İçeriğe atla

Sibirya nehir dönüşü

Önerilen ana su transfer yollarından birinin yerleşimi. Plan, suyu daha güneye götürmek için diğer kanalları da içermesi planlanmaktaydı.

Sibirya nehir dönüşü veya Davidov planı, Sovyetler Birliği'nin Sibirya'nın kuzeyindeki nehirlerin akışını Arktik Okyanusu'na akıtarak güneye, Orta Asya'nın sudan yoksun nüfuslu tarım alanlarına yönlendirme projesiydi.[1]

Projeyle ilgili araştırma ve planlama çalışmaları 1930'larda başlamış ve 1960'lardan 1980'lerin başlarına kadar geniş çapta yürütülmüştür. Tartışmalı proje, 1986'da esasen çevresel nedenlerden dolayı çok fazla gerçek inşaat işi yapılmadan iptal edildi.

Kaynakça

  1. ^ "Saving the Caspian 14 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Time U.S., Monday, March 17, 1975.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Anadolu Projesi</span>

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Fırat ve Dicle nehirleri üzerinde yapımı öngörülen barajlar, hidroelektrik santralleri ve sulama tesislerinin yanı sıra kentsel ve kırsal altyapı, ulaştırma, sanayi, eğitim, sağlık ve diğer sektörlerin gelişmesini ve hizmetlerini kapsayan entegre projedir. Projenin toplam maliyeti 32 milyar dolardır.

<span class="mw-page-title-main">Obi Nehri</span> Sibiryanın güneyinden başlayan ve Arktik Okyanusuna dökülen akarsu

Obi Nehri Sibirya'nın güneyinden başlayan ve Arktik Okyanusu'ne dökülen akarsu. Nehir oldukça geniş ve düz yataklara sahip olduğundan şehirler arası yolcu ve yük taşımaya elverişlidir. Kışın nehir suları donar ve kara aracı geçişine uygun hâle gelir.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Buz Denizi</span> Kuzey Kutbu bölgesinde bir okyanus

Kuzey Buz Denizi ya da Arktik Okyanusu, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutbu'nu kapsayan, buzlarla kaplı bir okyanustur. Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO) tarafından okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean). Yüzölçümü 14.090.000 km² olan devasa bir alandır. Diğer okyanuslara göre sığ olup, en derin noktası 5.449 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir. Rusya, ABD, Kanada, Danimarka (Grönland), Norveç ile kıyıları vardır. Bunlara ek olarak soğuk ve elverişsiz iklimine rağmen çok önemli hayvan çeşitliliğine sahip olan Arktik Okyanus'ta birçok balık ve kuş türü yanında kompleks habitatlar oluşturan memeliler de yer alır. Özellikle kutup bölgesinin ikon hayvanları kutup ayıları, foklar, morslar, belugalar ve narvaller bu iklim ve çevre koşullarına milyonlarca yıllık bir evrimle adapte olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Aral Gölü</span> Kazakistanda çoğu kurumuş olan bir göl

Aral Gölü, Kazakistan - Karakalpakistan (Özbekistan) sınırları içinde olan göldür. Önceki yıllarda 68.000 km² yüz ölçümüyle Asya'nın ikinci, dünyanın dördüncü büyük gölüydü. Son yıllarda aşırı sulama nedeniyle eski yüzölçümünün %90'ını kaybetmiştir.

Şorca veya Şor Türkçesi, Şorlar tarafından konuşulan Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı Türk dillerinden biridir. Tuvacaya büyük benzerlik gösterir. Rusya'nın Kemerovo bölgesinde 2010 yılı itibarıyla 2.840 kişi tarafından konuşulmaktadır. Günümüzde Şorca Kemerovo Üniversitesi'nde öğretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lena (nehir)</span> Baykal Dağlarında 1640 m yüksekte doğan nehir

Lena, Baykal Gölü'nün 20 km batısında, Orta Sibirya Platosunun güneyindeki Baykal Dağları'nda 1640 m yüksekte doğan nehir. Lena, Kirenga ve Vitim ırmakları ile birleşerek kuzeye doğru akar. Yakutsk'tan içeri girerek Olyokma Irmağı ile birleşir ve oradan da Aldan Nehri ile birleşerek akmaya devam eder. Verkhoyansk sırası ırmağı kuzeybatıya doğru saptırır, Lena en önemli sol kolu Viljuj Nehri ile birleştikten sonra yolunu doğruca Kuzey Buz Denizi'nin bir parçası olan Laptek Denizi'ne doğrultur.

<span class="mw-page-title-main">Kara Denizi</span> deniz

Kara Denizi, Sibirya'nın kuzeyinde, Arktik Okyanusu'nun bir uzantısıdır. Batıda, Kara Boğazı ve Novaya Zemlya ile Barents Denizi'nden, doğuda, Severnaya Zemlya Adaları ile Laptev Denizi'nden ayrılır. Maksimum uzunluğu 1450 km ve maksimum genişliği 970 km olan denizin yüzölçümü yaklaşık 880,000 km² dir. Denizin ortalama derinliği 110 metredir. Deniz Obi, Yenisey, Pyasina, Pur ve Taz nehirlerinden fazla miktarda tatlı su alır bu nedenle tuzluluk oranı pek fazla değildir. Yılın iki ayı tamamı buzlar ile kaplı olan denizde balıkçılığın yanı sıra petrol ve doğalgaz tesisleri de kurulmuş fakat henüz gelişmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yenisey</span> Moğolistandan gelen, Sibiryadan geçen ve Kuzey Kutbu Okyanusuna akan nehir

Yenisey Nehri Arktik Okyanusu'na boşalan en büyük nehir sistemidir. Angara (Ангара) ve Selenga kolları ile birlikte dünyanın en uzun beşinci akarsuyu olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">Amur Nehri</span> Asyada bir nehir

Amur, dünyanın en uzun dokuzuncu nehridir. Uzunluğu 2874 km olup, Argun kolu ile birlikte uzunluğu 4444 km'yi bulur. Havzası 1.843.000 kilometrekaredir. Japon Denizi ile Obiotsk Denizlerini birleştiren Tatar Boğazı'ndan Büyük Okyanus'a dökülür. Uzakdoğu Rusya ile Çin'in Mançurya bölgesi arasındaki doğal sınırdır. Bölgede muson iklimi görülür. Kışın Sibirya'dan esen soğuk rüzgarlar nedeniyle altı ayda bir donar. Donma sırasında ulaşımda yer almaz. Yazları bol suyla çoşar ve ulaşımda bölge halkına kolaylık sağlar. Amur Nehri balık türünden zengindir. Bölgede 25'ten fazla balık tesisi bulunmaktadır. Hidroelektrik santralleri için uygun bir ortama sahip olsa bile fazla baraj bulunmamaktadır. Çin ile Rusya'nın doğal sınırını oluşturması bakımından önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Sibirya Denizi</span> deniz

Doğu Sibirya Denizi, Arktik Okyanusu'un uzantısı olan su kütlesi. Yeni Sibirya Adaları ile De Long Adaları arasında bulunur. Boğazlar aracılığı ile Laptev Denizi ve Çukçi Denizi'ne de bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Dicle Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 50 km mesafede, Maden Çayı ve Dibni Çayı'nın birleşerek Dicle Nehri'ni meydana getirdiği mevkiiden 800 m mesafede ve Kralkızı Barajı aksının 22 km mansabında yer almaktadır. Proje çalışmalarına 1986 yılında başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Özerk Oblastı</span>

Yahudi Özerk Oblastı, Rusya'ya bağlı özerk oblast. Mayıs 1928'de kuruldu. 1934'te özerk devlete dönüştürülen oblast, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra tekrar oblast statüsüne getirildi. Bölge, Moskova'nın 8.000 km. doğusunda, Çin ve Yakutistan arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Çukotka Özerk Okrugu</span>

Çukotka Özerk Okrugu Rusya'nın ve Sibirya'nın en kuzeydoğu kesiminde yer alır. 1991'e kadar Çukçi özerk ili adıyla Magadan Oblast'a bağlı kaldıktan sonra Çukotka Özerk ili (okrug) olarak özerklik kazandı.

<span class="mw-page-title-main">İrtiş</span> Asyada bir nehir

İrtiş Irmağı, Sibirya'da bir nehir, ana kaynağı Obi Nehri'dir. İrtiş ismi Beyaz anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Novosibirsk</span> Rus şehri

Novosibirsk, Novosibirsk Oblastı ve Sibirya Federal Bölgesi'nin başkenti ve 2018 nüfus sayımına göre Sibirya'nın en kalabalık, bütün Rusya'nın ise Moskova ve Sankt-Peterburg'dan sonra 1.612.833 kişilik nüfusuyla en kalabalık üçüncü kentidir. Şehir, Güneybatı Sibirya'da Obi Nehri kıyısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Krasnoyarsk</span> Krasnoyarsk Krayının idari merkezi

Krasnoyarsk veya Kızıl Yar, Krasnoyarsk Krayı'nın idari merkezi ve Sibirya idari bölgesinin üçüncü büyük şehridir. Krasnoyarsk ve Yenisey nehirleri arasındadır. Trans-Sibirya demiryolu hattının üzerinde önemli bir kavşaktır. Kentte Yemelyonovo Havalimanı da mevcuttur. Kent 19 Ağustos 1628'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Batı Sibirya</span>

Batı Sibirya, Sibirya'nın batı kesimini oluşturan bir bölgedir. Bölge, Urallar ve Yenisey Nehri arasında yer almaktadır. Yaklaşık 2.5 milyon km²'lik bir alanı kapsamakta olup %80'i Batı Sibirya Ovası'nda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Urengoy-Pomari-Ujgorod boru hattı</span>

Urengoy–Pomari–Ujgorod boru hattı veya Trans Sibirya boru hattı, önce Sovyetler Birliği daha sonra ise Rusya'nın ana doğalgaz ihraç boru hattıdır. Bir kısmı Ukrayna topraklarındadır ve bu ülke tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sayan Dağları</span> Asya sıra dağları

Sayan Dağları, Göktürk Kağanlığı devrindeki adı : Kögmen Dağları) Moğolistan'ın kuzeybatısında, Sibirya'nın güneyindeki sıra dağlardır.