İçeriğe atla

Seyitömer Höyüğü

Koordinatlar: 39°34′52″N 29°51′49″E / 39.581°K 29.8635°D / 39.581; 29.8635
Arkeolojik Höyük
Adı:Seyitömer Höyük
il:Kütahya
İlçe:Merkez
Köy:Seyitömer
Türü:Höyük
Tahribat:
Tescil durumu:Tescilli[1]
Tescil No ve derece:1304
Tescil tarihi:19.07.1985
Araştırma yöntemi Kazı

Seyitömer Höyük, Kütahya il merkezinin kuş uçuşu 24–25 km. kuzeybatısında, Seyitömer köyünün kuzeybatısına düşen bir höyüktür. Bir TKİ müessesi olan Seyitömer Linyit İşletmesi Müessese Müdürlüğü'nün (SLİ) rezerv arazisi içerisinde yer almaktadır. Tepe, 150 x 140 metre boyutlarında ve 24 metre yüksekliktedir. Höyüğün en üstünde kabaca 2 bin metrekare kadar düz bir arazi bulunmaktadır.[2][3]

Kazılar

Seyitömer Linyit İşletmesi'nin sağladığı fonla yürütülen kazı çalışmaları 1989 yılında başlatılmıştır. İlk yılın kazılarına Eskişehir Müzesi'nden N. Aydın, 1990-92 yılları kazılarına Afyon Müzesi'nden A. Topbaş, 1993 kazısına da yine aynı müzeden A. İlaslı başkanlık etmiştir.[2] Kazılara bir süre ara verilmiş olup 2006 yılından itibaren Dumlupınar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nce yeniden başlanmıştır.[3] Kazı başkanlığını aynı üniversiteden Prof. Dr. A. Nejat Bilgen yapmaktadır.[4]

Tabakalanma

En alttaki yani en eski kültür katının Geç Kalkolitik Çağ - Erken Tunç Çağı geçiş evresi olduğu belirtilmektedir. Onun üstünde Erken Tunç Çağı II. evre yer almaktadır. En üst katmanlarda ise MÖ II. binyıl, Roma, Helenistik, Klasik, Arkaik ve Frig yerleşimleri görülmektedir.[2] İlk yerleşimin Erken Tunç Çağı yerleşimi olduğu, dere kenarında yer aldığı ve Hitit Dönemi'nde surla çevrildiği görülmektedir. Frig Dönemi'nde de kalın ve yüksek bir sur, yerleşmeyi çevreliyordu.[3] Tepenin iskanı 5 binyıl öncesine kadar uzanmakta olup Tunç Çağı'nda, Ahameniş, Helenistik ve Roma Dönemlerinde yoğun bir iskan gördüğü anlaşılmaktadır. Bununla birlikte MÖ II. binyıl ilk çeyreğine tarihlenen Orta Tunç Çağı yerleşiminin (Asur Ticaret Kolonileri Çağı[5]) MÖ 1.800 dolaylarında depremle yıkılıp yandığı anlaşılmaktadır.[4]

Buluntular

Höyükte bulunan ve günümüzde Kütahya Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen bir buluntu

Höyükte ele geçen çanak çömlek buluntuları önemlidir. Erken Tunç Çağı II. evre sonundan III. evre sonuna kadar kullanılan bu çanak çömleğin, İç Batı Anadolu'da çanak çömlek endüstrisinin gelişimini açıkladığı ifade edilmektedir. Seyitömer Höyüğü'nün yangınlı tabakalarından ele geçen bu mal grubunun Eskişehir Ovası'ndan Çanakkale dolaylarına kadar yayılma gösterdiği bilinmektedir.[2]

Erken Tunç Çağı'nda çanak çömlekler elle biçimlendirilirken daha sonra taş ve kil[2] kalıplarda yapıldığı belirtilmektedir.[3] Anadolu'da MÖ III. binyılda seramik üretiminde kalıp kullanılan tek yerleşmenin Seyitömer Höyüğü olduğu, arkeoloji literatüründe seramik yapımında en erken kalıp kullanımı da bu yerleşimde görülmüştür.[6]

Kazılarda, Erken Tunç Çağı'nın son evrelerine tarihlenen demir ergitmede kullanılan fırınlar, atölyeler ve demir külçeler bulunmuştur.[3]

Pişmiş topraktan yapılma ağırşakların (dokuma tezgâhlarında kullanılan ağırlıklar) bolca ele geçmesi yerleşmede gelişkin bir dokuma endüstrisinin varlığını göstermektedir.[2]

Yerleşimdeki inanç sisteminin Erken Tunç Çağı'ndan itibaren Ana Tanrıça kültü olmuştur, ancak Roma Dönemi'nde Ana Tanrıça'nın yerini Zeus kültü almıştır.[3]

Kazılarda ulaşılan buluntular Dumlupınar Üniversitesi Rektörlük binasındaki Özel Dumlupınar Üniversitesi Müzesi'nde sergilenmektedir. Toplam 1.381 adet etütlük ve envanterlik eserin sergilendiği müzede ayrıca maketler ve bilgilendirme panoları yer almaktadır. Seyitömer Höyüğü'nün, buluntular yönünden Türkiye'nin en zengin höyüklerinden biri olduğu ifade edilmektedir.[4]

Buluntular içinde, Asur Ticaret Kolonileri Çağı'nden bir çekiç başlı mührün çok önemli bir buluntu olduğu vurgulanmaktadır. Ancak birkaç büyük müzede sergilenen bu mühür tipinin dünyada onu geçmediği belirtilmektedir.[5]

Kazılarda ele geçen çanak çömlek buluntularında görülen farklı tipolojileri, Seyitömer Höyüğü'nün Orta Anadolu, Suriye ve Mezopotamya ile ticari ilişkiler ağı içinde olduğunu göstermektedir.[7]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  2. ^ a b c d e f "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  3. ^ a b c d e f "Kütahya Kültür ve Turizm Müdürlüğü". 23 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  4. ^ a b c "Dumlupınar Üniversitesi - Duyurular" (PDF). 9 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  5. ^ a b "cnnturk.com". 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  6. ^ "arkeoloji.biz". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2012. 
  7. ^ Kütahya Valiliği[]

İlgili Araştırma Makaleleri

Türbe Höyük, Siirt il merkezinin 27 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Botan Çayı'nın Dicle'ye katıldığı bölgenin yaklaşık 6 km. kuzeyinde, Botan Vadisi'nde, dere kıyısındadır. Boyutları yaklaşık 100 x 40 metredir.

Dilkaya Höyüğü, Van il merkezinin 24 km. güneybatısında Edremit ilçesinin Dilkaya Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Hoşap Suyu'nun kuzey tarafında, Van Gölü kıyısındadır.

Küllüoba Höyüğü, Eskişehir İl merkezinin 35 km. güneydoğusunda, Seyitgazi İlçesi'nin 15 km. kuzeydoğusunda, Yenikent Köyü'nün 1.300 metre güneyindedir. Tepe, 300 x 150 metre ölçülerinde, 10 metre yükseklikte bir tepedir. Frigya dağlık bölgesinin kuzeyinde, yukarı Sakarya ovalarının batısında yer almaktadır. Ankara, Konya ve Afyon civarından gelen tüm doğal ulaşım hatları Küllüoba'nın bulunduğu bölgede birleşmektedir ve buradan batıya, Eskişehir, İznik, İnegöl ovalarına uzanır. Bu batıya giden yollar, Kuzey Ege, Güney Marmara, dolayısıyla Balkanlar'a devam eder.

Karahöyük 1, Konya İl merkezinin yaklaşık 7 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Konya il sınırları içinde birden fazla Karahöyük adlı yerleşim olduğu için bu höyük Karahöyük 1 olarak geçmektedir. Biri büyükçe olan on bir tepecikten oluşur. Bu tepeler üzerindeki yerleşim 1.000 x 500 metre genişliğe ulaşmaktadır. Açmalardan birinde 29 metrede ana toprağa ulaşılması, kalın bir dolgu tabakası altında olduğunu göstermektedir.

Zank Höyük, Nevşehir İl merkezinin kuzeydoğusunda, Avanos İlçesi'nin Sarılar kasabasının yaklaşık 4 km. kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Tepe yaklaşık 300 metre çapında ve 30 metre yüksekliktedir. Höyüğün 20 dönüm kadar bir alana yayılmış olduğu tahmin edilmektedir.

Kusura Höyük, Afyon İl merkezinin 55 km. güneybatısında, Sandıklı İlçesi'nin 12 km. güneyinde, Kusura Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Tepe 400 metre çapında, 14 metre yüksekliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Tell Tayinat</span>

Tell Tayinat Höyüğü, Hatay il merkezinin doğu – kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesinin 17–18 km batısında, Asi Nehri'nin 1,5 km doğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, yamaçlar dahil olmak üzere 700 x 500 metre boyutlarında, 15 metre yüksekliktedir. Kazı yapılmadan önce üzerinde Tayinat Köyü bulunmakta idi.

Karaoğlan Höyüğü, Ankara İl merkezinin 25 km. güneyinde, Mogan Gölü'nün güneydoğu ucunda yer alan bir höyüktür. Bulunduğu bölge Ankara bölgesinden güneydoğu ve güneybatı yönlerine uzanan ana ticaret yollarının kavşağı durumundaydı. Tepe, 260 x 180 metre boyutlarında ve 18-20 metre yüksekliğindedir. Höyük Ankara – Konya kara yolu üzerindedir.

Boyalı Höyük, Çorum İl merkezinin güneybatısında, Sungurlu İlçesi'nin kuzeybatısında, Yörüklü belde merkezinin 2 km. doğusunda yer alan bir höyüktür. Höyük, Yörüklü'nün genişlemesiyle artık bir mahallesi haline gelen eski Güloluk Köyü'nün 450 metre doğusundaydı. Yerleşmenin bulunduğu vadi, Delice Havzası ile Kaledere dağlık bölgesi arasında uzanmaktadır. Bölge, MÖ III. binyılda Hatti Kültürü'nün çekirdek bölgesi olarak görülmektedir. Bu nedenle Boyalı Höyük kazıları bölgesel bir çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Diğer yandan Hüseyindede Höyüğü ve Fatmaören Höyüğü'ne yaklaşık 7 km. mesafededir. Üç höyük de birer Hitit yerleşmesidir.

Asarcık Höyük, Ankara İl merkezinin batısında, Ayaş İlçesi'nin 9,5 km. kuzeybatısında, Ilıca Köyü'nün kuzeydoğu kenarında yer alan bir höyüktür. Yerleşme iki dere arasındaki bazalt bir yükselti üzerindedir.

Yassıhöyük, Denizli İl merkezinin güneydoğusunda, Acıpayam İlçe'sinin 8 km. kuzeyinde, günümüzde belde olan Yassıhöyük Köyü'nün hemen kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Höyüğü oluşturan iki tepeden büyük olanı 350 x 200 metre boyutlarında, 14 metre yükseklikte, diğer ise 190 x 150 metre boyutlarında ve 5 metre yüksekliktedir. Kültür toprağı ova tabanından en az 4 metre daha derine uzanmaktadır. Denizli İli, Acıpayam ilçesinin Yassıhöyük Köyü yakınlarındaki aynı adla bilinen höyük, arkeoloji yazınında Yassıhöyük 1 olarak geçmektedir.

Mezraa Höyük, Şanlıurfa ili'nin güneybatısında, Birecik İlçesi'nin kuş uçuşu 7 km güneyinde, Mezraa Belde'sinin 1,5 km güneydoğusunda, Fırat'ın doğu kıyısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 180 x 140 metre boyutlarında olup ova seviyesinden 13 metre yüksekliktedir.

Çaltılar Höyüğü, Muğla İl merkezinin doğu-güneydoğusunda, Fethiye ilçesinin kuzeydoğusunda, Elmalı ilçesinin 30 km. kuzeybatısında, Çaltılar Köyü'nün yanında yer alan bir höyüktür. Orta büyüklükte bir höyüktür. Höyük'ün yaklaşık 3 hektarlık bir alana yayıldığı belirtilmektedir.

Aharköy Höyük, Bilecik il merkezinin güneydoğusunda, eski adı Aharköy olan Yeşilyurt Köy'nün 2 km kadar güneybatısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 100 metre çapında olup 4-5 metre yüksekliktedir. Bölgenin küçük höyüklerinden biridir. Bazı arkeolojik kaynaklarda Sarıket Mezarlığı olarak geçen Demircihöyük'ün 5 km kuzeyindedir. Doğalgaz hattı döşenmesi sırasında Höyük'ün batı kesimi kısmen tahrip edilmiştir.

Gavurtepe Höyük, Manisa İl merkezinin güneydoğusunda, Alaşehir İlçesi'nin güneybatısında, Gediz Ovası'nda Sarıkız Çayı'nın batı yakasında yer alan bir höyüktür. Yamaçları oldukça dik ve sarp bir tepedir. Bulunduğu yer olarak, hem batı kesimindeki yerleşimlerle, hem de Hitit topraklarının batı yerleşimleriyle ulaşım sağlayabilecek konumda görünmektedir. Öte yandan Gediz Vadisi üzerinden Balıkesir ve Denizli ulaşımları üzerindedir.

Bozüyük Höyüğü, Bilecik ili Bozüyük İlçesi'nin yakınında, günümüzde yok olmuş bir höyüktür. Kazı sırasında çekilmiş fotoğraflara bakılarak yaklaşık olarak 13 metre yükseklikte ve 50 metre çapında küçük bir tepe olduğu anlaşılmaktadır.

Kandilli / Bahçehisar Höyüğü, Bilecik il merkezinin güney-güneydoğusunda, Kandilli Köyü'nün 4,3 km. kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Eskişehir Ovası'nın batı kesimindeki tepe, ova seviyesinden 7,5 km. yükseklikte 400 metre uzunlukta oval biçimlidir. Bu ölçüyle bölgenin en büyük höyüklerinden biridir. Kuzey kesimi daha yüksek olup yukarı kent izlenimi vermektedir. Arkeoloji yayınlarında yakınındaki köyün adıyla Kandilli olarak geçmektedir. Turan Efe ise yerleşmeyi, yerel adlandırma olan Bahçehisar adıyla vermektedir.

Kınık Yamaç Yerleşmesi, Kastamonu ili Devrekani İlçesi'nin 10 km kuzeydoğusunda, Kınık Köyü'nün kuzeybatısında, Kulaksızlar Barajı alanında, Delibeyoğlu Sırtı'nda yer alan bir yamaç yerleşmesidir.

Göltepe, Niğde il merkezinin kuş uçuşu yaklaşık olarak 30 km. güneydoğusunda, Çamardı İlçesi'nin 4. km. güneybatısındaki Celaller Köyü'nün 1,5 km. güneybatısında yer alan bir tepe üstü yerleşmedir. Göltepe adı verilen ve yaklaşık olarak 65 hektarlık bir alana yayılan doğal bir tepe üzerindedir. Buradaki yerleşme Erken Tunç Çağı'nda bir madenci köyü olarak karşımıza çıkmaktadır. Sur içinde 5 hektarlık, surun dışında da 3-5 hektarlık iskanıyla yaklaşık olarak 8-10 hektara yayılan bir yerleşmedir.

Karayavşan Höyüğü, Ankara il merkezinin güneybatısında, Polatlı İlçesi'nin 20 km. doğusunda, Karayavşan Köyü'nün hemen yanında yer alan bir höyüktür. Polatlı – Haymana kara yolunun hemen kuzeyindedir. Tepe, 13 metre yükseklikte orta boy bir höyüktür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.