İçeriğe atla

Sicilyaca

Sicilyaca
sicilianu
BölgeSicilya, Calabria, Campania (Cilento), Puglia (Salento)
EtnisiteSicilyalılar
Konuşan sayısı4,7 milyon  (2002)
Dil ailesi
Hint-Avrupa
Dil kodları
ISO 639-2scn
ISO 639-3scn
Coğrafi dağılım

Sicilyaca (sicilianu, İtalyanca: siciliana), özellikle Sicilya ve etrafındaki adalarda konuşulan, yaklaşık 5 milyon konuşura sahip bir Latin dilidir.[1] Sicilya Adası'nın yanı sıra dil, Orta ve Güney Calabria, Lecce ve Salerno'da da konuşulmakta olmasına rağmen bu bölgelerde konuşulan diller ile Sicilyaca, bazen daha geniş bir "Uç Güney İtalyan" dil grubunun (İtalyancaitaliano meridionale estremo) parçası olarak görülmektedir.[2]

Ethnologue, Sicilya dilini "standart İtalyanca'dan yeterince farklı olduğu için ayrı bir dil" olarak sınıflandırmaktadır.[1] Dile ayrıca UNESCO tarafından azınlık dili statüsü tanınmış olup,[3] kurum ayrıca UNESCO Courier dergisinin ayrı bir Sicilyaca versiyonunu da çıkarmaktadır.[4]

Dilin Sicilya Adası çapında resmî bir statüsü olmamasına rağmen Caltagirone ve Grammichele gibi komünlerde belediye çapında statüye sahiptir.[5][6] Aynı şekilde dil ortografik açıdan bir devlet kurumu tarafından denetlenmek yerine kâr amacı gütmeyen Cademia Siciliana kuruluşu bu görevi üstlenmektedir.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b "Sicilian entry in Ethnologue". www.ethnologue.com. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017. (20th ed. 2017) 
  2. ^ Avolio, Francesco (2012). Lingue e dialetti d'Italia [Languages and dialects of Italy] (İtalyanca) (2.2yer=Roma bas.). Carocci. s. 54. 
  3. ^ "UNESCO Atlas of the World's Languages in danger". www.unesco.org. 30 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2016. 
  4. ^ Cademia Siciliana. "Lu Curreri di l'UNESCO" (İtalyanca). 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019. 
  5. ^ Arcadipane, Michele. "Gazzetta Ufficiale della Regione Siciliana: Statuto del Comune di Caltagirone" (İtalyanca). Legislative and legal office of Regione Sicilia. 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019. 
  6. ^ Arcadipane, Michele. "Gazzetta Ufficiale della Regione Siciliana: Statuto del Comune di Grammichele" (İtalyanca). Legislative and legal office of Regione Sicilia. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019. 
  7. ^ "Orthography Standardisation - Cademia Siciliana". Cademia Siciliana (İngilizce). 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sicilya</span> Akdenizde yer alan en büyük ada

Sicilya, Akdeniz'in en büyük adası ve İtalya'nın 20 bölgesinden birisidir. İtalya'nın beş özerk bölgesinden biri olan Sicilya'nın nüfusu yaklaşık 5 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Maltaca</span> Maltanın resmî dili

Maltaca (Malti), Maltalılar tarafından kullanılan, Malta ve Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden birini oluşturan Latinleşmiş Sami dili. Latin alfabesi kullanılarak yazılan dilin kökenleri tarihi Sicilya Arapçasına dayanmakta olup, tarih boyunca Latin dilleri ve İngilizceden yoğun ödünçlemeler almıştır. İlk olarak 15. yüzyılda yazılmaya başlanmış dil, 1934'te Malta'nın resmî dili olmuştur.

Altayca veya Altay Türkçesi, Türk dillerinin Sibirya grubunda yer alan bir dildir. Rusya içindeki Altay Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Altayca, 1948 yılına kadar Oyrot dili (ойрот) olarak adlandırılmıştır. Rusya'nın 2010 nüfus sayımı verilerine göre dil yaklaşık 55.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Siraküza (il)</span> İtalyada bir il

Siraküza ili, İtalya'da Sicilya Özerk Bölgesi'deki bir ilidir. İlin başşehri Siraküza'dır. İl 2.109 km² lik bir alana sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya Özerk Bölgesi</span> İtalyaya bağlı özerk bölge

Sicilya Özerk Bölgesi, İtalya Yarımadasının güneybatısında bulunan Sicilya adasının özel statülü yerel idaresidir. Başkenti Palermo'dur. Sicilya'nın özel statüsü 1948 "İtalyan Cumhuriyeti Anayasası"'nda bulunmaktadır. Bu anayasa Sicilya adasına geniş kültürel ve idare özerklik sağlayarak adanın ülkede eşi bulunmayan etnik ve dil özellikleri olan antik uygarlığını korumayı hedeflemektedir. Böylece Sicilya Özerk Bölgesi yerel idaresi İtalya'nın idari özerklik verilmiş diğer 20 bölgesinden daha değişiktir.

<span class="mw-page-title-main">Talışça</span>

Talışça veya Talişçe, İran ve Azerbaycan'da konuşulan bir Kuzeybatı İran dilidir. Tatça ve Zazaca ile yakından ilişkili dil, İran'ın Hazar Denizi kıyılarındaki Gilan ve Erdebil eyaletleri ile Azerbaycan'ın güney illerinde yaklaşık 220.000 kişi tarafından konuşulmaktadır. Konuşurlar Hazar Denizi'nin batı ve güneybatı kıyı bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Glottolog Talişçeyi Türkiye'de konuşulan Zazaca ile Hazar Denizi'nin güney kıyılarında konuşulan Tatça ve lehçeleri ile birlikte Eski Azerice'den türeyen Azeri dilleri grubu içinde sınıflandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de konuşulan diller</span>

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır. Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir. Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tapınaklar Vadisi</span> Arkeolojik Saha

Tapınaklar Vadisi, Güney İtalya'daki Sicilya'daki Agrigento'da bulunan bir arkeolojik sitedir. Magna Graecia sanatının ve mimarisinin en seçkin örneklerinden biridir ve Sicilya'nın başlıca turistik yerlerinden biridir ve aynı zamanda İtalya'nın ulusal bir anıtıdır. Alan 1997'de UNESCO Dünya Mirası listesine dahil edildi. Tapınaklar Vadisi'nin arkeolojik parkı ve peyzajı, 1,300 hektarlık alanı ile dünyadaki en büyük arkeolojik alanı oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Caltagirone</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Catania iline bağlı ilçe (komün)

Caltagirone, İtalya'nın güneyindeki Sicilya'daki Katanya'nın yaklaşık 70 kilometre güneybatısındaki bir kasaba ve komündür. 2002 yılında "Val di Noto'nun Geç Barok Şehirleri, " Dünya Mirası Alanının bir parçası olarak listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mario Bardi</span> İtalyan ressam (1922-1998)

Mario Bardi bir İtalyan Realist ressamdı. Ocak 1922'de güney İtalya'daki Sicilya Akdeniz adasında Palermo da doğdu.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya mutfağı</span> Sicilyanın mutfak gelenekleri

Sicilya mutfağı, Sicilya'ya özgü bir yemek pişirme tarzıdır. Sicilya mutfağı, adada son iki bin yıldır var olan tüm kültürlerin izlerini taşımaktadır ve İtalyan mutfağıyla pek çok ortak noktası olsa da Sicilya yemeklerinde de Yunan, İspanyol, Fransız ve Arap etkileri bulunmaktador.

<span class="mw-page-title-main">Palermo (metropoliten şehir)</span> Sicilya bölgesindeki İtalyan metropolitan şehir

Palermo Metropoliten Şehri, İtalya'nın Sicilya bölgesinde bulunan bir metropoliten şehirdir. İl, ülkenin güneyinde Sicilya Adası'nın batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 5.009,28 km² olan ilin nüfusu 30 Kasım 2018 tarihi itibarı ile 1.253.356'dır. Merkezi Palermo'dur.

<span class="mw-page-title-main">Katanya (metropoliten şehir)</span>

Katanya Metropoliten Şehri, İtalya'nın Sicilya bölgesinde bulunan bir metropoliten şehirdir. İl, ülkenin güneyinde Sicilya Adası'nın doğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 3.573,69 km² olan ilin nüfusu 30 Kasım 2018 tarihi itibarı ile 1.108.040'tır. Merkezi Katanya'dır.

<span class="mw-page-title-main">Messina (metropoliten şehir)</span>

Messina Metropoliten Şehri, İtalya'nın Sicilya bölgesinde bulunan bir metropoliten şehirdir. İl, ülkenin güneyinde Sicilya Adası'nın kuzeydoğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 3.266,12 km² olan ilin nüfusu 30 Kasım 2018 tarihi itibarı ile 627.251'dir. Merkezi Messina'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya millî futbol takımı</span>

Sicilya millî futbol takımı, Sicilya adasının temsili futbol takımıdır. Sicilya Futbol Federasyonu tarafından kontrol edilir ve halk arasında Naziunali Siciliana adıyla da anılır. Sicilia Futbol Federasyonu 2020 yılında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya milliyetçiliği</span>

Sicilya milliyetçiliği, Sicilya'nın özerk İtalyan bölgesinde ve ayrıca İtalya'dan daha fazla özerklik veya tam bağımsızlık isteyen ve Sicilya kimliğinin, kültürünün, tarihinin ve dil çeşitliliğinin daha fazla dahil edilmesini destekleyen Sicilya diasporasında bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Agostino Todaro</span>

Agostino Todaro, İtalyan botanikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Florio ailesi</span>

Florio ailesi, 19. yüzyılda Sicilya'da Sicilya ürünlerinin ihracatını içeren birçok kazançlı faaliyete başlayan ve bir bakıma Sicilya'yı feodal hareketsizlikten kurtaran önde gelen bir girişimci İtalyan ailesidir. Aile, iş alanlarını nakliye, gemi yapımı, balıkçılık, madencilik, metalurji ve seramik alanlarına genişletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sikulca</span>

Sikulca, Sikullar tarafından Sicilya'nın merkezinde ve doğusunda konuşulmuş soyu tükenmiş bir Hint-Avrupa dilidir. MÖ 6. yüzyılın sonlarından MÖ 4. yüzyıla tarihlenen otuzdan az yazıtla ve antik dönem yazarlarından yirmi beş kadar açıklama (glos) ile tasdiklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İtalo-Batı dilleri</span>

İtalo-Batı dilleri, Latin dil grubunun -bazı sınıflandırmalara göre- en büyük koludur. İtalo-Dalmaçya ve Batı Latin dilleri olmak üzere ikiye ayrılır, Sarduca ve Doğu Latin dillerini kapsamaz.