polonya ekonomisi</span>

Polonya ekonomisi, Avrupa Birliği'nin sekizinci en büyük ekonomisidir ve Avrupa Birliği'nin eski Doğu Bloğu'ndan olan üyeleri arasında ise en büyüğüdür. 1990'dan bu yana Polonya bir ekonomik serbestleşme politikası izlemişti ve ekonomisi, 2007-2008 ekonomik krizi döneminde durgunluktan kaçınan AB'deki tek ekonomiydi. 2017'den itibaren Polonya ekonomisi geçtiğimiz 26 yıl boyunca olduğu gibi AB'de yükselen bir grafik çizmektedir. Bu büyüme, satın alma gücü paritesindeki kişi başına GSYİH olarak, ortalama %6 oranında üstel olmuş, son yirmi yılda, Orta Avrupa'daki en etkileyici verimle, ülkenin 1990 yılından bu yana GSYİH'sını iki katına çıkarmasıyla sonuçlanmıştır.

Bu maddede kayda değer seri katillerin bir listesi yer almaktadır.

Bu, çeşitli gezi toplulukları tarafından derlenen benzer listelere dayanan, Polonya'daki kalelerin alfabetik sıra ile gösteren listesidir.

Polonya'nın 1945'ten 1989'a kadar olan tarihi, II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra Polonya'daki komünist yönetim dönemini kapsar. Bu yıllar, genel sanayileşme, kentleşme ve yaşam standardında pek çok iyileştirmeyi barındırırken, erken dönem Stalinist baskılar, toplumsal huzursuzluk, siyasi çekişmeler ve şiddetli ekonomik zorluklarla gölgelendi. II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru, ilerleyen Sovyet Kızıl Ordusu, Doğu'daki Polonya Silahlı Kuvvetleri ile birlikte, Nazi Alman kuvvetlerini işgal altındaki Polonya'dan püskürttü. Şubat 1945'te Yalta Konferansı, savaş sonrası seçimlere kadar bir uzlaşma koalisyonundan Polonya'da geçici bir hükûmet kurulmasını onayladı. Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin, bu kararın uygulanmasını manipüle etti. Varşova'da, 1940'tan beri Londra'da bulunan sürgündeki Polonya hükümeti görmezden gelinerek, fiili olarak komünistler tarafından kontrol edilen Ulusal Birlik Geçici Hükümeti kuruldu.

2016-17 Puchar Polski, Polonya futbolunun kupa organizasyonu Puchar Polski tarihindeki 63. sezondur. 16 Temmuz 2016'daki maçlarla başlamış ve 2 Mayıs 2017'deki final maçıyla tamamlanmıştır. Varşova Ulusal Stadyumu'nda oynanan ve normal süresi 0-0 biten finalde Arka Gdynia, Lech Poznań'ı uzatmalarda 2-1 mağlup etti. Arka Gdynia böylece tarihinde 2. kez kupayı müzesine götürdü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.