Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır.
Şarapçılık, şarap üretimine verilen addır. Şarabın yapılacağı üzüm veya başka bir meyvenin seçimiyle başlar, yapımı biten şarabın şişelenmesiyle sona erer. Çoğu şarap üzümden yapılsa da, diğer meyvelerden veya zehirli olmayan bitkilerden de yapılabilir. Bal şarabının sudan sonraki en önemli malzemesi baldır. Şarap yapımının tarihi bin yıldan fazladır. Şarap ve şarap yapımı bilimi önoloji olarak bilinir. Şarap üreticisine şarap tüccarı da denilebilir. Üzüm yetiştiriciliği bağcılıktır ve birçok üzüm çeşidi vardır.
Uruguay 2008 yılı itibarıyla yıllık 109,001 tonluk şarap üretimiyle Güney Amerika'daki en büyük dördüncü şarap üreticisidir. Ülkede 8500 hektardan fazla şaraplık üzüm bağı vardır. Uruguay'da üretilen en popüler şaraplar Tannat üzümlerinden elde edilen kırmızı şaraplardır.
Maderia şarabı, Madeira Adaları'nda yapılan güçlü bir şaraptır. Porto şarabı ile beraber dünyada popüler Portekiz şarabı türüdür. Madeira, aperitif olarak kendi başlarına tüketilebilen şaraplardan, tatlılarla tüketilen şaraplara kadar çeşitli stillerde üretilmektedir. Daha ucuz versiyonlarının üretiminde tuz ve biber ile tatlandırılır, ancak bunlar bir içecek olarak tüketime uygun değildir.
Merlot hem tek çeşit (sepaj), hem de harmanlanmış (kupaj) üzümlerle şarap yapımında kullanılan lacivert renkli şaraplık bir üzüm çeşididir. Merlot ismi Fransızcada karatavuk anlamına gelen merle kelimesine küçültme eki eklenmesiyle oluşturulmuş olup muhtemelen üzümün rengi dolayısıyla bu ismi almıştır.
Buzbağ, klasik kırmızı serisi öküzgözü ve boğazkere üzümlerinden yapılan geleneksel bir Türk şarap kupajıdır. Tekel tarafından sadece kırmızı olarak üretilirken, Tekel özelleştirilmesi ile, Diageo'nun Türkiye alkollü içecekler bölümü Mey A.Ş.'ye ait Kayra Şarapçılık'a satılmış ve kırmızı yanında beyaz ve roze çeşitleri üretilmiştir. Ayrıca Elazığ ve Ankara'dan oluşan "Bölge serisi" ve "Kayra Buzbağ Rezerv" serisi de mevcuttur.
Şarabın öznel tatlılığı, sınıflandırılması, yaşlanması ve tadımında da önemli bir unsurdur. Şaraptaki şekerin miktarı ve göreceli alkol, asit ve tanen seviyesi de çeşitli faktörlerin etkileşimiyle belirlenir. Şeker ve alkol şarabın tatlılığını artırır; asitler (ekşilik) verirken acı tanenler buna karşı koyar. Bu ilkeler Émile Peynaud'un The Taste of Wine adlı 1987'deki çalışmasında özetlenmişti.
Gamay kırmızı şarap yapmak için kullanılan mor renkli bir üzüm çeşididir özellikle Beaujolais'de ve Tours çevresinde Loire Vadisi'nde yetiştirilir. Tam adı Gamay Noir à Jus Blanc'dır. 15. yüzyıldan beri adı geçen çok eski bir kültür bitkisidir. Bol üretim sağladığı için sık sık ekilmiştir, bununla birlikte asidik topraklara ekildiğinde üzümün doğal olarak yüksek asitliğini yumuşatmaya yardımcı olan üstün şaraplar yapar.
Rkatsiteli, beyaz şarap yapımında kullanılan bir üzüm türüdür.
Şarabın sınıflandırılması menşei yeri veya unvanı şarap yapım yöntemleri ve stili tatlılık ve bağ bozumu veya kullanılan üzüm çeşidi gibi çeşitli yöntemlere göre yapılabilir. Uygulamalar farklı ülke ve bölgelere göre değişiklik gösterir ve birçok uygulama zaman içinde farklılık göstermiştir. Bazı sınıflandırmalar menşei ülkelerinde şarap yasasının bir parçası olarak resmi korumadan yararlanırken diğerleri bu tür bir koruması olmayan yetiştirici örgütleri tarafından oluşturulmuştur. Şarabın sağlığa etkileri, şarabın yaşlanması, şarabın tatlılığı, şarabın rengi önemli özelliklerdir.
Zinfandel ya da Primitivo, şarap yapımında kullanılan kırmızı bir üzüm çeşididir. Vitis vinifera türü içerisinde yer alan Zinfandel'in, DNA analizleri neticesinde genetik olarak Hırvat üzümleri Crljenak kaštelanski ve Tribidrag ile Puglia, İtalya'da yetiştirilen Primitivo ile eşdeğer olduğu belirlenmiştir. Avrupa Birliği, Ocak 1999'da Zinfandel'i Primitivo'nun eş anlamlısı olarak tanımlarken ticari anlaşmazlıklar nedeniyle bu süreç Amerika Birleşik Devletleri'nde daha ağır işlemektedir.
Fortifiye şarap , yüksek alkollü damıtılmış bir içki eklenerek alkolü yükseltilen bir şarap çeşididir.
Porto şarabı Madeira şarabı ile beraber dünyada popüler Portekiz şarabı türüdür. Aromalı fortifiye şarap türüne aittir. Kuzey Portekiz'in Douro Vadisi'nde üretilir. Genellikle tatlı bir şarap olarak servis edilen tatlı bir kırmızı şaraptır. Ayrıca kuru, yarı kuru ve beyaz şarap çeşitlerde de gelir. Diğer porto tarzı şaraplar Portekiz dışında, Arjantin, Avustralya, Kanada, Fransa, Hindistan, Güney Afrika, İspanya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde üretilmektedir. Ancak Avrupada yalnızca Portekizde üretilmekdedir.
İspanyol şarabı kırmızı, beyaz ve köpüklü şarap tarzında ülke çapında üretilir. İber Yarımadası'ndaki İspanya, şarap üzümleri ekilen 1.2 milyon hektar alanıyla ikinci en büyük şarap üreticisi İtalya'nın arkasından Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri‘nin önünden en çok şarap üreten uluslardan biridir. Bunun nedeni kısmen, bazı İspanyol şarap bölgelerindeki kurak topraklara dikilen eski asmaların az verimi ve geniş aralıklı olmasıdır. Ülke, İspanyolların yılda kişi başına ortalama 21.6 litre şarap tüketimiyle dünya tüketiminde dokuzuncu sıradadır.
Palomino, İspanya'da yaygın olarak yetiştirilen ve sherry üretiminde kullanımıyla bilinen beyaz bir üzüm çeşididir. Endülüs kökenli üzüm muhtemelen Kral Alfonso X'in şövalyelerinden birinin adıyla anıldı.
Oloroso Jerez ve Montilla-Moriles'te yapılan ve oksidatif yaşlanmayla üretilen bir çeşit fortifiye sherry türü şaraptır. Normalde Amontillado'dan daha koyudur. Oloroso genellikle koyu ve cevizimsidir.
Solera, şarap, bira, sirke ve brendi gibi sıvıların, bitmiş ürünün yaşların bir karışımı olacak şekilde fraksiyonel harmanlama yoluyla yıllandırılmasına yönelik bir işlemdir. Bu emek yoğun sürecin amacı, içeceğin güvenilir tarzını ve kalitesini zaman içinde korumaktır.
Pedro Ximénez birkaç İspanyol şarap bölgesinde yetiştirilen beyaz İspanyol şarap üzüm çeşidinin adıdır, ancak en önemlisi Montilla-Moriles bölgesinin denominación de origen ' sindedir. Burada, yoğun tatlı, koyu bir sherry olan bir çeşit fortifiye şarap üretmek için kullanılır. Üzümleri sıcak güneş altında kurutarak, tatlılığı yoğunlaştırarak yapılır, daha sonra kuru üzüm ve pekmezin güçlü bir tadına sahip, solera'da güçlendirilmiş ve yıllandırılmış yoğun, siyah bir şarap oluşturmak için kullanılır.
Kuru üzüm şarabı, Saman şarabı veya Passito, üzümün şırasını yoğunlaştırmak için kurutulmuş üzümlerden yapılan bir dömi sek veya tatlı şaraptır.
Geç hasat şarabı, asma üzerinde normalden daha uzun süre bırakılan üzümlerden yapılan şaraptır. Geç hasat genellikle geç hasat Riesling gibi tatlı şarabın üretiminde kullanılır. Geç hasat üzümleri genellikle kuru üzümlere daha benzerdir, ancak asmada doğal olarak suyu çekilmiştir.
