İçeriğe atla

Sh2-279

Koordinat:Sky map 05sa 35d 16,2s; -04º 47' 07″
Sh2-279
Yansı bulutsusu
HII Bölgesi
Mount Lemmon Gözlemevi'nde elde edilen Sh2-279'un görüntüsü[1]
Gözlem verisi (Dönem J2000.0)
TakımyıldızAvcı
Sağ açıklık (α)05sa 35d 16,2s[2]
Dik açıklık (δ)-04° 47′ 07″[2]
Görünür büyüklük (V)7,0
Görünür boyutlar (V)40′ × 25′ (1977)
Özellikler
Uzaklık1.500 ly (460 pc)
Yarıçap (r)~7,5 ly (1977), 2 ly (1975)
1 ly (1973)
Katalog belirtmeleri
Sh-279 • NGC 1977-73-75
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri

Sh2-279 (alternatif olarak S279 veya Sharpless 279 olarak da adlandırılır), Avcı takımyıldızında bulunan bir HII bölgesi ve parlak bulutsuları içeren bir yansı bulutsusudur. Avcı'nın Kılıcı olarak bilinen asterizmin en kuzey ucunda, Avcı Bulutsusu'nun 0,6 derece kuzeyinde yer alır. Sh2-279 içerisinde gömülü bulunan yansı bulutsusu popüler bilimde Koşan Adam Bulutsusu olarak bilinir.[1][3]

Sh2-279,[2] daha koyu bulutsu bölgelerle ayrılmış olan üç NGC bulutsusu, NGC 1973, NGC 1975 ve NGC 1977'yi içerir.[4] Ayrıca açık yıldız kümesi NGC 1981'i de barındırır. Daha sonra NGC 1977 olarak kataloğa eklenen en parlak bulutsu bölgesi, 1786 yılında William Herschel tarafından keşfedilmiştir. Herschel bunu "H V 30" olarak kataloglamış ve "!! 42 Orionis and neb[ula]" şeklinde tanımlamıştır. Diğer iki küçük yansı bulutsusu ise ilk olarak Alman gök bilimci Heinrich Louis d'Arrest tarafından sırasıyla 1862'de NGC 1973 ve 1864'te NGC 1975 olarak kaydedilmiştir.[5] Üçü de 1888 yılında Yeni Genel Katalog'a dahil edilmiştir.[6] NGC 1977 belirtmesi (yansı bulutsusunun güneydoğu kısmı), çeşitli kaynaklarda 42 Orionis etrafındaki yansıma alanı için, yansı bulutsusunun tamamı için (NGC 1973 ve NGC 1975 dahil) veya tüm bulutsu kompleksi için kullanılmaktadır.[5]

Avcı'nın Kılıcı'ndaki tüm bu bölge daha sonra Orion 1c olarak da kataloglanmıştır. 1966 yılında van den Bergh, Sh2-279'u da içeren yansı bulutsularının zayıf kümelenmesini Ori R2 olarak ayırt etmiştir.[7] Sharpless kataloğunda yer alan her yansı bulutsusu önce Palomar Sky Survey (Palomar Gökyüzü Araştırması) mavi plakalarında tanımlanmış, ardından olası plaka hatalarını gidermek için kırmızı plakalarla karşılaştırılıp iki kez kontrol edilmiştir. Van den Berg, Avcı Bulutsusu çevresinde yeni T Tauri yıldızlarının yoğun bir şekilde bulunduğunu ve Sh2-279'a yaklaşırken bir kuyruk şeklinde azaldığını tespit etmiştir.[7]

Koşan Adam Bulutsusu, Avcı Bulutsusu'na yakın olması ve yakındaki birçok kılavuz yıldıza sahip olması nedeniyle amatör astrofotoğrafçılar için popüler bir hedeftir. Koşan adamın ana hatları öncelikle fotoğraflarda belirginleşir. Teleskoplarla görsel olarak algılamak zordur, fakat yansı bulutsusunun kendisi karanlık gökyüzünde küçük ila orta büyüklükteki teleskoplarla görülebilir.

İyonizasyon kaynağı

Tüm yansı bulutsusu bölgesinin, büyük olasılıkla Sh2-279'un merkezinden yaklaşık 3,8′ uzaklıkta 4,6 kadir büyüklüğünde bir yıldız olarak görünen, NGC 1977 içerisindeki[8] c Orionis, 42 Orionis veya HD 37018 adı verilen[9] sıcak bir genç yıldız tarafından uyarıldığı düşünülmektedir. Diğer kütleli yıldızlar arasında sarı dev 45 Orionis ve değişen yıldız KX Orionis bulunur.[10]

NGC 1977'deki iyonize diskler

2012 yılında Hubble Uzay Teleskobu ile NGC 1977 içerisinde bir adet iyonize ön gezegen diski (ing. proplyd - proplit) adayı keşfedildi. Bu cismin, kıvrık bir önyıldız jeti ve 42 Orionis'e bakan olası bir iyonlaşma cephesi göstermesi, onun bir proplit olduğunu düşündürdü.[11] 2016 yılında bir grup gök bilimci Hubble Uzay Teleskobu ile altı, Spitzer Uzay Teleskobu ile de bir adet olmak üzere toplam yedi adet proplit keşfettiler. Proplitler, bu bölgenin ana ultraviyole radyasyon kaynağı olan B-tipi yıldız 42 Orionis'i işaret ediyor. Bu ultraviyole ışık, ön gezegen disklerini foto-buharlaştırıyor ve 42 Orionis'in yıldız rüzgarı, gazı kuyruklu yıldız kuyruğuna benzer bir hale getiriyor. Proplitler ilk olarak Avcı Bulutsusu'nda büyük miktarda keşfedilmişti, fakat orada fotobuharlaştırmadan sorumlu ultraviyole kaynağı O-tipi yıldız Teta1 Orionis C idi. 42 Orionis, fotobuharlaştırmadan sorumlu olan ilk B-tipi yıldız örneğidir.[8]

NGC 1977 içerisindeki tüm proplitler 42 Orionis'in 0,3 parsek mesafesi içindedir ve Hubble görüntülerinde çözülmüş iki merkezi kaynağa sahiptir. Bunların, yarıçapları yaklaşık 70 ve 48 astronomik birim olan diskler olabileceği düşünülüyor.[8]

NGC 1977 ayrıca genç yıldız Parengo 2042'yi (P 2042) de içermektedir.[12]

Resim galerisi

  • Koşan Adam Bulutsusu'nun Avcı Bulutsusu'na olan yakınlığını gösteren bir görüntü.
    Koşan Adam Bulutsusu'nun Avcı Bulutsusu'na olan yakınlığını gösteren bir görüntü.
  • NGC 1977, Koşan Adam Bulutsusu, W4SM tarafından 17" PlaneWave CDK kullanılarak Louisa, VA'da çekildi.
    NGC 1977, Koşan Adam Bulutsusu, W4SM tarafından 17" PlaneWave CDK kullanılarak Louisa, VA'da çekildi.
  • Hubble tarafından görülen NGC 1977'deki en büyük proplit
    Hubble tarafından görülen NGC 1977'deki en büyük proplit
  • Spitzer Uzay Teleskobu tarafından görüntülenen proplit, sol üst köşedeki uzun nesnedir. 42 Orionis ise ortada ve etrafı parlayan tozlarla çevrilidir.
    Spitzer Uzay Teleskobu tarafından görüntülenen proplit, sol üst köşedeki uzun nesnedir. 42 Orionis ise ortada ve etrafı parlayan tozlarla çevrilidir.

Kaynakça

  1. ^ a b Normandin, George P. "NGC 1977, NGC 1975, and NGC 1973, Running Man Nebula". www.kopernik.org. 26 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2017. 
  2. ^ a b c "SH 2-279". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. Erişim tarihi: 30 Mart 2024. 
  3. ^ "'Running Man' Races in Spectacular Nebula Photo". Space.com. 12 Haziran 2013. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2017. 
  4. ^ "APOD: 2007 December 20 - Reflections on the 1970s". apod.nasa.gov. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2017. 
  5. ^ a b Peterson, D.E.; Megeath, S.T. (2008). The Orion Molecular Cloud 2/3 and NGC 1977 Regions : Handbook of Star Forming Regions, Volume I: The Northern Sky ASP Monograph Publications, Vol. 4. Edited by Bo Reipurth. ASP. ss. 590-618. arXiv:0809.4006 $2. Bibcode:2008hsf1.book..590P. 
  6. ^ Dreyer, J. L. E. (1888). "A New General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars, being the Catalogue of the late Sir John F.W. Herschel, Bart., revised, corrected, and enlarged" (PDF). Memoirs of the Royal Astronomical Society. 49: 1-237. Bibcode:1888MmRAS..49....1D. 
  7. ^ a b van den Bergh, S. (1966). "A study of reflection nebulae". Astrophysical Journal. 71: 990-998. Bibcode:1966AJ.....71..990V. doi:10.1086/109995. 
  8. ^ a b c Kim, J.S.; Clarke, C.J.; Fang, M.; Facchini, S. (2016). "Proplyds Around a B1 Star: 42 Orionis in NGC 1977". Astrophysical Journal Letters. 82 (1): L15-L20. arXiv:1606.08271 $2. Bibcode:2016ApJ...826L..15K. doi:10.3847/2041-8205/826/1/L15. 
  9. ^ "* c Ori". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. Erişim tarihi: 12 Mart 2017. 
  10. ^ Johnson, H. M.; Snow, T. P. Jr.; Gehrz, R. D.; Hackwell, J. A. (1977). "Copernicus spectra and infrared photometry of 42 Orionis". Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 89: 165. Bibcode:1977PASP...89..165J. doi:10.1086/130096. ISSN 0004-6280. 
  11. ^ Bally, John; Youngblood, Allison; Ginsburg, Adam (Ağustos 2012). "The Spindle: An Irradiated Disk and Bent Protostellar Jet in Orion". The Astrophysical Journal (İngilizce). 756 (2): 137. Bibcode:2012ApJ...756..137B. doi:10.1088/0004-637X/756/2/137. ISSN 0004-637X. 
  12. ^ Gianopoulos, Andrea (19 Kasım 2021). "Hubble Spots a Swift Stellar Jet in Running Man Nebula". NASA. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sh2-279 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Liste

NGC 1949 | NGC 1950 | NGC 1951 | NGC 1952 | NGC 1953 | NGC 1954 | NGC 1955 | NGC 1956 | NGC 1957 | NGC 1958 | NGC 1959 | NGC 1960 | NGC 1961 | NGC 1962 | NGC 1963 | NGC 1964 | NGC 1965 | NGC 1966 | NGC 1967 | NGC 1968 | NGC 1969 | NGC 1970 | NGC 1971 | NGC 1972 | NGC 1973 | NGC 1974 | NGC 1975 | NGC 1976 | NGC 1977 | NGC 1978 | NGC 1979 | NGC 1980 | NGC 1981 | NGC 1982 | NGC 1983 | NGC 1984 | NGC 1985 | NGC 1986 | NGC 1987 | NGC 1988 | NGC 1989 | NGC 1990 | NGC 1991 | NGC 1992 | NGC 1993 | NGC 1994 | NGC 1995 | NGC 1996 | NGC 1997 | NGC 1998

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gezegenimsi bulutsu</span>

Gezegenimsi bulutsu veya gezegenimsi nebula, yaşamının son evresinde bulunan bir kırmızı devin yaydığı parlak bir iyonize gazdan oluşan salma bulutsusu türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bulutsu</span> Yıldızlararası bulut cisimleri

Bulutsu, iyonize, nötr veya moleküler hidrojen ve kozmik tozdan oluşabilen, yıldızlararası ortamın belirgin bir şekilde ışıldayan kısmıdır. Bulutsular genellikle Kartal Bulutsusu'ndaki "Yaratılış Sütunları" gibi yıldız oluşum bölgeleridir. Bu bölgelerde gaz, toz ve diğer malzemelerin oluşumları bir araya gelerek daha yoğun bölgeler oluşturur ve bu yoğun bölgeler daha fazla madde çekerek sonunda yıldızları oluşturacak kadar yoğun hale gelirler. Geri kalan malzemenin ise gezegenler ve diğer gezegen sistemi nesnelerini oluşturduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yengeç Bulutsusu</span>

Yengeç Bulutsusu Boğa takımyıldızı bölgesinde yer alan bir süpernova kalıntısı ve atarca rüzgarı bulutsusudur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1999</span>

NGC 1999, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1,500 ışık yılı uzaklıkta bulunan toz dolu, parlak bir yansıma bulutsusu. William Herschel tarafından 5 Ekim 1785 tarihinde keşfedilmiştir. Yakınlarında bulunan değişen yıldız V380 Orionis'in ışığı ile aydınlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi Gözü bulutsusu</span> Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan gezegenimsi bulutsu

Kedi Gözü bulutsusu, Ejderha takımyıldızı yönünde bulunan bir gezegenimsi bulutsu. Yapısal açıdan, bilinen en karmaşık bulutsulardandır; Hubble Uzay teleskobu ile düğümler, püskürtmeler ve yaysal yapılar gözlemlenmiştir. Merkezinde, 1000 yıl önce dış zarfını kaybederek bulutsuyu üretmiş olan parlak ve sıcak bir yıldız vardır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 43</span>

Messier 43 (ayrıca M43, De Mairan Bulutsusu (De Mairan's Nebula) ve NGC 1982 olarak da bilinir) Avcı takımyıldızında bulunan H II bölgesi. Jean-Jacques Dortous de Mairan tarafından 1731 yılından önce keşfedilmiştir. De Mairan bulutsusu, Orion Bulutsusu'nun bir parçasıdır, ana bulutsudan bir toz şeritiyle ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Rozet Bulutsusu</span>

Rozet Bulutsusu Samanyolu bölgesinde Tekboynuz takımyıldızı içindeki dev moleküler bulutun bir ucunun kenarında yer alan, büyük ve yuvarlak bir H II bölgesi. Açık yıldız kümesi NGC 2244, bulutsu ile yakından ilgilidir, kümenin yıldızları bulutsunun maddesinden oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tilki Kürkü Bulutsusu</span>

Tilki Kürkü Bulutsusu, Tekboynuz takımyıldızında Orion'un sağ kolunun yakınında bulunan ve NGC 2264 bölgesi'nin bir parçası olan bulutsudur. Sharpless kataloğunda 273 numaralı nesnedir.

<span class="mw-page-title-main">Tarantula Bulutsusu</span>

Tarantula Bulutsusu, Büyük Macellan Bulutu içerisindeki bir H II bölgesidir. İlk başta bir yıldız olarak kayıtlara geçmiş olan 30 Doradus, 1751 yılında Nicolas Louis de Lacaille tarafından bulutsu olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Peçe Bulutsusu</span>

Peçe Bulutsusu, Kuğu takımyıldızı yönünde bulunan geniş ve nisbî olarak zayıf olan bir süpernova kalıntısı.

<span class="mw-page-title-main">Karina Bulutsusu</span>

Karina Bulutsusu, çevresindeki açık yıldız kümesiyle birlikte büyük ve parlak bir bulutsu. Eta Carinae ve HD 93129A, Samanyolu içindeki en büyük kütleli ve parlak yıldızlardır. Bulutsu, Karina takımyıldızı yönünde Dünya'dan yaklaşık olarak 6.500 ilâ 10.000 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır ve çoklu O-tipi yıldızlar içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kalp Bulutsusu</span> yaklaşık olarak 7500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bulutsu

Kalp Bulutsusu,, Kraliçe takımyıldızı bölgesinde galaksimizin kahraman kolu 'nda yaklaşık olarak 7500 ışık yılı uzaklıkta yer alan dağınık bir bulutsudur. 3 Kasım 1787'de William Herschel tarafından keşfedildi. Parlayan iyonize hidrojen gazı ve koyu toz şeritleri gösteren bir salma bulutsusudur.

<span class="mw-page-title-main">V380 Orionis</span>

V380 Orionis, Avcı takımyıldızında bulunan bir yıldız. Yüzey sıcaklığı 10,000oC'ye ulaşır. Bu miktar Güneş'in yüzey sıcaklığının yaklaşık iki katıdır. Kütlesi ise Güneşi'in 3,5 katı olarak hesaplanmıştır. Oldukça genç bir yıldız olan V380 Orionis'in çevresi oluşum sürecinden arda kalan cisimlerin meydana getirdiği bir yansıma bulutsusu olan NGC 1999 ile kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2174</span>

NGC 2174, Avcı takımyıldızında yaklaşık olarak 6.400 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve açık yıldız kümesi NGC 2175 ile ilişkilendirilen bir H II salma bulutsusudur. Édouard Jean-Marie Stephan tarafından 6 Şubat 1877 tarihinde keşfedildi. NGC 2174, Avcı ve İkizler arasındaki sınır yakınında Avcı'nın üst kısmında yer alır. Bulutsunun hiyerarşik çökme sonucu oluştuğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1980</span>

NGC 1980, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesi ve salma bulutsusudur. Gökyüzünde Avcı takımyıldızı yönünde bulunur. İngiliz astronom William Herschel tarafından 1786 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orion Kompleksi</span>

Orion Kompleksi, Avcı takımyıldızı yönünde bulunan; parlak bulutsular, karanlık bulutsular ve genç yıldızlardan oluşan büyük bir gruptur. 1.500 ile 1.600 ışık yılı uzaklıkta bulunan bu kompleks, yüzlerce ışık yılı genişliktedir. Bulutsunun bazı parçaları dürbün ve küçük teleskoplarla gözlenebildiği gibi, Orion Bulutsusu gibi bazı parçalar çıplak gözle de gözlemlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Orion Bulutsusu</span> Avcı takımyıldızı bölgesinde, Avcı Kuşağının güneyinde yer alan dağınık bir bulutsu

Orion Bulutsusu, Samanyolu içerisinde Avcı takımyıldızı bölgesinde, Avcı Kuşağı'nın güneyinde yer alan dağınık bir bulutsudur. En parlak bulutsulardan olan Orion yaklaşık 24 ışık yılı çapındadır ve gece çıplak gözle görülebilir. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesidir ve yaklaşık olarak 1.270 ışık yılı uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atbaşı Bulutsusu</span> Avcı takımyıldızındaki bir karanlık bulutsu

Atbaşı Bulutsusu, Avcı takımyıldızındaki küçük karanlık bir bulutsudur. Avcı Kuşağı'nın en solundaki Zeta Orionis veya Alnitak'ın hemen yanında, büyük ve koyu renkli moleküler bulutun bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sh2-308</span> Salma Bulutsusu

Sh2-308, Büyük Köpek takımyıldızının merkezine yakın bulunan iyonize hidrojenden oluşmuş bir H II bölgesidir. Gece gökyüzündeki en parlak yıldız olan Sirius'un yaklaşık 8 derece güneyindedir. Bulutsu, EZ Canis Majoris adlı Wolf-Rayet yıldızını çevreleyen bir kabarcığa benzer. Bu yıldız kısaca, yıldız evriminin ön-süpernova aşamasındadır. Bulutsu, Dünya'dan yaklaşık olarak 4.530 ışık yılı uzaklıktadır, fakat bazı kaynaklar hem yıldızın hem de bulutsunun 5.870 ışık yılı uzakta olduğunu belirtir. Hatta bulutsunun Dünya'dan 1.875 ışık yılı uzaklıkta olduğunu belirten kaynaklar da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Orion'un Kılıcı</span> Orion takımyıldızındaki asterizm

Orion'un Kılıcı veya Avcı'nın Kılıcı, Avcı takımyıldızı (Orion) içinde yer alan küçük bir asterizmdir. Üç yıldızdan ve Avcı Bulutsusu M42'den oluşur. Bu birliktelik bir kılıca veya kınına benzetilmektedir. Avcı Kuşağı olarak bilinen ve üç parlak yıldızdan oluşan asterizmin güneyinde yer alır. Avrupa'daki masallar ve eski inançlar, büyük ölçüde Greko-Romen anlatılarından etkilenmiştir. Avrupa dışında ise, Avcı'nın asimetrik "kum saati" şeklindeki yedi parlak yıldızının bir insan figürü olarak algılanması gibi, bu yıldız grubu da yaygın şekilde bir silah olarak tanımlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.