İçeriğe atla

Seyit Abdullah Özenbaşlı

Seyit Abdullah Özenbaşlı (d. 1867 Bahçesaray - ö. 1924; Akmescit), Kırım Tatar yazar, şair ve Kırım Tatar siyaset adamı. Kırım milli hareketi önderlerinden, Milli Fıkra liderlerinden Ahmet Özenbaşlı'nın babasıdır.

İsmail Gaspıralı'nın yakın dostu olan Seyid Abdullah Özenbaşlı, Kırım'da yayınlanan Tercüman Gazetesi'nin de yazarlarındandır. Şiirleri, makaleleri ve eserlerinin önemli bölümü Tercüman gazetesinde yayınlanmıştır. Şair, haksızlığa, adaletsizliğe, dine hurafe karıştıranlara ve cahil mollalara karşıydı. Eserlerinde çarlık Rusya'sına ve halkının gelenekçi, durgun zihniyetine karşı çıkıp, aktif ve dinamik bir mücadeleyi savundu.

Eserleri

  • Ey Gönül (şiir, Tercüman, 1902)
  • Bahçesaray Destanı (şiir, Tercüman, 1902)
  • Olacağa Çare Olmaz (üç perdelik oyun, Bahçesaray, Tercüman matbaası, 1902 (yazıldı: 1897))
  • Tatar'ın Vasiyeti; Cenaze Başında (şiirler, Yeni Dünya, 1924)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bahçesaray, Kırım</span>

Bahçesaray. Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin güney kısmında bulunan bir şehir. Kırım Hanlığı'nın başşehri. Doğusunda küçük bir şerit halinde Karadeniz'e kıyısı olan şehir; günümüzde Kırım Dağları'nın çevresindeki Çürüksü Deresi vadisinde, Simferepol-Sivastopol demiryolu üzerinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">II. Gazi Giray</span>

II. Gazi Giray veya Bora Gazi Giray 16. yüzyıl sonlarında iki kez Kırım Hanlığı tahtına oturdu.

Ant Etkenmen, Kırım Halk Cumhuriyeti'nin ve Kırım Tatarlarının ulusal marşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muallim Naci</span> Türk tanzimat dönemi yazarı ve şairi

Muallim Naci, Türk yazar, şair, öğretmen ve eleştirmen.

Derviza, Güz Bayramı veya Bereket Bayramı, Kırım Tatarları'nın 23 Eylül (Ekinoks) civarı bağbozumu zamanında kutlanan millî bayramıdır. Kırım'da ortaya çıkan bu bayram, diasporadaki Tepreş'ten farklı olarak Kırım'daki tüm halkı toplamayı amaçlayan millî bir bayram halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Gaspıralı</span> Kırım Tatar siyasetçi

İsmail Gaspıralı (Gasprinskiy), Kırım Tatarı fikir adamı, eğitimci ve yazar-yayıncı. Gaspıralı, Rus İmparatorluğu'nda Türk ve İslam toplumlarının eğitim, kültür reformu ve modernleşmeye ihtiyacını betimleyen Türkçü aydındır. Soyadı, Kırım'daki Gaspra şehrinden gelmektedir.

Dini-toplumsal unvan için ayrıca bkz. Seyyid

Salacık, bugün Kırım'da Bahçesaray şehrinin bir mahallesidir. Geçmişinde Kırım Hanlığı'na ilk kurulduğu yıllarda başkentlik yapmıştır. Bugün burada I. Mengli Giray ve I. Hacı Giray hanların türbeleri ve Kırım Hanlığı'ndan kalma birçok eser vardır.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Tukay</span>

Abdullah Muhammed Arif oğlu Tukay veya Abdullah Tukay, Tatar halk şairi, yazar ve yayımcı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Halk Cumhuriyeti</span>

Kırım Halk Cumhuriyeti, 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Tatar Millî Kurultayı'nın ilan ettiği cumhuriyettir. 23 Şubat 1918 tarihine kadar, günümüzde Ukrayna sınırları içerisinde kalan Kırım Yarımadası'nda varlığını sürdürmüştür. Başkenti Bahçesaray'dır. Kırım Halk Cumhuriyeti, Rus İmparatorluğu'nun yıkılışına yol açan 1917 Rusya Devrimi 'nden sonra çoğu kez görülen devlet kurma girişimlerinden biridir.

Ahmed İhsan Kırımlı, Kırım Tatarı-Türk siyasetçi

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Edige Kırımal</span>

Mustafa Edige Kırımal Kırım Tatarlarının diasporada yaşayan liderlerindendi.

Ahmet Özenbaşlı, Kırım Tatar Milli Fırka hareketi önderlerinden, siyaset ve fikir adamı. Bahçesaray'da, ünlü medeniyet erbabı, kültür adamı Seyit Abdullah Özenbaşlı'nın ailesinde doğdu.

Yahya Naci Bayburtlu (1876-1943), Kırım Tatarı yazar, dil bilimci ve öğretmen.

Hüseyin Bodaninski, Kırım Tatarı asıllı tarihçi, sanatçı, sanat eleştirmeni, etnograf, arkeolog ve aktivist. Bahçesaray'daki Hansaray müzesinin ilk yöneticisidir.

Şamil Aladin Kırım Tatarı yazar, şair, çevirmen ve insan hakları aktivisti. Şiirle başladığı edebiyat hayatına daha sonra düzyazı ve kurgusal olmayan eserlerle devam etti.

Tatar edebiyatı, - Tatar halkının geleneklerinden köken alan edebi eserleri içeren kavram.

Tercüman 1883'ten 1918'e kadar Bahçesaray'da yayınlanan ve Rus İmparatorluğu'nda Türkçe konuşan nüfusunun basılı organı olan bir gazeteydi. Kurucu ve yayıncısı Kırım Tatar eğitimci İsmail Gaspıralı idi. Tercüman, 35 yıl boyunca yayınlanmış olan tarihteki ilk Kırım Tatar gazetesiydi.

İsmail Gaspıralı Kırım Tatar Kütüphanesi - Simferopol'de yer alan kütüphane.

Kırım Tatar edebiyatı eserlerinin en eskileri, Altın Orda döneminde, altın çağı ise Kırım Hanlığı döneminde verilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.