İçeriğe atla

Sigma baryonu

Sigma baryonları, birinci çeşni nesillerinden (yukarı ve aşağı kuarklar) iki kuarka, daha yüksek çeşnili nesillerinden (garip, tılsım, alt ve üst kuarklar) ise üçüncü bir kuarka sahip; herhangi iki kuark çeşnisinin işaret değiştirmesine rağmen dalga fonksiyonunun değiştirmediği, Σ sembolüyle gösterilen hadron parçacığı ailesidir. Bu nedenlerden ötürü bu tip parçacıklar birer baryondur, toplam izospinleri 1'dir ve nötr olabildikleri gibi +2, +1 ya da -1 temel yüke sahip olabilirler. Yalnızca çeşni değişimi sırasında dalga fonksiyonunun farklılık göstermesi açısından Lambda baryonlarından ayrılırlar.

Üçüncü kuark; garip (sembolleri:
Σ+
,
Σ0
,
Σ-
), tılsım (sembolleri:
Σ++
c
,
Σ+
c
,
Σ0
c
), alt (sembolleri:
Σ+
b
,
Σ0
b
,
Σ-
b
) ya da üst (sembolleri:
Σ++
t
,
Σ+
t
,
Σ0
t
) kuark olabilir. Buna karşın üst Sigma baryonların, Standart Model'de öngörüldüğü şekilde üst kuarkların ortalama yaşam sürelerinin yaklaşık 5×10-25 s olması sebebiyle gözlemlenmesi mümkün değildir.[1]

Liste

Listelerde yer alan sembollerin anlamı şu şekildedir: I (izospin), J (toplam açısal momentum), P (parite), u (yukarı kuark), d (aşağı kuark), s (garip kuark), c (tılsım kuark), b (alt kuark), Q (yük), B (baryon sayısı), S (gariplik), C (tılsım), B′ (altlık), T (üstlük).

Listelerde antiparçacıklar yer almamaktadır. Parçacıklardaki her bir kuarkın, kendisine denk gelen antikuarkı ile değiştirilmesi ve Q, B, S, C, B′ ile T sembollerinin ters işaretli yapılması ile antiparçacıklar elde edilebilmektedir. Kırmızı renkle gösterilen değerler henüz deneyler esnasında gözlenmemiş olup kuark modeline göre bu şekilde tahmin edilmekte ve yapılan ölçümlerle tutarlılık göstermektedir.[2][3]

JP = 1/2+ Sigma baryonları

Parçacık adı Sembol Kuark içeriği Değişmez kütlesi (MeV/c2) IJ PQ (e) SCB'TOrtalama yaşam süresi (s) Yaygın olarak
bozunduğu
Sigma[4]
Σ+

u

u

s
1.189,37 ± 0,07 1 1/2++1 -1 0 0 0 8,018 ± 0,026 × 10-11
p+
+
π0
ya da


n0
+
π+

Sigma[5]
Σ0

u

d

s
1.192,642 ± 0,024 1 1/2+0 -1 0 0 0 7,4 ± 0,7 × 10-20
Λ0
+
γ
Sigma[6]
Σ-

d

d

s
1.197,449 ± 0,030 1 1/2+-1 -1 0 0 0 1,479 ± 0,011 × 10-10
n0
+
π-
Tılsımlı Sigma[7]
Σ++
c
(2455)

u

u

c
2.454,02 ± 0,18 1 1/2 ++2 0 +1 0 0 3,0 ± 0,4 × 10-22[a]
Λ+
c
+
π+
Tılsımlı Sigma[7]
Σ+
c
(2455)

u

d

c
2.452,9 ± 0,4 1 1/2 ++1 0 +1 0 0 >1,4 × 10-22[a]
Λ+
c
+
π0
Tılsımlı Sigma[7]
Σ0
c
(2455)

d

d

c
2.453,76 ± 0,18 1 1/2 +0 0 +1 0 0 3,0 ± 0,5 × 10-22[a]
Λ+
c
+
π-
Alt Sigma[8]
Σ+
b

u

u

b
5.807,7 ± 3,8 11/2 ++1 0 0 -1 0 Bilinmiyor
Λ0
b
+
π+
(görüldü)
Alt Sigma
Σ0
b

u

d

b
Bilinmiyor 11/2 +0 0 0 -1 0 Bilinmiyor Bilinmiyor
Alt Sigma[8]
Σ-
b

d

d

b
5.815,2 ± 2,7 11/2 +-1 0 0 -1 0 Bilinmiyor
Λ0
b
+
π-
(görüldü)

[c] ^ PDG, rezonans genişliğini (Γ) vermektedir. Burada ise bunun yerine τ = ħ/Γ dönüşümü verilmiştir.

JP = 3/2+ Sigma baryonları

Parçacık adı Sembol Kuark içeriği Değişmez kütlesi (MeV/c2) IJ PQ (e) SCB'TOrtalama yaşam süresi (s) Yaygın olarak
bozunduğu
Sigma[9]
Σ∗+
(1385)

u

u

s
1.382,8 ± 0,4 1 3/2++1 -1 0 0 0 1,84 ± 0,04 × 10-23[c]
Λ0
+
π+
ya da


Σ+
+
π0
ya da


Σ0
+
π+

Sigma[9]
Σ∗0
(1385)

u

d

s
1.383,7 ± 1,0 1 3/2+0 -1 0 0 0 1,8 ± 0,3 × 10-23[c]
Λ0
+
π0
ya da


Σ+
+
π-
ya da


Σ0
+
π0

Sigma[9]
Σ∗-
(1385)

d

d

s
1.387,2 ± 0,5 1 3/2+-1 -1 0 0 0 1,67 ± 0,09 × 10-23[c]
Λ0
+
π-
ya da


Σ0
+
π-
ya da


Σ-
+
π0
ya da

Tılsımlı Sigma[10]
Σ∗++
c
(2520)

u

u

c
2.518,4 ± 0,6 1 3/2 ++2 0 +1 0 0 4,4 ± 0,6 × 10-23[c]
Λ+
c
+
π+
Tılsımlı Sigma[10]
Σ∗+
c
(2520)

u

d

c
2.517,5 ± 2,3 1 3/2 ++1 0 +1 0 0 >3,9 × 10-23[c]
Λ+
c
+
π0
Tılsımlı Sigma[10]
Σ∗0
c
(2520)

d

d

c
2.518,0 ± 0,5 1 3/2 +0 0 +1 0 0 4,1 ± 0,5 × 10-23[c]
Λ+
c
+
π-
Alt Sigma
Σ∗+
b

u

u

b
Bilinmiyor 13/2 ++1 0 0 -1 0 Bilinmiyor Bilinmiyor
Alt Sigma
Σ∗0
b

u

d

b
Bilinmiyor 13/2 +0 0 0 -1 0 Bilinmiyor Bilinmiyor
Alt Sigma
Σ∗-
b

d

d

b
Bilinmiyor 13/2 +-1 0 0 -1 0 Bilinmiyor Bilinmiyor

[c] ^ PDG, rezonans genişliğini (Γ) vermektedir. Burada ise bunun yerine τ = ħ/Γ dönüşümü verilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Quadt, A. (2006). "Top quark physics at hadron colliders". European Physical Journal C (İngilizce). 48 (3). ss. 835-1000. Bibcode:2006EPJC...48..835Q. doi:10.1140/epjc/s2006-02631-6. 
  2. ^ C. Amsler et al. (2008): Particle summary tables – Baryons 1 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ J. G. Körner et al. (1994)
  4. ^ C. Amsler et al. (2008): 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170130221341/http://pdg.lbl.gov/2008/listings/s019.pdf arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Particle listings –
    Σ+
    ] 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ C. Amsler et al. (2008): 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170211045721/http://pdg.lbl.gov/2008/listings/s021.pdf arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Particle listings –
    Σ0
    ] 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ C. Amsler et al. (2008): 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170126034107/http://pdg.lbl.gov/2008/listings/s020.pdf arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Particle listings –
    Σ-
    ] 26 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ a b c C. Amsler et al. (2008): 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170130215353/http://pdg.lbl.gov/2008/listings/b104.pdf arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Particle listings –
    Σ
    c
    (2455)] 30 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ a b T. Aaltonen et al. (2007a)
  9. ^ a b c C. Amsler et al. (2008): 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170211043709/http://pdg.lbl.gov/2008/listings/b043.pdf arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Particle listings –
    Σ
    (1385) ] 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ a b c C. Amsler et al. (2008): 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170211043956/http://pdg.lbl.gov/2008/listings/b115.pdf arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Particle listings –
    Σ
    c
    (2520)] 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ki-kare dağılımı</span>

Olasılık kuramı ve istatistik bilim dallarında ki-kare dağılım özellikle çıkarımsal istatistik analizde çok geniş bir pratik kullanım alanı bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Nötron</span> Yüke sahip olmayan atomaltı parçacık

Nötron, sembolü n veya n⁰ olan, bir atomaltı ve nötr bir parçacıktır. Proton ile birlikte, atomun çekirdeğini meydana getirir. Bir yukarı ve iki aşağı kuark ve bunların arasındaki güçlü etkileşim sayesinde oluşur. Proton ve nötron yaklaşık olarak aynı kütleye sahiptir fakat nötron daha fazla kütleye sahiptir. Nötron ve protonun her ikisi nükleon olarak isimlendirilir. Nükleonların etkileşimleri ve özellikleri nükleer fizik tarafından açıklanır. Nötr hidrojen atomu dışında bütün atomların çekirdeklerinde nötron bulunur. Her atom farklı sayıda nötron bulundurabilir. Proton ve nötronlar, kuarklardan oluştukları için temel parçacık değildirler.

<span class="mw-page-title-main">Kuark</span> Temel parçacık türü

Kuark, bir tür temel parçacık ve maddenin temel bileşenlerinden biridir. Kuarklar, bir araya gelerek hadronlar olarak bilinen bileşik parçacıkları oluşturur. Bunların en kararlıları, atom çekirdeğinin bileşenleri proton ve nötrondur. Renk hapsi olarak bilinen olgudan ötürü kuarklar asla yalnız bir şekilde bulunmaz, yalnızca baryonlar ve mezonlar gibi hadronlar dahilinde bulunabilir. Bu sebeple kuarklar hakkında bilinenlerin çoğu hadronların gözlenmesi sonucunda elde edilmiştir.

Yukarı kuark en hafif kuarktır, temel bir parçacıktır ve maddenin önemli bir bileşenidir. Aşağı kuarkla birlikte atom çekirdeğini meydana getiren proton ve nötronu oluşturur. Birinci nesil olarak sınıflandırılırlar. Elektrik yükü +2/3 e olup çıplak kütleleri 2,2+0,5
-0,4
 MeV/c2
olarak ölçülmüştür. Bütün kuarklar gibi yukarı kuark da 1/2 spine sahip temel fermiyondur ve dört temel etkileşimin hepsinden etkilenir. Yukarı kuarkın antiparçacığı olan yukarı antikuark ile elektriksel yük işareti gibi birkaç özellikte farklılaşır.

<span class="mw-page-title-main">Pion</span>

Parçacık fiziğinde pion π0, π+ ve π'den oluşan üç atom atomaltı parçacığın ortak adıdır. Pionlar en hafif mezonlardır ve güçlü nükleer kuvvetin düşük enerjili durumlarını açıklamakta önemli bir rolü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Higgs mekanizması</span>

Higgs mekanizması, parçacık fiziğinde ayar bozonlarının kütle özelliklerinin üretim mekanizmasını açıklaması açısından önemlidir.

Cabbibo-Kobayashi-Maskawa matrisi ya da kısaca CKM matrisi veya diğer adıyla kuark karışım matrisi, kısaca KM matrisi,parçacık fiziğinin Standart Model'inde, çeşni değiştiren zayıf bozunumların güç bilgisini içeren bir üniter matristir. Teknik olarak, kuarkların serbest halde ilerlerken ve zayıf etkileşimlerde rol alırlarkenki kuantum durumlarının uyumsuzluğunu belirtir. CP ihlalinin anlaşılmasında önemli yer tutar. Bu matris Makoto Kobayashi ve Toshihide Maskawa tarafından kuarkların üç ailesi için önerilmiş, matrise diğer bir ailenin eklenmesi fikri ise Nicola Cabibbo tarafından sunulmuştur. Bu matris ayrıca şu anki üç kuark ailesinin ikisini içeren GIM mekanizmasının bir uzantısıdır.

Çarpım fonksiyonu, sayılar teorisinde bir f(n) aritmetik fonksiyonudur. Bu fonksiyon, tanım kümesindeki her x ve y çifti için çarpma işlemini koruyan fonksiyondur.

<span class="mw-page-title-main">Pentakuark</span>

Pentakuark, birbirlerine bağlı durumdaki dört kuark ile bir antikuarktan oluşan atomaltı parçacıktır. Kuarkların +1/3, antikuarkların ise - 1/3 baryon sayısına sahip olmalarından ötürü pentakuarkların toplam baryon sayısı 1'dir ve bu da pentakuarkların baryon olarak tanımlanmasını sağlar. Normal baryonların aksine üç değil de beş kuark bulundurmasından ötürü egzotik baryon olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Mezonlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Mezonlar, birer kuark ve antikuarktan meydana gelen kararlı olmayan atomaltı parçacıklardır. Kuarklardan oluşan parçacıklar olan hadron parçacık ailesinin üyelerindendir. Ailenin diğer üyesi olan ve üç kuarktan oluşan baryonlar ile arasındaki temel fark; mezonların tam sayı spine, baryonların ise yarım tam sayı spine sahip olmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baryonlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Baryonlar, üç kuarktan meydana gelen bileşik parçacıklardır. Birer kuark ile antikuarktan oluşan bozonlar gibi baryonlar da, yalnızca kuark veya antikuarkların oluşturduğu parçacıkların yer aldığı hadronlar grubuna dahildir. Kuarklardan meydana geldiği için baryonlarda güçlü etkileşim görülür. Her bir baryonun, kendisine karşılık gelen ve antibaryon olarak adlandırılan birer antiparçacık vardır. Antibaryonlarda, her bir kuark yerine bu kuarklara karşılık gelen antikuarklar bulunur.

Kaon veya diğer adıyla K mezonu, gariplik olarak adlandırılan kuantum sayısı farklarıyla ayrılan dört farklı mezonun her biridir. Kuark modeline göre bir garip kuark ile bir üst ya da alt kuark arasında gerçekleşen bağ durumu ile meydana gelmektedirler. 1947'de, George Rochester ve Clifford Charles Butler tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">J/psi mezonu</span>

J/psi mezonu veya psion bir atomaltı parçacık. Bir tane tılsım kuark ve bir de tılsım antikuarktan oluşan bir çeşni değiştiren yüksüz mezonudur. Bir tılsım kuark ve bir tılsım antikuarkın bağlı hali ile oluşan mezonlar "karmoniyum" olarak anılır. En yaygın karmoniyum, düşük değişim kütlesi, 3.0969 GeV/c23,0969 GeV/c2 yani ηc̅ ' nin (2.9836 GeV/c22,9836 GeV/c2) biraz üzerinde, sebebi ile J/psi mezondur. Bu mezon ortalama 7.2×10−21 s7,2×10-21 s ömre sahiptir.Fakat bu süre tahmin edilen 1000 kat daha uzundur.

Çıplak kuarklar değerlik kuarkların bileşik kuark çekirdekleri şeklinde tanımlanırlar.

Tılsım (sembol: C) bir parçacığın içindeki tılsım kuarkları (c) ve tılsım antikuarkları (c) arasındaki farkı temsil eden çeşni kuantum sayısı:

Ksi baryonları, birinci çeşni nesillerinden bir kuarka, daha yüksek çeşnili nesillerinden ise iki kuarka sahip, Ξ sembolüyle gösterilen hadron parçacığı ailesidir. Bu nedenlerden ötürü bu tip parçacıklar birer baryondur, toplam izospinleri 1/2'dir ve nötr olabildikleri gibi +2, +1 ya da -1 temel yüke sahip olabilirler. Yüklü Ksi baryonları ilk kez 1952'de, Manchester grubu tarafından gerçekleştirilen kozmik ışın deneyleri sırasında gözlemlenmiştir. Nötr Ksi baryonlarının ilk kez gözlemlenmesi ise 1959'da, Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda gerçekleştirildi. Kararsız durumları, bozunma zinciri sonucunda daha hafif parçacıklara bozunmaları sebebiyle geçmişte çağlayan parçacıklar olarak da anılmaktaydılar.

Delta baryonları, üç adet yukarı ya da aşağı kuarka sahip, Δ sembolüyle gösterilen hadron parçacığı ailesidir. Bu nedenlerden ötürü bu tip parçacıklar birer baryondur.
Δ++
,
Δ+
(uud),
Δ0
(udd) ve
Δ-
(ddd) olmak üzere dört adet delta baryonu mevcuttur ve bunlar sırasıyla +2, +1, 0 ve -1 temel yüklerine sahiplerdir.

Lambda baryonları, birer yukarı ve aşağı kuarkın yanı sıra daha yüksek çeşnili nesillerden biri kuarka sahip, Λ sembolüyle gösterilen hadron parçacığı ailesidir. Bu nedenlerden ötürü bu tip parçacıklar birer baryondur, toplam izospinleri 0'dır ve nötr olabildikleri gibi +1 temel yüke sahip olabilirler.

Omega baryonları, birinci çeşni nesillerinden (yukarı ve aşağı kuarklar) herhangi birini içermeyen, daha yüksek çeşnili nesillerinden (garip, tılsım ve alt kuarklar) üç kuarka sahip, Ω sembolüyle gösterilen hadron parçacığı ailesidir. Hadronlaşma için gereken güçlü etkileşim süresinin altında (5×10-25 s) ortalama yaşam süresine sahip olmaları nedeniyle üst kuark içeren bir omega baryonu gözlemlenmemiş ve gözlemlenmesi de beklenmemektedir. Bu nedenlerden ötürü bu tip parçacıklar birer baryondur, toplam izospinleri 0'dır ve nötr olabildikleri gibi +1 temel yüke sahip olabilirler. Üç garip kuarktan oluşan
Ω-
, 1964 yılında gözlemlenmiştir ve keşfedilen ilk omega baryonudur.

Hiperon bir grup atomaltı parçacığın ortak adıdır. Hiperonların spin sayıları tam sayı olmadığından fermion, güçlü etkileşimden etkilendikleri için hadron ve üç kuarktan oluştukları için de baryon sayılırlar. Bu yönüyle nötron ve proton gibi parçacıklarla aynı sınıfta yer alırlar. Ancak nötron ve protonun aksine yapılarındaki kuarklardan en az biri garip kuarktır. Ayrıca daha büyük kütleye sahiplerdir ve 10 −10 saniyeden daha kısa ömürleri ile çok kararsız parçacıklardır. Hiperonlar 1950 li yıllarda keşfedildi. Daha sonra kuarkların keşfi sonucunda temel parçacık olmadıkları anlaşıldı.