Sikorski'nin turistleri

Sikorski'nin turistleri (Lehçe: turyści Sikorskiego), ülkenin Eylül 1939'daki yenilgisinin ardından işgal altındaki Polonya'dan kaçan ve Batı Müttefikleri komutasındaki yenilenmiş Polonya Ordusu'na katılmak için Fransa ve Birleşik Krallık'a giden binlerce Polonyalıyı ifade eder.^[1]

Terim kökenleri

"Sikorski'nin turistleri" terimi ilk olarak Alman propagandası tarafından icat edildi. Daha sonra terim, İngiliz Kralı VI. George ve Polonyalılar gibi başkaları tarafından kullanıldı. Władysław Sikorski, Batı'daki Polonya Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıydı.^[2] Turizm kısmı, Sikorski'nin Fransa'daki yeni gücüne katılmak için gönüllülerin en kısa rota olan Almanya'yı kullanamayacakları ve bunun yerine tarafsız ülkelerde, genellikle Balkanlar'da ve daha sonra Akdeniz havzasının çevresinde uzun yolculuklara çıkmak zorunda kaldıkları gerçeğine atıfta bulunuyor.^[3]

Alfons Jacewicz'in konuyu ele alan eseri "Turyści Sikorskiego: dalsze dzieje Jurija Dąbskiego" adlı kitabı 1965'te Londra'da yayınlandı.

Numaralar ve rotalar

Polonya'nın yenilgisinin ardından Eylül 1939'un sonlarında Nazi Almanyası tarafından işgal edilmeden önce yaklaşık 200.000 sağlıklı Polonyalı erkeğin ülkeden kaçtığı tahmin ediliyor. Lehlerin iki tarafsız devletten birini içeren iki büyük kaçış yolu vardı; biri Litvanya diğeri de Romanya'ydı.^[4] İlki kuzeydoğudan Litvanya'ya, ardından Baltık Denizi üzerinden batıya doğruydu. İkinci rota güneydoğuydu, Polonya sınırını geçerek Romanya'ya giriyordu. Bu güney rotası, çeşitli Balkan limanlarından yola çıkarak genellikle Akdeniz'i geçiyordu, ancak bazı Polonyalılar Suriye veya Lübnan gibi Orta Doğu ülkelerinden, diğerleri ise İtalya üzerinden karadan geçti.^[5] Az sayıda Polonyalı Letonya'da tutuklandı, bazıları daha sonra Litvanya veya İsveç'e transfer edildi.

Birçoğu başlangıçta tarafsız ülkelerde gözaltında tutulsa da, gözaltından kaçmanın zor olmadığını gördüler.^[6]

Polonya'nın işgalinden sonra, popüler bir kaçış yolu, gönüllüleri daha doğrudan güneye, Slovakya'daki Tatra Dağları'na ve ardından Romanya veya Macaristan'a geçti.

Önümüzdeki birkaç ay içinde, bu kişiler, başta Fransa olmak üzere Batılı Müttefikler tarafından kontrol edilen ve reformdan geçirilmiş Polonya Ordusuna katılacakları bölgelere giden yolu bulacaklardı.^[7]

Terim, 1941'de Rusya'da Polonyalı gönüllülerden oluşan ve kısa bir süre sonra Batı Müttefiklerinin komutasına devredilen II. Polonya Kolordusu askerleri için de kullanılmıştır; bu birim Orta Doğu, Afrika ve Avrupa'da faaliyet gösterdi.^[8]

Kaynakça

^ Dallas, Gregor (1 Ocak 2005). 1945: The War that Never Ended (İngilizce). Yale University Press. ISBN 978-0-300-10980-1.
^ Gula, Józef (1993). The Roman Catholic Church in the History of the Polish Exiled Community in Great Britain (İngilizce). School of Slavonic and East European Studies, University of London. ISBN 978-0-903425-30-8.
^ The Journal of Military History (İngilizce). Virginia Military Institute and the George C. Marshall Foundation. 2006.
^ Tout, Ken (2003). In the Shadow of Arnhem: The Battle for the Lower Maas, September-November 1944 (İngilizce). Sutton. ISBN 978-0-7509-2821-2.
^ Jacewicz, Alfons (1965). Turyści Sikorskiego: dalsze dzieje Jurija Dąbskiego (Lehçe). Nakł. autora. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
^ Święch, Jerzy (1997). Literatura polska w latach II wojny światowej (Lehçe). Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 978-83-01-12118-1.
^ "Polak na Łotwie: Pismo Związku Polaków na Łotwie". www.polak.lv. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
^ Łęski, Wojciech (1989). Jutro--czemu dalekie: pamiętnik 1939-1948 (Lehçe). Wydawn. Literackie. ISBN 978-83-08-02056-2.

İlgili Araştırma Makaleleri

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

Polonya Seferi veya Polonya'nın İşgali, II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir. Nazi Almanyası'nın işgal harekâtı Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı'nın imzalanmasından bir hafta sonra, 1 Eylül 1939'da başlamış ve 6 Ekim 1939'da Almanya ve Sovyetler Birliği'nin Polonya'nın tamamını işgal etmeleriyle son bulmuştur. Alman saldırısı, savaş ilanı olmadan yapılmıştı. Bu saldırı uluslararası hukuka aykırı bir saldırı savaşıdır.

Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı veya Molotov - Ribbentrop Paktı, Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında Doğu Avrupa'yı aralarında paylaşan bir saldırmazlık paktıydı. Pakt 23 Ağustos 1939'da Moskova'da Almanya Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop ve Sovyet Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov tarafından imzalandı ve resmi olarak Almanya ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Arasında Saldırmazlık Antlaşması olarak biliniyordu. Gayri resmi olarak; Hitler-Stalin Paktı, Nazi-Sovyet Paktı veya Nazi-Sovyet İttifakı olarak da anıldı.

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

Polonya-Türkiye ilişkileri, Polonya Cumhuriyeti ile Türkiye'nin süregelen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Volhinya</span>

Volhinya, Volinya ya da Volin, Ukrayna'nın batısında, Galiçya ve Podolya'nın kuzeyinde, Pripyat ve Batı Bug ırmakları arasında yer alan tarihi bölge. Avrupa'nın en eski Slav yerleşim alanlarından biri olan bölge günümüzde Ukrayna sınırları içinde yer alan Volin, Rivne, Jitomir ve Ternopil illeri ile Polonya'nın Chelm kentini içine almaktadır. Lutsk, Kovel, Kremenets, Volodymyr-Volynskyi ve Starokostiantyniv kentleri de bölge sınırları içinde bulunmuştur. Trochenbrod ve Lozisht gibi birçok Musevi köyü de bölgenin temelini oluşturmuştur.

Armia Krajowa, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın işgali altındaki Polonya’da bir direniş hareketi. 1942 yılı Şubat ayında Związek Walki Zbrojnej adıyla kuruldu. İki yıl içinde çoğu direniş grubunu kapsayacak şekilde genişledi. Polonya Sürgün Hükûmetine bağlıydı ve bu hükûmetin silahlı kuvvetine evrildi. 1944 yılında bünyesinde 200 ila 600 bin kişinin bulunduğu öne sürülür. Yugoslav Partizanları ve Sovyet partizanlarının ardından Avrupa’daki savaş sırasında en büyük üçüncü direniş örgütüydü. Örgütün varlığına, 20 Ocak 1945 tarihinden itibaren işgal altındaki Polonya topraklarının ilerleyen Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi üzerine son verilir.

İkinci Polonya Cumhuriyeti, I. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1918 yılından II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olan 1939 yılına kadar Orta ve Doğu Avrupa'da siyasal varlığını sürdürmüş bir devlettir. 1939 yılında Nazi Almanyası ve Sovyetler Birliği'nin işgali sonucunda sınırları Nazi Almanyası, Sovyetler Birliği ve Slovak Cumhuriyeti arasında paylaştırıldı. İkinci Polonya Cumhuriyeti'nin Çekoslovakya, Weimar Cumhuriyeti, Letonya, Litvanya, Romanya Krallığı ve Sovyetler Birliği ile sınırı vardı. Sürgündeki Polonya hükûmeti, önce Paris'te ve daha sonra 1940'taki Fransa'nın düşüşünde Londra'da kuruldu.

Marek Jan Chodakiewicz, Polonyalı-Amerikalı tarihçi 19. ve 20. yüzyıl Doğu ve Orta Avrupa tarihi hakkında uzmanlaşmıtır. Kendisinin tarihî eserler şunlardır: Holokost sonrası: Polonyalı-Yahudi İlişkilerinde Uyan Dünya Savaşıve Naziler ve Sovyetler Arasında: İşgal Siyasetinde Polonya. Chodakiewicz hayatını Washington, DC'de sürdürmektedir.

Stanisław Kot bir Polonyalı tarihçi ve siyasetçi, Sürgündeki Polonya Hükümeti üyesi.

Edward Franciszek Szczepanik Polonyalı bir ekonomist ve Sürgündeki Polonya Hükûmeti'nin son Başbakanıydı.

Władysław Eugeniusz Sikorski, Polonyalı asker ve siyasetçi. II. Dünya Savaşı sırasında Sürgündeki Polonya Hükûmeti Başbakanı olarak görev yaptı.

Polonya-Litvanya ilişkileri, Mindaugas yönetimindeki Litvanya Büyük Dükalığı'nın Rus topraklarının bir kısmını ele geçirmesinden ve böylece o zamanlar parçalanmış Polonya Krallığı ile bir sınır kurmasından sonra 13. yüzyıldan kalmadır. Polonya-Litvanya ilişkileri daha sonra gelişti ve sonuçta iki devlet arasında kişisel bir birliğe yol açtı. 16. yüzyılın ortalarından 18. yüzyılın sonlarına kadar Polonya ve Litvanya, Avusturya, Prusya ve Rusya tarafından bölünmelerinin ardından dağılan bir devlet olan Lehistan-Litvanya Birliği'ni oluşturmak için birleşti. İki devlet Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra bağımsızlığını yeniden kazandıktan sonra, artan milliyetçi duygular nedeniyle Polonya-Litvanya ilişkileri giderek kötüleşti. Vilnius bölgesine yönelik rekabet eden iddialar, iki savaş arası dönemde silahlı çatışmalara ve ilişkilerin bozulmasına yol açtı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Polonya ve Litvanya toprakları hem Sovyetler Birliği hem de Nazi Almanyası tarafından işgal edildi, ancak Polonyalılar ve Litvanyalılar arasındaki ilişkiler düşmanca kaldı. II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından, hem Polonya hem de Litvanya kendilerini bir Sovyet uydu devleti olarak Polonya, bir Sovyet cumhuriyeti olarak Litvanya'nın Doğu Bloku'nda buldular. Komünizmin çöküşüyle iki ülke arasındaki ilişkiler yeniden kuruldu.

Belarus'taki Polonyalılar, 2019 nüfus sayımına göre resmi olarak 288.000 kişidir. Ancak Polonya Dışişleri Bakanlığı'na göre bu sayı 1.100.000 kadar yüksektir. Toplam nüfusun yaklaşık %3,1'i ile Ruslardan sonra ülkedeki en büyük ikinci etnik azınlığı oluşturuyor. Tahminen 205.200 Belarus Polonyalısı büyük yerleşim yerlerinde ve 82.493'ü daha küçük yerleşim yerlerinde yaşıyor ve kadınların sayısı erkeklerin sayısını 33.905 kişi kadar aşıyor. ABD'deki Polonyalı sivil toplum kaynakları tarafından yapılan bazı tahminler, 1989'da Sovyet yetkilileri altında 413.000 Polonyalı ile yapılan bir önceki ankete atıfta bulunarak daha yüksek sayıda olduklarını belirtiyor.

Stanisław Ignacy Witkiewicz, eserlerinde Batı kültürünün çöküşünü konu edindiği için Polonya'nın "felaket tellalı" lakabı verilen Polonyalı ressam ve yazar. Yaşamın gizemi ve yaşamın kaybolunuşunu çözümleyen eserleri arasında Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia ; Pragmatyści (1919); Szkice estetyczne ; Sonata Belzebuba (1925); Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia (1935) öne çıkar. Yazar, 18 Eylül 1939'da Sovyet Orduları'nın Polonya'yı işgal etmesiyle intihar etti.

Fransa'daki Polonya Ordusu, Polonya Seferi sonrasında Nazi Almanyası işgali altında kalan ülkelerinden kaçan mültecilerden ve Polonya Ordusu'nun kılıç artıklarından oluşturulmaya başlanmıştır. Fransa Muharebesi öncesinde mevcudiyeti 85 bin civarına yükselen askerî birlik, yaşanan mağlubiyetin ardından dağılmıştır. Dunkerque Tahliyesi kapsamında İngiltere'ye tahliye edilen yaklaşık 20 bin asker, savaşın ilerleyen döneminde Müttefik Devletler ordularıyla eşgüdümlü şekilde Batı Cephesinde görev yapmıştır.

Stanisław Mikołajczyk Polonyalı bir politikacıydı. Dünya Savaşı sırasında sürgünde olan Polonya hükümetinin başbakanı ve daha sonra 1947'ye kadar savaş sonrası Polonya'da başbakan yardımcısıydı.

Romanya Köprübaşı, Polonya'nın güneydoğusunda, şu anda Ukrayna'da bulunan bir alandı. 1939'da İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında Polonya'nın işgali sırasında, Polonya başkomutanı, Polonya Mareşali Edward Rydz-Śmigły, Vistül'ün doğusunda savaşan tüm Polonya birliklerine Lviv'e ve ardından 14 Eylül'de Romanya ve Sovyetler Birliği sınırlarındaki tepelere çekilme emri verdi. O sırada yaklaşık yaklaşık 20 tümen hala hali hazırda savaşmaktaydı. 17 Eylül'de ise Kızıl Ordu saldırdıktan sonra, Rydz-Śmigły tüm birimlere Romanya ve Macaristan'a çekilme emri verdi, ancak birimler arasında iletişim kesintiye uğramıştı.

Litvanya'nın geçici başkenti, savaş arası dönemde Litvanya'daki Kaunas şehrinin unvanıydı. Litvanya'nın ilan edilmiş başkenti olan Vilnius'un 1920'den 1939'a kadar Polonya'nın bir parçası olması nedeniyle o dönemde Litvanya'nın başkenti olan Kaunas, bu unvanla anılmıştır. Günümüzde geçici başkent terimi, gerçekte güncelliğini yitirmesine rağmen Litvanya'nın ikinci büyük şehri olan Kaunas için hala sıklıkla kullanılan bir terimdir.

Tursko Muharebesi, 13 Şubat 1241'de Moğolların Polonya'yı işgali sırasında meydana gelmiştir. Kraków ziemia'sındaki Polonya kuvvetlerinin yenilgisiyle sonuçlanmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.