İçeriğe atla

Sh2-308

Koordinat:Sky map 06sa 54d 13,0440s; -23º 55' 42,0203″
Sh2-308
Salma bulutsusu
Gözlem verisi (Dönem J2000.0)
TakımyıldızBüyük Köpek
Sağ açıklık (α)06sa 54d 13,04s[1]
Dik açıklık (δ)-23° 55′ 42,02″[1]
Görünür boyutlar (V)35' x 35'
İyonize kaynağı
AdıEZ Canis Majoris
Sınıfı
WN4b[1]
Görünür büyüklük (V)6,91[1]
Özellikler
Uzaklık4.530[2] Iy (1.389[2] pc)
Yarıçap (r)30
Katalog belirtmeleri
Sh-308 • RCW 11 • LBN 1052
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri

Sh2-308 (ayrıca Sharpless 308, RCW 11 veya LBN 1052[1] olarak da belirtilir), Büyük Köpek takımyıldızının merkezine yakın bulunan iyonize hidrojenden oluşmuş bir H II bölgesidir.[3] Gece gökyüzündeki en parlak yıldız olan Sirius'un yaklaşık 8 derece güneyindedir. Bulutsu, EZ Canis Majoris adlı Wolf-Rayet yıldızını çevreleyen bir kabarcığa benzer (bu yüzden Kozmik Kabarcık olarak da adlandırılır). Bu yıldız kısaca, yıldız evriminin ön-süpernova aşamasındadır. Bulutsu, Dünya'dan yaklaşık olarak 4.530 ışık yılı (1.389 parsek) uzaklıktadır, fakat bazı kaynaklar hem yıldızın hem de bulutsunun 5.870 ışık yılı (1.800 pc) uzakta olduğunu belirtir.[4][5] Hatta bulutsunun Dünya'dan 1.875 ışık yılı (575 pc) uzaklıkta olduğunu belirten kaynaklar da bulunmaktadır.[6]

Merkezi yıldız

Ana madde: EZ Canis Majoris

Sh2-308, EZ CMa veya WR 6 olarak da belirtilen Wolf-Rayet yıldızı EZ Canis Majoris'i çevreler. Görünür büyüklüğü 6,71 ile 6,95 kadir aralığında değişir. Tayf tipi yıldızın çok sıcak ve parlak olduğunu ve yüzeyde hidrojenden yoksun olduğunu gösterir.[7] EZ Canis Majoris'in sonunda bir süpernova olarak patlaması bekleniyor.[8]

Oluşumu

Bulutsu, yaklaşık 70.000 yıl kadar önce yıldız EZ Canis Majoris'in dış hidrojen katmanlarını atarak daha ağır elementlerin iç katmanlarını ortaya çıkarmasıyla oluştu.[3] Bu yıldızdan 1.700 km/sn (3.8 milyon mil/saat) hızla esen yıldız rüzgarları, yıldız evriminin daha erken bir aşamasında daha yavaş hareket eden maddeyi süpürerek kabarcık şeklindeki bulutsuyu meydana getirdi. Bulutsuyu oluşturan hidrojen, yoğun morötesi radyasyon ile iyonize edilir.[9] Bulutsu, en geniş noktasında yaklaşık 60 ışık yılı genişliğindedir.[10]

Gözlem bilgisi

Gece gökyüzünde bulutsuyu gözlemlemek için en uygun dönem Aralık ve Nisan ayları arasındadır. Güney deklinasyonu, Güney yarımküreden gözlemlemeyi kolaylaştırır, ancak Kuzey yarımkürenin pek çok yerinden de kolayca gözlemlenebilir. Özel filtreler yardımıyla çok güçlü amatör aletlerle çekilen fotoğraflarda soluk bir bulut olarak görünür.

Galeri

  • EZ Canis Majoris'in batısındaki Sh2-308'in bir parçası
    EZ Canis Majoris'in batısındaki Sh2-308'in bir parçası
  • Hubble Uzay Teleskobu tarafından görüntülenen Sh2-308'in küçük bir parçası (yukarısı kuzey-batı)
    Hubble Uzay Teleskobu tarafından görüntülenen Sh2-308'in küçük bir parçası (yukarısı kuzey-batı)

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "HD 50896 -- Wolf-Rayet Star". Centre de Données astronomiques de Strasbourg. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  2. ^ a b van Leeuwen, F. (1 Kasım 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2). ss. 653-664. arXiv:0708.1752 $2. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. ISSN 0004-6361. 
  3. ^ a b "Inflating Sh2-308". www.spacetelescope.org (İngilizce). 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2017. 
  4. ^ "APOD: 23 Nisan 2009 - Sharpless 308". apod.nasa.gov. 10 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2017. 
  5. ^ Morris, P W; Crowther, P A; Houck, J R (1 Haziran 2004), Spitzer-IRS Sectroscopy of the Prototype Wolf-Rayet star EZ CMa (HD 50896), arXiv:astro-ph/0406074 $2 
  6. ^ Burningham, Ben; Naylor, Tim; Jeffries, R. D.; Devey, C. R. (1 Aralık 2003). "On the nature of Collinder 121: insights from the low-mass pre-main sequence". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 346 (4). ss. 1143-1150. arXiv:astro-ph/0308488 $2. Bibcode:2003MNRAS.346.1143B. doi:10.1111/j.1365-2966.2003.07160.x. ISSN 0035-8711. 
  7. ^ Hamann, W.-R.; Gräfener, G.; Liermann, A. (2006). "The Galactic WN stars". Astronomy and Astrophysics. 457 (3). s. 1015. arXiv:astro-ph/0608078 $2. Bibcode:2006A&A...457.1015H. doi:10.1051/0004-6361:20065052. 
  8. ^ "Hubble Image of the Week - EZ Canis Majoris, Sh2-308". SciTech Daily (İngilizce). 17 Nisan 2017. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2017. 
  9. ^ Toalá, J. A.; Guerrero, M. A.; Ramos-Larios, G.; Guzmán, V. (2015). "WISE morphological study of Wolf-Rayet nebulae". Astronomy & Astrophysics. Cilt 578. ss. A66. arXiv:1503.06878 $2. Bibcode:2015A&A...578A..66T. doi:10.1051/0004-6361/201525706. ISSN 0004-6361. 
  10. ^ Hille, Karl (21 Nisan 2017). "Hubble's Cosmic Bubbles". NASA (İngilizce). 17 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2017. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sh2-308 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 1569</span> galaksi

NGC 1569, Zürafa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 10,95 MIy (3,36 Mpc)uzaklıkta bulunan bir cüce düzensiz gökadadır. William Herschel tarafından 4 Kasım 1788 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 210 olarak "Düzensizliklere, emilime ve çözülüme sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Her ne kadar amatör gök bilimcilerin pek ilgisini çekmese de, uzmanlar tarafından yıldızların oluşumları ile ilgili olarak yoğun bir biçimde incelenmektedir. Gökadanın uzaklığı önceleri 7,82 MIy (2,4 Mpc) olarak tahmin edilmekteydi. Ancak 2008 yılında Hubble'ın görüntülerini inceleyen bilim insanları, gökadanın uzaklığını yaklaşık 11 milyon ışık yılı olarak hesapladılar. Böylece gökadanın, IC 342/Maffei 1 Kümesi'nin bir üyesi olduğu gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız sınıflandırma (astronomi)</span>

Yıldız sınıflandırma, gökbilimde, yıldızların öncelikle sıcaklıklarına göre sınıflandırılıp, diğer nitelikleri ile bu sınıfların arıtılmasıdır. Yıldız sıcaklıkları Wien'in yer değiştirme yasasına göre sınıflandırılabilseler de, uzak yıldızlar ile sorunlar ortaya çıkmaktadır. Yıldız tayfölçümü ise soğurma çizgilerine dayalı bir sınıflandırma yöntemi sunmaktadır. 19. yüzyıla dayanan ve bugünkü yöntemlerin de temelini oluşturan bir sınıflandırma, yıldızları tayfölçüm sayesinde A'dan Q'ya kadar sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mizar</span>

Mizar yıldızı Ursa Major takımyıldızında bulunan bir yıldızdır. Yıldızın ismi Arapça ميزر mīzar, "kemer/kuşak" sözcüğünden türemiştir. Dünyaya yaklaşık olarak 72 ışık yılı uzaklıktadır. Gözle görülebilen yıldız farklı kurgusal eserlerde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">VY Canis Majoris</span> 4.892 ışık yılı uzaklıkta, büyük köpek takımyıldızında bulunan bir üstündev yıldız

VY Canis Majoris ya da bilinen adıyla VY CMa, Büyük Köpek Takımyıldızı'nın içinde bulunan ve evrendeki bilinen en büyük yıldızlardan birisi olmasıyla beraber bir kızıl üstündev yıldız. Yarıçapı 1.420±120 güneş yarıçapı genişliğindedir. Ayrıca, aydınlatma gücü en yüksek yıldızlardan biri olan VY CMa, Dünya'dan yaklaşık 3.840 ışık yılı uzaktadır. Çift veya çoklu yıldız sistemlerinde bulunan çoğu yıldızın aksine, VY CMa tekil bir yıldızdır ve herhangi bir yıldızsal yoldaşı bulunmamaktadır. Bu yıldız yarıdüzenli değişen olarak kategorilendirilmiştir ve 2.000 günlük bir yörünge süresi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 18</span>

Messier 18 veya M18, Yay takımyıldızında bulunan bir açık yıldız kümesidir. Charles Messier tarafından 1764 yılında keşfedilmiş ve kuyruklu yıldız olmayanlar listesine eklenmiştir. M18, Dünya'dan bakış açısıyla Omega Bulutsusu ve Yay yıldız bulutu (M24) arasında yer alır. Doğrusal çapı 8,04 pc, gelgit yarıçapı ise 7,3 pc olan seyrek bir kümedir ve merkezi 0,012 pc'lik çekirdek yarıçapı ile konsantredir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın yıldızlar dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Güneş Sistemi'nden en fazla 5 parsek uzaklıkta olan yıldızları ve kahverengi cüceleri kapsamaktadır. Bu mesafe içerisinde Güneş Sistemi de dâhil olmak üzere 56 yıldız sisteminin varlığı bilinmektedir. Bu sistemlerde bilinen toplam 60 hidrojen-füzyon yıldız ve 13 Kahverengi cüce bulunmaktadır. Bu nesneler görece olarak Dünya'ya yakın olmasına rağmen, sadece dokuz tanesinin görünen büyüklüğü 6,5'ten daha azdır ve bu da bu nesnelerin, sadece %12'sinin çıplak gözle görülebileceği anlamına gelmektedir. Güneş'in dışında sadece üç tane yıldız; Alfa Centauri, Sirius ve Procyon, birinci kadir yıldızlarıdır. Tüm bu nesneler, yerel kabarcık içindeki Samanyolu Gökadası'nın Orion–Kuğu Kolu bölgesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">HD 189733 b</span> Güneşdışı gezegen

HD 189733 b, Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 63 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ötegezegendir. 5 Ekim 2005 tarihinde Bouchy liderliğindeki Fransız gök bilimciler tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sh2-279</span> yansı bulutsusu

Sh2-279, Avcı takımyıldızında bulunan bir HII bölgesi ve parlak bulutsuları içeren bir yansı bulutsusudur. Avcı'nın Kılıcı olarak bilinen asterizmin en kuzey ucunda, Avcı Bulutsusu'nun 0,6 derece kuzeyinde yer alır. Sh2-279 içerisinde gömülü bulunan yansı bulutsusu popüler bilimde Koşan Adam Bulutsusu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Beta Canis Majoris</span>

Beta Canis Majoris, Büyük Köpek takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 492 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-tipi mavi-beyaz bir parlak devdir. Takımyıldızında köpeğin ön ayakları konumunda yer alır. Geleneksel isimleri olan Murzim, Al-Murzim veya Mirzam, Arapça Mirzem sözcüğünden (مرزم) gelmektedir ve "haberci" anlamındadır. Bu isim, Sirius'dan önce doğarak onun gelişini haber verdiği için verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Beta Ursae Majoris</span>

Beta Ursae Majoris, Büyük Ayı takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Geleneksel adı Merak'dır.

<span class="mw-page-title-main">Gama Ursae Majoris</span>

Gama Ursae Majoris, Büyük Ayı takımyıldızı'nda yer alan bir yıldızdır. Geleneksel adı Pahd veya Phecda'dır. Bu yıldızın tayfı 1943 yılından bu yana diğer yıldızların sınıflandırılmasında kararlı bir örnek olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wolf 359</span>

Wolf 359, Leo takımyıldızında yer alan bir kırmızı cücedir. Yıldız, Dünya'dan yaklaşık 7.8 ışık yılı uzaklıkta olup aynı zamanda Güneş'e en yakın yıldızlardan biridir.

47 Ursae Majoris, Dünya'dan 46 ışık yılı uzaklıkta Ursa Major takımyıldızında yer alan bir sarı cücedir. Yıldızın etrafında 47 Ursae Majoris b, c ve d olmak üzere üç adet gezegen keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alphard</span>

Alphard, Hydra takımyıldızında yer alan bir yıldızdır. Alphard, Hydra takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Adını Arapçada yalnız anlamına gelen el-Ferd (الفرد) kelimesinden almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tau Ceti</span>

Tau Ceti, Cetus takımyıldızında yer alan bir yıldızdır. Güneş'in kütlesinin sadece yaklaşık %78'i olmasına karşın Güneş'e oldukça benzemektedir. Tau Ceti, Güneş Sistemi'nden 12 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup en yakın yalnız G-tipi anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">WR 104</span>

WR 104, Dünya'dan yaklaşık 2.580 parsek uzaklıkta bulunan üçlü yıldız sistemidir. Birincil yıldız, yakın yörüngede bir B0.5 anakol yıldızına ve daha uzakta daha soluk bir eşe sahip olan bir Wolf-Rayet yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Canis Majoris</span>

Epsilon Canis Majoris veya Adara, Büyük Köpek takımyıldızında bulunan bir ikili yıldızdır. Dünyadan 430 ışık yılı uzaklıkta yer almakta olup Büyük Köpek takımyıldızındaki ikinci en parlak nesnedir ve 1.50 görünen büyüklüğü ile gece gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biridir. Yaklaşık 4,7 milyon yıl önce, −3.99 görünen büyüklüğü ile gökyüzündeki en parlak yıldızdı.

<span class="mw-page-title-main">Büyük kütleli yıldızlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güneş kütlesine (M☉) göre keşfedilen en büyük yıldızların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Tucanae</span> Tukan takımyıldızında bulunan bir yıldız

Alfa Tucanae, güney kutup yöresi takımyıldızı Tukan'da bulunan ikili yıldız sistemidir. 2,86 kadir görünen büyüklüğüyle, güney yarımküreden çıplak gözle görülebilir. Iraklık açısı ölçümleri kullanılarak bu sisteme olan mesafe 200 ışık yılı olarak tahmin edilmektedir. 4300 K yüzey sıcaklığına sahip soğuk bir yıldız olan α Tucanae, Güneş'ten 424 kat daha aydınlıktır. Yıldızın hangi evrim aşamasında olduğu tam olarak belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Wolf-Lundmark-Melotte</span> Yerel Gruptaki düzensiz gökada

Wolf-Lundmark-Melotte (WLM), Balina takımyıldızı yönünde Yerel Grup'un dış kenarlarında yaklaşık olarak 3 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir çubuklu düzensiz gökadadır. 1909 yılında Max Wolf tarafından keşfedilen gökadanın yapısı, 1926'da Knut Lundmark ve Philibert Jacques Melotte tarafından anlaşıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.