İçeriğe atla

Siç

Siç (UkraynacaСіч) Kazaklar ve özellikle Zaporojya Kazakları için idari ve askeri bir merkezdi. Terimin kökeni Ukrayna dilinde siktý ("ağaç kesmek") sözcüğünden gelir, yani bir kamp kurmak için için ormanda yer açmak veya kesilmiş ağaçlarla bir tahkimat inşa etmek anlamına gelir.[1]

Zaporijya Siçi, 16 ila 18. yüzyıllarda Zaporojya Kazaklarının tahkim edilmiş başkentiydi ve Dinyeper Nehri üzerinde bulunmaktaydı. Zaparojya Host yönetiminin, yani Zaparojiya Kazak ordusununu en üst makamıydı. Tuna Siçi ise Tuna Deltası'na yerleşen Zaparojya Kazakları'nın tahkimatlı yerleşim yeriydi.

Kaynakça

  1. ^ Dmitri Yavorinitski (1892, reissued 1990) Історія Запорізьких Козаків (the History of the Zaporizhian Cossacks) Vol.1 ISBN 5-11-000647-4 (Ukraynaca)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kazakça</span> Kazakistanın resmî dili olan Türk dili

Kazakça veya Kazak Türkçesi, Kıpçak öbeğine ait, Kazakistan'da konuşulan çağdaş Türk dillerinden biridir. Nogayca ve Kırgızcaya yakındır.

Oblast, Slavca bir kelimedir. Eyalet ve bölge anlamına gelmektedir. SSCB döneminde önemli bir yere sahip bu yerleşim birimleri özerk cumhuriyet kavramından sonra gelirdi. Sovyet meclisinde oblastlar da temsil edilirdi. Kazak Türkçesine oblıs (облыс) olarak geçmiştir. Bugün eskiden Sovyet cumhuriyeti olan cumhuriyetlerin hepsinde oblast terimi kullanılmaktadır. Ayrıca özerk oblastlar da bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Litvanya Birliği</span> 1569-1795 Avrupada iki konfederasyonlu monarşi

Polonya-Litvanya Birliği, Birinci Polonya Cumhuriyeti, İki Ulus Cumhuriyeti, İki Ulus Birliği veya İki Halk Birliği, 17. yüzyıl Avrupası'nın en güçlü ülkelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Kazak Hetmanlığı</span>

Kazak Hetmanlığı, Hetmanlık veya Viysko Zaporozke 1649 ile 1775 yılları arası bugünkü Ukrayna'nın merkezi ve kuzeydoğusunda var olmuş bir Kazak devletidir. Khmelnytsky İsyanı ve Kayıtlı Kazaklar, Zaporozya Siçi Kazakları ve Ukrayna'da yaşayan diğer halkların ittifakı sonucu ortaya çıkmıştır. Hetmanlık'ın ilk hetmanı yani yöneticisi 1648–57 yılları arası ülkeyi yöneten Bogdan Hmelnitski'dir.

Ukrayna tarihi, bugünkü Ukrayna topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<i>Türk Sultanına Mektup Yazan Zaporojya Kazakları</i> tarihî Rus tablosu

Osmanlı İmparatoru Sultan IV. Mehmed'e mektubu yazan Zaporojya Kazakları veya Türk sultanına mektup yazan Zaporojya Kazakları o, Rus sanatçı İlya Repin'in bir tablosudur. Sanatçı, boyutları 2.03 m'ye 3.58 m olan tuvale 1880'de başladı ve 1891'de tamamladı. Bitirdiğinde, III. Aleksandr tabloyu 35.000 rubleye ressamdan satın aldı. Bu, o devre kadar bir Rus tablosuna ödenen en yüksek fiyattı. Tablo hâlen Sankt-Peterburg'daki Rus Devlet Müzesi'nde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dmitro Yavornitski</span>

Dmitro Yavornitski, mahlası Evarnitsky ile de bilinir), meşhur bir Ukrayanlı tarihçi, arkeolog, etnografyacı, folklor uzmanı ve sözlük bilimcisiydi. Ukrayna Kazaklarının, özellikle Zaporojya Kazaklarının, önde gelen araştırmacılarındandı, ayrıca onlar hakkında yazılmış ilk genel tarih metninin yazarıydı. Yavornitski klasik üç ciltlik yazdı "Zaporozhye Kazak Tarihi". Zaporojya tarihi ve kültürünün korunmasına katkılarından dolayı yaygın olarak "Zaporajyalıların Babası" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İvan Sirko</span>

İvan Sirko bir Kazak komutanı ve Zaporojya Host'unun Koşovi Atamanıydı. Kendisi Zaporojya Kazaklarının Osmanlı Sultanı IV. Mehmet'e yolladığı iddia edilen efsanevi mektubun yazarıydı, bu mektup 19. yüzyıl sanatçısı İlya Repin'in önemli eserlerinden Zaporojya Kazaklarının Cevabı adlı eserine ilham kaynağı olmuştur.

Koşovi Ataman 16-18. yüzyıllarda Zaporojya Kazaklarındaki en yüksek askerî rütbeydi.

<span class="mw-page-title-main">Zaporojya Kazakları</span> Dinyeper Nehrinin çağlayanlarının ötesindeki Zaporijya bölgesinde yaşayan Kazaklar

Zaporojya Kazakları veya kısaca Zaporojyalılar, Dinyeper Nehri'nin çağlayanlarının ötesindeki Zaporijya bölgesinde yaşayan Kazaklardı. Günümüzde Orta Ukrayna'da "Büyük Çayır" olarak bilinen bu bölge, Sovyet döneminde Kakhovka Reservuarı'nın suları altinda kalmıştır. Zaporijya Siçi 15. yüzyılda Lehistan-Litvanya Birliği'nden kaçan serfler ile hızla büyümüştü. Parlamenter sistemi olan, saygın bir siyasi varlık haline gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Zaporijya Siçi</span> 16. ile 18. yüzyıllar arasında var olmuş askeri yerleşmeler grubu

Zaporijya Siçi, günümüzde Kakhovka Baraj Gölü civarında 16. ile 18. yüzyıllar arasında var olmuş askeri yerleşmeler grubuydu. Bölge aşağı Dinyeper nehrini kapsamaktaydı. Sovyet döneminde barajların inşa edilmesinden sonra bu bölge sular altında kalmıştır.

Zaporiјya veya Zaporojye, günümüz Ukrayna'sında, aşağı Dinyeper Nehri civarında yer alan bölgedir. 16 ila 18. yüzyıllarda yarı özerk bir Kazak bölgesiydi, merkezinde Zaporijya Siçi bulunurdu. Zaporojye, Rusçada za öneki ile porog kelimelerinin birleşiminden oluşur ve Türkçe "sınır ardı" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kazak hetmanları listesi</span> Zaporojya Kazaklarının liderler

Kazak hetmanları listesi; Zaporojya Kazakları'nın liderlerinin listesidir. Ukrayna'da Bogdan Hmelnitski tarafından çıkarılan ayaklanmada kurulan Kazak Hetmanlığı'nın resmi olarak 11 lideri vardır, 4 lider ise Kazak Konseyi tarafından tayin edilmiştir. Toplam da ise 15 tane hetman hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bohdan Hmelnitski</span> Kazak Hetmanlığının kurucusu (1648–1657)

Bohdan Hmelnitski Kazak Hetmanlığı'nın kurucusu. Polonya-Litvanya Birliği'ne (1648-1654) karşı ayaklanma başlatan Zaporojya Kazakları önderi. Ölümünden sonra yerine oğlu Yuri Hmelnitski Kazak hetmanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mihaylo Hanenko</span>

Mihaylo Stepanoviç Hanenko, Ukraynalı Kazak askeri lideri ve 1669-1674 yılları arasında Sağ-kıyı Ukraynası'nın Petro Doroşenko ile Harabe sırasında rekabet ettiği Kazak hetmanı idi.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Kostomarov</span>

Nikolay İvanoviç Kostomarov Rus ve Ukraynalı bir tarihçi, yazar ve şair idi. Kostomarov, Zaporojya Kazakları ve Bogdan Hmelnitski hakkında makaleler ve tarih kitapları yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Yakym Somko</span>

Yakym Somko, Pereyaslav alayının Ukraynalı Kazak askeri lideri. 1660-1663'te Harabe sırasında Sol-kıyı Ukraynası hetmanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kuban Kazakları</span>

Kuban Kazakları veya Kubanlar, Rusya'nın Kuban bölgesinde yaşayan Slav Kazaklarına verilen isim. Kuban Kazaklarının çoğu, 18. yüzyılın sonlarında Batı Kuzey Kafkasya'ya yerleşen farklı büyük Kazak gruplarının torunlarıdır. 1649'dan itibaren Kazak Hetmanlığı sınırlarında, 1792'den itibaren ise Karadeniz Kazakları, Ukrayna'nın Zaporojya Kazakları ile aynı bölgede yaşamaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Hortisa</span>

Hortisa Dinyeper Nehri'nin en büyük adasıdır ve 12,5 kilometre uzunluğunda ve 2,5 kilometre genişliğe sahiptir. Ada, "Hortisa Milli Parkı"'nın bir bölümünü oluşturur. Bu tarihi yer, Ukrayna'nın Zaporijya şehir sınırları içinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak Radası</span>

Kazak Radası askeri alanda kararlar alan Slav Kazak meclisiydi.