İçeriğe atla

Sharpless kataloğu

Sharpless kataloğu
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
[Vikiveri'de düzenle]

Sharpless kataloğu, -27° deklinasyonunun kuzeyinde bulunan (güneyindeki bazı bulutsuları da içerir) 313 adet H II bölgesinin (salma bulutsuları) kapsamlı bir listedir. İlk baskısı 1953'te 142 nesne ile (Sh1), ikinci ve son baskısı ise ABD'li gök bilimci Stewart Sharpless tarafından 1959'da 313 nesne ile yayımlandı. Sharpless ayrıca H II bölgelerine ek olarak bazı gezegenimsi bulutsuları ve süpernova kalıntılarını da kataloğa dahil etmiştir.[1]

Stewart Sharpless 1953 yılında ABD Donanma Gözlemevi Flagstaff İstasyonu personeline katıldı[2] ve burada Palomar Gökyüzü Araştırması'ndan elde edilen görüntüleri kullanarak Samanyolu'ndaki H II bölgelerini araştırdı ve katalogladı. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, Sharpless'in iki baskı halinde yayınladığı H II bölgeleri kataloğunda yer aldı. İlki 1953 yılında 142 bulutsu ile,[3] ikinci ve son baskı ise 1959 yılında 313 bulutsu ile yayımlandı.[2][4]

Sharpless koordinatları, Bonner Durchmusterung (BD) ve Cordoba Durchmusterung (CD) yıldız kataloglarına dayanmaktadır, fakat İkinci baskıda 1900 dönemine ait koordinatlar kullanılmıştır.[1]

İkinci baskıda, güney yarımküre bölgeleri için bazı koordinatlar 1 yay-dakikayı aşan bir belirsizliğe sahiptir.[1] Bu durum, bu bölgelerin bulunmasını zorlaştırabilir ve bu nedenle BFS (Blitz, Fich ve Stark) adı verilen revize edilmiş bir katalog, 65 yeni bölge ve yaklaşık 20 adet çıkarılan nesne ile yayımlanmıştır.[1] Çıkarılan nesnelerin çoğu, yukarıda belirtilen bulutsular veya kalıntılardı.[1]

Sharpless'teki 313 nesne bazen 110 Messier nesnesi (M), Yeni Genel Katalog'daki (NGC) 7.840 nesne, Caldwell kataloğu (diğer kataloglardan "en iyilerini" içeren, 109 nesneli) ve RCW Kataloğu ile örtüşmektedir. Çağdaş kataloglar Gum ve RCW'ydi, fakat bunlar esas olarak güney yarımküreyi kapsamaktadır.

Örnekler

İkinci Sharpless (1959 versiyonu) kataloğundan örnekler

Sh2 No.Yaygın isimResimDiğer isimler ve belirtmeler
6Böcek BulutsusuSh2-6, NGC 6302, Bug Nebula,

PK 349+01 1, Butterfly Nebula, RCW 124, Gum 60, Caldwell 69

8NGC 6334ESO 392-EN 009, Sharpless 8, RCW 127, Gum 64, NGC 6334
11Savaş ve Barış BulutsusuSh2-11, NGC 6357, RCW 131, Gum 66, War and Peace Nebula
25Deniz Kulağı BulutsusuSh2 25, RCW 146, Gum 72, Messier 8
29Sharpless 29Sh2 29
30Üç Boğumlu BulutsuSh2 30, Messier 20, NGC 6514, RCW 147, Gum 76
45Omega BulutsusuOmega Nebula, Messier 17, NGC 6618, Swan Nebula, Sharpless 45, RCW 160, Gum 81
49Kartal BulutsusuSh2 49, Messier 16, NGC 6611, RCW 165, Gum 83
64W 40Sh2 64, RCW 174
101Lale BulutsusuSharpless 101, Cygnus Star Cloud
105Hilal BulutsusuSh2 105, NGC 6888, Sharpless 105, Caldwell 27
106Göksel Kar MeleğiSh2-106, Celestial Snow Angel
117Kuzey Amerika BulutsusuNGC 7000, Caldwell 20
125Koza BulutsusuIC 5146, Caldwell 19
140Sh2-140Sh2-140
155Mağara BulutsusuSh2-155, Caldwell 9
158NGC 7538Sh2-158, NGC 7538
162Kabarcık BulutsusuSh2-162, NGC 7635, Bubble nebula
171NGC 7822Sh2-171, NGC 7822
184NGC 281NGC 281, IC 11
191Maffei 1Sh2-191, Maffei 1, PGC 9892
197Maffei 2Sh2-197, Maffei 2, UGCA 39,[5]PGC 10217,[5]
199Ruh BulutsusuSh2-199, LBN 667, Soul Nebula, IC 1848 (sadece küme)
212NGC 1624NGC 1624, Sh2-211, Sh2-212
220Kaliforniya bulutsusuNGC 1499, Sharpless 220
229IC 405Flaming Star Nebula, Caldwell 31, IC 405, Sh2-229
237NGC 1931Sharpless 237
238Hind'in BulutsusuNGC 1555, Hind's Nebula, Sharpless 238
244Yengeç BulutsusuMessier 1, NGC 1952,
248Denizanası BulutsusuIC 443, Sh2-248, Jellyfish Nebula
275Rozet BulutsusuSh2-275, CTB 21
279Koşan Adam BulutsusuNGC 1973, NGC 1975, NGC 1977
276Barnard İlmiğiSh2-276, Barnard's Loop
277Alev BulutsusuSh2-271, NGC 2024
281Orion BulutsusuMessier 42, NGC 1976, LBN 974
297Sh2-297Ced 90, LBN 1039
298Thor'un MiğferiThor's Helmet, Gum 4, Sharpless 298, NGC 2359

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Galaxy Map – The Gum, RCW, Sharpless and BFS catalogs". 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024. 
  2. ^ a b Steven, Dick (2002). Sky and Ocean Joined: The ABD Deniz Gözlemevi, 1830–2000. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81599-4. 
  3. ^ Stewart Sharpless, A Catalogue of Emission Nebulae Near the Galactic Plane 20 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Astrophysical Journal, cilt 118, s.362, 1953
  4. ^ Stewart Sharpless, A Catalogue of H II Regions 20 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Astrophysical Journal Supplement, cilt 4, s.257, 1959
  5. ^ a b "NASA/IPAC Extragalactic Database". Results for Maffei 2. 19 Ekim 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2006. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bulutsu</span> Yıldızlararası bulut cisimleri

Bulutsu, iyonize, nötr veya moleküler hidrojen ve kozmik tozdan oluşabilen, yıldızlararası ortamın belirgin bir şekilde ışıldayan kısmıdır. Bulutsular genellikle Kartal Bulutsusu'ndaki "Yaratılış Sütunları" gibi yıldız oluşum bölgeleridir. Bu bölgelerde gaz, toz ve diğer malzemelerin oluşumları bir araya gelerek daha yoğun bölgeler oluşturur ve bu yoğun bölgeler daha fazla madde çekerek sonunda yıldızları oluşturacak kadar yoğun hale gelirler. Geri kalan malzemenin ise gezegenler ve diğer gezegen sistemi nesnelerini oluşturduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Genel Katalog</span> gök cisimleri kataloğu

Bulutsular ve Yıldız Kümelerinin Yeni Genel Kataloğu, 1888 yılında John Louis Emil Dreyer tarafından derlenen ve derin gökyüzü cisimlerinden oluşan bir astronomi kataloğudur. NGC, gökadalar, yıldız kümeleri ve salma bulutsuları da dahil olmak üzere 7.840 gök cismi içerir. Dreyer NGC'ye, 1895 ve 1908 yıllarında 5.386 gök cismini daha tanımlayan ve Dizin Katalogları olarak bilinen iki ek yayınladı. Bu cisimlerin birçoğu halen NGC veya IC numaralarıyla yaygın bir şekilde bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">William Herschel</span> Alman asıllı İngiliz astronom ve besteci (1738-1822)

Sir William Herschel, KH, FRS, Almanca: Friedrich Wilhelm Herschel Almanya doğumlu, İngiliz astronom, teleskop üreticisi ve bestecidir. Hannover, Almanya'da doğmuştur. On dokuz yaşında İngiltere'ye göç edene kadar, Hanover Askeri Bandosu bünyesinde çalışmıştır. Güneş Sistemindeki 7. gezegen olan Uranüs'ü, Uranüs'ün iki büyük uydusu Titania ve Oberon'u ve Satürn'ün iki uydusu olan Enceladus ve Mimas'ı, kızılötesi radyasyonu keşfetmesi ve yazdığı 24 adet senfoni sayesinde ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yengeç Bulutsusu</span>

Yengeç Bulutsusu Boğa takımyıldızı bölgesinde yer alan bir süpernova kalıntısı ve atarca rüzgarı bulutsusudur.

<span class="mw-page-title-main">Omega Bulutsusu</span>

Omega Bulutsusu, diğer bilinen adıyla Kuğu bulutsusu Yay takımyıldızında bulunan bir H II bölgesidir. Philippe Loys de Chéseaux tarafından 1745 yılında keşfedilmiş ve Charles Messier 1764 yılında kataloğuna eklemiştir. Samanyolu galaksisinin yay bölgesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Halka bulutsusu</span>

Ünlenen adıyla "Halka Bulutsusu" Çalgı takımyıldızının kuzeyinde bulunan ve kataloglarda Messier 57, M57 veya NGC 6720 olarak yer alan gezegenimsi bulutsudur.

<span class="mw-page-title-main">Rozet Bulutsusu</span>

Rozet Bulutsusu Samanyolu bölgesinde Tekboynuz takımyıldızı içindeki dev moleküler bulutun bir ucunun kenarında yer alan, büyük ve yuvarlak bir H II bölgesi. Açık yıldız kümesi NGC 2244, bulutsu ile yakından ilgilidir, kümenin yıldızları bulutsunun maddesinden oluşmuştur.

Bu sayfa, katalog tanımlayıcıları tarafından hazırlanmış olan Gökbilim kataloglarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Halter Bulutsusu</span>

Küçük Halter Bulutsusu, Kahraman takımyıldızında tahminen 1.700 ila 15.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gezegenimsi bulutsudur. Pierre Méchain tarafından 5 Eylül 1780 tarihinde keşfedildi. Messier Kataloğu'ndaki yalnızca dört gezegenimsi bulutsudan biri olan Messier 76, en soluk Messier cisimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sh2-279</span> yansı bulutsusu

Sh2-279, Avcı takımyıldızında bulunan bir HII bölgesi ve parlak bulutsuları içeren bir yansı bulutsusudur. Avcı'nın Kılıcı olarak bilinen asterizmin en kuzey ucunda, Avcı Bulutsusu'nun 0,6 derece kuzeyinde yer alır. Sh2-279 içerisinde gömülü bulunan yansı bulutsusu popüler bilimde Koşan Adam Bulutsusu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 87</span> galaksi

Messier 87 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 72,08 MIy (22,1 Mpc)uzaklıkta bulunan dev bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Messier, gözlem defterine düştüğü notta gökada için "içinde yıldız olmayan bir bulutsu" diyordu. Oysa Messier'in yıldızsız bulutsu sandığı şey, en az birkaç yüz milyar yıldızdan oluşmuş dev bir sistemdi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 151 olarak "Fışkırmalara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

Bulutsular ve Yıldız Kümeleri Kataloğu, ilk olarak 1786 yılında William Herschel tarafından, kız kardeşi Caroline Herschel'in yardımıyla yayımlanan bulutsular astronomi kataloğudur. Daha sonra oğlu John Herschel tarafından 1864 yılında Bulutsular ve Yıldız Kümeleri Genel Kataloğu olarak genişletilmiştir. CN ve GC, John Louis Emil Dreyer'in 1888 yılında derlediği ve günümüz astronomları tarafından kullanılan Yeni Genel Katalog'un (NGC) öncülleridir.

<span class="mw-page-title-main">UY Scuti</span> Yıldız

UY Scuti, Kalkan takımyıldızı bölgesinde bulunan parlak bir kırmızı üstdev yıldızdır. Yarıçapına göre bilinen en büyük yıldızlardan biri olarak kabul edilir ve aynı zamanda büyüklüğü 8,29 ile 10 arasında değişkenlik gösteren zonklayan bir yarıdüzenli değişen yıldızdır. 1.708 R⊙ (1,188 × 109 km; 7,94 AU) yaklaşık yarıçapıyla Güneş'ten 5 milyar kat fazla hacme sahiptir. Dünya'dan yaklaşık olarak 9.500 ışık yılı uzaklıkta yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Gezegenimsi Bulutsuların Abell Kataloğu</span> gökbilim kataloğu

Gezegenimsi Bulutsuların Abell Kataloğu, 1966'da George O. Abell tarafından yaratılan ve yaklaşık yarısı Albert George Wilson, geri kalanı George O. Abell, Robert George Harrington ve Rudolph Minkowski tarafından yapılan keşiflerden derlenmiş, 86 adet gezegenimsi bulutsudan oluşan gök bilimsel bir katalogdur. Tamamı Ağustos 1955'ten önce National Geographic Society - Palomar Gözlemevi Gökyüzü Araştırması'nın bir parçası olarak Palomar Dağı'ndaki 48 inç Samuel Oschin teleskopu ile elde edilen fotoğraf plakalarında keşfedildi. Dördü önceki kataloglardan daha iyi bilinmektedir: Abell 50, NGC 6742, Abell 75, NGC 7076, Abell 37, IC 972 ve Abell 81, IC 1454'tür. Diğer dördü daha sonra gezegenimsi olmadıkları için reddedildi: Abell 11, Abell 32, Abell 76 ve Abell 85. Diğer üçü ise Strasbourg-ESO Galaktik Gezegenimsi Bulutsu Kataloğu'na (SEC) dahil edilmedi: Abell 9, Abell 17 ve Abell 64. Listedeki gezegenimsi bulutsular en iyi geniş açıklıklı bir teleskopla ve OIII filtresi ile görüntülenebilir.

Temel Katalog, ilk olarak 1879 yılında yayımlanan bir yıldız kataloğudur. Yüksek hassasiyetli konumsal verilere sahip altı astrometrik katalog serisidir. Belirli astronomik cisimlerin konumunu ölçmeyi kolaylaştırmak için bir referans kataloğuna duyulan ihtiyaca yanıt vermiştir. Başlangıçta AGK kataloğunun üretilmesine yardımcı olmak için gökyüzüne eşit olarak dağıtılmış referans yıldızlarını içeriyordu. Bu nedenle astrometrik bir katalogdur.

Değişen Yıldızlar Genel Kataloğu Samanyolu Gökadası'ndaki değişen yıldızların bir listesidir. Boris Kukarkin ve Pavel Parenago'nun editörlüğünde, 10.820 yıldız içeren ilk baskısı 1948 yılında SSCB Bilimler Akademisi tarafından yayımlandı. İkinci ve üçüncü baskılar ise 1958 ve 1968 yıllarında yayımlandı. Toplam 28.435 yıldız içeren dördüncü baskı 1985-1987 yılları arasında üç cilt halinde yayımlanmıştır. Daha sonra referans tablolarını içeren dördüncü cilt ve ekstragalaktik değişen yıldızları içeren beşinci cilt olmak üzere iki cilt daha yayımlandı.

Gökadaların Morfolojik Kataloğu (İngilizce: Morphological Catalogue of Galaxies, kısaltması: (MCG) veya orijinal adıyla Morfologiceskij Katalog Galaktik), Boris Vorontsov-Velyaminov ve V. P. Arkhipova tarafından derlenen 30.642 gökadayı içeren bir Rus kataloğudur. Bu katalog, Palomar Sky Survey (Palomar Gökyüzü Araştırması) plakalarının basılı kopyalarının incelenmesine dayanır ve fotoğrafik büyüklüğü 15'e kadar olan gökadalar için eksiksiz olduğu varsayılır. Fotoğrafik büyüklüğü 16'ya kadar olan gökadaların dahil edilmesi, yönetilemeyecek kadar büyük bir veri kümesiyle sonuçlanacaktı.

<span class="mw-page-title-main">En büyük bulutsular listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, şu ana kadar keşfedilen en büyük bilinen bulutsuların gerçek çaplarına göre sıralanmış bir listesi yer almaktadır. Bu liste, çalışmalar arasındaki tutarsızlıklar, bulutsuların komşu yıldızlardan çok uzak mesafelerde bulunması ve teknoloji ile mühendisliğin sürekli olarak iyileştirilmesi nedeniyle değişime açık bir listedir.

RCW Kataloğu, Rodgers vd. 1960 çalışmasında güney Samanyolu'ndaki çeşitli Hα emisyon bölgelerinin derlendiği bir astronomi kataloğudur. Daha önceki Gum kataloğundan birçok nesne dahil olmak üzere 182 nesne içerir.

<span class="mw-page-title-main">Gum kataloğu</span> salma bulutsulardan oluşan astronomi kataloğu

Gum kataloğu, güney gökyüzünde yer alan 84 salma bulutsusundan oluşan bir astronomi kataloğudur. Avustralyalı gök bilimci Colin Stanley Gum (1924-1960) tarafından Mount Stromlo Gözlemevi'nde geniş alan fotoğrafçılığı kullanılarak hazırlanmıştır. Gum, bulgularını 1955 yılında yayımladığı A study of diffuse southern H-alpha nebulae başlıklı çalışmasında sunmuş ve 84 bulutsu veya bulutsu kompleksini içeren bir katalog oluşturmuştur. Benzer kataloglar arasında Sharpless kataloğu ve RCW kataloğu da vardır ve birçok Gum nesnesi bu diğer kataloglarda da yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.