İçeriğe atla

Sil Baştan (film, 2004)

Sil Baştan
YönetmenMichel Gondry
YapımcıAnthony Bregman
Steve Golin
SenaristCharlie Kaufman
Michel Gondry
Pierre Bismuth
OyuncularJim Carrey
Kate Winslet
Mark Ruffalo
Kirsten Dunst
Elijah Wood
Tom Wilkinson
MüzikJon Brion
KurguValdís Óskarsdóttir
DağıtıcıFocus Features
TürüDrama, romantik
Yapım yılı2004
Süre108 dakika
ÜlkeABD
Dilİngilizce
Bütçe20.000.000 $
Diğer adlarıEternal Sunshine Of The Spotless Mind

Sil Baştan (İngilizce özgün adıyla: Eternal Sunshine of the Spotless Mind), Oscar kazanmış 2004 yapımı film.

Lekesiz Zihnin Ebedi Güneşi 2004 Amerikalı bilimkurgu romantik drama yönetmenliğini yaptığı film Michel Gondry dayalı Charlie Kaufman's senaryo ve bir hikâye Gondry, Kaufman ve Pierre Bizmut. Filmin başrollerinde Jim Carrey ve Kate Winslet, yardımcı rollerde Kirsten Dunst, Mark Ruffalo, Elijah Wood ve Tom Wilkinson yer alıyor. Film, romantik ilişkilerinin sona ermesinin ardından birbirlerini anılarından silmek için bir prosedür uygulayan iki kişiyi anlatıyor. Filmin adı, Alexander Pope'un 1717tarihli Eloisa'dan Abelard'a şiirinden bir alıntıdır. Hafızanın ve sevginin doğasını keşfetmek için psikolojik drama, bilimkurgu ve doğrusal olmayan bir anlatı unsurlarını kullanır.[1]

Lekesiz Zihnin Ebedi Güneşi 19 Mart 2004'te Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sinemalarda, görsel stili, kurguyu, yazıyı, skoru, temaları, Gondry'nin yönünü ve oyuncu kadrosunun performanslarını, özellikle Carrey ve Winslet'i selamlayan eleştirmenlerin ve izleyicilerin geniş beğenisine açıldı. Film, 20 milyon dolarlık bir bütçeyle 74 milyon dolar hasılat elde ederek gişe başarısı elde etti ve Amerikan Film Enstitüsü tarafından 2004'ün En iyi 10 Filminden biri seçildi.[2] 77. Akademi Ödülleri'nde Bizmut, Gondry ve Kaufman En iyi Orijinal Senaryo Akademi Ödülü'nü kazandı ve Winslet En iyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'ne aday gösterildi. Film, gösterime girdiği yıllarda kült bir klasik haline geldi ve birçok eleştirmen tarafından 2000'lerin en iyi filmlerinden biri ve tüm zamanların en iyi filmlerinden biri olarak kabul ediliyor.[3][4]

Konu

Joel Barish, yabancılaşmış kız arkadaşı Clementine Kruczynski'nin New York Şehri firması Lacuna tarafından onunla ilgili anılarının silinmesi için bir prosedürden geçtiğini keşfeder. Kalbi kırık, aynı prosedürden geçmeye karar verir. Hazırlık aşamasında, değişken ilişkileriyle ilgili anılarını anlatan bir kaset kaydeder.

Lacuna çalışanları, dairesinde uyurken Joel'in beyni üzerinde çalışır, böylece prosedür hakkında hiçbir anı olmadan uyanır. Bir çalışan Patrick, Clementine'i görmek için ayrılır. Prosedüründen bu yana, Joel ve Clementine'in anılarını onu baştan çıkarmak için bir rehber olarak kullanıyor. Prosedür Joel'in beyninde sürerken, teknisyen Stan ve sekreter Mary uyuşturucu alır, eğlenir ve seks yapar.

Joel, son dövüşlerinden başlayarak Clementine ile ilgili anılarını silinirken yeniden yaşar. Daha erken, daha mutlu anılara ulaştığında, onu unutmak istemediğini fark eder. Clementine'e dair zihinsel izdüşümü, Joel'in onu içermeyen anılarda sakladığını gösteriyor. Bu, prosedürü durdurur, ancak Stan, gelip yeniden başlatan patronu Howard'ı arar. Joel, Clementine'le ilgili kalan son anısına gelir: ilk tanıştıkları gün, Montauk'ta bir plajda. Hafıza etraflarında dağılırken Clementine, Joel'e onunla Montauk'ta buluşmasını söyler.

Stan dışarıdayken Joel'in dairesinde Mary, Howard'a ona aşık olduğunu söyler ve öpüşürler. Howard'ın karısı gelir ve onları pencereden görür. Öfkeli, Howard'a Mary'ye gerçeği söylemesini söyler: Mary ve Howard'ın daha önce bir ilişkisi olduğunu ve Mary'nin anılarının silindiğini. Tiksinen Mary, Lakuna kayıtlarını çalar ve Joel ve Clementine de dahil olmak üzere hastalara postalarlar.

Joel uyanır, Clementine ile ilgili anıları silinir. Dürtüsel olarak Montauk'a gider ve trenle eve giderken yanlışlıkla Clementine ile tanışır. Birbirlerine çekilirler ve Boston'daki donmuş Charles Nehri'ne bir randevuya giderler. Joel, Clementine'i eve götürür ve Patrick, birbirlerini tekrar bulduklarını fark ederek ikisini görür. Joel ve Clementine Lakuna kayıtlarını alırlar ve kasetlerini dinlerler. Birbirlerine duydukları acı hatıralar karşısında şok olurlar ve neredeyse tekrar ayrılırlar, ancak tekrar denemeyi kabul ederler.

Yapım aşaması

Filmin adı, didaktik şiirleriyle ünlü şair Alexander Pope'un yazdığı Eloisa to Abelard isimli, aslı çok daha uzun olan şiirinin bir bölümünden alınmıştır. Bu şiir Charlie Kaufman'ın Being John Malkovich'de de kullanılmıştır:[1]

How happy is the blameless Vestal's lot!
The world forgetting, by the world forgot;
Eternal sunshine of the spotless mind!
Each pray'r accepted, and each wish resign'd.

Filmin bütçesi 20.000.000 $'dır. Sevgilisini neden silmek istediğine dair yapılan kaset kayıtları sırasında Jim Carrey ve Kate Winslet’in gerçek hayatlarından aşk acılarını paylaştıkları konuşmalar filmdeki bazı diyaloglara kaynaklık etmiştir. Elijah Wood ve Mark Ruffalo arasında geçen diyaloglarda oyuncuların kendisi değişikliklere gitmiştir.[2]

Gösterim

Film ABD'de 19 Mart 2004'te gösterime girdi. İngiltere'de 30 Nisan, Almanya'da ise 20 Mayıs'ta gösterime giren film,[3] Türkiye'de yaklaşık 2 sene sonra, BirFilm dağıtımcılığında, 26 Mayıs 2006'da gösterime girdi.[4] Film kendi ülkesinde (ABD) 34,400,301 $, kendi ükesi dışında 37,857,825 $ ile toplamda 72,258,126 $ hasılata ulaşmıştır.[5]

Oyuncular

Jim Carrey, Joel Barish'i canlandırdı.
Kate Winslet, Clementine Kruczynski'yi canlandırdı.

Ödüller ve Eleştiriler

Daha birçok ödül alan film, İnternet Film Eleştirmenleri tarafından da En iyi Film dahil birçok dalda ödüle layık görüldü.[7]

Kate Winslet'in Clementine rolünde gösterdiği performans Premiere Magazine'in tüm zamanların en iyi 100 performansı listesinde (100 Greatest Performances of All Time) 81. sıradadır.

Film eleştirmenlerinin yorumlarının yer aldığı Rotten Tomatoes sitesinde film hakkında yer alan 208 film eleştirisinden %94'ü film hakkında olumlu yorum içermektedir. (Fresh: 195 Rotten: 13)[8]

Film, IMDB'nin üyelerinin puanlarıyla belirlenen En İyi 250 Film18 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sıralamasında ilk 75 içindedir.[9]

2016 yılında açıklanan ve dünya çapında 117 sinema eleştirmenin düşünceleri ile yapılan ''21. Yüzyılın En İyi Filmleri'' listesinde 6. sırayı almıştır.[10]

Kaynakça

  1. ^ "Trivia for Eternal Sunshine of the Spotless Mind". Internet Movie Database. 31 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2007. 
  2. ^ "Sil Baştan (Eternal Sunshine of the Spotless Mind)". NTVMSNBC.com. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  3. ^ "Release dates for Eternal Sunshine of the Spotless Mind". IMDb. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  5. ^ "BOX OFFICE MOJO - ETERNAL SUNSHINE OF THE SPOTLESS MIND". Box Office Mojo. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  6. ^ "Awards for Eternal Sunshine of the Spotless Mind". IMDb. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  7. ^ "İnternet Yazarlarının Tercihi". Beyazperde. 30 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  8. ^ "Eternal Sunshine of the Spotless Mind - Rotten Tomatoes". Rotten Tomatoes. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  9. ^ "Top 250 movies as voted by our users". IMDb. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2007. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

Ödüller
Önce gelen:
X2
En İyi Bilimkurgu Filmi Saturn Ödülü
2004
Sonra gelen:
Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jim Carrey</span> Kanadalı-Amerikalı oyuncu ve komedyen

Jim Carrey, Altın Küre ödülü sahibi Kanadalı komedyen ve sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kate Winslet</span> İngiliz oyuncu

Kate Elizabeth Winslet, Oscar (Akademi), BAFTA, SAG, Emmy, Grammy ve Altın Küre sahibi İngiliz oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Michel Gondry</span>

Michel Gondry, Fransız yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Chris Rock</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni; senarist

Christopher Julius Rock III Amerikalı komedyen, oyuncu, yönetmen, televizyon ve film yapımcısı, senarist.

<i>Charlie Wilsonın Savaşı</i>

Charlie Wilson's War 2007 yapımı drama filmi. Senaryosunu Aaron Sorkin’in yazdığı “Charlie Wilson’s War”da, Afganistan’daki Sovyet işgali sırasında SSCB'ye karşı direnen mücahitlere gizli yollardan silah ve finans desteği sağlayan Teksaslı kongre üyesi Charlie Wilson’un gerçek yaşam öyküsü anlatılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Charlie Kaufman</span> Amerikalı senarist

Charles Stuart Kaufman Akademi Ödülü sahibi Amerikalı film yapımcısı, senarist ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Jonathan Demme</span> Amerikalı film yönetmeni (1944 – 2017)

Robert Jonathan Demme,, en iyi yönetmen dalında Akademi Ödülü sahibi Amerikalı film yönetmeni, yapımcı ve senarist. Kuzuların Sessizliği filmi ile Oscar almış, bu film ayrıca big five olarak nitelendirilen en iyi film, en iyi yönetmen, en iyi erkek oyuncu, en iyi kadın oyuncu ve en iyi senaryo ödüllerinin hepsini almayı başarmıştır. Daha sonra yönettiği Philadelphia filmi ile Tom Hanks en iyi erkek oyuncu ödülünü almıştır.

<i>Kurtlarla Dans</i>

Dances with Wolves, En iyi Film dahil 7 Akademi Ödülü kazanmış 1990 yapımı filmdir. Kevin Costner bu filmde hem yönetmen olarak hem de oyuncu olarak görev almıştır.

<i>John Malkovich Olmak</i> 1999 yapımı Amerikan film

John Malkovich Olmak, 1999 yapımı film. Senaryosunu Charlie Kaufman yazmış, yönetmenliğini Spike Jonze yapmıştır. Film En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu, En İyi Yönetmen ve En İyi Özgün Senaryo dalında Oscar'a aday gösterilmiştir.Cameron Diaz ise bu filmdeki rolü ile Satellite, Screen Actors Guild, Altın Küre ve BAFTA'ya aday gösterilmiştir. Filmin konuk oyuncusu Charlie Sheen ise, gerçek hayatta yaşadığı alkol problemini filmde mizahi olarak gösterilmiştir.

<i>Aydaki Adam</i> Andy Kaufmanın 1999 ABD yapımı biyografik filmi

Aydaki Adam, 1999 ABD yapımı dramatik filmdir. Senaryosunu Scott Alexander ve Larry Karaszewski'nin birlikte yazdıkları filmi Milos Forman yönetmiştir. Önemli rollerinde Jim Carrey, Danny DeVito, Paul Giamatti, Courtney Love, Vincent Schiavelli ve George Shapiro'nun oynadıkları filmin yapımcıları arasında Danny DeVito da vardır. Filmin müziklerini tanınmış rock müziği grubu R.E.M. yapmıştır. 1970'lerin ünlü avangart komedyeni eksantrik Andy Kaufman 'ın gerçek hayat öyküsünü anlatan biyografik bir filmdir. 2000 yılında filmdeki performansından ötürü Jim Carrey'e Altın Küre ödülü verilmiştir. Filmin adı da R.E.M. grubunun Andy Kaufman'ın anısına ithaf ettikleri "Automatic For The People" albümlerinde yer alan 1992 tarihli "Man on the Moon" adlı şarkılarından gelmektedir.

<i>Okuyucu</i> (film)

Okuyucu, Bernhard Schlink imzalı aynı adlı romandan uyarlanan dram türünde 2008 yapımı film. Uyarlanan senaryosunu David Hare yazmış, filmi Stephen Daldry yönetmiştir. Başrollerinde Ralph Fiennes ve Kate Winslet yer almaktadır. Altın Küre, BAFTA ve Akademi Ödülleri'ne aday gösterilen film ilk kez 10 Aralık 2008'de ABD'de sınırlı sayıda kopya ile gösterime girmiştir.

<i>Salak ile Avanak</i>

Salak ile Avanak, 1994 yılı ABD yapımı, başrollerinde Jim Carrey ve Jeff Daniels'in oynadığı komedi filmi.

<span class="mw-page-title-main">Mark Ruffalo</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Mark Alan Ruffalo, Amerikalı oyuncu, film yönetmeni, yapımcı ve senaryo yazarı. 2004 yapımı Tetikçinin Gecesi isimli filmde Tom Cruise'a karşı canlandırdığı Fanning karakteri ve 2007 yapımı Zodiac'taki dedektif Dave Toschi rolleriyle ile tanınır.

62. Altın Küre Ödülleri, 2004 yılında film ve televizyon alanındaki en iyileri ödüllendirmek amacıyla 16 Ocak 2005 tarihinde düzenlendi.

31. Saturn Ödülleri, 3 Mayıs 2005'te Los Angeles, Kaliforniya'daki Universal City Hilton Hotel'de gerçekleştirilen ödül törenidir. 2004 yılının en iyi bilimkurgu, fantastik ve korku filmleri ile televizyon programları ödüllendirildi.

9. Satellite Ödülleri, 23 Ocak 2005'te International Press Academy tarafından gerçekleştirildi. 2004 yılının en iyi filmleri ve televizyon programları ödüllendirildi.

<i>Ray</i> (film)

Ray 2004 yapımı başrollerini Jamie Foxx ve Tequan Richmond'ın paylaştığı Ray Charles'ın hayatını anlatan biyografi türünde bir ABD filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Steve Golin</span>

Steven Golin, Amerikalı film ve televizyon yapımcısı.

<i>Iris</i> (film, 2001)

Iris, roman yazarı Iris Murdoch ve onun kocası John Bayley ile ilişkisi hakkında 2001 yapımı bir biyografik drama filmi. Richard Eyre tarafından yönetilen film, Bayley'nin 1999 tarihinde yayınladığı anılarına dayanıyor. Judi Dench ve Jim Broadbent, Murdoch ve Bayley'i evliliklerinin sonraki aşamalarında canlandırırken, Kate Winslet ve Hugh Bonneville genç yaşlarında çift olarak karşımıza çıkıyor. Film, Murdoch'un çekingen ve bilgin Bayley'e kıyasla daha dışa dönük, baskın bir birey olduğu zamandaki ilişkilerinin başlangıcını ve Murdoch'un Alzheimer hastalığından muzdarip olduğu zamanlarda Kuzey Oxford'daki evlerinde hayal kırıklığına uğramış bir Bayley tarafından bakıldığı zamanki yaşamlarını karşılaştırıyor. Plaj sahneleri Murdoch'un en sevdiği ve uğrak yerlerinden biri olan Suffolk'taki Southwold'da çekildi.