Kimya ve biyokimyada, yağ asidi, genelde uzun, alifatik kuyruklu bir karboksilik asittir. Uzun karboksilik yağ asitlerinden 4 karbonlu ve daha uzun zincirlileri yağ asidi olarak sayılır; doğal yağları (trigliseritleri) oluşturan yağ asitlerinden söz ederken ise bunların en az 8 karbonlu olduğu varsayılabilir. Çoğu doğal yağ asitlerinin çift sayılı karbon atomu vardır, çünkü bunların biyolojik sentezlerinde iki karbon atomlu asetat kullanılır.
İzomer aynı kimyasal bileşime sahip olup, atomları arasındaki bağlantı yapıları farklı olan moleküller. Sözcük, Eski Yunan dilinde eşit anlamındaki isos ve parça anlamındaki meros sözcüklerinin birleşiminden türetilmiştir. İzomerlerin kullanıldığı enzimlere ise izomeraz denmektedir.
Biyokimyada, izomeraz, izomerlerin yapısal olarak yeniden düzenlenmesini sağlayan bir enzimdir. Yani izomerazlar aşağıdaki tip reaksiyonları katalizler:
- A → B
Stereoizomerler, aynı sırayla birbirine bağlanmış aynı atomlardan oluşan, fakat değişik 3-boyutlu yapıları olan bileşiklerdir. Stereoizomer çiftleri, bazen kimyasal reaksiyonlarda ayırt edilemezler, fakat molekülün fiziksel özelliği incelenerek ayırt edilebilirler.
Organik kimyada stereoizomerin dalı olan cis-trans izomer, geometrik izomer, yapısal izomer ya da E-Z izomer gibi isimlerle ifade edilen durum, bir moleküldeki fonksiyonel grupların oryantasyonunu tanımlar. Genelde, çift bağ içeren izomerler dönemezler. Cis ve trans izomerler hem inorganik koordinasyon komplekslerinde hem organik moleküllerde meydana gelir.
Trans yağ, trans-izomer (E-izomer) doymamış yağ asitlerine verilen yaygın ad. Terim çift karbon-karbon bağının konfigürasyonuna işaret ettiğinden trans yağlar bazen tekli bazen de çoklu doymamış yağ olabilir, ama hiçbir zaman doymuş yağ olamaz.
Alisiklik bileşik, hem alifatik hem de siklik olan organik bir bileşiktir. Bunlar, doymuş veya doymamış olabilen, ancak aromatik karakterde olmayan bir veya daha fazla tüm-karbon halkası içerir. Alisiklik bileşikler bağlı bir veya daha fazla alifatik yan zincir içerebilir.
Siklononen, dokuz üyeli bir halkaya sahip, sis-siklononen ve trans-siklononen ya da (Z) -siklononen ve (E) -siklononen olarak iki olası geometrik izomeri bulunan bir sikloalkendir.
Sikloalken veya sikloolefin, kapalı bir karbon atomu halkası içeren, ancak aromatik karaktere sahip olmayan bir alken hidrokarbon türüdür. Siklobüten ve siklopenten gibi bazı sikloalkenler, polimer zincirlerini üretmek için monomer olarak kullanılabilir. Geometrik sebeplerden dolayı daha küçük sikloalkenler hemen hemen her zaman cis izomerleridir ve cis terimi isimlerden çıkarılma eğilimindedir. Daha büyük halkalarda, çift bağın cis - trans izomerizmi oluşabilir.
Siklopenten, C5H8 kimyasal formülüne sahip bileşik. Benzin benzeri bir kokuya sahip renksiz bir sıvıdır. Bir sikloalkendir.
Organoklorürler, klorlu hidrokarbonlar ya da klorokarbonlar, en az bir adet kovalent bağlanmış klor atomuna sahip organik bileşiklerdir. En basit örnekleri kloroalkanlardır. Organoklorürlerin geniş bir yapısal çeşitliliğe sahip olması onların farklı kimyasal özelliklere, isimlere ve kullanım alanlarına sahip olmasına sebep olmuştur. Bazı organoklorürlerin yararlı olmasına karşın bazıları zehirli ve çevreye zararlıdır.
Hiponitröz asit, H2N2O2 veya HON=NOH formülüne sahip kimyasal bir bileşiktir. Bir nitramid, H2N−NO2 izomeridir.
Organik kimyada sikloalkin, bir alkinin siklik analoğudur. Bir sikloalkin, bir veya daha fazla üçlü bağ içeren, kapalı bir karbon atomu halkasından oluşur. Sikloalkinlerin genel formülü CnH2n-4 tür. C–C≡C–C alkin biriminin doğrusal doğası nedeniyle, sikloalkinler yüksek oranda zorlanabilir. Yalnızca, halkadaki karbon atomlarının sayısı, bu geometriyi karşılamak için gerekli esnekliği sağlayacak kadar fazla olduğunda mevcut olabilir. Bu molekül sınıfının en küçük bileşenleri deneysel olarak gözlemlenemeyecek kadar çok zorlanma yaşayabilirken, büyük alkin içeren karbosikllerde zorlanma gözlenmez. Siklooktin (C8H12), izole edilebilen ve stabil bir bileşik olarak depolanabilen en küçük sikloalkin grubudur. Bununla birlikte, daha küçük sikloalkinler, diğer organik moleküller ile reaksiyonlar yoluyla veya geçiş metallerine kompleksleşme yoluyla üretilebilir ve hapsedilebilir.
Siklodeken, cis -siklodekenin ve trans - siklodekenin veya (Z) -siklodeken ve (E) -siklodeken ile belirtilen iki olası geometrik izomeri olan on üyeli bir halkalı bir sikloalkendir.
Hidroksisinnamik asitler (hidroksisinnamitler),C6-C3 karbon iskeletine sahip olan aromatik asitlerin veya fenilpropanoitlerin bir sınıfıdır. Bu bileşikler, sinnamik asidin hidroksi türevleridir.
Cis, biyolojik cinsiyeti ile cinsiyet kimliği eşleşen kişileri ifade eder. Mesela, birisi biyolojik olarak kadınsa "cis" kadındır. Bu terim transın zıttıdır.
Kimyada, oktahedral moleküler geometri, bir oktahedronun köşelerini tanımlayan, merkezi bir atom etrafında simetrik olarak düzenlenmiş altı atomlu bileşiklerin veya atom gruplarının veya ligandların şeklini tanımlar. Oktahedronun sekiz yüzü vardır, dolayısıyla octa ön ekini alır. Oktahedron, Platonik katılardan biridir, ancak oktahedral moleküller tipik olarak merkezlerinde bir atom içerir ve ligand atomları arasında bağ yoktur. Mükemmel bir oktahedron Oh nokta grubuna aittir. Oktahedral bileşiklerin örnekleri arasında kükürt hekzaflorür SF6 ve molibden hekzakarbonil Mo (CO)6 gösterilebilir. "Oktahedral" terimi, kimyagerler tarafından, merkezi atoma olan bağların geometrisine odaklanarak ve ligandların kendi aralarındaki farklılıkları dikkate almadan biraz gevşek bir şekilde kullanılır. Örneğin, N-H bağlarının oryantasyonu nedeniyle matematiksel anlamda oktahedral olmayan [Co(NH3)6]3+, oktahedral olarak adlandırılır.
Pentenler veya pentilenler, C
5H
10 kimyasal formülüne sahip alkenlerdir. Her biri moleküler yapısında bir çift bağ içerir. Altı farklı bileşik bu sınıfta yer alır ve karbon atomlarının lineer veya dallı bir yapıda bağlanması ve çift bağın cis veya trans formuna sahip olması ile birbirinden ayrılır.
1,2-Dikloroetilen (1,2-DCE) ya da 1,2-dikloroeten, C
2H
2Cl
2 moleküler formülüne sahip bir çift organoklorür bileşiğinin adıdır. Her ikisi de hoş kokulu renksiz sıvılardır. Cis-1,2-dikloroetilen veya trans-1,2-dikloroetilen olmak üzere iki geometrik izomerden herhangi biri olarak mevcut olabilir, ancak sıklıkla ikisinin bir karışımı olarak kullanılır. Çoğu cis-trans bileşiğin aksine Z izomeri (cis), E izomerinden (trans) daha stabildir. 1,2-Dikloroetilen çifti, yağlar için çözücü olarak kullanılır.
Perflorodekalin hidrojen atomlarının flor atomlarıyla değiştirildiği bir dekalin türevi olan bir perflorokarbondur. Kimyasal ve biyolojik olarak inerttir ve 400 °C'ye kadar stabildir. Çeşitli uygulamaları, gazları çözme yeteneğinden yararlanır.
Wikimedia Commons'ta Cyclooctene ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur