İçeriğe atla

Shenzhou programı

Shenzhou programı
中国载人航天工程
Çin İnsanlı Uzay Programı
Ülke Çin
OrganizasyonÇin İnsanlı Uzay Uçuşu Ajansı
Amaçİnsanlı uzay uçuşu
DurumAktif
Program geçmişi
Süre21 Eylül 1992–günümüz
İlk uçuşShenzhou 1
20 Kasım 1999 (24 yıl önce) (1999-11-20)
İlk mürettebatlı uçuşShenzhou 5
15 Ekim 2003 (20 yıl önce) (2003-10-15)
Son uçuşWentian laboratuvar kabin modülü
24 Temmuz 2022 (2 yıl önce) (2022-07-24)
Başarılar22
Başarısızlıklar0
Fırlatma yeriJiuquan Uydu Fırlatma Merkezi
Wenchang Fırlatma Üssü
Araç bilgisi
Mürettebatsız uzay aracıTianzhou kargo uzay aracı
Mürettebatlı uzay aracıShenzhou uzay aracı
Fırlatma aracıUzun Yürüyüş 2F
Uzun Yürüyüş 7
Uzun Yürüyüş 5B

Shenzhou programı (Çince: 神舟; pinyin: shénzhōu), Çin'in bir insanlı uzay uçuş programıdır. Program kapsamında 15 Ekim 2003 tarihinde ilk Çin vatandaşı Yang Liwei Dünya yörüngesine çıkmıştır.

Projenin geliştirilmesine 1992 yılında Proje 921-1 adı altında başladı. Çin Ulusal İnsanlı Uzay Programı, Proje 921 tanımını Proje 921-1 ile ilk önemli hedef olarak verildi. Plan, yeni milenyumdan önce Ekim 1999'da insanlı bir başlatma programı olarak açıklandı.

İlk dört insansız test uçuşu 1999, 2001 ve 2002'de gerçekleşti. Bunları 12 Ekim 2005 tarihinde bir başka insanlı uçuş izledi. Uçuşlar, Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi'ndeki Uzun Yürüyüş 2F roketi ile gerçekleştirildi. Görevin komuta merkezi Pekin Havacılık Komuta Kontrol Merkezi'dir. Çin İnsanlı Uzay Mühendislik Ofisi, insanlı Shenzhou görevleri için mühendislik ve idari destek sağlamaktadır.[1]

Görevler

GörevPeçKalkışNot
Shenzhou 119 Kasım 1999İnsansız test uçuşu.
Shenzhou 29 Ocak 2001Maymun, köpek, tavşan ve diğer hayvanlar dahil olmak üzere bilimsel yük taşıma.
Shenzhou 325 Mart 2002Bir test mankeni taşındı.
Shenzhou 429 Aralık 2002Bir test mankeni taşıdı ve birkaç bilim deneyi yaptı.
Shenzhou 515 Ekim 2003İlk Çinli insanlı uçuş, 14 kez yörünge dönüşü.
Shenzhou 612 Ekim 2005Uzayda birkaç gün, 75 kez yörünge dönüşü.
Shenzhou 725 Eylül 2008İlk üç kişilik mürettebat, ilk Çin uzay yürüyüşü.
Shenzhou 831 Ekim 2011İnsansız görev, Tiangong-1 ile karşılaşma ve yerleştirme.
Shenzhou 916 Haziran 2012Uzaydaki ilk Çinli kadın, ilk tekrarlanan uçuş, Tiangong-1 uzay istasyonu ile ilk insanlı yerleştirme.
Shenzhou 1011 Haziran 2013Uzaydaki ikinci Çinli kadın; Tiangong-1 uzay istasyonu ile ikinci insanlı yerleştirme.
Shenzhou 1117 Ekim 2016Tiangong-2 uzay istasyonuyla ilk insanlı yerleştirme.

Kaynakça

  1. ^ "China's Manned Space Program Takes the Stage at 26th National Space Symposium". The Space Foundation. 10 Nisan 2010. 4 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tiangong 1</span>

Tiangong 1, ilk Çin uzay istasyonudur. Daha büyük bir uzay istasyonu kompleksi için gereken buluşma ve kenetlenme yeteneğini geliştirmek için bir deneme aracı olması amaçlanmıştır. Chang Zheng 2F/G roketiyle 29 Eylül 2011 tarihinde fırlatılmıştır. 2020 yılına kadar tamamlanmış, yarı-kalıcı bir mürettebata sahip bir uzay istasyonu oluşturmayı amaçlayan Tiangong projesinin bir parçasıdır.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou (uzay aracı)</span>

Shenzhou Çin Halk Cumhuriyeti tarafından geliştirilip işletilen ve Çin'in insanlı uzay uçuşu programında kullanılan bir uzay aracıdır. Adı çeşitli şekillerde "İlâhi Gemi", "Tanrı'nın İlâhi Gemisi", "Sihirli Gemi" veya benzer olarak tercüme ile ve aynı zamanda Çin için bir antik adlandırmayla eşsesli olarak "İlâhi Devlet" anlamına gelir. Tasarımı, Rus Soyuz uzay aracına benzer, ancak boyut açısından daha büyüktür ve bu doğrudan Soyuz uzay aracı ailesi ile ilgili değildir. İlk fırlatılışı 19 Kasım 1999 tarihinde yapıldı ve ilk insanlı fırlatma 15 Ekim 2003 tarihinde gerçekleştirildi. 2005 yılının Mart ayında, bir asteroid uzay aracının onuruna "8256 Shenzhou" adıyla adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi</span> Çinde bulunan uzay aracı fırlatma merkezi

Jiuquan Uydu Fırlatma Merkezi (JSLC)(Çince: 酒泉卫星发射中心; pinyin: Jiǔquán Wèixīng Fāshè Zhòng Xīn), Çin'in Gansu Eyaleti, Jiuquan, Jinta ilçesi, Ejin, Alxa, İç Moğolistan ve Hangtian kasabası arasındaki bir Çin uzay aracı fırlatma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in uzay programı</span>

Çin Halk Cumhuriyeti'nin uzay programı, Çin Halk Cumhuriyeti'nin yürüttüğü ve yönettiği uzay daki faaliyetleri konu alır. Çin uzay programının kökleri, yeni yeni müttefik olan Sovyetler Birliği'nin yardımıyla Çin'in, algılanan Amerikan tehditlerine yanıt olarak ilk balistik füze ve roket programlarını geliştirmeye başladığı 1950'lere kadar uzanır. Sovyet Sputnik 1 ve American Explorer 1 uydularının sırasıyla 1957 ve 1958'de fırlatılmasındaki başarılardan hareketle, Çin, ilk uydusu Dong Fang Hong I'i Nisan 1970'te Long March 1 roketiyle fırlatmış ve bu da onu yörüngeye uydu yerleştiren beşinci ülke yapmıştır.

Çin Ay Keşif Programı veya Chang'e programı, Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin Ay'a yönelik robotik görevlerdir. Program, ay yörünge, iniş, keşif ve örnek toplama araçlarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tiangong programı</span> Uzay Programı

Tiangong programı, Çin'in bir uzay istasyonu programıdır. Bağımsız bir program olup amaç üçüncü nesil bir uzay istasyonu oluşturmaktır. Program, 1992'de Project 921-2 adıyla başlatılmıştır. Ocak 2013'ten itibaren Çin, 2020'li yıllarda büyük bir uzay istasyonuna gidecek olan çok aşamalı çok sayıda inşaat programını ilerletti.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 5</span>

Shenzhou 5, 15 Ekim 2003 tarihinde Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uzaya çıkan ilk Çin vatandaşı olan Yang Liwei'nin bulunduğu Shenzhou uzay aracı Uzun Yürüyüş 2F roketi ile uzaya fırlatılmıştır. Uçuş, Çin'in ilk insanlı uzay uçuşu olup bu sayede Sovyetler Birliği ve ABD'nin ardından uzaya insan gönderen üçüncü ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 6</span>

Shenzhou 6, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uçuş, Çin'in ikinci insanlı uzay uçuşu olup bu kez Fei Junlong ve Nie Haisheng olmak üzere iki mürettebat katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 7</span>

Shenzhou 7, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uçuş, Çin'in üçüncü insanlı uzay uçuşu olup ilk kez uzay taşıtı dışı etkinlik gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte Çin, Sovyetler Birliği ve ABD'nin ardından uzay yürüyüşü gerçekleştiren üçüncü ülke oldu.

Shenzhou 8, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insansız uzay uçuş göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 9</span>

Shenzhou 9, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Görevde ilk Çinli kadın Kozmonot Liu Yang'da yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 10</span> İnsanlı uzay uçuş görevi

Shenzhou 10, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Görev, Tiangong-1'e kenetlenilen son görevdi.

<span class="mw-page-title-main">Shenzhou 11</span>

Shenzhou 11, Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi.

<span class="mw-page-title-main">Tiangong uzay istasyonu</span> Düşük Dünya yörüngesindeki Çin uzay istasyonu

Tiangong, resmi adıyla Tiangong uzay istasyonu, Çin tarafından inşa edilen ve Çin İnsanlı Uzay Ajansı tarafından işletilen, yerden 340 ila 450 km yükseklikte alçak Dünya yörüngesinde bulunan, kalıcı mürettebatlı bir uzay istasyonudur. Tiangong programının bir parçası olan istasyon, Çin’in ilk uzun vadeli uzay istasyonudur ve Çin İnsanlı Uzay Programı'nın "Üçüncü Adımı"nın çekirdeğidir. Basınçlı hacmi 340 m3 olan istasyon, Uluslararası Uzay İstasyonu'nun yaklaşık üçte biri büyüklüğündedir.

<span class="mw-page-title-main">Vang Yaping</span> Çinli pilot ve astronot

Vang Yaping, Çinli astronot.

Ticari astronot, özel olarak finanse edilen bir uzay aracına komuta eden, pilotluk yapan veya aktif mürettebat üyesi olarak görev yapan kişidir.