İçeriğe atla

Shakespeare'in soneleri

Soneler
Shakespeare's sonnets
YazarWilliam Shakespeare
ÇevirmenTalât Sait Halman
Ülkeİngiltere
DilErken Modern İngilizce
TürRönesans Edebiyatı
Yayım1609
YayımcıThomas Thorpe

Shakespeare'in soneleri, William Shakespeare'in çeşitli temalar üzerine yazdığı şiirlerdir. Shakespeare'in soneleri çoğu zaman 1609'da bir quarto'da toplu biçimde yayımlanmış olan 154 sone olarak bilinse de,[1] Shakespeare'in yazdığı altı ek sone daha vardır ve bunları Romeo ve Juliet, V. Henry ve Aşkın Çabası Boşuna oyunlarına dahil etmiştir. III. Edward oyununda da kısmi bir sone vardır.

Konu

Özünde aşk, güzellik, geçicilik ve yaşlanma konularını ele alan William Shakespeare'in 1-154 numaralı soneleri genellikle belirli bir 14 satırlık format ve özel bir uyak şeması kullanılarak yazılmıştır.

İçerik olarak soneler gençlik, güzellik ve yaşlılık arasındaki geçişlerle ilgilidir. İlk 126 sone, "Fair Youth" veya "Güzel Genç" olarak adlandırılan genç bir adam için yazılmıştır. Bu şiirlerde genç adamın güzelliği ve cazibesi övülürken, zamanın geçiciliği ve yaşlanma tehdidi de ele alınmaktadır.

Sonraki 28 sone, "Dark Lady" veya "Kara Kadın" olarak adlandırılan gizemli bir kadın için yazılmıştır. Bu şiirlerde kadının güzelliği övülürken, aynı zamanda cinsel gücü ve erkekleri baştan çıkarma yeteneği de tasvir edilir. Şairin kadına duyduğu tutku ve ilişkilerinin ona verdiği acı ve hoşnutsuzluk da anlatılmaktadır.

Sonelerin son bölümü, "Farewell Sonnets" olarak bilinir ve ayrılık, ölüm ve sanatın ölümsüz doğası gibi konuları ele alır.

Genel olarak, sone 1-154, insan kalbinin karmaşık duygusal yaşamını keşfeden etkileyici bir şiir koleksiyonudur. Hayatın güzelliğini ve geçiciliğini gösterir ve insanların aşk ve güzelliğe olan tutkularına ve ölümsüzlüğe ulaşma arzularına yönlenir. Shakespeare'in soneleri İngiliz edebiyatının en önemli eserleri arasında yer alır ve dil virtüözitesi ve duygusal derinliğiyle bugüne kadar takdir edilmektedir.

Kaynakça

  1. ^ "First edition of Shakespeare's Sonnets, 1609". The British Library. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.

<span class="mw-page-title-main">William Shakespeare</span> İngiliz oyun yazarı ve şair (1564–1616)

William Shakespeare, İngiliz şair, oyun yazarı ve oyuncu. Genellikle İngilizce dilinin en büyük yazarı ve dünyanın en iyi dram oyunu yazarı olarak anılır. İngiltere'nin ulusal şairi ve "Avon'un Ozanı" olarak da bilinir. Günümüze ulaşan eserleri, bazı ortaklaşa yazılanlarla birlikte 38 oyun, 154 sone, iki uzun öykü şiir ve birkaç kaynağı belirsiz şiirden oluşur. Oyunları bütün önemli dillere çevrildi ve diğer bütün oyun yazarlarından daha çok sergilendi.

<span class="mw-page-title-main">Gazel</span> divan edebiyatının aşktan bahseden temel şiir biçimi

Gazel, Türkçe Divan edebiyatının en yaygın nazım şeklidir. Gazel sözcüğü sözlük tarifi ile "kadınlarla sevgi üzerine konuşmak, söyleşmek" anlamına gelir.

İngilizce edebiyat, İngilizce olarak icra edilen edebiyat türüdür. Bu alanda eser veren sanatçıların ille de İngiliz olması gerekmez. Polonyalı Joseph Conrad, İskoç Robert Burns, İrlandalı James Joyce, Galli Dylan Thomas, Amerikalı Edgar Allan Poe, Hint Salman Rushdie, Karayipli V.S Naipaul İngilizce olarak birçok edebi eser vermişlerdir. Diğer bir deyişle, İngilizce Edebiyat dünyada konuşulan İngilizcenin çeşitli varyasyonları ve lehçeleri gibidir. Akademik alanda, İngilizce Edebiyat, İngilizce üzerinde çalışan bazı bölümlere, ikincil ve üçüncül eğitim sistemlerine ad olabilmektedir. İngiliz Edebiyatı'ndaki çok sayıda yazar çeşitliliğine rağmen, William Shakespeare'in eserleri, İngilizce konuşan dünya genelinde en önemli noktada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Asena</span> Türk tiyatro yazarı

Orhan Asena, Türk oyun yazarı, şair, çocuk hastalıkları hekimidir.

Alman edebiyatı, Orta Avrupa'da yaşayan Almanca konuşan toplulukların edebi yaratısıdır. Almanya, Avusturya, İsviçre ve bunların yanındaki Alsas (Fransa), Bohemya (Çekya) ve Silezya (Polonya) gibi bölgelerdeki çalışmaları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro</span> sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteriler

Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilemesi amacıyla hazırlanmış gösterilerdir. Farklı bir şekilde duyguların ve olayların hareket (jest) ve konuşmalarla anlatılmasıdır. Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır. Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak Shakespeare'in sözüyle de ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">France Prešeren</span>

France Prešeren Sloven şairdir.

Britanya edebiyatı, Birleşik Krallık, Man Adası ve Kanal Adaları'nın edebiyatıdır. Bu edebiyat başlıca İngilizce yazılmış olmakla beraber Galce, İskoçça, İrlandaca ve diğer dillerin de edebiyatlarını da kapsar.

Sone, iki dörtlük ve iki üçlükten oluşan 14 dizelik bir nazım şeklidir. Batı edebiyatında kullanılan bu tür, Servet-i Fünûncular tarafından Türk edebiyatına geçirilmiştir. Edebiyatımızda ilk örneği Cenap Şahabettin'in, "Şi'r-i Na-Nüvişte" adlı şiiridir. Genellikle dörtlükleri sarmal kafiye ile yazılır. Sonede işlenen konuları sınırlandırmak doğru bir yaklaşım değildir. Sonede her türlü konu işlenebilir. Son dize, duygu yönunden en baskın dizedir. Devrik cümleler kullanılır. Doğu edebiyatındaki sonelerde aşk konusu işlenir.

<i>Fırtına</i> (oyun) Shakespeare oyunu

Fırtına, William Shakespeare'in beş perdeden oluşan, trajik-komik hatta fantastik, oyunlarından biridir. Genellikle 1610 ya da 1611'de yazıldığı varsayılmaktadır ama bazı otoritelere göre daha önce yazılmıştır. Shakespeare'in başka yazarlarla işbirliği yapmadan, tek kendisinin yazmış olduğu son tiyatro eseridir. Türü konusunda kesin bir anlaşma yoktur. İlk 1623de yayınlanmasında, Birinci Folyo edisyonunda, komedi olarak adlandırılmıştır ama çağımızda birçok modern otorite tarafından romans olarak sınıflandırılmaktadır. 1642de Cromwell'in devrim idaresi tarafından İngiliz tiyatrolarının kapatılmasına kadar pek az dikkat çekmiştir. Kraliyet idaresinin Restorasyonu ile tiyatrolar tekrar açıldıkları zaman çok ilgi görmüş ve popüler olarak sahnelerde birçok defa tekrarlanmıştır; ama bu oyunlarda çok defa orijinal metin değil değiştirilmiş telif metinler kullanılmıştır. Ondokuzuncu yüzyıl ortalarında tiyatrolar orijinal metinleri kullanmaya başlanmışlardır. Yirminci yüzyılda kritikler ve edebiyat bilimcileri tarafından çok köklü bir yeniden değerlendirmeden geçirilmiştir ve çağımızda Fırtına Shakespeare'in en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">D. H. Lawrence</span> İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarı (1885–1930)

David Herbert Richards Lawrence, İngiliz, romancı, şair ve deneme yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Juana de Ibarbourou</span>

Juana de Ibarbourou, asıl adı Juanita Fernandez Morales, Juana de América olarak da bilinir, Uruguaylı şair. Güney Amerika'nın en ünlü kadın şairlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Canzoniere</span>

Canzoniere, Francesco Petrarca'nın İtalyanca yazdığı iki yapıtından biridir .
Öncelikle, Canzoniere adının yapıta sonradan verildiği belirtilmelidir. Petrarca'nın yapıtı için kullandığı başlık, Rerum vulgarium fragmenta ya da tam adıyla Francisci Petrarche laureati poete Rerum vulgarium fragmenta'dır. Bu başlığı aşağı yukarı şöyle çevirebiliriz: Defne Taçlı Şair Francesco Petrarca'nın İtalyanca Dağınık Şiirleri.

<i>Veronalı İki Centilmen</i>

Veronalı İki Gentilmen, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından tiyatro yazarlığı mesleğinin başlarında yazılmış komedi janrında bir oyundur. Shakespeare'in oyunları arasında en az sayıda oyuncu ile oynananıdır ve bir kadın kahramanın erkek çocuk elbiseleri ile sahneye çıkması ilk defa bu oyunda olmuştur. Oyunda işlenen ana temalar arkadaşlık ve sadakatsizliktir. Bazı yazarlar, oyunun en önemli olayının Proteus'un uşağı olan Launce'ın, köpeği ile birlikte sahnede soytarılık yapması ve böylelikle bir bakıma oyunu esas kahramanlarından çalmaları olduğunu iddia ederler.

<i>Windsorun Şen Kadınları</i>

Windsor'un Şen Kadınları, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türünde bir tiyatro oyunudur. Bu oyun ilk defa 1602'de basılmıştır ancak yazılışının 1597'den önce olduğu zannedilmektedir. Baş kahraman, Shakespeare'in IV. Henry oyunlarında bulunan, "şişman şövalye" Sir John Falstaff'tır. Bu oyun Shakespeare'in kendi yaşama çağı olan ve yeri olan I. Elizabeth çağının İngiltere orta sınıfının hayat sorunları ile ilgili olan tek oyunudur. Bu oyunun birkaç opera adaptasyonu yapılmıştır.

<i>Aşkın Çabası Boşuna</i>

Aşkın Çabası Boşuna İngiliz yazar William Shakespeare tarafından yazılmış bir komedi oyunudur. Bu eser yazarın ilk komedileri arasında olup 1590'lı yılların ortalarında yazılmış olduğu sanılmaktadır. İlk defa basılıp yayınlanması 1598'dedir. Bu eser ilk defa 1598'de Kraliçe I. Elizabeth huzurunda sahneye konulmuş; ikinci defa yıllarca sonra 1605'te bir büyük malikanede oynamıştır. Sonra 1839'da Covent Garden Tiyatrosunda oynanıncaya kadar tiyatro repertuvarlarına hiç girmememiştir.

Turan Oflazoğlu, Türk oyun yazarı, şair ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Neil LaBute</span> Amerikalı film yönetmeni ve senarist

Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni Neil LaBute 19 Mart 1963'te Detroit, Michigan'da doğdu. 1981 yılında katıldığı Mormon Kilisesi'nden 2005 yılında ayrıldı. LaBute'un, bu dinleolan ilişkisi kafalarda her zaman bir soru işareti olmuştur. 1992'de sahnelenen oyunu In the Company Of Men Mormonlar Cemiyetiödüle layık görüldü. Yazdığı oyunlar kadar çektiği filmlerlede tartışma konusu olan LaBute'un film kariyeri, 1997 de In the Company Of Men'i senaryolaştırıp filmini yapması ve Sundance Film Festivali'nde ödül alması ile başd. Bu başarısının getirdiği destekle senaryosu yine kendisine ait olan Your Friends and Neighboursı çekti. 1999 da yazdığı Bash:latterday Plays ile bağlı olduğu kiliseyi kızdırdı. Daha sonra, 2001 de The Shape of Things, The Distance From Here 2002 de yazdı. [[11 Eylül günü sevgilisinin evinde olduğu içi ikiz kulelerdeki faciadan kurtulan evli bir İş adamının hikâyesini anlatan Mecy Seat yazdı. LaBute oyunlarında en dikkat çekici nokta insan doğasındaki kötücüllüğün zaafların ve acımasızlığın olabilecek en estetik şekilde ortaya konmasıdır. Oyunlarındaki kadın ve erkekler bir birleini kandırmaktan ve zarar vermekten sanki zevk alırlar. Karakterlerinin bu pilanlı programlı kötülüklerinden hyrete düşen seyircisine LaBute'un cevabı "Yüce iyilik ancak korkunç kötülüğün gösterilmesi ile ortaya çıkar" olmuştur. LaBute'un, aynı zamanda, "güzellik kavramı" üzerine yazdığı bir "üçleme" olan oyunları, Türkiye'de sırası ile Aksanat Prodüksion Tiyatrosu :, Kent Oyuncuları : ve Bakırköy Belediye Tiyatroları : tarafından sahnelenmiş ve büyükk başarı kazanmıştır.

<i>Duino Ağıtları</i>

Duino Ağıtları, Bohemyalı-Avusturyalı şair Rainer Maria Rilke tarafından yazılmış on ağıttan oluşan bir şiir derlemesidir. O zamanlar "Alman dilinin en lirik şairlerinden biri olarak tanınan" Rilke, ağıtlarına 1912 yılında Adriyatik Denizi kıyısındaki Duino Şatosu'nda Prenses Marie von Thurn und Taxis'in misafiri olduğu sırada başlamıştır. Şiirler 1923'te yayımlandıktan sonra Prenses'e ithaf edildi. 1912'den 1922'e kadar Rilke sık sık ağır depresyon nöbetleri geçirdiğinden -bazıları I. Dünya Savaşı olayları ve askere alınmasıyla ilgiliydi- ağıtlar uzun süre boyunca tamamlanamadı. Rilke, 1913 ve 1915'teki kısa yazma dönemleri dışında, savaş bittikten birkaç yıl sonrasına kadar çalışmalarına geri dönmedi. "Sınırsız bir fırtına, ruhun kasırgası" olarak tanımladığı ani ve yenilenmiş bir çılgınca yazma patlamasıyla eserini Şubat 1922'de İsviçre'nin Veyras kentindeki Muzot Şatosu'nda kalırken tamamladı. Duino Ağıtları 1923'te yayımlandıktan sonra kısa sürede Rilke'nin en önemli eseri olarak kabul edildi.