İçeriğe atla

Sikulca

Sikulca
BölgeSicilya
EtnisiteSikullar
DönemMÖ Geç 6. yy-MÖ 4. yy arasında tasdiklenmiştir[1]linglist
Dil ailesi
Yazı sistemiYunan alfabesi
Dil kodları
ISO 639-3scx
Dilbilimci listesiscx
Glottologsicu1234[3]
Roma'nın genişlemesi ve İtalya'yı fethinden önceki Demir Çağı İtalyasının etnolinguistik haritası

Sikulca, Sikullar tarafından Sicilya'nın merkezinde ve doğusunda konuşulmuş soyu tükenmiş bir Hint-Avrupa dilidir. MÖ 6. yüzyılın sonlarından MÖ 4. yüzyıla tarihlenen otuzdan az yazıtla ve antik dönem yazarlarından yirmi beş kadar açıklama (glos) ile tasdiklenmiştir.[4]

Sınıflandırma

Antik kaynaklar; Sikulların İtalya Yarımadası'ndan MÖ 13. yy civarında ya da MÖ 11. yy'ın ortasında (veya iki dalga olarak) Sicilya'ya girdiğini ve bölgenin önceki sakinleri Sikanları (Sicani) ve Elimleri (Elymi) adanın batısına sürdüğünü belirtmektedir.[4][5][6]

Baskın gelen modern görüş Sikulcanın bir İtalik dili olduğu şeklinde ancak gerek kaynakların azlığı gerek yazıt ve açıklamaların çevirilerindeki zorluk, kesin bir sonuca ulaşmayı imkansız kılmaktadır.[4][7][8][9]

Tasdikler

Yunan alfabesininin yanı sıra Batı Yunan yazısının muhtemelen Eğriboz-Halkidiki versiyonunu temel alan yerel bir alfabeyi de kullandılar. Akademisyen Markus Hartmann'a göre "toplamda otuzdan az sayıdaki yazıttan yalnızca altı tanesi en azından kısmen anlaşılır görünüyor ve Sikulca (yani kesinlikle Yunanca, başka bir İtalik dili veya İtalik öncesi dil değil)."[10]

ΝΕΝΔΑΣ Π̣Υ̣[----]Σ ΤΕΒΕΓ ΠΡΑΑΡΕΙ ΕΝ ΒΟ[.]ΡΕΝΑΙ ϜΙΔΕ ΠΑΓΟΣΤΙΚΕ ΑΙΤΕ[--]ΛΥΒΕ
nendas ˌ puṛẹṇọṣ ˌ tebeg ˌ praarei ˌ en ˌ bo?renai ˌ vide ˌ pagostike ˌ aite?ṇ?ụbe.

— Sciri Sottano'daki stel (y. 600 BCE)[11][12]

tamuraabesakedqoiaves ˌ eurumakes ˌ agepipokedḷutimbe levopomanatesemaidarnakei- buṛeitaṃomịaetiurela

— Montagna di Marzo'daki amfora (MÖ Geç 6. yy-MÖ Erken 5. yy)[12]

ΙΑΜ ΑΚΑΡΑΜ ΕΠΟΠΑΣ ΚΑΑΓΙΙΕΣ ΓΕΠΕΔ ΤΟΥΤΟ FΕΡΕΓΑΙ ΕΣΗΕΙΚΑΔ[.] ΑΛΑ
iamˌakaramˌe?p??asˌkaag?esˌgẹpẹḍ2te?toˌveregai- es? ˌ eka ˌ doara[ịẹạḍ]

— Mendolito'daki kumtaşı bloğu ( MÖ Geç 6. yy)[13][12]

nunus ˌ teṇti ˌ mím ˌ arustainam ˌ íemitom ˌ esti ˌ durom ˌ nanepos ˌ durom ˌ íemitom ˌ esti ˌ velíom ˌ ned ˌ emponitantom ˌ eredes ˌ vịino ˌ brtome

— Centorbi'deki guttus veya askos (MÖ Erken 5. yy)[12]

Kaynakça

  1. ^ Hartmann 2017, s. 1854.
  2. ^ Giacomo Devoto (1951). Gli antichi Italici. second. Floransa: Vallecchi. s. 68. 
  3. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Sicula". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 
  4. ^ a b c Hartmann 2017, s. 1854
  5. ^ de Simone 1999, s. 500
  6. ^ de Simone 2006, s. 690
  7. ^ Palmer 1988, ss. 43–45
  8. ^ Agostiniani 1992, s. 538
  9. ^ Tribulato 2012, s. 167
  10. ^ Hartmann 2017, s. 1855
  11. ^ "Inscribed Stele inscribed in the Sikel language". Voci di Pietra. Castello Ursino Civic Museum. 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024. 
  12. ^ a b c d Hartmann 2017, s. 1855.
  13. ^ Tribulato, Olga; Mignosa, Valetina (2021). "Marking identity through graphemes? A new look at the Sikel arrow-shaped alpha". Boyes, Philip J.; Steeleand, Philippa M.; Astoreca, Natalia Elvira (Ed.). The Social and Cultural Contexts of Historic Writing Practices. Oxford, England: Oxbow Books. s. 324. ISBN 978-1-78925-479-2. JSTOR j.ctv2npq9fw.21. OCLC 1243743745. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024. 

Bibliyografya

  • Agostiniani, Luciano (1992). "Les parlers indigènes de la Sicile prégrecque". Lalies. Cilt 11. ss. 125-157. ISSN 0750-9170. 
  • de Simone, Carlo (1999). "L'epigrafia sicana e sicula". Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa. ss. 499-507. ISSN 0392-095X. 
  • de Simone, Carlo (2006). "Ancora su Siculo e Sicano". Michelini, Chiara (Ed.). Guerra e pace in Sicilia e nel Mediterraneo antico (VIII−III sec. a.C.). 2. Pisa: Scuola Normale Superiore. ss. 689-692. ISBN 978-8876422102. 
  • Hartmann, Markus (2017). "Siculian". Klein, Jared; Joseph, Brian; Fritz, Matthias (Ed.). Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics. 3. Berlin: Walter de Gruyter. ss. 1854-1857. doi:10.1515/9783110542431-026. ISBN 978-3-11-054243-1. 
  • Palmer, Leonard Robert (1988). The Latin Language. Norman, Oklahoma: University of Oklahoma Press. ISBN 978-0-8061-2136-9. 
  • Tribulato, Olga (2012). Language and Linguistic Contact in Ancient Sicily. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-1-139-85193-0. 

Daha fazla okuma

  • Agostiniani, Luciano (2012). "Alfabetizzazione della Sicilia pregreca". Aristonothos. Rivista di Studi sul Mediterraneo Antico, 4. ss. 139-164. doi:10.6092/2037-4488/1940. ISSN 2385-2895. 
  • Agostiniani, Luciano; Cordano, Federica (2002). "L'ambiente siculo" [The Sicilian Environment]. Cordano, Federica; Di Salvatore, Massimo (Ed.). Il Guerriero di Castiglione di Ragusa: Greci e Siculi nella Sicilia Sud-orientale: atti del Seminario, Milano, 15 maggio 2000 [The Warrior of Castiglione di Ragusa: Greeks and Sicilians in south-eastern Sicily: proceedings of the Seminary, Milan, 15 May 2000]. Hesperìa (İtalyanca). 16. Rome: L'Erma di Bretschneider. ss. 77-89. ISBN 88-8265-163-0. 
  • Dell'Oro, Francesca (2017). "Une Nouvelle Attestation du Substrat « sicule » en Sicile ?: Quelques Réflexions à Propos de la Légende Méconnue d'une Monnaie d'Himère" [A New Attestation of the 'Siculian' Substrate in Sicily?: Some Thoughts on the Unrecognized Legend of a Himeran Coin]. Historische Sprachforschung / Historical Linguistics. Cilt 130. ss. 5-16. doi:10.13109/hisp.2017.130.1.5. JSTOR 26532658. 
  • Martzloff, Vincent (2011). "Variation linguistique et exégèse paléo-italique. L'idiome sicule de Montagna di Marzo" [Linguistic variation and Paleo-Italic exegesis. The Sicilian idiom of Montagna di Marzo]. van Heems, Gilles (Ed.). La variation linguistique dans les langues de l'Italie préromaine: Actes du IVe Séminaire sur les langues de l'Italie préromaine organisé à l'Université Lumière-Lyon 2 et la Maison de l'Orient et de la Méditerranée, 12 mars 2009 [Linguistic variation in the languages of pre-Roman Italy: Proceedings of the 4th Seminar on the languages of pre-Roman Italy organized at the Université Lumière-Lyon 2 and the Maison de l'Orient et de la Méditerranée, March 12, 2009]. Série philologique. 45. Lyon, France: Maison de l'Orient et de la Méditerranée. ss. 93-130. ISBN 978-2-35668-021-1. 
  • Martzloff, Vincent (2017). "Retour sur l'inscription sicule de Montagna di Marzo" [Return to the Sicilian inscription of Montagna di Marzo]. Ancillotti, Augusto; Calderini, Alberto; Massarelli, Riccardo (Ed.). Forme e strutture della religione nell'Italia mediana antica: III Convegno Internazionale dell'Istituto di Ricerche e Documentazione sugli antichi umbri 21–25 settembre 2011 [Forms and Structures of Religion in Ancient Central Italy: 3rd International Conference of the Institute of Research and Documentation on Ancient Umbrians 21–25 September 2011]. Studia Archaeologica. 215. Rome: L'Erma di Bretschneider. ss. 491-516. ISBN 978-88-913-0488-9. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024. 
  • Prag, Jonathan (2020). "The Indigenous Languages of Sicily". Palaeohispanica, 20. ss. 531-551. doi:10.36707/palaeohispanica.v0i20.376 Özgürce erişilebilir. ISSN 1578-5386. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hunlar</span> MS 4-6. yüzyıllar arasında Avrasyada yaşamış göçebe halk

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktır. İlk olarak Volga'nın doğusunda, o zamanlar İskitya'nın bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotları ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya</span> Akdenizde yer alan en büyük ada

Sicilya, Akdeniz'in en büyük adası ve İtalya'nın 20 bölgesinden birisidir. İtalya'nın beş özerk bölgesinden biri olan Sicilya'nın nüfusu yaklaşık 5 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">VII. Kleopatra</span> Antik Mısırın son Helenistik kraliçesi

VII. Kleopatra Filopator MÖ 51ʼden 30ʼa kadar Mısır Ptolemaios Krallığıʼnın kraliçesi ve son etkin hükümdarıydı. Batlamyus hanedanının mensubu olan Kleopatra, Makedonyalı Yunan generali ve Büyük İskenderʼin refakatçisi olan Soterʼin soyundan gelmekteydi. Kleopatraʼnın ölümünden sonra Mısır, Roma İmparatorluğuʼnun eyaleti haline gelmiştir; bu da Akdenizʼdeki son Helenistik devlet ve İskenderʼin hükümdarlığından bu yana süren çağın sonuna işaret etmektedir. Yerli dili Yunanca olmasına rağmen, Mısır dilini öğrenen ve kullanan tek Batlamyus hükümdarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İtalik diller</span>

İtalik diller, bilinen ilk üyeleri MÖ 1. milenyumda İtalyan Yarımadası'nda konuşulmuş olan bir Hint-Avrupa dil ailesi koludur. Eski dillerinin en önemlisi, milattan önce diğer İtalik halkları fetheden Antik Roma'nın resmi dili olan Latinceydi. Diğer İtalik diller; MS ilk yüzyıllarda, konuşanları Roma İmparatorluğu'nda asimile olduğundan ve Latinceye kaydıklarından dolayı yok oldu. MS 3. ve 8. yy. arasında Halk Latincesi, günümüzde ana dil olarak konuşulan tek İtalik dil grubu olan Latin (Romen) dillerine ayrıldı, ayrıca Edebi Latince de hayatta kaldı. Latincenin yanında bilinen diğer antik İtalik dilleri; Faliskçe, Umbriyaca ve Oskanca ve Güney Pikencedir. Yarımadada konuşulmuş ve sınıflandırması tartışmalı olan diğer İtalik diller Venetçe ve Sikulcadır. Uzun zaman önce yok olmuş bu diller, yalnızca arkeolojik bulgulardaki birkaç yazıttan bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sicilyaca</span> Sicilya ve etrafındaki adalarda konuşulan Romen dili

Sicilyaca, özellikle Sicilya ve etrafındaki adalarda konuşulan, yaklaşık 5 milyon konuşura sahip bir Latin dilidir. Sicilya Adası'nın yanı sıra dil, Orta ve Güney Calabria, Lecce ve Salerno'da da konuşulmakta olmasına rağmen bu bölgelerde konuşulan diller ile Sicilyaca, bazen daha geniş bir "Uç Güney İtalyan" dil grubunun parçası olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Pikence</span>

Güney Pikence Sabel altailesine mensup soyu tükenmiş bir İtalik dildir. Göründüğü kadarıyla anlaşılmayan ve bu yüzden de sınıflandırılmamış Kuzey Pikenceyle bir ilgisi yoktur. Güney Pikence yazılar, bazı kelimelerin açıkça Hint-Avrupaca oldu belli olsa da başlarda nispeten anlaşılmazlardı. 1983'te, görünüşte gereksiz olan iki noktalama işaretinin gerçekte basitleştirilmiş harfler olduğunun keşfi, onların anlaşılmasında artan bir gelişmeye ve 1985'teki ilk çeviriye yol açtı. Zorluklar halen daha vardı. Güney Pikence; Oskanca ve Umbriyaca ile birlikte Sabel dillerinin üçüncü bir kolunu gösterebilir veya tüm dilsel Sabel bölgesi bir lehçe sürekliliği olarak da kabul edilebilir. "Küçük lehçelerin" çoğundan elde edilen kanıtların azlığı, bu tespitleri yapmanın zorluğuna katkıda bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Cerveteri</span> İtalyanın Lazio bölgesinde, Roma Capitale iline bağlı ilçe (komün)

Cerveteri, Roma Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki Lazio'nun kuzeyinde bulunan bir kasaba ve komündür. Adı, Antik Romalılar tarafından Caere, daha eskiden Etrüskler tarafından Caisra ya da Cisra, Yunanlar tarafından Agylla olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Xun Kuang</span> Çinli Konfüçyüsçü filozof

Xun Kuang, yaygın olarak Xunzi lakabıyla da bilinir; Savaşan Devletler Çağı'nda yaşamış ve Yüz Düşünce Okulu'na katkıda bulunmuş Çinli Konfüçyüsçü filozof. Xunzi olarak bilinen bir kitap geleneksel olarak kendisine atfedilir. Xunzi'nın öğretileri, Han Hanedanı'nın resmî devlet doktrinlerinin oluşturulması üzerinde etkiliydi, ancak Tang Hanedanı döneminde Xunzi'nın etkisi Mensiyüs'a göreceli olarak azaldı. Kendi eserlerinde Konfüçyüs, Mensiyüs ile Zhuangzi gibi şahısların yanı sıra mantıkçılar Mozi, Hui Shi ile Gongsun Long ve "Legalistler" Shen Buhai ile Shen Dao'a atıfta bulundu. Erken Çin tarihinde ilk kez Laozi'dan şahıs olarak bahseder ve Taoist öğretilerini reddetmekle beraber Taoist terminoloji kullanır.

Prens I. Giovanni Natoli Natoli ailesi reisi ve Sperlinga Prensi. Prens Blasco Natoli Lanza ve Prenses Dominique Natoli Giambruni Perna oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Mario Bardi</span> İtalyan ressam (1922-1998)

Mario Bardi bir İtalyan Realist ressamdı. Ocak 1922'de güney İtalya'daki Sicilya Akdeniz adasında Palermo da doğdu.

Udug ya da daha sonra Akadca bilinen adıyla utukku, antik Mezopotamya mitolojisinde bazen iyi ve bazen kötü olarak düşünülen belirsiz bir demon sınıfıdır. Egzorsizm metinlerinde "iyi udug", bazen "kötü udug"a karşı çağrılır. Kelimenin anlamı genellikle belirsizdir ve bazen belirli bir demon türünden ziyade demonları bir bütün olarak ifade etmek için kullanılır. Udug'un neye benzediği tespit edilememiş olsa da betimlemelerinde diğer antik Mezopotamya demonlarında da olduğu gibi karanlık bir gölge, etrafını saran ışığın yokluğu, zehir ve sağır edici bir ses gibi özelliklere sahip olduğu aktarılır. Günümüze kadar gelmiş antik Mezopotamya metinleri, kötü udug'u çıkarmak için talimatlar veren Udug Hul metinleri olarak bilinir. Bu metinler, kötü udug'un hastalığa neden olma rolüyle hastalıkları iyileştirmede duayla egzorsizmi gerçekleştiren kimsenin rolünü vurgulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Galatya</span> Orta Anadoluda var olmuş antik bölge

Galatya veya Galatiya günümüz Türkiye'sinin Ankara ve Eskişehir illerini kapsayan, orta Anadolu tepeliklerinde bulunan antik bir bölgedir. Galatya, M.Ö. 279'da Balkanlara göçlerinin ardından, 3.yy.'da Trakya'dan buraya göç edip yerleşen Galya kabilelerinden ismini almıştır. Romalı tarih yazıcıları tarafından bu bölge Doğu Galya ve yerlileri Galli olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya millî futbol takımı</span>

Sicilya millî futbol takımı, Sicilya adasının temsili futbol takımıdır. Sicilya Futbol Federasyonu tarafından kontrol edilir ve halk arasında Naziunali Siciliana adıyla da anılır. Sicilia Futbol Federasyonu 2020 yılında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Faliskçe</span>

Faliskçe veya Faliskanca, Güney Etrürya'da yaşamış antik Falisklerin (Falisci) konuştuğu soyu tükenmiş bir İtalik dildir. Latince ile birlikte, İtalik dillerin Latin-Falisk grubunu oluşturur. Dilin - Latincenin yavaş yavaş nüfuz etmesiyle birlikte - en az MÖ 150'ye kadar devam etmiş olması muhtemel görünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Maccu</span>

Maccu,, bir Sicilya çorbası'dır. Maccu kurutulup ezilmiş fava fasulyesi ve rezene ile yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Cassata</span>

Cassata veya cassata siciliana Sicilya, İtalya'dan gelen geleneksel bir kektir. Cassata genellikle meyve suları veya likör ile nemlendirilmiş ve ricotta peynir ve şekerlenmiş meyve ile kaplanmış yuvarlak bir sünger kek içerir.

<span class="mw-page-title-main">Venetçe</span>

Venetçe veya Venetik dili; antik dönemde Este kültürüyle ilişkilendirilen Venetler tarafından Kuzeydoğu İtalya'da ve modern Slovenya'nın bir bölümünde - Po Deltası ve Alplerin güney ucu arasında kalan bölgede - konuşulmuş soyu tükenmiş bir Hint-Avrupa dilidir ve genellikle İtalik dillerle sınıflandırılır.

Eski İtalik yazıları veya Eski İtalik alfabeleri, MÖ 700 ile MÖ 100 yılları arasında İtalya Yarımadası'nda o dönemde konuşulan çeşitli diller tarafından kullanılan eski bir yazı sistemi ailesidir. En dikkate değer üyesi Etrüsk alfabesidir ki bu alfabe, bugün Türkçenin de dahil olduğu 100'den fazla dil tarafından kullanılan Latin alfabesinin de atasıdır. Kuzey Avrupa'da kullanılmış olan runik alfabelerin, bu alfabelerin birinden ayrı olarak MS 2. yy'da türediğine inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Florio ailesi</span>

Florio ailesi, 19. yüzyılda Sicilya'da Sicilya ürünlerinin ihracatını içeren birçok kazançlı faaliyete başlayan ve bir bakıma Sicilya'yı feodal hareketsizlikten kurtaran önde gelen bir girişimci İtalyan ailesidir. Aile, iş alanlarını nakliye, gemi yapımı, balıkçılık, madencilik, metalurji ve seramik alanlarına genişletmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.