İçeriğe atla

Silahlı insansız hava aracı

Türk Hava Kuvvetleri'ne ait bir Bayraktar TB2 SİHA
ABD Hava Kuvvetleri'ne ait bir MQ-9 Reaper eğitim uçuşu esnasında

SİHA olarak da bilinen silahlı insansız hava aracı, genellikle bomba, füze ve/veya ATGM gibi uçak mühimmatlarını taşıyan ve drone saldırıları için kullanılan bir insansız hava aracı (İHA) türüdür.[1][2] Bu araçlar genellikle gerçek zamanlı insan kontrolü altındadırlar ve farklı özerklik seviyeleri vardır.[3]

Bu tip uçakların yerleşik bir insan pilotu yoktur.[4] Operatör aracı uzaktaki bir terminalden çalıştırdığından, bir insan pilot için gerekli ekipmana ihtiyaç duyulmaz, bu da insanlı bir uçaktan daha düşük bir ağırlık ve daha küçük bir boyuta neden olur. Birçok ülke operasyonel yerli insansız hava muharebe aracına sahiptir ve daha birçok insansız hava muharebe aracı ithal edilmekte veya geliştirme programları devam etmektedir.[5]

Mevcut Modeller

Türk yapımı Baykar Bayraktar Akıncı Taarruzi İnsansız Hava Aracı
Türk yapımı TUSAŞ Anka SİHA
İran yapımı ikinci nesil Şahit 129 İHA

SİHA Modelleri

AdÜretici(ler)Geliştiren Ülke(ler)
Bayraktar KızılelmaBaykar Teknoloji
Bayraktar Akıncı  Türkiye
Bayraktar TB2
Bayraktar TB3
TUSAŞ Anka-STUSAŞ
TUSAŞ Aksungur
CAIG Wing LoongChengdu Aircraft Industry Group Çin
CAIG Wing Loong II
CASC CH-3/3AChina Aerospace Science and Technology Corporation
CASC CH-4B
CASC CH-5
Hongdu GJ-11Hongdu Aviation Industry Group
General Atomics MQ-1 PredatorGeneral Atomics Aeronautical Systems ABD
General Atomics MQ-1C Gray Eagle
General Atomics MQ-9 Reaper
GIDS UqabGlobal Industrial Defence Solutions Pakistan
NESCOM BurraqNational Engineering and Scientific Commission
Kaman-12İran İslam Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri  İran
Kaman 22
Qods Muhacir-6Qods Havacılık Sanayii
Sagehİran Uçak İmalat Sanayii Şirketi
Şahit 129
Şahit 149 Gazze

Muharebe amaçlı da kullanılabilen İstihrabat İHA'lar

Avusturya yapımı Schiebel Camcopter S-100 helikopter İHA, Martlet füzesini taşırken
AdÜretici(ler)Geliştiren Ülke(ler)
CASC CH-92China Aerospace Science and Technology Corporation Çin
Elbit Hermes 450Elbit Systems İsrail
IAI EitanIsrael Aerospace Industries
Vestel KarayelVestel Türkiye
HESA Ababil-3İran Uçak İmalat Sanayii Şirketi İran
HESA Hamaseh
Camcopter S100Schiebel elektronische Geräte GmbH Avusturya

Kaynakça

  1. ^ "Drone warfare: The death of precision". Bulletin of the Atomic Scientists (İngilizce). 11 Mayıs 2017. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017. 
  2. ^ Kennedy, Caroline; Rogers, James I. (17 Şubat 2015). "Virtuous drones?". The International Journal of Human Rights. 19 (2): 211-227. doi:10.1080/13642987.2014.991217. ISSN 1364-2987. 
  3. ^ "The Simulation of the Human-Machine Partnership in UCAV Operation" (PDF). College of Aeronautics, Northwestern Polytechnical University, Xi'an 710072, China. 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2013. 
  4. ^ Dowd, Alan. "Drone wars: risks and warnings". 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2014. 
  5. ^ Silahlı drone üreten ülke sayısı kaynağa göre değişmektedir. Örneğin bakınız:
    • International Institute for Strategic Studies (IISS) (14 Şubat 2018). "The Military Balance 2018". The Military Balance (İngilizce). Routledge. 118: 21. , Amerika Birleşik Devletleri, İsrail, Çin, Türkiye ve İran listelenmektedir.
    • Peter Bergen, David Sterman, Alyssa Sims, Albert Ford, Christopher Mellon. "Who Has What: Countries Developing Armed Drones". International Security Program (İngilizce). New America. 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2018. , Amerika Birleşik Devletleri, İsveç, Güney Afrika, Fransa, İspanya, İtalya, Yunanistan, İsviçre, İngiltere, Rusya, Ukrayna, Türkiye, Gürcistan, İsrail, Ürdün, İran, BAE, Suudi Arabistan, Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore, Güney Kore, Çin, Tayvan ve Avustralya listelenmektedir.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">İnsansız hava aracı</span> içinde pilotu olmayan ve uzaktan kontrol edilebilen bir tür hava aracı

İnsansız hava aracı (İHA) veya dron, fiziksel olarak içinde insan bulunmayan bir tür uçan araçtır. Bazen helikopter anlamındaki dikuçar sözcüğünün insansız hava aracı anlamında kullanıldığı da görülmektedir. İHA'ların en önemli ve olmazsa olmaz bileşeni, yer tabanlı bir kontrolör ile uçak arasında bir iletişim sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">IAI Harpy</span> kamikaze insansız hava aracı

IAI Harpy, İsrail Havacılık Endüstrisi IAI tarafından Türk yetkililere danışılarak özel ihtiyaçlara cevap verebilmek adına etkili bir şekilde üretilmiş bir insansız bir hava aracı (İHA) dır. Harpy radar sistemlerini yok etmek için tasarlanmıştır. Yüksek patlayıcı özellikte savaş başlığı taşımaktadır. Harpy Türkiye envanterine 100 adet teslimat yapılmıştır. Güney Kore, Hindistan, İsrail ve Çin tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya Silahlı Kuvvetleri</span>

Brezilya Silahlı Kuvvetleri, Brezilya Kara Kuvvetleri, Brezilya Hava Kuvvetleri ve Brezilya Deniz Kuvvetleri'nden oluşan silahlı kuvvetlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Pakistan Silahlı Kuvvetleri</span>

Pakistan Silahlı Kuvvetleri, Pakistan'ı karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumak görevli olan askerî kuvvet. Pakistan Kara Kuvvetleri, Pakistan Hava Kuvvetleri, Pakistan Deniz Kuvvetleri, Pakistan Hava Savunma Kuvvetleri ve Pakistan Sahil Güvenliği'nden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Libya Hava Kuvvetleri</span>

Libya Hava Kuvvetleri, Libya Silahlı Kuvvetleri'nin hava savaşından sorumlu kuvvetidir. 2010 yılında, Libya İç Savaşı öncesinde, Libya Hava Kuvvetleri personelinin gücünün 18.000 olarak ve Libya'daki 13 askeri hava üssünden faaliyet gösteren 374 savaş kabiliyetine sahip uçak envanteri olduğu tahmin edildi. operating from 13 military airbases in Libya. 2011 iç savaşı ve devam eden ihtilaftan bu yana, Libya'da savaşan çok sayıda hizip askeri uçak bulundurmaktadır. 2019 itibarıyla Libya Hava Kuvvetleri sembolik olarak Trablus'taki uluslararası kabul görmüş Ulusal Mutabakat Hükûmeti'nin kontrolü altında olmasına rağmen, rakip Mareşal Halife Hafter'in Libya Ulusal Ordusu da önemli bir hava kuvvetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan Silahlı Kuvvetleri</span>

Hindistan Silahlı Kuvvetleri, Hindistan'ı karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. Hindistan Kara Kuvvetleri, Hindistan Hava Kuvvetleri, Hindistan Hava Savunma Kuvvetleri, Hindistan Sahil Güvenlik ve Hindistan Deniz Kuvvetleri'nden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri</span> Çin Halk Kurtuluş Ordusunun hava gücü

Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri, Çin Hava Kuvvetleri (中国空军) veya Halk Hava Kuvvetleri (人民空军) olarak da bilinir, Çin Halk Cumhuriyeti'nin düzenli silahlı kuvvetleri olan Halk Kurtuluş Ordusu'nun hava koludur. PLAAF resmi olarak 11 Kasım 1949 tarihinde kurulmuştur ve havacılık, uçaksavar topçusu, karadan havaya füzeler (SAM), radar ve Hava İndirme Kolordusu olmak üzere 5 koldan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">9K37 Buk</span> Sovyet taşınabilir uçaksavar sistemi

9K37 Buk, bir Sovyet taşınabilir uçaksavar sistemidır. Araç, 2K12 Kub'un yerini almış olup seyir füzeleri, akıllı bombalar, uçaklar, helikopterler ve insansız hava araçlarına karşı geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yakovlev Pçela</span>

Yakovlev Pçela, Yakovlev tarafından üretilen Sovyet yapımı bir insansız muharebe hava aracıdır. Birincil kullanımı, aşağı bağlantıya sahip video ile savaş ortamlarında gözetleme ve gözlem içindir. Diğer uygulamalar ve kullanımlar hedef belirlemeyi ve bir eğitim hedefi olarak içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">DJI</span> Çin merkezli bir teknoloji firması

Dà-Jiāng Innovations Science and Technology Co. Ltd., Çin merkezli bir teknoloji şirketidir. Şirket, 2006 yılında Frank Wong tarafından kurulmuş olup sivil insansız hava araçları ile kamera yalpa çemberi, uçuş platformları, kameralar, tahrik sistemleri, kamera sabitleyicileri ve uçuş kontrol sistemleri üretmektedir. Şirketin merkezi Shenzhen'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mini Akıllı Mühimmat</span>

Mini Akıllı Mühimmat veya Mikro Akıllı Mühimmat (MAM), Türk savunma sanayii üreticisi ROKETSAN tarafından üretilen lazer güdümlü bir akıllı mühimmat ailesidir. MAM, insansız hava araçları (İHA), hafif saldırı uçakları ve düşük taşıma kapasiteli hava platformları için hava-kara görevlerinde kullanılmak üzere geliştirilmiştir. MAM serisi akıllı bombalar hem sabit hem de hareketli hedeflere yüksek hassasiyetle angaje olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnsansız hava aracı saldırısı</span>

Drone saldırısı ya da insansız hava aracı saldırısı, bir veya daha fazla insansız hava muharebe aracı veya silahlı hale getirilmiş ticarî insansız hava aracı (İHA) tarafından yapılan saldırıdır. Bu saldırı şekli, genellikle hedefe füze veya bomba atarak gerçekleşir. Drone, güdümlü bombalar, misket bombaları, yangın bombaları, havadan karaya füzeler, havadan havaya füzeler, güdümlü tanksavar füzeleri, diğer hassas güdümlü mühimmat türleri, otomatik toplar ve makineli tüfekler gibi silahlarla donatılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Tarımsal drone</span> dünyada Zeytinin başkenti Narlıcaya hoşgeldiniz UNESCO tarafından tescillenen dünyanın en kaliteli sofralık siyah zeytini sadece Narlıca köyü Orhangazi Bursada yetişir teşekkürler ibrahim çelik

Bir tarımsal drone, tarım operasyonlarını optimize etmeye, mahsul üretimini artırmaya ve mahsul büyümesini izlemeye yardımcı olmak için kullanılan insansız bir hava aracıdır. Sensörler ve dijital görüntüleme yetenekleri, çiftçilere tarlalarının daha zengin bir resmini sunabilmektedir. Bir tarım drone'u kullanmak ve ondan bilgi toplamak, mahsul verimini ve çiftlik verimliliğini arttırmada faydalı olabilmektedir. Bir drone tarafından sağlanan havadan görünüm, sulama sorunları, toprak çeşitliliği ve haşere, mantar istilası gibi birçok sorunu ortaya çıkarabilir, görüntüleyebilmektedir. Multispektral görüntüler, yakın kızılötesi bir görünümün yanı sıra görsel bir spektrum görünümünü de gösterir. Kombinasyon, çiftçiye sağlıklı ve sağlıksız bitkiler arasındaki farkları göstermektedir. Bu fark her zaman insan gözüyle açıkça görülememektedir. Bu nedenle, bu görüşler mahsulün büyümesini ve üretimini değerlendirmede yardımcı olabilmektedir. Ekinler, herhangi bir zamanda tarımsal dronlar kullanılarak incelenebilir ve bu da sorunların hızlı bir şekilde tanımlanmasına olanak tanır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-141</span> SSCB yapımı keşif uçağı

Tupolev Tu-141 Strizh, tarihsel olarak 1970'ler ve 1980'lerin sonlarında Sovyet Kızıl Ordusu'na ve 2014'ten beri Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'ne hizmet vermiş bir Sovyet keşif uçağıdır.

Kratos XQ-58 Valkyrie, ABD Hava Kuvvetleri Low Cost Attritable Strike Demonstrator (LCASD) programı için Kratos Defence &amp; Security Solutions tarafından USAF Araştırma Laboratuvarı'nın Low Cost Attritable Aircraft Technology (LCAAT) projesi kapsamında tasarlanan ve üretilen deneysel bir gizli insansız silahlı hava aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">HESA Şahid-136</span>

HESA Şahid-136, aynı zamanda Rusça adıyla Geran-2, otonom itici-prop drone şeklinde İran tasarımı bir insansız hava muharebe aracı ve gezici mühimmattır. HESA tarafından Shahed Aviation Industries ile birlikte tasarlandı ve üretildi.

<span class="mw-page-title-main">Muhacir 6</span>

Muhacir 6, IAIO tarafından üretilen İran yapımı bir silahlı taktik insansız hava aracıdır. Muhacir 6 dronesi, Muhacir drone ailesinin en yeni üyesidir. Her türlü askeri ve sivil görevde kullanılabilme kabiliyetine sahip olan bu drone, halihazırda İslam Devrimi Muhafızları Ordusu ve İran Kara Kuvvetleri'nin hizmetinde bulunmaktadır. Çalışma menzili 2000 km'den fazla olan bu uzaktan kumandalı kuş, 100–150 kg silah da taşıyabilmektedir. Hızı 200 km/saat olan bu İHA, kanatlarının altına 2 veya 4 adet Kaim adlı akıllı bombayı yerleştirebiliyor. 11 Nisan 2023'te İran kara kuvvetleri, Muhacir 6 İHA'nın jammer sınıfını tanıttı. Bu drone İran kara kuvvetleri'nin ilk sinyal boğucu insansız hava aracıdır ve diğer Muhacir ailesine ait İHA'lara kıyasla daha büyüktür. Tamamen yerli olan Muhacir İHA'sı düşman iletişim ağlarına karşı elektronik harp ve elektronik saldırıları destekleme ve çalıştırma kapasitesine sahiptir.

13 Nisan 2024'te Hamas-İsrail Savaşı sırasında İran, insansız hava araçları ve muhtemelen füzeler kullanarak İsrail'e saldırı düzenledi. İran İslam Devrimi Muhafızları Ordusu, saldırıya Sadık Vaat Harekâtı kod adını verdi. Bu saldırılar 1 Nisan 2024'te İsrail'in İran büyükelçiliğine saldırması sonucu meydana geldi. Bu olay, İran'ın 1979'dan bu yana İsrail'e yönelik ilk doğrudan saldırısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Drone sanatı</span>

Drone sanatı veya drone ışık gösterisi, birden fazla insansız hava aracının (drone), genellikle dört pervaneli robot helikopterle, ışık fikstürleri takılı olarak koordineli bir şekilde uçması ile yapılmaktadır. Genellikle birden fazla LED ile donatılmıştır ve bu gösteriler geceleri yapılmaktadır. İlk drone gösterisi 2012 yılında Linz/Avusturya'da Ars Electronica Futurelab'ın SPAXELS'i ilk kez tanıttığı yerde sunulmuştur. Dronların akın veya sürü davranışını kullanabileceği gösteriler eğlence amaçlı olabilmektedir. İnsansız hava araçları da görüntü üretmek üzere koordine edilebilir. Gelişmekte olan bu teknoloji kullanılarak, reklam amaçlı görüntüler de kullanılmaya başlanmıştır.