Set (mitoloji)

Set (ayrıca Sutekh, Seteh, Seth olarak da bilinir.); Mısır mitolojisinde bir tanrıdır. Nut ve Geb'in oğludur.

Mısır mitolojisinde Set kötülük tanrısı, kardeşi Osiris ise iyilik tanrısıdır. Set‚ ne kadar akıllı bir şekilde uğraşsa da Osiris ve Horus’u yok edemeyince, iyi kötüye karşı zafer kazanır. Ancak tanrılar da Set’i yok edemezler.^[1]

Aşağı Mısır kralı kabul edilir. Bir eşeği anımsatan kırmızı saçlı ve büyük kulaklı bir hayali hayvan olarak temsil edilir. Çöl ve fırtınalar ile beraber düşünülür. Yunanlar, bu tanrıyı Typhon olarak görürler.

Set, Osiris'in erkek kardeşidir. İsis, Osiris'in karısıdır, oğlu Horus'tur. Set'in oğlu Anubis sayılır, fakat aslında onun oğlu değildir. Neftis kocasından yeterince ilgi göremediği için büyüyle kendini İsis gibi göstermiştir. İsis ve Nephthys birbirlerine çok benzerler. Bir akşam Osiris'in biraz sarhoş olmasını sağlar ve ondan çocuğu olur. Bu çocukta Anubis'tir.

Set aynı zamanda bereketli Osiris'in anti-tezidir. Horus ile savaşları boyunca, tanrıça Neith Horus'a taht, Set'e ise Astarte ve Anat tanrıçalarını veren bir anlaşma önerdi.

Set, erkek kardeşi Osiris'i öldürmesi ile ünlüdür, mitolojiye göre insanlar ve tanrı'lar Osiris'i severler. Koyduğu kuralları severek yerine getirirler. Kardeşi Set onun bu başarısını kıskanır. Set Osiris'ten kurtulmak için bir plan yapar. 72 kişi Seth'e bu plan için yardımda bulunmuştur. Kardeşinin ölçülerine uygun bir tabut yaptırır ve tabutu çok pahalı elmaslarla süsler. Bir şölen düzenler ve Osiris'i de o şölene davet eder. Şölenin en sonunda önceden yaptırdığı tabutu çıkararak bu tabutun kime uyarsa ona verileceğini söyler. Herkes tabutu sırayla dener ve sıra Osiris'e geldiğinde Osiris tabutun içine girdiğinde Seth tabutu hızlıca kapayıp çiviler ve Tabutu Nil nehrine bırakır, aynı zamanda onun oğlu Horus'u da öldürmeye teşebbüs etmiştir. Horus, yaşamış, babasının ölümünün intikamını almış ve Set'i sonsuza kadar çöle sürgüne yollamıştır. Set'in sürgüne gönderilme kararı Ra tarafından yönetilen tanrılar konseyinde alınmıştır. Tanrıların çoğu Horus ve onun annesi İsis'in Osiris'ten gelen Mısır tacının mirasçısının Horus olduğu iddiasını desteklerken, Ra bu fikre katılmamıştır. O, Horus'un böyle güçlü bir pozisyon için çok genç olduğuna inanıyordu. Böylece, duruşma kimse yenişemeden uzun yıllar sürdü. İsis'in bir kurnazlığı davanın kapanmasına neden oldu.

Uzun yıllar boyunca Set, Aşağı Mısır'ın Horus da Yukarı Mısır'ın koruyucu tanrısıydılar. İki ülke birleştikten sonra, Set ve Horus beraber taç giymiş eşit firavunlar olarak, Yukarı Mısır, Aşağı Mısır'ı fethettikten sonra ise; Aşağı Mısır'ın Firavunu olan Set, sıklıkla Horus'un şeytani düşmanı olarak portrelenmiştir.

"Büyü kullanarak, İsis kendini çok güzel bir genç kadına çevirdi. Set, O'nu gözlerinden yaş akarken gördü ve sorunun ne olduğunu sordu. İsis, kendi ve Horus'un durumuna benzetmeden bir hikâye anlattı. Buna göre şeytani bir adam onun kocasını öldürmüş, ailesini sürülerini çalmayı denemişti. Set, bu kötü duruma çok kızar, bu şeytani adamı yok ederek aile mülklerinin genç kadının oğluna geçmesi için ısrar eder. Kendi kelimeleri ile kendi yaptıklarını ayıplar ve Mısır tacını kaybeder."

Set, her zaman tamamıyla şeytani bir figür olmamıştır. Onun yer altına yaptığı karanlık yolculuk boyunca, Horus ile kavgasında O'nu hamisi olan Ra'nın mavnasında olan güneşi korumuştur. Yılan şeklindeki canavar Apep ile kavga etmiştir. Ayrıca, 19. hanedan döneminde kısa bir süre çölün güçlerini sakinleştiren tanrı olarak Set'e duyulan saygı büyümüştür. Birçok firavun, o dönemde Set'in isminden türeme örneğin Seti gibi isimleri kendilerine isim olarak seçmişlerdir.

• Şeytan
• Şit

Antik Mısır Mısır Mitolojisi
Heliopolisli Sekiz tanrı/Ogdoad
Amon/Amunet | Huh/Hauhet | Kuk/Kauket | Nu/Naunet
Heliopolisli Dokuz tanrı/Ennead
Atum | Şu/Shu | Tefnut | Geb | Nuit/Nut | Ausare/Osiris | İsis/Aset | Set | Nebet Het/Neftis
Diğer Büyük Tanrı ve Tanrıçalar
Anubis | Apis | Aton | Bast | Djehuty | Hathor | Horus | Khepri | Khons | Ma'at | Min | Neith | Ptah | Ra | Sekhmet | Sobek | Wepwawet | Heryşaf