İçeriğe atla

Shennong

Shennong (Guo Xu)

Shennong (Çince: 神農; pinyin: Shénnóng; "Tanrısal Çiftçi"), Çin prehistoryasında efsanevî hükümdar ve tanrıdır. Shennong, yaklaşık 4500 yıl önce yaşadıklarına inanılan bir grup tanrı veya tanrısal kraldan oluşan Üç Hükümdar arasında sayılmaktadır.

Shennong, geleneksel olarak çeşitli buluşlar için kredi verildiği çeşitli kahramanlar ve tanrılar grubuna dahil edilmiştir. Haşlanmış at idrarını kullanarak depolanmış tohumları muhafaza eden hafriyat kuyuları, pulluk, balta, kazma kuyuları, tarımsal sulama, haftalık çiftçiler pazarı, Çin takvimi ve akupunktur, moksibüsyon ve terapötik nabız alma anlayışını geliştirmiş ve hasat şükran töreni başlatmıştır.[1] Çin'de tarım uygulamalarının yanı sıra bitkisel ilaçların kullanımını öğrettiği de düşünülmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Yang, Lihui; An, Deming; Turner, Jessica Anderson (2005). Handbook of Chinese mythology. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780195332636. 
  2. ^ Christie, Anthony (1975). Chinese Mythology. Londra: Hamlyn. ISBN 0600006379. 

Dış bağlantılar

Shennong
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Fuxi
Mitolojik Çin İmparatoru
c. MÖ 2737 – MÖ 2698
Sonra gelen:
Sarı İmparator

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

<span class="mw-page-title-main">Enlil</span> Antik Mezopotamya tanrısı

Enlil, daha sonra bilinen adıyla Elil veya Ellil, rüzgâr, hava, yeryüzü ve fırtınalarla ilgili Antik Mezopotamya tanrısıdır. İlk olarak Sümer panteonunun baş tanrısı olarak kaydedilen Enlil, daha sonra Akadlar, Babilliler, Asurlular ve Hurriler tarafından da tapınılan bir tanrı hâline gelmiştir. Enlil'in ana tapınma yeri, bizzat Enlil tarafından inşa edildiğine inanılan ve gökyüzü ile yeryüzünün "bağlantı noktası" olarak kabul edilen Nippur kentindeki Ekur tapınağıdır. Enlil, bazen Nunamnir olarak da anılmaktadır. Bir Sümer ilahisine göre, diğer tanrılar ona bakmaya cesaret edemez. MÖ 24. yüzyılda Nippur'un yükselişiyle birlikte önem kazanan Enlil kültü, MÖ 1230'da Elamlıların Nippur'u yağmalamasıyla zayıflamış ve sonuç olarak Mezopotamya panteonunun baş tanrısı ve Babil'in ulusal tanrısı Marduk tarafından konumu ele geçirilmiştir.

Kelt mitolojisi en yalın tanımıyla Kelt politeizminin mitolojisidir. Kelt politeizmi Demir Çağı Keltlerinin diniydi. Demir Çağı'ndaki diğer Avrupalılar gibi erken dönem Keltleri de politeistik mitoloji ve dinî yapıyı benimsemişlerdi. Kelt insanlarının içinde, Roma ile yakın iletişimi olan Galyalıların ve İber Yarımadasındaki Keltlerin mitolojileri Roma İmparatorluğu altında devam edememiş, daha sonra ise bu insanlar Hristiyan olmuş ve Kelt(ik) dillerini de kaybetmişlerdir. İronik bir şekilde bu insanların inanç ve geleneklerine dair bilgiler çeşitli Roma ve Hristiyan kaynakları sayesinde bugüne kadar ulaşmıştır. Bir başka açıdan ise, kendi politik veya lenguistik (dilsel) kimliklerini korumuş olan Keltler Demir Çağı'ndaki atalarının mitolojilerinin en azından artakalan küçük bir kısmını iletebilmişlerdir. Bu iletilebilmiş kısım genellikle Orta Çağ'da kaydedilmiş ve yazılmıştır.

Çin mitolojisi, Çin halk ve kültürünün biriktirdiği mitolojik ve efsanevi söylence, inanç ve tarih anlayışın bütününü tanımlar. Oxford'un Asya Mitolojisi Sözlüğü Çin mitolojisini tanımlarken şu ifadeye yer verir:

Çin mitolojisi, ..., tarih, efsane ve mitin bir karışımıdır.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Taiping Ayaklanması</span> 1850-1864 yıllarında Çinde yaşanan bir ayaklanma

Taiping Ayaklanması, 19. yüzyılda Çin'i sarsan siyasal ve dinsel nitelikli ayaklanma (1850-1864). Avrupalı güçlerin desteğiyle ayaklanma bastırılmıştır. Fakat ayaklanma nedeniyle ülkenin büyük bölümünde geniş çaplı yıkım yaşanmış ve yaklaşık 20 milyon kişi ölmüştür. Siyasal olarak da Qing hanedanının (1644-1912) yıkılış sürecini başlatmıştır.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı, Asya kıtasına yayılan Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan adasına yayılan Çin Cumhuriyeti arasındaki hükümranlık sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Çin dilleri</span> Doğu Asyada ki Sinitik diller

Çin dilleri ya da Çin dil ailesi, Çin'de yaşayan Hanların konuştuğu dillerin tümüne verilen addır. Çin-Tibet dil ailesine dahil kollardan birini oluşturmaktadır. Bu diller ayrıca Sinitik diller olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'ın siyasi durumu</span>

Tayvan'ın siyasal durumu, Çin İç Savaşı’nın sonucu olarak Çin Halk Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir. Bu çatışma Tayvan adası, Tayvan’a ait olan adalar ve tarihi olarak Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.

<i>Jötunn</i>

Jötunn ya da bilinen çoğul adıyla jötnar, İskandinav mitolojisinde devler ve trollere verilen addır. İnsanüstü güçlere sahip olan bu devler, sıklıkla tanrılarla evlilik yapmalarına rağmen çoğu zaman Aesir ile Vanir'in karşısında yer alan bir ırkın üyesidir. Niflheim, Utgardr ve Jarnvidr gibi yerlerin adlarıyla alakası vardır. Bu devler beş gruba ayrılırlar: Buz Devleri, Ayaz Devleri, Kaya Devleri, Dağ Devleri ve Ateş Devleri. İlk üç grup Jötunheimr'da yaşarken Ateş devleri Muspellheim'da yaşarlar. Onların lideri Surtr'dur. Dağ Devleri'nin yaşadığı Utgardr'da büyük olasılıkla Jötunheimr'dadır. Trolller'se hem Jotunheimr'da, hem başka diyarlar'da da yaşayan bir türdür. Thurslar ise devler arasında en güçlü olanlarına denir. Jötunn isminin Anglo-Sakson dilindeki başka bir telaffuzu da Ettin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çin kültürü</span>

Çin kültürü, modern dünyadaki en eski jeopolitik varlık olan Çin'in topraklarında yer alan, en zenginleri 10.000 yıl öncesine dayanan, çok çeşitli alanlardaki muazzam ve karmaşık başarıları kapsar. Nitekim günümüz Çin, hanedanların ve siyasi rejim değişiklikleriyle Çin Şi Huang'ın M.Ö. 221 yılında kurduğu Çin İmparatorluğu'nun doğrudan vârisi olarak görülebilir. Pratiklerin, nesnelerin ve kavramların etkili bir şekilde yayılmasına olanak sağlayan bu süreklilik, Çin kültürünün belli unsurlarına bölgesel ve tarihsel farklılıkların ötesine geçen genel bir görünüm kazandırmaktadır. Bu unsurlardan bazı örnekler, mandarin rejiminde ve toplumsal ve ailevi ilişkilerin kavranmasında görünebilen Konfüçyüsçü etkiler ya da Çin dünyası genelinde benimsenmiş felsefi veya metafizik kavramların ve dini pratiklerinin kökeninde bulunan Taoizm damgası. Çin İmparatorluğu'nun prestiji, bu ortak kültürünün Uzak Doğu ve Güneydoğu Asya'ya yayılmasına katkıda bulunmasının yanı sıra Çin uygarlığını zenginleştirmiş birçok yabancıyı cezbetmiştir. Diğer kültürel başarılar ancak belli bir bölgeye ya da bir döneme özgüdür. Bu açıdan, Çin kültürünün çeşitli alanlarının 19. yüzyıldan beri Batılı nüfuza ve moderniteye yaklaşma biçimi ve küreselleşmeye karşı göstermeye devam ettiği tepki büyük bir ilgi meselesidir. Çin'in ekonomik gelişimi popüler geleneklere ve sanatlara meydan okumaktadır. Nakış veya tiyatro gibi birçok kültür biçimi kaybolma sürecindedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de din</span> Çin içerisindeki birçok din

Çin, dünyanın en eski ve sürekli öğreti ve felsefi geleneklerinin beşiği olmuştur. Çin'de batıdaki anlamıyla bire bir örtüşen bir din anlayışı hiç olmamıştır. Milattan önce 6. yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan düşünce okulları kendi içinde özgün olarak sürekli gelişmiştir. Bu yüzden Çin'de inanç sistemleri olarak Çin kültürünü tarihi boyunca şekillendiren Konfüçyüsçülük, Taoizm ve çok sonradan gelen Budizm düşünce okulları sıralanır. Bu iç içe geçmiş düşünce okulları kendi aralarında kökten farklı bir evren anlayışı taşımazlar ancak klasik anlamıyla batıda ortaya çıkan Musevilik, Hristiyanlık ve Müslümanlık dinlerinden kökten ayrıdırlar. Bu düşünce okulları öncesinde de Çin'in hem toplayıcı ve avcı şamanik toplumlarında hem de yerleşik tarım toplumları döneminde kainatın doğuşuyla ilgili anlatılan masal ve efsanelerde evrenin; klasik dinlerde olduğu gibi bir yaratıcı tarafından yaratılmasından çok her şeye hamile olan ve hiçbir şeyin henüz bir biçimi olmadığı karanlık bulamaç bir şeyden doğduğu inançları yer bulmaktadır. Bu bulamaç, karanlık hiçbir nesnenin henüz şekil almadığı ama her şeye hamile olunan bu hale masallarda Hundun, düşünce okullarında Dao denmektedir. Dao'dan Gök ve Yer yani somut ve soyut olan her şey doğar, yin ve yang değişim ilkeleriyle her şey biçim alır ve dönüşür. Günümüzde Kuantum Kuramı'nın kozmogoni görüşleri Çin'de ortaya çıkan bu evren anlayışına daha yakın durmaktadır. Gök uzayı, yer ise yıldızlar, gezegenler gibi yoğun her şeyi temsil etmektedir. Dao düşünce okulunda Gök ve Yerin ham doğası yani kendiliğindenlik hali olan Zìrán (自然)'a uyması çabasız çabayı uygulaması en uygun yönetim olarak anlatılırken, Konfüçyüsçü okullara göre ise Gök ve Yer ilişkisi hiyerarşik ele alınır, erdem ve görevlere önem verilir, dolayısıyla devletin yönetimi ve halk ile ilişkisi buna uymalıdır anlayışı hakim olmuştur. Çin imparatorları, özellikle Konfüçyüs okuluna göre Gök gibi olmalıydılar ve bu yüzden "Göğün Vekaleti"ni (Tianming) talep edip Çin efsanevi ve geleneksel pratiklerine katılırlardı. Yaygın inanç sistemi bu şekilde kendini gösterirken sonraki yüz yıllarda Batıda ortaya çıkan dinler Çin'de yayılmak istemiş olsa da halk arasında bu inanç sistemleri çok rağbet görmemiştir. Ancak günümüzde sayıları fazla olmasa da Çin'de Hristiyanlık ve müslümanlık da yaşamaktadır. 1949 Mao Zedong devriminden beri Çin, bir ateist ve Marksist kurum olan Çin Komünist Partisi tarafından yönetilmektedir. Bu dönemde bilimsel bir zemini olmayan hiçbir görüşe izin verilmedi. Dini hareketler ve kurumlar önce hükûmet kontrolü altına alındı, sonra Kültür Devrimi (1966-1976) sırasında baskıya uğradı. Devrimin yumuşama döneminde geleneksel öğretiler ve sonradan gelen dini örgütlere haklar verilmeye başlanmıştır. Hükûmet henüz beş tane öğreti ve dini resmen tanımaktadır: Budizm, Taoizm, İslam, Protestanlık ve Katoliklik. 21. yüzyılın başında kurumsal idarelerde Konfüçyüsçülük ve Çin halk gelenekleri giderek daha fazla tanınma kazanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Üç Hükümdar ve Beş İmparator</span>

Üç Hükümdar ve Beş İmparator, MÖ 2852'den MÖ 2070 yılları arasında hüküm sürdüklerine inanılan efsanevî Çin hükümdarları veya tanrılarıydı. Günümüzde kültürel kahraman olarak kabul edilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Nun (mitoloji)</span> Mısır tanrısı

Nun veya feminen Naunet, Mısır mitolojisinin Ogdoad kozmogonisinde ilksel suyun kişileşmesiydi.

<i>Age of Mythology: Tale of the Dragon</i>

Tale of The Dragon, Age of Mythology oyununun Çin medeniyeti ve tanrılarını ekleyen 28 Ocak 2016'da çıkmış olan genişleme paketidir.

<span class="mw-page-title-main">Dīs Pater</span>

Dīs Pater veya Dis Pater yeraltı dünyasının Romalı bir tanrısıydı. Dis, başlangıçta verimli tarım arazileri ve maden zenginliği ile ilişkilendirildi ve bu mineraller yeraltından geldiği için, daha sonra Kitonik tanrılar Pluto (Hades) ve Orcus ile alakalandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Zhurong</span>

Zhurong veya Chongli (重黎), Çin mitolojisinde ve Çin geleneksel dininde önemli bir tanrıdır. Huainanzi'ye ve Mozi ile takipçilerinin felsefi metinlerine göre bir ateş ve güney tanrısıdır. Shanhaijing, Zhurong için Yan İmparator ve Sarı İmparator'un soyundan gelenler de dahil olmak üzere alternatif şecere verir. Bazı kaynaklar Zhurong'u, Nüwa, Gonggong ve Büyük Sel gibi Çin'in bazı eski ve antik mitleriyle ilişkilendirir. Geçmişte Çin mitolojisinin, en azından kısmen, gerçek bir tarih kaydı olduğuna inanılıyordu. Bu nedenle, tarihi Çin kültürü çalışmasında, uzak geçmişten yazılan veya anlatılan karakterler ve olaylarla ilgili anlatılan öykülerin çoğunun biri daha tarihselleştirilmiş bir gelenek ve bir daha mitolojik versiyon olmak üzere ikili bir geleneği vardır. Bu aynı zamanda Zhurong için de geçerlidir. Sima Qian'ın Büyük Tarihçi'nin Kayıtları 'nda Zhurong, Ateş Bakanı'nın hükûmet dairesini elinde tutan tarihi bir kişi olarak tasvir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gonggong</span>

Gonggong, Çin mitolojisinde ve halk hikâyelerinde bakır bir insan başı, demir alnı, kızıl saçlı, yılan gövdesi, bazen de başı ve gövdesi bir yılan kuyruğu ile tasvir edilen bir Çin su tanrısıdır. Yıkıcı ve çeşitli kozmik felaketlere sebep olduğu iddia edilmektedir. Tüm hesaplarda, Gonggong, genellikle ateş tanrısı Zhurong gibi başka bir büyük tanrı ile mücadelesini kaybettikten sonra öldürülür veya sürgüne gönderilir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam mitolojisi</span>

Vietnam mitolojisi Vietnam halk dininin popüler yönleriyle birlikte Vietnam halkının ulusal mitlerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Youchao</span>

Youchao, Çin'in antik mitolojisine göre evlerin ve binaların mucididir. Antik Çin'deki Üç Hükümdardan biri olduğu söylenir. Da Chao olarak da bilinen belirsiz bir figürdür. Söylentilere göre Çin'i 200 yıl boyunca yönetti. Han Feizi'ye göre Youchao tarafından öğretilen ahşaptan yapılmış binaların yardımıyla insanlar hayvanlardan zarar görmeden kaçınabiliyorlardı.