Budizm, bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dindir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da yayılmıştır.
Bhutan veya Butan, resmi adıyla Bhutan Krallığı, Güney Asya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu Himalayalarda bulunan ülkenin batısında ve güneyinde Hindistan, kuzeyinde ise Çin'in Tibet bölgesi yer alır. Çok yakın olmalarına rağmen Bangladeş ve Nepal'le sınırdaş değildir. 754.000'in üzerinde nüfusa sahiptir, 38.394 km²'lik alanıyla 133. büyük ülkedir. Tarihî İpek Yolu üzerinde, Hint altkıtası, Güneydoğu Asya ve Tibet'in kesişim noktasında yer alan Bhutan meşrutiyetle yönetilir ve Mahayana Budizmini baz alan bir ulusal kimliğe sahiptir.
Tibet Budizmi. Tibet, Moğolistan ve Bhutan başlıca olmak üzere Nepal, Hindistan, Çin, Rusya ve bazı Orta Asya Türklerinde takip edilen Budizm koludur. Kimi yerlerde Lamacılık olarak da adlandırılmaktadır. Tibetçe Lama den doğan bu kelime, aynı zamanda bir unvan olarak da kullanılmaktadır. Budizmin Vajrayana koluna aittir.
Mahāyāna, Budizm’in üç ana kolundan biridir. Kaynağı Hint yarımadasıdır. Budizm’i Hinayana ve Mahayana olarak sınıflandırır. Vajrayana ise Mahayana Budizm’inin bir uzantısıdır. MS 1. yüzyılda Orta Asya ve Çin’e geçmiş, buradan da Doğu Asya’ya yayılmıştır. Günümüze hâlen uygulanmakta olduğu yerler Hindistan, Çin, Tibet, Japonya, Kore, Vietnam ve Tayvan’dır.
Thimphu, Bhutan'ın başkenti ve en büyük yerleşim merkezi. Deniz yüzeyinden yaklaşık 2.000 m yüksekliktedir.
Maitreya, Budizm'de dünyanın sonu ve öbür dünya hakkındaki görüşlere göre bu dünyanın gelecek Buddhasıdır. Kimi zaman Geleceğin Budası olarak da adlandırılır.
Vajrayana Budizmi, farklı kaynaklarda Tantrik Budizm, Tantrayāna, Mantrayana, Mantranaya, Gizli Mantra, Ezoterik Budizm ve Elmas Taşıt adlarıyla da tanınır. Vajrayana Mahayana Budizminin bir uzantısıdır; felsefesinden çok benimsediği uygulamalarla ayrılır. Mahayana'da uygulamalar kabaca iki yola ayrılır: iyi niteliklerin mükemmelleştirilmesi metodu olan Sutrayana ve nihai Budalık hedefini yol olarak benimseyen Vajrayāna metodu. Vajrayana tam aydınlanmaya ulaşılmadan önce Buda-doğasının mistik tecrübe ile deneyimlenmesini gerektirir. Bu tecrübelerin aktarılması için, bir ezoterik bilgi kümesinin Budist tantrik yogiler tarafından toplanmış ve nesilden nesile aktarılmış olması gerekir. Uygulayıcı öncelikle yetkin bir ruhani öğretmen ya da guru tarafından kabul edilmelidir.
Dzongkha, Bhutan'ın resmi dilidir. "Dzongkha" sözcüğü, Dzong'da konuşulan dil veya Dzong dili anlamına gelmektedir. 171.000'i ana dili olmak üzere toplam 640.000 kişi Dzongkha dilini konuşabilmektedir.
Şingon Budizmi Japonya'da önemli Budist okullardan biridir; "Japon ezoterik Budizmi" olarak da adlandırılır. Günümüzde Tibet Budizmi ile birlikte Vajrayana Budizminin önemli kollarından birini oluşturur. Şingon kelimesi oluşturan kanjiler, Çincede "zhen yan" şeklinde okunur ve mantra anlamında kullanılmaktadır.
Buda-doğası birçok Mahayana Budist okulunda önemli bir kavramdır. Ayrıca tathagatagarbha ve sugatagarbha terimleri de Buda-doğası kavramıyla eşanlamlı olarak kullanılır. Buda-doğasının tüm duyarlı varlıkların özünde doğuştan varolduğu kabul edilir; dolayısıyla herkes Budalığa ulaşabilir. Çoğu Mahayana Budist okulları, özellikle de Zen ve Tibet Budizminde Buda-doğasının sunyata (boşluk) olduğu kabul edilir.
Budizm okulları, Budizm'in tarih sahnesine çıktığı M.Ö. 5. yüzyıldan itibaren farklı coğrafyalarda yayılma olanağı bulmuş, girdiği yörenin kültürüne uyum sağlamıştır. Bununla birlikte aynı kültürden gelen Budist gelenekler içindeki yorum ve metotlardaki farklılıkların zamanla derinleşmesi biribirinden bağımsız, çeşitli okulların ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Dzogchen “büyük mükemmelliğin” yanında Atiyoga ya da Mahasandhi olarak da adlandırılır ve Tibet Budizmi'ne ait Nyingma-Okulunun geleneksel öğretilerini tanımlar. Tibet Bön'ünde ise Buda öğretilerinin özü olarak aktarılır. Bu öğretilerin aktarımı açıkça ve ılımlı bir şekilde Sakya, Kagyü ve Gelug okullarında gerçekleşir. Tibet'teki aynı isimli Dzogchen Manastırı Nyingma'nın altı ana merkezinden biridir.
Padmasambhava Tibet kralı Thrisong Detsen zamanındaki Tibet Budizmi'nin kurucusu olarak kabul edilir.
Lam Rim kelime olarak “Lam” dar yol, “Rim” ise basamak anlamına gelmektedir. Tibet Budizm’inde yüz yıllık geleneğiyle aydınlanmaya giden yoldaki aşamaları öğreten bir kılavuz niteliğindedir. Lamrim metinlerinin geçmişi, 11.yy da yaşamış Hint Budist üstat Atisha’nın metinlerine dayanmaktadır.
The Gelug veya Gelug-pa. Sarı Başlıklılar mezhebi diye de bilinen Tibetli budist din adamı ve filozof Tsongkhapa (1357–1419) tarafından kurulan Budizm okulu. Tsongkhapa'nın Ganden'de kurduğu ilk manastırı Ganden Tripa günümüzde halen bu okulun merkezidir. Okulun mensupları arasında en önemli kişi Dalai Lama dır.
Ngawa Tibet ve Qiang Özerk İli, Çin'in Sichuan eyaletinde bulunan bir özerk ildir. Yüzölçümü 84,242 km² olan ilin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 898,708'dir. İlin merkezi Barkam şehridir.
Druk , Tibet ve Butan mitolojisinin "Gürleyen Ejderha"sı ve Bhutan ulusal sembolüdür. Ellerinde mücevher tutan ve bolluğu, zenginliği temsil eden bir druk, Bhutan bayrağında yer almaktadır. Dzongka dilinde Bhutan, "Druk Ülkesi" anlamına gelen Druk Yul olarak anılmaktadır ve Bhutan liderlerine "Gürleyen Ejderha Kralları" anlamına gelen Druk Gyalpo demekteler. 2008'deki Bhutan Millet Meclisi seçimlerine katılan dört siyasi parti Druk [renk] Partisi adını aldı. Bhutan ulusal marşı olan Druk tsendhen, "Druk Krallığı" olarak Türkçeye çevrilir.
Dzong mimarisi, temel olarak Bhutan ve Tibet'te görülen bir kale mimarisi türüdür. Mimari, avlular, tapınaklar, idari ofisler ve keşişlerin konaklama kompleksini çevreleyen yükselen dış duvarlarla muazzam bir stile sahiptir.
Rinpung Dzong, Bhutan, Paro bölgesindeki Kagyu Okulu'nun Drukpa soyuna ait bir büyük dzong - Budist manastırı ve kaledir. Bölge Manastır Teşkilatı ve Paro Dzongkhag'ın hükûmet idari ofislerine ev sahipliği yapmaktadır. UNESCO'nun Geçici Miras Listesi'nde yer almaktadır.
Budist felsefe, Gotama Buda'nın ölümünden sonra Hindistan'daki çeşitli Budist okulları arasında gelişen ve daha sonra Asya'nın büyük kısmına yayılan felsefi araştırmalar ve araştırma sistemlerini ifade eder. Budist öğretilerinin yaşam, varoluş, bilgi, akıl, madde ve insan ahlakı değerlerine bakışı veya uygulanması, Budist felsefenin temel konusunu oluşturur. Buda’nın yaşamı boyunca kişisel olarak öğretilerini yazılı olarak kayıt etmemesinden dolayı, Budist felsefesi büyük oranda Budist okullarında geliştirilen Budist öğretilerinin yeniden inşası üzerine kurulmuştur. Budist felsefe’nin çalışma konusu, "Dukkha" kavramı ile başlar. Dukkha, Pali dilinde genellikle sefalet, mutsuzluk, keder, talihsizlik ve umutsuzluk anlamına gelir. Felsefe'nin amacına göre, Dukkha'dan Nirvana'ya ulaşmanın yolu dört asil hakikatte özetlenmiştir. Budizm’de Nirvana’ya ulaşmanın yolu hem felsefi akıl yürütme, hem de meditasyonu birleştirmekten geçer.
