İçeriğe atla

Sextus Pompeius

Sextus Pompeius Magnus Pius ya da kısaca Sextus Pompeius, Roma Cumhuriyetinin sonlarında (MÖ 1. yüzyıl) yaşamış Romalı general. İkinci üçlü hükümdarlık'in karşısına çıkan son muhaliftir.

Sextus Pompeius denarius'u, Augustus'un donanmasına karşı kazandığı zaferin anısına basılmıştır. Ön yüzde Messina deniz feneri, arka yüzde ise Octavian'ı yenen Scylla adlı canavar.

Sextus Pompeius, Büyük Pompey'in (Gnaeus Pompeius Magnus) üçüncü karısı Mucia Tertia'dan olan oğludur. Büyük kardeşi Gnaeus Pompeius'da aynı kadındandır. Her ikisi de babaları Romalı büyük general Büyük Pompey'in gölgesinde büyümüşlerdir.

Sezar'ın MÖ 49 yılında Rubicon nehrini geçmesiyle başlayan iç savaşta, Sextus'un büyük kardeşi Gnaeus pek çok Romalı muhafazakâr senatörün yaptığı gibi doğuya kaçan babasını takip etti. Sextus, üvey annesi Cornelia Metella'ya göz kulak olmak için Roma'da kaldı. Pompey'in ordusu MÖ 48'de Pharsalus Muharebesi'ni kaybedince Pompey hayatını kurtarmak için kaçmak zorunda kaldı. Cornelia ve Sextus onunla Lesbos adasında buluştu ve birlikte Mısır'a kaçtılar. Mısır'a ulaştıktan bir süre sonra aynı yılın 29 Eylüllünde babasının bir ihanet sonucu öldürülmesine şahit oldu. Pompey'in ölümünün ardından Cornelia Roma'ya döndü ancak Sextus ertesi yıl Afrika'da bulunan Roma eyaletlerindeki Sezar muhaliflerine katıldı. Metellus Scipio, Genç Cato, kardeşi Gnaeus ve diğer senatörlerle birlikte Sezar'a ve ordusunu karşı koyma hazırlıklarına giriştiler.

Sezar'ın muhaliflerle ilk savaşı olan MÖ 46 yılındaki Thapsus Muharebesi'ni kaybeden Metellus Scipio ve Cato intihar etti. MÖ 45'te, Sezar Pompeius'un kardeşini Hispania'daki Munda Muharebesi'nde yendi. Gnaeus Pompeius idam edildi ancak genç Sextus bir kez daha kaçmayı başararak Sicilya'ya gitti.

Roma'da, Sezar 15 Mart MÖ 44 tarihinde elebaşlığını Cassius ve Brutus'un yaptığı bir grup senatör tarafından öldürüldü. Bu cinayet, ortamı yatıştırmak bir yana Sezar'ın mirasçıları ve suikastçileri arasında yeni bir iç savaşın başlamasına yol açtı. Sezar'ın intikamını almak ve tüm muhaliflerini bastırmak amacıyla Octavian, Marcus Antonius ve Marcus Aemilius Lepidus arasında İkinci üçlü yönetim oluşturuldu. Sicilya'da bulunan Sextus Pompeius tam anlamıyla bir isyancıydı ancak Triumvirlerin önceliği Sezar'ın katilleri Cassius ve Brutus'tu. Böylece tüm adayı bir üs haline getiren Sextus, orduyu geliştirmek ve daha önemlisi güçlü bir donanma oluşturmak için aradığı zamana ve kaynağa sahip oldu.

Brutus ve Cassius Filippi savaşını kaybetti ve intihar ettiler. Bu olayın ardından triumvirler yönlerini Sicilya ve Sextus'a çevirdi.

Ancak bu andan itibaren, Sextus güçlü bir direnişe hazırlandı. Ertesi yıl süren çatışmalarda her iki tarafta kesin bir zafer elde edemedi ve MÖ 39'da Sextus ve triumvirler arasında bir barış anlaşması imzalandı. Anlaşmanın nedeni doğuda Partlara karşı muhtemel bir savaştı. Antonius, mümkün olan en fazla lejyonu toplamayı düşündüğünden Sicilya cephesinin güvenliğini geçici bir süre de olsa sağlamak gerekiyordu. Barış uzun sürmedi. Octavian ve Antonius arasında sık sık yaşanan didişmeler Sextus'a karşı bir savaşın yeniden başlaması için gerekli politik motivasyonu sağlıyordu. Octavian yeniden Sicilya'yı fethetmeyi denedi ancak ilki MÖ 37'de Messina'da ve ikincisi MÖ 36 Ağustosun da olmak üzere iki deniz savaşında da yenildi. Ancak Octavian çok yetenekli bir general olan Marcus Vipsanius Agrippa'ya sahipti. Sadece bir ay sonra Agrippa Sextus'un donanmasını Naulochus burnu açıklarında bozguna uğrattı. Sextus, yegane destek üssü Sicilya'yı terk ederek doğuya kaçmak zorunda kaldı.

Sextus Pompeius MÖ 35'te Milet'te yakalandı ve mahkemeye çıkarılmaksızın Antonius'un emrindeki Marcus Titius'un emriyle idam edildi (Pompeius Roma vatandaşı olduğundan bu yasadışı bir durumdu). Vahşice öldürülmesi yıllar sonra Octavian ve Antonius arasındanki ilişkiler kopma noktasına geldiğinde Octavian tarafından bir silah olarak kullanılacaktı.

Kronoloji

  • MÖ 48 - Babasının suikast sonucu öldürüleceği Mısır'a gitmesi.
  • 47/MÖ 45 – Afrika'da muhalefet.
  • MÖ 45 - Munda Muharebesi'nde yenilgi.
  • MÖ 42 - Güçlü bir donanma ile Sicilyanın kontrolü.
  • MÖ 39 - Octavianus ve Antonius ile Misenum anlaşması.
  • MÖ 37 - Messina açıklarında Octavian'ı yenmesi.
  • MÖ 36 -
    • Ağustos, Octavian'ı tekrar yenmesi.
    • Eylül, Agrippa tarafından Naulochus burnu açıklarında yenilmesi.
  • MÖ 35 - Milet'te yakalanması ve idam edilmesi.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">MÖ 1. yüzyıl</span> yüzyıl

MÖ 1. yüzyıl, 1 Ocak MÖ 100 tarihinde başlayıp, 31 Aralık MÖ 1 tarihinde biter. Bu yüzyıl için alternatif bir isim ise MÖ son yüzyıldır. Bu MS/MÖ gösterimi 0 yılını içermez. Fakat bilimsel gösterim içerir ve eksi işaretini kullanır. Böylese 'MÖ 2' bilimsel gösterimde 'yıl -1' olur.

<span class="mw-page-title-main">Jül Sezar</span> Romalı asker ve Roma Cumhuriyetinin son diktatörü olan politik lider (MÖ 100–44)

Jül Sezar, Romalı asker ve Roma Cumhuriyeti'nin son diktatörü olan politik liderdir. Aynı zamanda iyi bir hatip ve güçlü bir yazar olan Sezar, dünya tarihinin en etkili insanlarından birisi olarak kabul edilir. Eylemleriyle Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşmesinde ve evlatlığı Augustus'un ilk Roma imparatoru olmasını sağlayacak olayların başlamasında kritik bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Aemilius Lepidus</span>

Marcus Aemilius Lepidus MÖ 1. yüzyılda yaşamış patrici sınıfından Romalı bir siyasetçiydi. İkinci Triumvirate içinde yer almıştır. Babası Marcus Aemilius Lepidus Roma Cumhuriyeti'ne karşı bir isyanda yer almış bu yüzden öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Scribonia</span>

Scribonia Lucius Scribonius Libo ve Cornelia Sulla'nın kızı, Pompey ve Lucius Cornelius Sulla'nın torunu olan Roma'lı kadın. Aynı ismi taşıyan ve Konsül olan kardeşi MÖ 34'te ölmüştür. Roma İmparatoru Augustus'un ikinci karısı ve tek öz çocuğu olan Julia'nın annesidir. Ayrıca, Gaius Caesar, Vipsania Julia, Lucius Caesar, Yaşlı Agrippina ve Agrippa Postumus'un büyükanneleri, İmparator Caligula ve İmparator Claudius'un karısı İmparatoriçe Genç Agrippina'nın büyük-büyük anneleri ve İmparator Nero'nun annesinin büyükannesinin annesidir.

Aktium Muharebesi, MÖ 2 Eylül 31 günü Octavianus'un komutasındaki Roma güçleriyle Marcus Antonius ve Kleopatra'nın kontrolündeki güçler arasında Yunanistan'ın batı kıyılarındaki Aktium önlerinde yaşanmış olan deniz muharebesidir. Antonius'un Kleopatra ile evlenerek bir doğu imparatorluğu kurmaya kalkması Roma ile arasının açılmasına neden olmuştu. Muharebeyi kazanan Octavianus Roma'nın yegane lideri haline geldi. Octavianus'un filosuna Marcus Vipsanius Agrippa komuta ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Junius Brutus</span>

Marcus Junius Brutus veya Quintus Servilius Caepio Brutus, Romalı askerî ve politik lider. Roma Cumhuriyeti diktatörü Julius Caesar'a karşı senatoda yapılan saldırı ile tanınır. Bazı kaynaklarda Julius Caesar'ın evlatlık, bazı kaynaklarda ise öz oğlu olduğu söylenir.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Cassius Longinus</span>

Gaius Cassius Longinus Romalı senatör, Jül Sezar'a düzenlenen suikastın baş aktörlerinden biri ve Brutus'un kayınbiraderi.

Quintus Pedius Roma Cumhuriyeti döneminde yaşamış olan Romalı general. Pedius, Marcus ya da Quintus Pedius'un oğlu ve aynı zamanda ünlü Romalı dikatatör Jül Sezar'ın da yeğeniydi.

<span class="mw-page-title-main">Filippi Muharebesi</span>

Filippi Muharebesi, İkinci üçlü yönetimin başat güçleri Marcus Antonius ve Octavian'a bağlı birliklerle Jül Sezar'ın suikastçileri Marcus Junius Brutus ve Gaius Cassius Longinus arasında Makedonya'daki Filippi kenti yakınlarında MÖ 42 yılında yapılan son ve bitirici savaş. İkinci üçlü yönetim bu savaşı Sezar'ın intikam savaşı olarak ilan etmişti.

Naulochus Deniz Muharebesi 3 Eylül MÖ 36 tarihinde Jül Sezar'ın muhaliflerinden ve büyük Romalı general Pompey'in oğlu Sextus Pompeius ve Octavian'ın generali Marcus Vipsanius Agrippa arasında Sicilya'daki Naulochus burnu açıklarında yapılan deniz muharebesi. Muharebe, Agrippa'nın zaferiyle sonuçlanmış ve böylece Pompeius'un İkinci üçlü hükümdarlığa karşı süren direnişi sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Sosius</span>

Gaius Sosius, Romalı general ve politikacı.

Julia Caesaris ya da Julia Antonia, Konsül Lucius Julius Caesar III'ın kızı ve Konsül Lucius Julius Caesar IV'ün kız kardeşi. Annesinin adı belli değildir. Roma'da doğup, büyümüştür. Julia, Jül Sezar'ın uzaktan kuzenidir.

Marcus Livius Drusus Claudianus, Roma Cumhuriyeti'nin sonlarına doğru Senatör olarak görev yapmış olan Roma soylusu. Marcus, Appius Claudius Pulcher adıyla doğmuştur. Patrici sınıfından gelen Cladius ailesine mensuptur. Suetonius'a göre, Marcus doğrudan konsül ve censor Appius Claudius Caecus'un soyundan gelir.

Gnaeus Pompeius, bazen Genç Pompey olarak çağrılır, Cumhuriyetin son dönemlerinde yaşamış olan Romalı politikacı ve general.

Cornelia Metella Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio Nasica'nın kızıdır. Babası Caecilii Metellii gens'i tarafından evlat edinildiği için tam adı Caecilia Metella'dır.

<span class="mw-page-title-main">Thapsus Muharebesi</span> Sezar İç Savaşında muharebe

Thapsus Muharebesi, 6 Nisan MÖ 46 tarihinde antik Tunus'un Thapsus (modern Ras Dimas kenti yakınlarında yapılan savaş. Marcus Porcius Cato, Genç ve Quintus Caecillius Metellus Scipio tarafından komuta edilen Optimates destekli Cumhuriyet Ordusu ile Populares destekli Jül Sezar'ın orduları arasında yapılmıştır. Savaşı Sezar'ın kazanmasıyla birlikte Afrika'daki direniş kırılmış ve Sezar mutlak güce bir adım daha yaklaşmıştır.

Munda Muharebesi, 17 Mart MÖ 45 tarihinde Hispania'nın güneyindeki Munda ovasında yapılan muharebe. Bu muharebe Jül Sezar ve Muhafazakâr Cumhuriyetçiler arasındaki iç savaşın son çarpışmasıdır. Zaferin kazanılması ve Titus Labienus ve Gnaeus Pompeius'un öldürülmesinin ardından artık Sezar'ın Roma'ya dönerek diktatör yetkileriyle yönetimi ele almasının önünde hiçbir engel kalmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sezar İç Savaşı</span> Roma Cumhuriyetinde iç savaş

Sezar İç Savaşı MÖ 49-45 yılları arasında Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşmeden önceki son çatışmalarından biriydi. Jül Sezar ve Magnus Pompey arasında bir dizi siyasi ve askeri çatışma olarak tarihe geçti.

<span class="mw-page-title-main">Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio</span>

Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio, Romalı bir senatör ve askeri komutandı. Jül Sezar ile Magnus Pompey liderliğindeki Senato arasındaki iç savaş sırasında, Pompey'in sadık bir destekçisiydi. Lejyonları, Sezar'ın güçlerine karşı yenildiği Pharsalus ve Thapsus savaşlarında yönetti. Daha sonra intihar etti.