İçeriğe atla

Sibin Muharebesi

Sibin Muharebesi
Tarih1660
Bölge
Sibiu
Sonuç Kesin Osmanlı Devleti zaferi[1]
Taraflar
Osmanlı Devleti Erdel Krallığı
Avusturya Arşidüklüğü
Komutanlar ve liderler
Küçük Mehmed PaşaII. György Rákóczi
Güçler
40.000

Sibin Muharebesi, 1660 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.

Balkanlar'da 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu ve Habsburg İmparatorluğu arasındaki mücadele bölgenin tarihini belirledi. Mohaç Savaşı'nda Macar yenilgisinden sonra, Macaristan toprakları Osmanlı ve Habsburg İmparatorlukları arasında ikiye bölündü. Transilvanya, Osmanlının vasal bir devleti haline geldi ve verilen özerklik ile idare yerli prenslerin inisiyatifine bırakıldı.[2][3] Osmanlı yönetiminde Transilvanya'da voyvodalar Gábor Bethlen ve I. György Rákóczi dönemlerinde birçok dini hareket için altın çağ yaşandı. Ortodoks Rumenlerin eşitliği tanımamakta ısrarına rağmen; Transilvanya, Roma Katolikleri, Kalvinistler, Lutherciler ve Unitarianların barış içinde yaşadığı birkaç Avrupalı Devletten biri oldu. Osmanlı İmparatorluğu dini hareketlerden rahatsız değilken, Habsburg hanedanına bağlı Avusturya Arşidüklüğü bölgeyi kontrol altında tutmaya özen gösteriyordu.[4][5] 1642 yılında Erdel Prensliği'nin başına geçen II. György Rákóczi (1621-1660) ile altın çağ sona erdiği gibi, II. György Rákóczi Osmanlı Devleti'nin askerî eylemleri kesinlikle yasaklamasına rağmen, Habsburgların da desteğiyle İsveç İmparatorluğu ile ittifak kurup 1657 yılında Lehistan'ın işgaline katıldı.[6]

II. György Rákóczi, Eflak prensi Konstantin ve Boğdan prensi İstefan'ı görevlerinden alıp, yerlerine Mihne ve Ghika'yı atamıştı. II. György Rákóczi'nin faaliyetleri üzerine Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1658 yılı yazında bölgeye askerî harekât düzenlendi. Otoriteyi tekrar tesis etmek üzere Köprülü Mehmet Paşa kumandasında sefere çıkan Osmanlı ordusu voyvodaları yenilgiye uğrattı ve Transilvanya'da Türk hakimiyetini tekrar tesis etti. Böylece II. György Rákóczi'nin çalışmaları Osmanlı Ordusunun başarılı harekâtıyla engellendi ve bölgede Osmanlı yanlısı voyvodaların iktidarı pekiştirildi. Avusturya tarafından teşvik edilen II. György Rákóczi, sadrazamın dönüşünü fırsat bilerek tekrar asker toplamaya başladı. Bunun üzerine Aralık 1659 tarihinde Budin Valisi Seydi Ahmed Paşa, II. György Rákóczi üzerine yürüyerek Demirkapı Muharebesi'nde onu mağlup etti.[7]

Bu muharebeden sonra Küçük Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri, II. György Rákóczi komutasındaki 40 bin kişilik orduyu Eflak'ın kuzeyindeki Sibin kalesi önünde yapılan Sibin Muharebesi'nde yendi.[8] Küçük Mehmed Paşa'nın Sibin Muharebesi'nde II. Rákóczi'yi mağlup etmesinden sonra II. Rákóczi Sibiu'yu kuşatmaya başladı. Seydi Ahmet Paşa'nın 25 bin kişilik bir orduyla harekete geçtiğini haber alınca 13 Mayıs 1660 tarihinde kuşatmayı kaldırdı. 22 Mayıs 1660 tarihinde Seydi Ahmet Paşa'nın askeri manevrasıyla II. Rákóczi'ye Kaloşvar yakınlarında Szamos Nehri kenarındaki Szamofalva'da muharebe kabul ettirildi. Az sayıdaki birliklerinden 1000 kadar seçkin süvari seçen II. Rákóczi, bu süvarilerle Osmanlı hatlarına saldırdı ise de dört ölümcül yara alarak kendisi de canını zor kurtardı. Bütün eşyaları, topları ve sancakları Osmanlı kuvvetlerinin eline geçti. Bozguna uğrayan tüm Erdel askerleri kaçmaya başladı ve yaralı II. Rákóczi'yi de Varat'a doğru kaçırdılar.[9] Savaş sonunda Osmanlılar tarafından 4,700 asker öldürüldü, 30 top ele geçirildi ve 51 kalenin komutanı esir alındı. II. György Rákóczi, savaş meydanından kaçtığı Varad kalesinde, çarpışmada aldığı yaralar nedeniyle 14 gün sonra 7 Haziran 1660 tarihinde öldü.[10][11] Transilvanya'nın önemli merkezi Varat 27 Ağustos 1660 tarihinde Osmanlı kuvvetlerince işgal edildi ve Varat Eyaleti kurularak, şehir eyaletin merkezi yapıldı. İmparatorluğun Budin ve Eğri Eyaletlerinden bazı sancaklar buraya bağlandı. Erdel bölgesinde devam eden sorunlar birkaç yıl sonra 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın başlamasına yol açan nedenlerden biri olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ Johann Wilhelm Zinkeisen, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Cilt:4 Sayfa:620-621 ISBN 978 605 4052 68 4 Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2011.
  2. ^ "Partition of Hungary", A Country Study: Hungary. Yayıncı: Federal Research Division, Kongre Kütüphanesi Url bağlantısı 7 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ "www.britannica.com Transylvania". 20 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2014. 
  4. ^ BONNEY, Richard, D. J. B. Trim, David J. B. Trim, Persecution and pluralism: Calvinists and religious minorities in early modern Europe, 1550-1700, Peter Lang, 2006 [1] 8 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "www.britannica.com a bulwark of Protestantism in eastern Europe". 20 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2014. 
  6. ^ Encyclopedia of Ukraine (in 10 volumes) / Editor in Chief Vladimir Kubiiovych. - Paris, New York: Young Life, 1954-1989
  7. ^ M. Orhan Bayrak. Türk Savaş ve Barışları. (Demirkapı Savaşı) Sayfa:123 Kastaş Yayınları. İstanbul Ocak 1990. ISBN 975-7639-13-3
  8. ^ M. Orhan Bayrak. Türk Savaş ve Barışları. (Sibin Savaşı) Sayfa:123 Kastaş Yayınları. İstanbul Ocak 1990. ISBN 975-7639-13-3
  9. ^ Johann Wilhelm ZINKEISEN, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Cilt:4 Sayfa:620-621 ISBN 978 605 4052 68 4 Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2011.
  10. ^ Şahin, Bekir. "Osmanlı Ansiklopedisi: Tarih, Medeniyet, Kültür". Ağaç Yayınları. İstanbul, 1994. Sayfa: 131 ISBN 9753460538
  11. ^ M. Orhan Bayrak. Türk Savaş ve Barışları. (Kolojvar Savaşı) Sayfa:123 Kastaş Yayınları. İstanbul Ocak 1990. ISBN 975-7639-13-3

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karlofça Antlaşması</span> Osmanlı ve Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanan antlaşma

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pasarofça Antlaşması</span>

Pasarofça Antlaşması, 1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı'na son veren, yukarı Sırbistan, Belgrad ve Banat yaylasının Avusturya'ya; Dalmaçya, Bosna ve Arnavutluk kıyılarının Venedik'e verilmesi, Mora Yarımadası'nın Osmanlılarda kalması gibi maddeler içeren 21 Temmuz 1718'de imzalanan antlaşmadır. Antlaşma, Osmanlı Sultanı III. Ahmed (1703-1730) zamanında, Mora-Tuna kavşağında Sırbistan'ın Pasarofça kasabasında yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">II. Viyana Kuşatması</span> Osmanlı ordusunun Viyanayı başarısız olarak ikinci kez kuşatması ve 60. günün sonunda bozguna uğradığı kuşatma

II. Viyana Kuşatması, 1683 Viyana Kuşatması veya Viyana Bozgunu, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Avusturya Arşidüklüğü'ndeki Viyana şehrini ele geçirmek için yaptığı ikinci girişimdi. Viyana Savaşı, şehrin iki ay boyunca Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılmasının ardından 12 Eylül 1683 tarihinde Viyana yakınlarındaki Kahlenberg Dağı'nda gerçekleşti. Savaş, Habsburg monarşisi liderliğindeki Kutsal Roma İmparatorluğu ve Polonya-Litvanya Birliği tarafından, her ikisi de Kral III. Jan Sobieski komutasında, Osmanlılara ve onların vasal ve haraç devletlerine karşı yapıldı. Bu savaş, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun Osmanlılara karşı ilk kez askerî işbirliği yaptığı savaş oldu. Osmanlıların yenilgisi, Avrupa'ya yayılmasında bir dönüm noktası oldu ve bundan sonra Osmanlılar daha fazla ilerleme kaydedemedi. Bunu takip eden ve 1699 yılına kadar süren savaşta Osmanlılar, Osmanlı Macaristanı'nın büyük bir kısmını Kutsal Roma İmparatoru I. Leopold'a bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Vasvar Antlaşması</span>

Vasvar Antlaşması, 10 Ağustos 1664'te Osmanlı İmparatorluğu'yla Avusturya Arşidüklüğü arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nı sona erdirmiştir. Antlaşma Szentgotthárd ile Eisenburg arasındaki Çakani'de (Cskany) imzalanmasına rağmen, bu birimin bağlı olduğu Vasvar şehrinin adı tarihi kaynaklara geçmiştir. Osmanlıca ve Latince kaleme alınan antlaşmanın Latincesi Osmanlılarda, Osmanlıcası Avusturyalılarda kalmıştır. Antlaşma ile Osmanlılar aldıkları kaleleri ellerinde tuttukları gibi, Erdel üzerinde yeniden avantajlı konuma geçmişlerdir.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Ferenc Rákóczi</span>

II. Ferenc Rákóczi (Borsi, 27 Mart 1676 - 8 Nisan 1735, Tekirdağ), Macar bağımsızlık hareketinin önderidir. 1704-1711 yılları arasında Erdel prensi olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Saint Gotthard Muharebesi (1664)</span> Savaş

Saint Gotthard Muharebesi, 1 Ağustos 1664 tarihinde Osmanlı Devleti karşısında Avusturya Arşidüklüğü ve diğer Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu orduları ile bunların yanında savaşa katılan diğer müttefik ülkeler arasında meydana gelen muharebedir. Muharebe sonucunda 10 Ağustos 1664 tarihinde Vasvar Antlaşması yapılmıştır. Muharebe, 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın son büyük çarpışmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Varat (eyalet)</span>

Varat Eyaleti veya Varat Beylerbeyliği, 1661 yılında IV. Mehmed zamanında kurulan Osmanlı İmparatorluğu eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Antlaşması (1547)</span>

İstanbul Antlaşması veya bazı kaynaklarda geçen kullanımıyla Edirne Antlaşması, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 19 Haziran 1547 tarihinde İstanbul'da imzalanan, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun da dahil edildiği antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">II. György Rákóczi</span> Erdel prensleri

'II. György Rákóczi Macar soylusu. 1648-1660 yılları arasında Erdel Prensi.

<span class="mw-page-title-main">Seydi Ahmed Paşa</span>

Seydi Ahmet Paşa Osmanlı Devleti'nde IV. Mehmet döneminde Budin Eyaleti valiliği ve serdarlığı yapmış Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamı ve asker.

Demirkapı Muharebesi, Aralık 1659 tarihinde Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.

İstanbul Antlaşması, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 1 Haziran 1562 tarihinde İstanbul'da imzalanan antlaşma. Sekiz yıl geçerliliği olan antlaşmayla birlikte Avusturya Arşidüklüğü'nün Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık 30.000 altın vergi vermesi ve her iki tarafın da birbirine saldırılmaması kabul edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Uyvar Kuşatması (1663)</span>

Uyvar Kuşatması, Uyvar'ın Osmanlılar tarafından 1663'te fethedilmesiyle sonuçlanan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Rákóczi Bağımsızlık Savaşı</span>

Rákóczi Bağımsızlık Savaşı (1703–11), Habsburgların Macaristan üzerindeki egemenliğini sona erdirmeye yönelik ilk önemli girişimdi. Savaş, bir grup soylu, zengin ve üst düzey aydın tarafından yürütüldü ve II. Francis Rákóczi tarafından yönetildi ve istifa eden askerler ve köylüler soyluların yanında savaştı. Ayaklanma başarısız oldu ve Szatmár Antlaşması ile sona erdi; ancak Macar soyluları Macar çıkarlarını kısmen karşılamayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Estergon Kuşatması (1605)</span>

Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı</span>

1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Erdel Krallığı arasındaki askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Kaloşvar Muharebesi</span>

Kaloşvar Muharebesi veya Kolojvar Muharebesi, 22 Mayıs 1660 tarihinde Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Varad Kuşatması (1660)</span>

Varadin Kuşatması, 1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.