Settar Han - Turkipedia

Settar Han

Doğum	20 Ekim 1866(1866-10-20) Tebriz, İran Şahlığı
Ölüm	17 Kasım 1914 (48 yaşında) Tahran, İran Şahlığı
Milliyet	Azeri

Settar Han (Fars: ستارخان, Azeri: Səttar xan; 20 Ekim 1866, Tebriz - 17 Kasım 1914, Tahran), ona verilen sıfatıyla سردار ملی (Sardār- Melli Ulusal Kumandan) İran Anayasa Devrimi'nde kilit bir rol oynadığından İran'da önemli bir ulusal simgedir.^[1]

İlk yaşamı hakkında bilgi yoktur, 1906 anayasal devriminde Tebriz halkını Muhammed Ali Şah'a karşı harekete geçirmiştir.^[2] Azeri bölgesindeki aşiretleri (özellikle Gilan, İsfahan) Şah tarafından kaldırılan anayasaya karşı protestolara teşvik etti. Bunun üzerine anayasada reform yapıldı ve Muhammed Ali tahttan indirildi. Tebriz'e döndüğünde kahraman gibi karşılandı.

İran içindeki bu karışıklıktan istifade ile İngiltere ve Rusya 1907 Anlaşması ile İran’ı aralarında paylaşmışlardı. Kuzey ve Orta İran Rusya’nın, Güney İran ise İngiltere’nin nüfuz sahasıydı. II. Dünya Savaşı sonlarına kadar da bu paylaşım muhafaza edilecekti. Buna bağlı olarak da İran’ın dış politikası İngiltere ve Rusya’nın isteği ve menfaatleri doğrultusunda şekillenecekti. Settar Han ve Bağır Han, meşrutiyet taraftarlarıyla birlikte Tahran’a girerek 1908’de Temmuz ayında meşrutiyeti ilan etmişlerdi. Fakat devlet için tehlike olarak görülüyorlardı. Sonucunda Settar Han yanındakilerle teslime zorlandığında ağır yaralandığı için 16 Kasım 1914’e kadar yaşayabildi. Bağır Han da, İran’ın bilinmeyen bir bölgesine sürgün edilerek boğduruldu.^[3]

Kaynakça

^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2011.
^ Şerif el-Mücahid. Quaid-i-Azam Jinnah: Studies in Interpretation, Quaid-i-Azam Academy, 1981, p. 294
^ Ervand Abrahamian. Humeynizm: İslam cumhuriyeti Üzerine Denemeler, I.B. Tauris, 1993, ISBN 1850437793, p. 93

İlgili Araştırma Makaleleri

Kaçar Hanedanı, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş bir İran Devletidir.

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

Karabağ Hanlığı, 1748-1805 yılları arası bugünkü Azerbaycan topraklarında yer almış ve İran'ın Kaçar Hanedanı egemenliği altında fiilen bağımsız olmuş Azeri feodal devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Muzaffereddin Şah</span> İran şahı

Muzaffereddin Şah, 1896-1907 yılları arasında İran şahı olarak hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Nadir Şah</span> 1. Afşar Devleti Şahı

Nadir Şah Afşar, Afşar İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı olan Türkmen şahtır. İran tarihinin en güçlü hükümdarlarından biri kabul edilip, 1736'dan 1747'deki suikastına kadar Afşar İmparatoru ve İran şahı olarak hüküm sürmüştür. Batı Asya, Güney Kafkasya, Orta Asya ve Güney Asya'da birçok seferde savaşmıştır. Askeri dehası nedeniyle, bazı tarihçiler onu İran'ın Napolyonu veya İkinci İskender olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali Şah</span> İran Şahı, Kacar Hanedanından

Muhammed Ali Şah Kaçar 1907-1909 yılları arasında İran şahı olarak hüküm sürdü.

Revan Hanlığı, merkezi günümüzdeki Erivan şehrini başkent olarak seçen ve 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren hanlıktır.

Karadağ Hanlığı, 1747 yılında bugün İran'a bağlı Azerbaycan bölgesindeki Karadağ (Karacadağ) topraklarında kurulmuş feodal devlettir. Karadağ kelimesi büyük dağ veya dağlık yer anlamına gelmektedir. Hanlığın başkenti Ahar şehri olup bir ara Kürdeşt'e taşınmıştır. Hanlığın batısında Hoy Hanlığı, doğusunda Lenkeran Hanlığı, kuzeyinde Karabağ Hanlığı, güneyinde Tebriz Hanlığı ve Erdebil Hanlığı vardır.

Necef Kulu Han, Karadağ Hanı. 1783 ile 1786 yılları arası Karadağ Hanlığı yapmıştır. Soyu Tokmaklı oymağından gelmektedir.

Tebriz Hanlığı, İran'ın kuzeybatısındaki Güney Azerbaycan bölgesinde yer almış eski hanlıktır. Hanlık, Dunbuli Aşireti reisi Necef Kulu tarafından 1757 yılında kuruldu. Hanlık zaman içerisinde bölgedeki Türklerle akrabalık bağları kurmuştur,1802'de hanlık lağvedildi ve toprakları Hoy Hanlığı'na katıldı.

Urmiye Hanlığı, 18. yüzyılın ortaları ve 1868-1869 yılları arası, merkezi Urmiye şehri olan, Güney Azerbaycan'ın batısındaki en nüfuzlu Azeri hanlıklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Muhammed Şah</span> Türk Kaçar Hanedanının kurucusudur.

Ağa Muhammed Şah, Kaçar Aşireti'nin reisi; 1794-1925 yılları arasında İran'a hakim olan Kaçar Hanedanı'nın kurucusudur. Aslen Kaçar kabilesinden Koyunlu kolunun aşiret reisiydi. Ağa Muhammed Han 1789'da İran Şahı olarak tahta çıktı, ancak Mart 1796'ya kadar resmen taç giymedi, 1794'te Zend hanedanlığından Lotf Ali Han'ı öldürmesiyle tahta çıktı. 17 Haziran 1797'de suikasta kurban gitti ve yeğeni Feth Ali Şah Tahta çıktı. Ağa Muhammed Han'ın Saltanatında başkenti Tahran yaparak İran'ın tekrar merkezi otoriteye kavuşmasını sağladı. Gürcistan'ın bağımsızlık ilan etmesiyle Tiflis'e şiddetli bir saldırı düzenleyerek 15,000 Gürcü esir İle İran'a geri döndü.

<span class="mw-page-title-main">Feth Ali Şah</span>

Feth Ali Şah, Kaçar Hanedanı'ndan olup 1797-1834 yılları arasında İran'da hüküm süren ikinci şah. Yönetimi sırasında Kuzey Kafkasya'yı Gülistan ve Türkmençay Antlaşması'yla geri alınamayacak şekilde Rusya'ya bırakmıştır. Feth Ali Şah Tarihçi Joseph M. Upton'a göre, "uzun sakalıyla, ince beliyle, evlatlarıyla İranlılar arasında meşhurdur." Feth Ali Şah'ın saltanatının sonlarında, ekonomik sıkıntılar, askeri ve teknolojik yükümlülük İran'ı parçalanmanın eşiğine getirdi, ölümünden sonra yaşanan taht mücadelesiyle çözülme hızlandı.

Mirza Küçük Han (İngilizce: Mirza Koochak Khan; Gilanice: ميرزا کۊجي خان; Farsça: میرزا كوچک خان), İranlı komünist, devrimci, gerilla lideri, milliyetçi ve Gilan Hareketi'nin önderlerinden.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Meşrutiyet Binası</span>

Tebriz Meşrutiyet Binası, Tebriz Çarşısı'nın karşısında, Tebriz, İran'da Motahari Caddesi üzerinde tarihî büyük bir yapıdır. Meşrutiyet Devrimi sıralarında devrimle alakalı liderlerin, aktivistlerin ve sempatizanların toplanma yeri olarak kullanıldı. Aralarında en meşhurları Settar Han, Bakır Han, Sigat-ül İslam Tebrizî ve Hacı Mirza Ağa Farisî'dir. İki katlı olan bu bina Hacı Vali Mimar Tebrizî tarafından 1868'de inşa edildi. Birçok odası ve salonu vardır. Binanın en güzel yeri tavan penceresi ve renkli camlarla süslenmiş koridorudur.

Tebriz Kuşatması, 1603-1612 Osmanlı Safevi-Savaşı'nda bir evre. Kuşatma Safevi ordusunun başarısıyla ve Tebriz'in 18 yıl sonra tekrar Safevilerin idaresine geçmesiyle sonuçlanmıştır.

Muhammed Şah, İran'da hüküm süren Kaçar Hanedanının üçüncü hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Bakır Han</span>

Bakır Han (1862-1916), Tebriz Devrimi sırasında ortaya çıkan askeri konseyin beş üyesinden biri. İran Meşrutiyet Devrimi'nin (1905-1911) liderlerinden Settar Han'a yakın kişiler arasındadır.

1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı, 18. yüzyılda Osmanlı Devleti ile İran'daki Safevi Hanedanı arasında yapılmış olan bir savaştır.

Revan Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.