İçeriğe atla

Sicilya göknarı

Sicilya göknarı
Korunma durumu

Kritik tehlikede (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Pinopsida
Takım:Pinales
Familya:Pinaceae
Alt familya:Abietoideae
Cins:Abies
Tür: A. nebrodensis
İkili adlandırma
Abies nebrodensis
(Lojac.) Mattei, Boll. Reale Orto Bot. Palermo 7: 64 (1908).
Dağılımı

Sicilya göknarı (Abies nebrodensis), çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

Genel özellikleri

Sicilya göknarı, İtalya, Sicilya'daki Madonie Bölgesel Tabiat Parkı'na endemik olan küçük iğne yapraklı bir ağaçtır. Yoğun ağaç kesimi ve erozyonun bir sonucu olarak, dağların daha önce bu türle kaplı olmasına rağmen şu anda yalnızca 30 olgun ağaç vardır. IUCN, Sicilya göknarının kritik tehlike altındaki türler olduğunu düşünüyor. Şu anda tür, dağılım alanını Avrupa kayını (Fagus sylvatica) ve pırnal meşe (Quercus ilex) ile paylaşmaktadır; ancak yakınlarda diğer göknar ağaçlarının varlığı (esas olarak Abies alba), olası hibridizasyonun da hayatta kalması için bir risk olduğu anlamına gelir. Sicilya göknarı, yaklaşık 1500 m yükseklikte kireçtaşı topraklarda yetişir. 10-15 metre yüksekliğe ulaşabilir ve taç koyu yeşil renkte koniktir. Geçmişte, ahşap özellikle elastik ve dayanıklı olduğundan, özel ve dini yapılarda değerli kıldığı için çok yaygın olarak kullanılmıştır. Popülaritesi, neslinin neredeyse tükenmesine katkıda bulundu. Ağaç sayısını artırmak için restorasyon çalışmaları sürüyor; ancak düşük sayılar, türün 1900'lerin başından beri hiçbir ekonomik değerinin olmadığı anlamına gelir ve bu da restorasyonu güvencesiz hale getirir. Parkla yakın işbirliği içinde Sicilya göknarının korunmasıyla ilgili çeşitli uluslararası projeler bulunmaktadır. Ek bir güvenlik önlemi de, yaklaşık 3000 Abies nebrodensis örneğinin şu anda botanik bahçelerinde ve İtalya çevresindeki özel arboretumlarda ex situ olarak yetiştirilmesidir.[1]

Kaynakça

  1. ^ "Abies nebrodensis". European Forest Genetic Resources Programme. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ağaç</span> meyve verebilen, gövdesi odun veya kereste olmaya elverişli bulunan ve uzun yıllar yaşayabilen bitki

Ağaç, botanikte çoğu türünde dalları ve yaprakları destekleyen uzun bir sürgüne ya da gövdeye sahip çok yıllık bir bitkidir. Ağaç tanımı, bazı kullanımlarda sadece ikincil büyüme gösteren odunsu bitkileri, kereste olarak kullanılabilen bitkileri ya da belirli bir yüksekliğin üzerindeki bitkileri kapsayacak şekilde daha dar olabilir. Daha geniş tanımlarda ise uzun palmiyeler, eğrelti ağaçları, muz ağaçları ve bambular da birer ağaç olarak kabul edilir. Ağaçlar taksonomik bir grup değildir ancak güneş ışığı için rekabet etmek adına diğer bitkilerden daha fazla yükseğe çıkmanın bir yolu olarak birbirinden bağımsız şekilde evrimleşip gövde ve dalları olan çeşitli bitki türlerini içermektedir. Ağaçlar uzun ömürlü olma eğilimindedir ve bazıları birkaç bin yıl yaşar. Ağaçlar 370 milyon yıldır dünya üzerindeki varlığını sürdürmektedir. Dünyada yaklaşık üç trilyon olgunluğa erişmiş ağacın olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göknar</span>

Göknar ya da köknar (Abies), çamgiller (Pinaceae) familyasının Abies cinsinden iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. 40m'ye kadar boylanabilen göknarlar, kendine özgü formu, gövde kabuğu iğne yaprakları ve hatta kokusu ile Çamgiller familyasının diğer türlerinden ayırt edilebilir. Yapraklarının alt yüzeyinde beyaz çizgiler vardır.Kozalaklar sonbaharda olgunlaşınca pulları dökülür. Türkiye'de 213.652 hektar saf göknar ormanı bulunmaktadır 300 yıldan fazla yaşayabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Karadeniz göknarı</span> çamgiller (Pinaceae) familyasında Kafkasyaya özgü bir göknar türü

Doğu Karadeniz göknarı veya Kafkas Göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasında Kafkasya'ya özgü bir göknar türü. Heybetli ve hızlı büyüyen bir ağaçtır. Güneşli ve nemli ortamlarda iyi gelişir. Avrupa Kıtası ve Türkiye'nin en uzun doğal ağacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çamgiller</span>

Pinaceae (Çamgiller), Pinales takımından bazen çalı formunda kozalaklı ağaç türlerini içeren bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kazdağı göknarı</span>

Kazdağı göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Türkiye'de yalnızca Kazdağı'nda yetişen endemik bir göknar alt türü.

<span class="mw-page-title-main">Sicilya</span> Akdenizde yer alan en büyük ada

Sicilya, Akdeniz'in en büyük adası ve İtalya'nın 20 bölgesinden birisidir. İtalya'nın beş özerk bölgesinden biri olan Sicilya'nın nüfusu yaklaşık 5 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Orta Avrupa göknarı</span>

Orta Avrupa göknarı veya Orta Avrupa köknarı;, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney ve Orta Avrupa'nın dağlık bölgelerinde yetişen bir göknar türü.

<span class="mw-page-title-main">Toros göknarı</span>

Toros göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Suriye, Lübnan dağları ve Türkiye'de doğal olarak yetişen bir göknar türü.

<span class="mw-page-title-main">Gümüş göknar</span>

Gümüş göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından doğal olarak Kuzey Amerika'nın batısında yetişen göknar türü. Doğal yaşam alanı dışında park ve bahçelerde peyzaj ağacı olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Etna Yanardağı</span> Yanardağ

Etna Yanardağı, Sicilya'nın doğu kıyısında, Messina ve Katanya'ya yakın aktif yanardağ. Avrupa kıtasındaki en yüksek yanardağdır. Şu anki yüksekliği 3.357 m olmakla beraber zirvedeki püskürmelerle bu yükseklik zaman zaman değişmektedir. 1190 km² alan kaplamakta, taban çevresi 140 km'ye varmaktadır. İtalya'nın en büyük üç aktif yanardağından biridir, yüksekliği en yakın rakibi Vezüv'ün üç katı, Stromboli'nin 3,5 katı kadardır. 2013'te Dünya Mirası ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Andız</span>

Andız ya da andız ağacı, servigiller (Cupressaceae) familyasından, 10–15 m boyunda, Juniperus seksiyonunun Caryocedrus alt seksiyonundan ardıç türü. Doğu Akdeniz bölgesinde, güney Yunanistan, güney Türkiye, Batı Suriye ve Lübnan’da 800-1700 m yükseklikteki kayalıklarda dağılım gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Kore göknarı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kore göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Veitch göknarı</span>

Veitch göknarı, çamgiller familyasından bir ibreli ağaç türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Fas göknarı</span> bitki alt türü

Fas göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından bir göknar alt türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan göknarı</span>

Yunanistan göknarı, çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan göknarı</span> bitki türü

Bulgaristan göknarı, çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan göknarı</span>

Tayvan göknarı, çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir göknarı</span>

Cezayir göknarı, çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

<i>Avrupa ladini</i> bitki türü

Avrupa ladini, Batı ladini ya da Norveç ladini, çamgiller (Pinaceae) familyasından ladin cinsinden bir ibreli türüdür. Ana vatanı Kuzey Avrupa olan ve o bölgelerde önemli ölçüde ormanlık alan oluşturan Avrupa Ladini türü diğer bölgelerde doğal olarak bulunmasa da peyzaj amaçlı park ve bahçelerde dikimi yapılmıştır. Old Tjikko, İsveç'in Dalarna ili'nin Fulufjället Dağı sınırlarını içerisinde bulunan bir Norveç Ladini 9.558 yaşındaki ladin halen dünyanın en yaşlı ağacı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Göknarı</span>

Doğu Karadeniz göknarı veya Kafkas Göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasında Kafkasya'ya özgü bir göknar türü. Heybetli ve hızlı büyüyen bir ağaçtır. Güneşli ve nemli ortamlarda iyi gelişir. Avrupa Kıtası ve Türkiye'nin en uzun doğal ağacıdır.