İçeriğe atla

Sien

Sien
Diaohi Kralı
Diaohi Kralı
Hüküm süresiMÖ 12. yüzyıl
Önce gelenBilinmiyor
Sonra gelenBilinmiyor
(bilinen sonraki hükümdar Asya)

Sien, halkı Proto-Güney Kafkas kabilelerinden oluşan Diaohi Krallığı'nın tarihsel olarak onaylanmış ilk yöneticisidir. MÖ 12. yüzyılın sonlarında hüküm sürmüştür. Asur kaynaklarında, Sien'in krallığının MÖ 1112'de I. Tiglat-Pileser tarafından işgal edilişi anlatılmaktadır.

Hayatı

Sien, Diaohi Krallığı olarak da bilinen kabile konfederasyonunun tarihsel olarak onaylanmış ilk hükümdarıdır. MÖ 12. yüzyılın sonlarına doğru, büyük olasılıkla krallığın kuruluşundan kısa bir süre sonra hüküm sürmüştür.[1] Krallığın etki alanları, Güney Kafkasya devletleri arasındaki siyasi-askeri ittifak olan Nairi'ye bağladı.[2]

MÖ 1112 yılında Nairi eyaletlerine saldırı düzenleyen Asur Kralı I. Tiglat-Pileser'in [3] istilasıyla karşı karşıya kaldı.[2] Sien, Anadolu'nun kuzeydoğusundan Kolhis'e kadar uzanan bölgede yaşayan 60 kabileyi toplayarak büyük bir ordu kurdu. Ancak kısa sürede mağlup oldu ve Asur hükümdarı onu yakalamadan önce Karadeniz kıyılarına kadar takip etti.[2]

I. Tiglat-Pileser, Sien'i tahttan indirdi ve Nairi'nin diğer yöneticileri gibi teslim olmayı reddedince onu başkent Assur'a sürgün etti.[2] Esir Sien, Asur tanrısının üstünlüğünü tanıyarak Asur'un vekil kralının statüsünü kabul etmek zorunda kaldı ve kendisinin ve soyundan gelenlerin Asur krallarına sadık kalacağına dair söz verdi.[4] Sonrasında yıllık 1.200 at ve 2.000 sığırdan oluşan haraç ödemesi karşılığında Diaohi'ye dönmesine izin verildi.[2]

Kaynakça

  • Asatiani, Nodar; Janelidze, Otar (2009). History of Georgia. Tiflis: Publishing House Petite. ISBN 978-9941-9063-6-7. 
  • Rawlinson, Sir Henry (1901). Babylonian and Assyrian Literature. New York: P. F. Collier & Son. 
  • Asatiani, Nodar; Bendianashvili, Alexandre (1997). Histoire de la Géorgie. Paris: L'Harmattan. ISBN 2-7384-6186-7. 
  • Asatiani, Nodar (2001). Საქართველოს ისტორია [History of Georgia] (Gürcüce). Tiflis: Sakartvelos Matsne. 
  • Ahman, Ali Yaseed (2017). Some Neo-Assyrian Provincial Administrators. Ann Arbor: ProQuest. 

Notlar

  1. ^ Asatiani & Janelidze 2009.
  2. ^ a b c d e Rawlinson 1901.
  3. ^ Asatiani & Bendianashvili 1997.
  4. ^ Ahman 2017.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Babil</span> Mezopotamyada tarihi bölge ve devlet

Babil, Mezopotamya'da adını aldığı Babil kenti etrafında MÖ 1894 yılında kurulmuş, Sümer ve Akad topraklarını kapsayan bir imparatorluktur. Babil'in merkezi bugünkü Irak'ın El Hilla kasabası üzerinde yer almaktadır. Babil halkının büyük bir kısmını tarih boyunca çeşitli Sami asıllı halklar oluşturmuştur. Bölgede konuşulmuş en yaygın dil Akadca olmuş olmasına rağmen Sümerce dinî dil olarak kullanılmıştır. Aramice ise ilerleyen yıllarda bölgenin geçer dili konumuna gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Asurlular</span> Mezopotamyada tarihî Sami devleti

Asur İmparatorluğu, Asur Devleti veya Asurya, MÖ 2025 ile MÖ 612 yılları arasında var olmuş ve Sami halklardan oluşmuş bir Antik Çağ Mezopotamya imparatorluğuydu. Devlet ilk başta Kuzey Irak'ta, Dicle kıyısında bulunan Asur (Aššur) şehrinden oluşmuşken, Güney Mezopotamya ve Doğu ile olan ticari ilişkilerden yararlanarak gelişmiş ve toprakları genişleyerek bir imparatorluğa dönüşmüştür. Anadolu'daki en büyük ticaret kolonileri Kültepe'de (Kayseri) bulunmaktaydı. Başkentleri Ninova'ydı.

Aramiler, MÖ 11. yüzyıl ve MÖ 8. yüzyıl arasında Kuzey Suriye, Mezopotamya, Doğu Akdeniz kıyıları ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşamış, bölgede bazı devletler ve şehirler kurmuş halk.

<span class="mw-page-title-main">Asur</span> Irakta bulunan antik kent.

Asur, Mezopotamya'nın kuzey kısmında, günümüzde Musul yöresinde, Dicle Irmağı'na bakan bir plato üzerinde kurulmuş antik bir kenttir. Bölgedeki arkeolojik kazılar, MÖ 3. binyılın başlarında burada bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Ancak yayılma alanı ve diğer nitelikleri hakkında kesin bilgilere ulaşılamamıştır. Bugüne kadar tespit edilen yapı kalıntıları, antik Mezopotamya'da yapıldığı gibi, eski yapıların üstüne aynı tarzda inşa edilmiş olan bir İştar tapınağı altında kalmış temellerdir. Asur, Kalah ve Ninova kentleri Asur'un başlıca kentleridir.

<span class="mw-page-title-main">Tayk (tarihsel bölge)</span>

Tayk, Çoruh Nehri'nin orta havzasında, bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Ermenistan Krallığı'nın tarihsel bölgelerinden biridir. Tarihte ilk kez MÖ 1112’de, Asur kralı I. Tiglat-Pileser'in yazıtında “Diaeni” adıyla söz edilmiştir. Bölge, Urartu kaynaklarında Diaohi, Gürcü kaynaklarında Tao adıyla geçer. MÖ 401 yılında Yunan tarihçi Ksenofon, bu topraklarda yaşayan insanlardan "Taohiler" adıyla söz etmiştir. Ksenefon, batıdaki Kartveli boyları Halibler ve Skvitinlerden de söz etmiştir. MÖ 1. binyılın başlangıcında Tayk, Kolhis Krallığı sınırları içinde yer alıyordu. Doğudaki Kartveli boylarının batıya göçünün ve kültürel etkisinin bu dönemde başladığı sanılır. Sonraki dönemde Doğu Kartveli devleti olan Kartli Krallığı'nın sınırları içerisinde yer aldı. MÖ 2. yüzyılın başlangıcında Ermeni devletinin denetimine geçti. Sonraki yüzyıllarda, Kartli ve Ermenistan arasında sınır çatışmalarının yaşandığı bir yer oldu. MS 1-2. yüzyıllarda Kartli sınırlarına bağlandı. Sonrasında Ermeniler Tayk'ı yeniden ele geçirdi. Tayk, 4.-7. yüzyıllarda Mamikonyan ailesinin mülkü olarak kaldı. Mamikonyan ailesi, Nicholas Adontz ve Cyril Toumanoff gibi bazı tarihçilere göre Çan (Laz) kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Diaohi</span>

Diaohi veya Dayaeni, muhtemelen MÖ 12. yüzyılda, Bronz Çağı Çöküşü (Hitit) sonrası dönemde oluşmuş, Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde bulunan kabileler birliğiydi. Burada yaşayan kabilelerin Kartveli dillerini veya Hurri dilini konuştukları tahmin edilmektedir.

Babil ve Asur uygarlıkları, Mezopotamya'da, Fırat ve Dicle ırmakları arasındaki bölgede 5.000 yıl önce kurulan en büyük kentlerden Babil ve Asur çevresinde yaratılan uygarlıklardır. Bu kentler, Babil ve Asur ülkelerinin de merkeziydi. Yazı başta olmak üzere burada pek çok buluş gerçekleştirildi. Asur ve Babil'de ortaya çıkan uygarlık doğuda İran ve Hindistan'a; batıda ise Filistin, Yunanistan ve Roma'ya doğru yayıldı. Babil ve Asur böylece doğu ve batı uygarlıklarının da çıkış yeri oldu.

<span class="mw-page-title-main">III. Tiglat-Pileser</span>

III. Tiglath-Pileser MÖ 8. yüzyılda hüküm sürmüş olan ve Yeni Asur İmparatorluğu'nun kurucusu olarak kabul edilen ünlü bir Asur kralıdır. Suriye ve Filistin'i alarak ülke topraklarını genişleten III. Tiglath-Pileser, Asur ve Babil krallıklarını tek çatı altında birleştirmiştir

Bu sayfa ilk zamanlardan itibaren Asur Krallarını listelemektedir. Kayıp tarihler için Babil kronolojisi ile senkronize olarak hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gurgum</span>

Gurgum Krallığı coğrafi olarak Akdeniz, Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun kesişim noktasında kurulmuş bir Neo-Hitit kent devletidir. Krallığın merkezi genellikle bugünkü Maraş Kalesi ve çevresi olarak görülür. Burada Gurgum ve Marqasti tanımları arasındaki fark, birinin bir bölgeyi diğerinin ise kent merkezini ifade etmesidir.

Tuvana Krallığı. MÖ 3000 ile 2000 yılları arasında Anadolu'da kurulan şehir devletlerinden birisi de Ön Hititler tarafından kurulan ve merkezi İlçenin 4 km güneyindeki aydınkent (İvriz) köyünde bulunan Tuvana Krallığı şehir devleti olup, bu devlet merkezi Aydınkent (İvriz) olmak üzere MÖ 1200 ile 742 yılları arasında hüküm sürmüştür.

MÖ 8. yüzyıl, MÖ 800'ün ilk günü başlamış ve MÖ 701'in son günü bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Kaldea</span> MÖ. XX. yy ile VI. yy arasında yaşamış Sami halkı

Kaldea veya Chaldea ülkede yaşayanlar absorbe ve asimile olup Babil'i oluşturmadan önce, MÖ 10. yy sonu veya 9. yy başı ile 6. yüzyılın ortaları arasında var olmuş bir ülkedir. Kaldea halkı Sami dilini konuşmaktaydı. Ülke, Mezopotamya'nın uzak güneydoğu köşesindeki bataklık bölgede kurulmuştur. İbrani Kutsal Kitabı (Tanah) bölgeyi tanımlamak için İbranice: כשדים (Kaśdim) terimini kullanır ve Yunan Eski Ahit'te (Septuaginta'da) Kaldaeanlar olarak çevrilmiştir, Kasdim kelimesinin aslında Chaldean çevirisi olduğu veya Mezopotamyanın güneyine verilen Kaldu adının karşılığı olup olmadığı konusu tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sümer ve Akad kralı</span> antik Mezopotamya kraliyet unvanı

Sümer ve Akad Kralı, antik Mezopotamya'daki Akad İmparatorluğu hükümdarlarının, sahip oldukları "Akad Kralı" yönetici ünvanıyla "Sümer Kralı" ünvanını birleştirmesiyle meydana gelen bir kraliyet ünvanıdır. Ünvan, Akad'lı Sargon tarafından kurulan antik imparatorluğun mirası ve ihtişamı üzerinde aynı anda bir hak iddia etmiş ve güneyde Sümer ve kuzeyde Akad bölgelerinden oluşan Aşağı Mezopotamya'nın tamamını yönetme iddiasını dile getirmiştir. "Sümer Kralı" ve "Akad Kralı" Ünvanlarının her ikisi de Akad kralları tarafından kullanılmasına rağmen ünvan, Yeni Sümer kralı Ur-Nammu'nun hükümdarlığına kadar birleşik haliyle takdim edilmemiştir. Ur-Nammu, bu ünvanı Aşağı Mezopotamya'nın güney ve kuzey kısımlarını kendi yönetimi altında birleştirme çabasıyla yaratmıştır. Daha önceki Akad kralları, Sümer ile Akad'ı bu şekilde birbiriyle bağlama aleyhinde olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Deioces</span> Med İmparatorluğunu kuran kral

Deioces Med kabilelerini birleştirerek, Med İmparatorluğu'nu kurduğu belirtilen ilk Med kralıdır.

Utupursi, Proto Güney Kafkas dilini konuşan halkların yaşadığı düşünülen Diaohi Krallığı'nın bilinen son hükümdarıdır. Saltanatı otuz yıl süren Utupursi, bu süre zarfında komşu krallık Urartular'ın yayılmacı politikasıyla mücadele etti. MÖ 8. yüzyılın ilk yarısında kral Menua ve I. Argişti'nin ordularına karşı savaştı. Saltanatı Urartu metinlerinde geçmektedir.

Asya, MÖ 9. yüzyılın ortalarında hüküm sürmüş, halkı Proto-Güney Kafkas kabilelerinden oluşan Diaohi Krallığı'nın hükümdarıydı. Asya, III. Şalmanezer'in askeri seferlerini anlatan Asur kaynaklarında geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İştuanda</span>

İştuanda ya da İştunda, Demir Çağı'nda güneydoğu Anadolu'daki Tabal bölgesinde varlık göstermiş, Luvice konuşan bir Geç Hitit devleti idi.

<span class="mw-page-title-main">V. Şamşi-Adad</span>

V. Şamşi-Adad MÖ 824-811 yılları arasında Asur Kralıydı. Adını Adad olarak da bilinen tanrı Hadad'dan almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.