İçeriğe atla

Shi Jingtang

Hou Jin imparatoru Gaozu
後晉高祖
Hou Jin'in ilk imparatoru
Hüküm süresi28 Kasım 936[1][2] – 28 Temmuz 942
Sonra gelenShi Chonggui (imparator Chu), yiğeni
Doğum30 Mart 892
Taiyuan, Tang hanedanlığı[1] (günümüz Yangqu ilçesi, Taiyuan, Shanxi)
Ölüm28 Temmuz 942 (50 yaşında)
Ye, Hou Jin İmparatorluğu (günümüz Linzhang ilçesi, Hebei)
DefinGünümüz Yiyang ilçesi, Henan 34°37′19.86″K 112°5′42.01″D / 34.6221833°K 112.0950028°D / 34.6221833; 112.0950028
Eş(ler)iİmparatoriçe Li
Çocuk(lar)ı
  • Shi Chongying (石重英), oğlu
  • Shi Chongxin (石重信), oğlu
  • Shi Chongyi (石重乂), oğlu
  • Shi Chongjin (石重進), oğlu
  • Shi Chongrui (石重睿), oğlu
  • Kızı(Yang Chengzuo)
Tam adı
Aile adı: Shí ()
verilen adı : Jìngtáng ()
BabasıShi Shaoyong (石紹雍)
AnnesiLeydi He (何氏)

Shi Jingtang (Çince: 石敬瑭 ; 30 Mart 892 – 28 Temmuz 942[3] ), tapınak adı Gaozu (Çince高祖) olarak da bilinir. 936'dan ölümüne kadar hüküm süren Beş Hanedan ve On Krallık döneminde kısa ömürlü Hou Jin'in kurucu imparatoruydu .

Shi Şatuo kökenliydi ve 936'da isyan etmeden önce Hou Tang için önemli bir askeri generaldi. Hou Tang'dan Li Cunxu'yu devirdi ve Hıtay yönetimindeki Liao devletinin yardımına başvurdu. Bunun için Liao'nun evlatlık oğlu İmparator Taizong olarak adlandırıldı (ondan 10 yaş büyük olmasına rağmen).

Shi'nin iktidara gelmesinden sonra, Liao daha sonra stratejik olarak önemli On Altı Eyaleti ilhak edecek ve sonunda ise tüm Hou Jin'i ilhak edecekti. Kuzey Çin ve Moğolistan'daki Liao'nun yükselişi, Moğol İmparatorluğu'na kadar uzanan yüzyıllar boyunca Çin siyasetini şekillendirecekti.

Kaynakça

  1. ^ a b Old History of the Five Dynasties, vol. 75.
  2. ^ Academia Sinica Chinese-Western Calendar Converter 16 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ Zizhi Tongjian, vol. 283.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mançurya</span> Doğu Asyadaki coğrafi bir bölge

Mançurya, Doğu Asya'da bugünkü Çin'in kuzeydoğu bölgesi ve Rusya'nın Primorski bölgesini kapsayan tarihî bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">Kin Hanedanı (1115-1234)</span>

Kin Hanedanı, Curçen Hanedanı olarak da bilinen hanedan, yaklaşık 500 yıl kadar önce Çin Hanedanı'nı kuran Mançuların, ataları olan Curçen'lerin, Vanyan kabilesi tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Song Hanedanı</span>

Song İmparatorluğu, Song Hanedanı ya da kısaca Song, 960'tan 1279'a kadar Çin'i yöneten hanedandır. Hanedan, Sonraki Zhou Hanedanı'nın verasetini gasp eden ve On Krallık'ın geri kalanını fetheden, Beş Hanedan On Krallık dönemini sona erdiren Taizu tarafından kuruldu. Song, kuzey Çin'deki çağdaş Liao, Batı Şia ve Kin hanedanlarıyla sık sık çatışırdı. Song, Kin Hanedanı'nın saldırılarının ardından Güney Çin'e çekildikten sonra sonunda Moğol İmparatorluğu'na bağlı Yuan Hanedanı tarafından fethedildi.

<span class="mw-page-title-main">Hou Tang (5 Hanedan)</span> Sha-to Türk Devleti

Hou Tang, Çin’de Beş Hanedan On Krallık döneminde Batı Göktürk'ün İşbara Kağan 'nun sülalesinden Şatuolar dan olup Tang Hanedanı'nın son döneminde meydana gelen Huang Chao (Çince:黄巢)'nın isyanını Ya Jun adlı seçkin atlılar ile bastırıp ün ve güç kazanan Li Keyong 'un oğlu Li Cunxu tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Hou Jin (5 Hanedan)</span>

Hou Jin, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'dan sonra Şatuolar 'ın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Hou Han (5 Hanedan)</span>

Hou Han, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Jin'in Hitaylar tarafından yıkırıldıktan bir süre sonra, Hitayların kuzeye geri döndüğünde Hou Jin'ın Jiedushi Liu Zhiyuan tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Şatuo</span> Batı Göktürk Kağanlığı’nın İşbara Kağanının sülalesinden bir kol

Şatuo veya Şatuo Türkleri dokuzuncu yüzyılın sonlarından onuncu yüzyıla kadar Kuzey Çin siyasetini büyük ölçüde etkileyen bir Türk kabilesiydi. Beş Hanedan ve On Krallık döneminde beş hanedandan üçü, Hou Tang, Hou Jin ve Hou Han'ı ve on krallıktan biri olan Kuzey Han'ı kurdukları belirtiliyor. Şatuo Türklerinin kurduğu kısa ömürlü krallıklar daha sonra Song hanedanı tarafından fethedildi ve yoğun Çinli nüfusu nedeniyle tamamen asimile oldular.

<span class="mw-page-title-main">Beş Hanedan On Krallık</span>

Beş Hanedan On Krallık dönemi,, Çin tarihinde 907'de Zhu Quanzhong Tang Hanedanı 'ı yıkıp Hou Ling 'ı kurmasıyla başlayarak Hou Zhou hanedanının Dinqianduo dianjian (殿前都點檢 diàn qián dōu diǎn jiǎn: Hassa ordusu müfettişi) olan Zhao Kuangyin 'in Song Hanedanı ’ı kurup Çin'i birleştirmesiyle bitten dönemi.

<span class="mw-page-title-main">Çang'an</span>

Çang'an, Çin tarihinde ondan fazla hanedana başkentlik yapan tarihî bir kenttir. Kentin adı klasik Çincede "ebedi barış" anlamına gelmektedir. Bugün Çang'an'ın resmî adı Xi'an'dır. Kısa ömürlü Xin Hanedanı döneminde kentin adı "sabit barış" anlamına gelen olarak değiştirildiyse de, MS 23'te bu hanedanın yıkılmasıyla eski ad kullanılmaya devam etmiştir. Ming Hanedanı döneminde kentin adı yeniden değiştirilerek, "batıdaki barış" anlamına gelen Xi'an ismi kullanılmaya başlanmıştır. Bu adlandırma hâlâ kullanılmaya devam etmektedir.

Tang'ın Karahoca seferi ya da Çin kaynaklarında bilinen adıyla Gaochang, 640'ta Tang Hanedanlığı imparatoru Li Şimin'in emriyle Tarım Havzası'ndaki Karahoca vaha devletçiğine düzenlenen askerî harekâttır. Sincan bölgesindeki Turfan üzerinde kurulu bir vaha devletçiği olan Karahoca, Batı Göktürk Kağanlığı ile kurduğu ittifak uyarınca Göktürk askerleri tarafından korunmaktaydı. Ancak, Tang güçlerinin devletçiğe ulaşmasıyla Göktürk askerleri geri çekildi ve Karahoca'nın kralı Tang'a teslim oldu. Böylece, Karahoca Tang Hanedanlığı'nın himayesi altına girdi.

Yirmi Dört Tarih, MÖ 3000'den 17. yüzyılda Ming Hanedanı'na kadar uzanan bir dönemi kapsayan Çin resmi tarih kitaplarıdır. İlk olarak Han Hanedanı yetkilisi Sima Qian tarafından oluşturulmuş olup daha sonra Tang Hanedanı'ndan başlayarak her hanedan resmi kayıtları kullanarak selefinin tarihini yazmak için resmi bir büro kurmuştur. Tüm seri Qing Hanedanı döneminde sabitlenmiş ve düzenlenmiş olarak 3213 cilt ve yaklaşık 40 milyon kelime içerir ve Çin tarihinin ve kültürünün en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.

Shi Chonggui (914–974), geleneksel Çin tarihi kaynaklarında Hou Jin İmparatoru Chu veya Hou Jin İmparatoru Shao olarak bilinir. "), ölümünden sonra Liao hanedanlığında Jin Prensi olarak bilinir, Çin Beş Hanedanı ve On Krallık Dönemi devleti Hou Jin'in ikinci ve son imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">Shi Le</span>

Shi Le, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Sonraki Chao'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 330'dan MS 333 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Shi Shi, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Sonraki Chao'nun dördüncü imparatorudur. Saltanatı MS 349 yılında ölümüne kadar yalnızca bir ay kadar sürmüştür.

Shi Jian, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Sonraki Chao'nun altıncı imparatorudur. Saltanatı MS 349'dan MS 350 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Li Cunxu</span>

Li Cunxu, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 923'ten MS 926 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Li Congke, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın dördüncü ve son imparatorudur. Saltanatı 934'ten 937 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Taizong veya asıl adıyla Yaogu (堯骨), Çin'in Liao Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 927'den 947 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Shengzong veya asıl adıyla Wenshunu (文殊奴), Çin'in Liao Hanedanı'nın altıncı imparatorudur. Saltanatı MS 982'den 1031 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Wuzhu</span>

Jin Wuzhu (?-1148), aynı zamanda günahkar ismi Wanyan Wanyan Zongbi ile de bilinir, Çin tarihinde Kim hanedanının bir prensi, askeri generali ve sivil bakanıydı. Kim hanedanının kurucusu ve ilk imparatoru Aguda'nın dördüncü oğluydu.