Sevgi Sanlı
Sevgi Sanlı (d. 2 Temmuz 1925, İzmir – ö. 12 Ağustos 2019, İstanbul) Türk oyun yazarı, çevirmen, eleştirmen.
Devlet Tiyatroları'nda uzun yıllar başdramaturg unvanıyla görev yapan Sanlı, birçok tiyatro oyunu ve operayı Türkçeye çevirmiş; tiyatro, radyo ve televizyon için oyunlar ve müzikaller yazmıştır.
Yaşamı
1925 yılında İzmir'de doğdu. Babası gazeteci, yazar Mehmet Sırrı Sanlı; annesi Lütfiye Hanım'dır.[1]
İzmir Amerikan Kız Koleji'nden 1945'te, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Filolojisi Bölümü'nden 1950'de mezun oldu. Başbakanlık Basın Yayın Müdürlüğünde İngilizce çevirmen olarak hizmet yaptı.
Mezun olduktan sonra Ankara Devlet Tiyatrosu’na dramaturg olarak atandı. Devlet Tiyatroları'na atanan ilk dramaturg oldu.[2] 1956-1976 yıllarında Ankara’da Devlet Tiyatroları'nda başdramaturgve dış ilişkiler yönetici; Ankara Radyosu'nda İngilizce spikeri olarak çalıştı. 1976'dan itibaren İstanbul’da çevirmenlik ve tiyatro eleştirmenliği yaptı.
Ülkücü bir gazetecinin çevresindeki yolsuzluklarla kavgasını aktaran ilk oyunu Dilsizlerin Dili adlı oyunu, 1950-1951 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda; Menevşe Yaprağından İncinen Kız adlı oyunu 1964-1965 sezonunda Ankara Devlet Tiyatrosu'nda sahnelendi. Yazılı Taş ve Dalga isimli oynanmamış iki oyunu daha vardır.[2]
Birçok tiyatro oyunu ve operayı Türkçeye çevirdi. Çevirdiği bazı eserler şunlardır: Amerikan Rüyası, Aktör Kean, Bu Hesapta Yoktu, Küheylan, Leenane’in Güzellik Kraliçesi, Küçük Tilkiler, Pygmalion, Onikinci Gece, Öp Beni Kate, Rita, Salıncakta İki Kişi, Sezar ve Cleopatra, Sevgili Doktor oyunları; My Fair Lady ve Kiss Me Kate müzikalleri. Çevirileriyle birçok ödüle değer görüldü.
Televizyon ve radyo için de çeviriler yaptı.Televizyon oyunu Uzay Yolu serisini ilk kez Türkçeye çeviren kişidir.[3]
Sanlı'nın oyun eleştirileri ve tiyatro yazıları Devlet Tiyatroları, Şehir Tiyatroları, Hürriyet Gösteri dergilerinde ve Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı. Şair ve müzeci Sabahattin Batur ile evlenen Sevgi Sanlı[4] bazı yazılarında Sevgi Batur imzasını kullanmıştır.[5] Sebahattin Batur ile evliliğinden iki kızı vardır.
Sanlı, 1997’de Halide Edip Adıvar’ın Sinekli Bakkal adlı romanını tiyatroya uyarladı ve bu uyarlama Bakırköy Belediyesi'nin Yunus Emre 3. Özgün ve Uyarlama Oyun Yazım Yarışması'nda Büyük Ödül'ü kazandı.
Oxford, Cambridge, Durham, Edinburgh ve Manchester üniversitelerinde konuk öğretim görevlisi oldu.[6]
2001'de Sadri Alışık Tiyatro Onur Ödülü ile onurlandırıldı.
Türk Dil Kurumu, Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Yazarlar Derneği, Tiyatro Yazarları Derneği ve Tiyatro Eleştirmenleri Birliği üyesiydi.[2]
12 Ağustos 2019'da İstanbul'da öldü. 2016 yılında adı, Devlet Tiyatroları'nda Başdramaturgluk’a bağlı oyun metinleri arşivinde verilmiştir.[7]
Eserleri
Kitapları
- Bu Elma Başka Elma
- Dilsizlerin Dili
- Kaygusuz Abdal
- Menevşe Yaprağından İncinen Kız
- Yazılıkaya
Çevirileri
- Aktör Kean (Edmund Kean) - Raymund Fitzsimons
- Albion’un Rüyası - Roger Norman
- Altın Kollu Adam - Nelson Algren
- Amerikan Rüyası - Edward Albee
- Bu Hesapta Yoktu - Aleksandr Nikolayeviç Ostrovski
- Dört Kızkardeş - Michel Tremplay
- Ermiş Jeanne - Bernard Shaw
- Hafta Başı - J. B. Priestley
- Jan Dark - Bernard Shaw
- Kıl Payı - Edward Albee
- Kırgınlar Evi - Bernard Shaw
- Kırık Oyuncaklar - Lillian Hellman
- Kuru Gürültü - William Shakespeare
- Küçük Tilkiler - Lillian Hellman
- Küheylan - Peter Shaffer
- Leenane'in Güzellik Kraliçesi - Martin McDonagh
- My Fair Lady - Alan Jay Lerner
- Onikinci Gece ya da Gönlünüzce - William Shakespeare
- Oturma Odası - Graham Greene
- Öp Beni Kate - Cole Porter
- Pygmalion - Bernard Shaw
- Rita (Rita'nın Şarkısı) - Willy Russell
- Salıncakta İki Kişi - William Gibson
- Sevgili Doktor - Anton Çehov / Neil Simon
- Sezar ve Kleopatra - Bernard Shaw
- Şeytan Çelmesi - Vaclav Havel
- Utanmazın Defteri - Aleksandr Nikolayeviç Ostrovski
- Yedi Kadın - Barbara Schottenfeld
- Yüzbaşı Corelli’nin Mandolini - Louis de Bernieres
Uyarlamaları
- Sinekli Bakkal - Halide Edip Adıvar
Ödülleri
- 1973: Sanat Sevenler Derneği - Övgüye Değer Görülenler, "Küçük Tilkiler" adlı çevirisiyle
- 1974: Sanat Sevenler Derneği - En İyi Çeviri, "Bu Hesapta Yoktu" çevirisindeki başarısıyla
- 1982: Sanat Kurumu - En İyi Çeviri, "Rita" adlı yapıtın çevirisiyle
- 2001: Sadri Alışık Ödülleri - Onur Ödülü
Kaynakça
- ^ Çetin Aktaş, Meftune (1995). "Mehmet Sırrı Sanlı`nın hayatı eserleri üzerine bir araştırma". Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b c Cuşa, Hasan (11 Mayıs 2018). "Sevgi Sanlı". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ Şener, Sevda (1 Nisan 1973). "Cumhuriyet Dönemi Kadın Oyun Yazarlari". Tiyatro Araştırmaları Dergisi. 4 (4): 31-44. doi:10.1501/TAD_0000000159. ISSN 1300-1523. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ HIZLAN, Doğan (20 Ağustos 2019). "Sevgi Sanlı'nın ardından". Hürriyet. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ "Yitirdiklerimiz" (PDF). Türk Dili Dergisi. Eylül 2019. 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ "Tiyatro Elestirmenleri Birligi Tarihçe". TEB. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ "Sevgi Şanlı Oyun Arşivi Açıldı". tiyatronline.com. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
